Shtëpia e Bardhë ka komentuar vdekjen e presidentit iranian, teksa ka theksuar se Ebrahim Raisi, kishte “gjak në duart e tij”.
Zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Matthew Miller në një konferencë për shtyp tha se Presidenti Raisi ishte pjesëmarrës brutal në shtypjen e popullit iranian për gati 4 dekada.
“Ai ishte i përfshirë në abuzime të shumta të tmerrshme të të drejtave të njeriut, duke përfshirë luajtjen e një roli kyç në vrasjen e mijëra të burgosurve politikë në 1988. Disa nga abuzimet më të këqija të të drejtave të njeriut ndodhën gjatë mandatit të tij si president, veçanërisht abuzimet e të drejtave të grave dhe vajzave të Iranit. Kështu thënë, na vjen keq për çdo humbje jete. Ne nuk duam të shohim dikë të vdesë në një përplasje helikopteri”, tha Miller.
Shtëpia e Bardhë ka theksuar gjithashtu se pavarësisht keqardhjes për vdekjen e Raisit, asnjë gjë nuk ndryshon faktin që ai kishte gjak në duart e tij.
“Por kjo nuk e ndryshon realitetin e të dhënave të tij, si gjyqtar dhe si president i Iranit, fakti që ai kishte gjak në duart e tij”, shprehet Shtëpia e Bardhë.
Protestuesit iranianë kanë shprehur “gëzim” për vdekjen e presidentit Ebrahim Raisi, i cili u quajt “Kasapi i Teheranit”. Ndërkohë disa burra shtrëngonin rruazat e lutjes dhe po qanin, ndërsa gra të veshura me çadrat e zeza u mblodhën së bashku duke mbajtur fotot e udhëheqësit të vdekur.
Kujtojmë se Ebrahim Raisi dhe Hossein Amir Abdollahian u vranë në një aksident me helikopter të dielën, ndërsa vendi ka hyrë në një periudhë zie pesëditore.
Sot do të mbahet dhe ceremonia mortore në qytetin verilindor të Tabrizit dhe Qom, në qytetin e Vatikanit të Iranit dhe në shtëpinë e seminareve kryesore shiite. Të gjitha zyrat qeveritare dhe bizneset do të mbyllen.
Ceremonitë tre-ditore do të përfundojnë të enjten me varrimin e presidentit Ebrahim Raisi në Mashhad, qytetin ku ai ka lindur. Udhëheqësi suprem i Iranit Ayatollah Ali Khamenei do të lutet mbi trupat e tyre të mërkurën.
Kujtojmë se Ebrahim Raisi udhëtonte bashkë me anëtarë të tjerë të kabinetit qeveritar, teksa humbën të gjithë jetën, pasi helikopteri me të cilin udhëtonin u rrëzua në veri-perëndim të Iranit, ndërsa vendi ka hyrë në një periudhë zie pesëditore.
Kush ishte Raisi?
Raisi, 63 vjeç, është një linjë e ashpër që ka udhëhequr më parë gjyqësorin e vendit. Ai shihet si i mbrojturi i Khameneit dhe disa analistë kanë sugjeruar se ai mund të zëvendësojë liderin 85-vjeçar pas vdekjes së tij ose dorëheqjes nga posti.
Raisi fitoi zgjedhjet presidenciale të Iranit të vitit 2021, një votim që pa pjesëmarrjen më të ulët në historinë e Republikës Islamike. Raisi është sanksionuar nga SHBA pjesërisht për përfshirjen e tij në ekzekutimin masiv të mijëra të burgosurve politikë në vitin 1988 në fund të luftës së përgjakshme Iran-Irak.
Nën Raisi, Irani tani pasuron uranium në nivele pothuajse të nivelit të armëve dhe pengon inspektimet ndërkombëtare. Irani ka armatosur Rusinë në luftën e saj kundër Ukrainës, si dhe ka nisur një sulm masiv me drone dhe raketa ndaj Izraelit në mes të luftës së tij kundër Hamasit në Rripin e Gazës. Ajo gjithashtu ka vazhduar armatosjen e grupeve përfaqësuese në Lindjen e Mesme, si rebelët Houthi të Jemenit dhe Hezbollahun e Libanit.
Ndërkohë protestat masive në vend kanë tërbuar prej vitesh. Më e fundit kishte të bënte me vdekjen e Mahsa Amini në vitin 2022, një grua e cila ishte arrestuar më herët pasi dyshohej se nuk mbante hixhab ose shami, sipas dëshirës së autoriteteve. Goditja disamujore e sigurisë që pasoi demonstratat vrau më shumë se 500 njerëz dhe pa mbi 22,000 të arrestuar.
Në mars, një panel hetimor i Kombeve të Bashkuara zbuloi se Irani ishte përgjegjës për “dhunën fizike” që çoi në vdekjen e Amini.
