nr. 10

numrat

Paradoksi i emërtimeve të kohës së E. Hoxhës po i reziston kohës edhe sot

Është i disati shkrim ky kushtuar të njëjtit problem i cili jo vetëm ende nuk u zgjidh, por sa nuk u konsiderua prej drejtuesave të pushtetit i dej ta vënë në rrugën e zgjidhjes me djagnozën e të shtirurit e të mos dëgjuarit. Kjo smundje regresive e bën jetën e një vendi në mos të marrshojë fuqishëm për mbrapa, të mbeten në vend numro. Kështu për problemin në fjalë ndonjëri prej drejtuesve që ka dashtë të bëjë sikur nuk po e len pa ia vënë veshin këtij interesimi thotë: “Ky hyn në ato probleme që quhet bira e fundit e kavallit në krahasim me të tjerët.”, ndërsa unë mendoj se asnjë probelm nuk duhet quajtur i rëndësisë së pa përfillshme. Në qoftë se duke qenë i vogël zgjidhja e tij është më e lehtë, përse ta zvarrisim deri pas zgjidhjes së problemeve të tjera ma të mëdhaja?! Koha e zgjidhjes së një problemi është sapo ai bëhet problem e sapo të krijohet mundësia e zgjidhjes së tij. Nga sa di unë, ndër të paktat gjëra që është lënë në dorën e bashkive është kompetenca e ndryshimeve të emërtimeve. Megjithëkëtë bashkitë pothuaj se nuk e kanë shfrytzuar fare këtë kompetencë. E pra ndryshimi i emërtimeve nxjerr në pah përpjekjet për dalë nga një mendësi Enveriste e një mendësi e kuqe ma pak është një e bardhë ma shumë për këtë demokraci të brishtë. Mos ndryshimi i këtyre emërtimeve shklet të drejtat njerzore të dëshmorëve e të heronjve tanë të shumët në të gjitha kohërat. Janë me qindra, apo mijra figura patriotike, me të cilat në vend të merremi ne po merret harresa me to. Këtë pakujdesi që nuk do të na falin brezat e ardhshëm, nuk duhet t’ia falim as ne vehtes tonë. Çfarë mund të jetë ma e pa falshme se të mos u japim as aq rrespekt sa t’ua shkruash emrat në tabelat e rrugëve, a po të institucioneve atyre që me vetmohim të pashembullt i falën jetën Atdheut e idealeve më të larta të njerzimit. Ndërsa komunizmi ua dha këtë nder edhe shumve prej atyre që nuk e meritonin, ne po lëmë pa i nderuar të gjithë ata që e meritojnë, e jo kaq, por edhe shumë e shumë ma tepër. Përse bashkia jonë të mos u prijë në këtë rrjedhë vetëm nga se emërtimet janë vënë të padrejta, por edhe se janë vënë shumë pa vend si kriter. Ndër qindra a po mijra shembuj të tillë unë po citoj ndo një prej tyre: Shkolla e mesme Oso Kuka, shkolla tetvjeçare Ndre Mjeda, Shkolla e mesme Jordan Misja, shkolla tetvjeçare Pashko Vasa e këta shembuj nuk kanë të mbaruar në të gjitha shkollat e institucionet e Shqipërisë. Biles ke edhe shumë institucione me të njëjtin emërtim. Universiteti i Tiranës mbet i pa emërtuar deri me vdekjen e Enver Hoxhës dhe as kur u hoq emri i tij nuk u xëvendësua thua se vetëm emri i diktatorit paskësh qenë më i përshtatshëm për të. Ndërsa Atë Gjergj Fishta, Poradeci e ndonjë tjetër u dashkan majftuar me ndonjë shkollë tetëvjeçare fshatrash. Ky qëndrim kaq indiferent çfarë tregon vënja emrin ju vetë. Por e keqja nuk mbaron këtu. Edhe emërtimet në Shkodër pas viteve nëntëdhjetë janë një skandal i ngjashëm me të ma parshmit. Emërtimi i një shkolle tetvjeçare me emrin e poetit tonë të famshëm Martin Camaj nuk e nderon këtë poet, përkundrazi, nuk u gjet një shkollë e mesme në Shkodër të emërtohet me emrin e këtij poeti të përmasave të tilla artistike?! A nuk u gjet një institucion të nderojë me emrin e Arshi Pipës, një nga figurat më të nderuara të Shqipërisë të kohës tonë?! Është shtëpia botuese Pipa Camaj, thua nuk kemi institucione të veçanta për njërin e për tjetrin, apo thua na kanë mbuluar anë e mbanë emrat e mëdhenj. Si duke dashur të na thotë e keqja jam bërë traditë, në dhet vjeçarin e fundit shpërtheu mahnia e emrave të reja, vazhdimësi e mos dijes të zgjedhjes të çfarë na paraqet të qytetëruar. Fillestarët e kësaj lloj zgjedhje si kur u bënë shkaktarët e një sëmundje epidemike. Mahnia se emërtimet e huaja u rrisin prestichin lokaleve publike i pllakosi pothuaj të gjithë pronarët. Disa tabelave duhet të dish gjuhë të huaja që t’ia kuptosh domethënien e shkrimit në to. Heshtja e dikastereve që duhen të punonin për këtë para ndalim e miratoi këtë ves vendlindja e të cilit u bë vetëm Shqipëria. Në vendet tjera të botës emërtimet e lokaleve publike tregojnë origjinën e pronarit të tij. Unë nuk mendoj se do të ishte aspak anti demokratike ndërhyrja e shtetit për ta shmangë këtë fenomen të emërtimeve të huaja tek ne, mbase edhe të shkruarit e një tabele të lokalit është pjesë e kulturës qytetare, prandaj nuk duhet të mbetet vetëm një dëshirë e tërësishme e pronarit, por edhe një usdisje me normat e kritereve të pranueshme nga arsyeja. Indiferentizmi ndaj këtij fenomenit gjithnjë në rritje, ngarkon shtetin shumë ma me faj se pronarët. Le të shpresojmë se ky shkrim do t’i japë shkas të marrurit seriozish me këtë çështje.

