Shkruan Zef Ndreka
Nëse parlamenti do të funksionojë mormalisht, perspektiva e integrimit europian e Shqipërisë do të jetë pozitive.
Do të ketë më shumë transparencë e debat publik.
BE gjithmonë ka kërkuar që Shqipëria të ketë një parlament funksional, me debat real mes mazhorancës dhe opozitës.
Me 4 grupe parlamentare, opozita do të ketë më shumë hapësirë për kontroll, interpelanca dhe raportime mbi qeverinë.
Kjo krijon pamjen e një parlamenti më demokratik, jo vetëm formal.
Do të ketë më pak gjasa për bojkot total,
BE gjithnjë i ka kritikuar ashpër bojkotet dhe djegien e mandateve në të shkuarën.
Me tre grupe, secili ka interes të qëndrojë aktiv për të justifikuar ekzistencën e vet.
Kjo rrit gjasat që Kuvendi i ri të funksionojë rregullisht dhe të kalojë reformat e nevojshme.
Sfida kryesore do mbetët fragmentimi i opozitës.
BE kërkon unitet politik minimal për reformat madhore sidomos ato zgjedhore, gjyqësore dhe antikorrupsion.
Nëse opozita mbetet e përçarë në çështjet e mëdha, qeveria e PS do t’i kalojë reformat e vetme dhe kjo do të ul besueshmërinë e procesit të integrimit.
Reforma zgjedhore psh kërkon konsensus, jo vetëm shumicë mekanike.
Por parlamentini ri do të mund të shoqërohet me rrezikun e retorikës së tepruar.
Sa më shumë grupe parlamentare, rritet rreziku i një parlamenti zhurmues më shumë sesa konstruktiv. BE e do debatin, por mbi të gjitha kërkon dialog dhe marrëveshje.
Çfarë pret BE konkretisht nga parlamenti i ri?
1. Reformë zgjedhore gjithëpërfshirëse, që të përmirësojë standardet e zgjedhjeve të 2029.
2. Vazhdim i reformës në drejtësi, sidomos për SPAK-un dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese.
3. Luftë kundër korrupsionit e krimit të organizuar, dhe monitorimi i qeverisë nga opozita në këtë fushë do të jetë sinjal pozitiv.
4. Stabilitet politik, pra asnjë bojkot, asnjë djegie mandatesh, asnjë krizë të tipit 2019.
Nëse opozita përdor fragmentimin për më shumë kontroll dhe presion konstruktiv, BE do ta lexojë këtë si një hap përpara në pjekurinë politike të Shqipërisë.
Nëse fragmentimi kthehet në kaos e përçarje, atëherë do të shihet si pengesë serioze për integrimin.
Kështu parlamenti i ri do të jetë një test kyç për demokracinë shqiptare.
Nëse 4 grupet arrijnë të dialogojnë dhe të miratojnë reformat kryesore me konsensus, atëherë procesi i integrimit mund të përshpejtohet ndjeshëm.
Në të kundërt, BE do të shohë sërish një sistem politik të përçarë që pengon vetveten.
