Shkruan Zef Ndreka
Vendimi i Gjykatës Kushtetuese për të rrëzuar shkarkimin e Erion Veliajt si kryebashkiak i Tiranës është jo vetëm një akt juridik. Më tepër, është një mesazh politik, institucional dhe moral që prek vetë thelbin e mënyrës se si ushqehet dhe përdoret pushteti në Shqipëri.
Prej vitesh, balanca mes pushtetit qendror dhe atij vendor ka qenë më shumë formale sesa reale. Bashkitë, në shumicën e rasteve, janë trajtuar si zgjatime të partive në pushtet, dhe jo si institucione të vetëqeverisjes lokale me autoritet të pavarur.
Ndaj sot, vendimi i Kushtetueses është një “goditje” e merituar për çdo përpjekje të qeverisë që kërkon të shtrijë kontrollin absolut mbi çdo hallkë të administratës publike.
Në thelb, gjykata rikujtoi një parim bazë të demokracisë se askush, as qeveria, nuk është mbi ligjin.
Mandati i një kryebashkiaku buron nga vota qytetare, jo nga dekretet politike. Shkarkimi i një të zgjedhuri duhet të ndodhë vetëm mbi bazën e shkeljeve të provuara, dhe jo si rezultat i llogarive të momentit apo e prishjes së ekuilibrave brenda pushtetit.
Ky vendim i Kushtetueses, përtej emrit të Veliajt, është një fitore për autonominë e pushtetit vendor dhe për frymën republikane që shpesh është harruar në praktikën e qeverisjes sonë.
Ai ngre pyetjet e mëdha:
A do të kuptojë ekzekutivi se demokracia nuk është komandë vertikale, por ndarje pushtetesh?
A do të mësojnë partitë të respektojnë institucionet edhe kur ato nuk i shërbejnë interesit të tyre të momentit?
Në fund të fundit, vendimi nuk është vetëm një “goditje” për qeverinë. Është një test për gjithë sistemin politik, për të parë nëse Shqipëria është gati të kthehet më në fund në një shtet ku ligji sundon mbi vullnetin.