Gjokë Vata

Pjetër Vukaj

Sekretarja me ëmbëlsi djalli

Tregim

Hapa derën kujdesshëm, pa zhurmë, sikur s’duhej të zgjoja dikë nga gjumi. Vura re se ishte zgjuar. Nga dritarje e vjetëruar e atij hoteli të vjetër futej pakëz dritë. Një rreze e hollë, si brisk, ndante dy perdet. Vura re se nganjëherë drita futej më e zmadhuar duke më rritur hijen në mur që i ngjante një tabloje moderne, nga që i kishte rënë dhe llaçi nga gërvishtjet me gozhdë apo me ndonjë send tjetër, që kishin shkruar emra të ndryshëm por nuk ishin emra të njohur, sepse njerëzit e njohur nuk flinin në atë hotel.

Papritmas perdja u nda në mes dhe vetvetiu një rreze e madhe drite, duke e çarë gjysmëerrësirën. Rrezja ia përshkoi trupin e saj të zhveshur. Unë nuk iu afrova rrezes se do më vinte re që jam i shëmtuar dhe nuk do të më pranonte të kalonim bashkë atë natë, sado ta paguaja.

Rrezja u zmadhua edhe më shumë nga dallgëzimi i erës që luante me perdet, munda të vë re trupin e saj të bardhë, të lëmuar.

Në duel, brenda meje, po përlesheshin morali me gjakun. Pas pak ndieva frymëmarrjen e thellë të moralit që u rrëzua në mua, pa ditur nëse ishte plagosur apo vrarë. Gjaku gjithnjë po më nxehej, ishte krenar për fitoren në duel me moralin.

- Pesëqind lekë - dëgjova zërin e saj.

Unë e kuptova që ishte prostitutë dhe nuk vonova, se pata frikë mos vinte ndonjë tjetër dhe më konkuronte në “ankand”.

- Për gjithë natën? - thashë me zërin tim që më dridhej.

- Po - u përgjigj, duke u rrotulluar në atë krevat të vjetër.

U holla mbi të duke e puthur në buzë dhe duke shtrembëruar kokën ngaqë e kisha hundën e madhe. Buzët tona u kryqëzuan në mënyrë të çrregullt dhe formuan një formë inekuacione që sa vinte e po zgjidhej...

Drita e bollshme e mëngjesit më zgjoi si të këputur. Nuk mundëm t’ia fshihnim fytyrat njëri - tjetrit. Vura re që ajo ishte e bukur. Ajo nuk më vështroi më shumë se një herë. Iu neverita ngaqë isha i shëmtuar. Bile, po të mos i jepja paratë, nuk do më kishte pranuar kurrë. Vura re mjekrën e saj të shkurtër dhe më bëri të kujtoj që, kur e puthja në buzë, buzët e mia të bëshme e pushtonin që nga hunda e deri në mjekër. Ui afrova që ta puthja, ajo më vështroi me përbuzje. E kuptova nga rrudhja e fytyrës...

***

Tash u bëra një person i rëndësisë së veçantë. Më dhanë edhe shtëpinë në kryeqytet. Flitej shpesh për mua që u bëra njeri i rëndësishëm i partisë. Jam vërtetë partiak i vendosur që aty ku mbillem, mbij dhe asgjë s’më shkulë, edhe nëse partia cënon të drejtat e njeriut, unë s’largohem kurrë nga ajo. Le të protestojë sa të dojë populli. Unë jam i vendosur, nuk jam si ata që kthejnë shpinën nga frynë era. Unë flisja shpesh metingjeve, më duartrokisnin, dëgjoja që më përmendnin edhe emrin. Unë e dija që nuk jam aq i aftë sa më quanin miqtë dhe kolegët e partisë, por as aq i rëndomtë sa më quanin kundërshtarët e mi. Partia më ndihmoi që të merrja edha gradë shkencore, dr. profesor, këtë as që e kisha menduar ndonjë herë. E dija që këtë nuk e meritoja por nuk e kundërshtova, sepse më interesonte. Në duel me ndërgjegjen fitoi interesi, duke më vrarë e jo plagosur. Meqenëse jam i pamartuar, më duhet një sekretare e bukur. Unë nuk jam edhe beqar shumë i vonuar. Kam dashuruar një herë por, atëhere nuk ma dinin rëndësinë vajzat. Ajo që desha, nuk më pranoi për shkak të hundës e gojës së madhe, bile në atë kohë më tallnin vajzat, më quanin: “mister hunda”. Tani që e mora vehten më kanë propozuar mbi 30 vajza për t’u martuar me to. Unë i kam kundërshtuar, sepse nuk m’u dukën shumë të zgjuara, madje asnjëra nga ato nuk kishte gradë shkencore. Do të rri beqar. Sa koka të mëdha nuk janë martuar; Mikelanxhelo, Bethohveni, ..., jo se nuk e ndjenin dashurinë, por ishin aq të thellë sa edhe dashuria kishte frikë se mos mbytej në ta. Edhe unë duhet të ecë në shembullin e të përparuarve. Unë e di që nuk jam aq i thellë sa ata, por partia më vlerëson më shumë se ata.

Sekretarja ime është vërtetë vajzë e bukur. E dëbova shpejt. Ajo nuk pranoi as që ta puthja dhe më shtyu me duar në supe, duke më rrëzuar në tavolinën e punës. Shishja e bojës së vulave, u rrëzua dhe kaloi në orgazëm para meje duke formuar një hartë të zezë që i ngjante shumë shtetit fqinj që ne kemi armiqësi prej kohësh me ta.

Duhej ta zëvendësoja me një tjetër. Ja se ç’ju thashë kolegëve të mi:

- A e keni verefikuar imësisht sekretaren time se mos ka ndonjë të afërm kundërshtarë tonin politik se ajo vishet gjithmonë me rroba në një ngjyrë si emblema e kundërshtarëve? Ajo nuk është me partinë tonë...

Për fat, ashtu kishte qenë, një dajë e kishte lider i kundërshtarëve të partisë sonë. Të gjitha veglave të mija u bëra vrejtje “pse nuk e keni kontrolluar”?

- Ne e sollëm, sepse ishte e bukur - tha njëri prej tyre që e mbaja afër sepse ishte më servili.

- Tjetrën shpejt! - thashë. - Të jetë edhe ajo e bukur dhe besnike e partisë. Ta kontrolloni mirë.

Më folën gjithë të mirat për sekretaren tjetër që do të më binin, madje edhe për të afërmit e saj që ishin që të gjithë me partinë tonë. Unë e dija që nuk është aq e mirë sa më thanë, por nuk do ta besoja se ishte ajo... Ajo pra, që kishte qenë kryetarja e sapozgjedhur e një lagjeje të madhe të kryeqytetit.

Vura re tek po ngitej shkallëve për në zyrën time. Unë, si njeri serioz dhe autoritar, nuk i hodha sy aq shpejt. Bëja sikur lexoja diçka. M’u kujtua se më kishin thënë kolegët dhe dashamirësit e mi: “ke një rast të mirë për t’u fejuar me sekretaren e re”. Nuk m’u durua, ngrita kokën dhe e vështrova. Ç’të shoh? Ishte ajo prostituta me të cilën kisha kaluar një natë në hotelin e vjetër. Vështrimet tona shkretinë si dy re. Pas pak u dëgjua “bubullima” e fjalëve:

- Ne jemi të njohur prej kohësh - thashë.

- Kemi kaluar një natë bashkë në hotel - tha ajo. - Ti më solle me kënaqësi se djemtë e tjerë. Tash duhet të kthej atë pesëqind lekshin me gjithë se janë rritur çmimet shumëfish.

Pas këtyre fjalëve e qeshura e saj u kthye në gajasje. Tashmë më vështronte me ëmbëlsi, ndryshe me ditën që ishim në hotel.

- Po mirësevini. Më mirë një të njohur, se një të panjohur - thashë unë me mirësjellje. Për këtë u gëzova, sepse e dinja se pranon.

Ndjeva që përpiqej të merrte veten morali i plagosur dhe ndërgjegja përpiqej të ringjallej, por më kot. Ndërgjegja nuk m’u ringjall, as morali s’po më shërohej. Moralin nuk mund t’ma shëronin as të gjithë mjekët e botës...

Vështrova sekretaren që më buzëqeshte. Edhe ajo kishte një ëmbëlsi prej djalli si politika...

Nga luga prej florini, në lugën prej druri

- Kalvavri i një shqiptari -

Nga: Lek Pervizi

Valentini nuk asht ma! Kur isha fëmijë e përfytyroja si një hero të romaneve, prej uniformave të bukura të shkollës dhe akademisë ushtarake. Vitet kaluen dhe u bë oficer i kalorsisë e mori tipare ma të rrepta. Gjithmonë ai ishte mbrojtësi im kur të tjerët më ngacmonin, sidomos vëllai i mesëm Genc. Valentini më dilte zot në çdo rast e para tij Genci bëhej qingj. Tani ai nuk asht ma!

Kur ishim në kolegjin S. Maria në Romë, ai vinte me na marrë çdo të diele për dalje të lirë, bashkë me shokët e tjerë të shkollës ushtarake, të gjithë djem të pashëm e të madhërishëm në ato uniforma të bukura! Shokët ia kishin shumë hatrin sepse ishte ma i riu ndër ta. Më llastonin. Më çonin në lojra, kinema, pastiçeri, e tjera dëfrime, nga që isha shqiptari më i vogël në Romë, (10 vjeç në 1939). Koha kalonte, kalonin vitet dhe ngjarjet rrokulliseshin kundër vullnetit të njerëzve, për fatkeqësinë e shumë popujve, sidomos të shqiptarëve. Ajo kohë e lumtun dhe e kujtimeve të bukura u shndërrue në një kohë mizore. Ndryshuen gjithë çfaqjet e jetës së shqiptarëve bashkë me tiparet e tyne. Njerëzit u katandisën të zvarriten për një kothere buke të thatë, në punë të detyrueshme, argatë, bujk robër e skllevën. Vendi u kthye në një burg apo vorr vigan, ku u mbyll gjithë jeta dhe kultura shqiptare. Kjo për të vetmen arsye, se dolën disa individë që e lidhën fatin e tyne pas politikës së huej, italiane gjermane apo sllavo - komuniste. E rrejtën popullin për një të ardhme, ku çdo shqiptar do të hante me lugë floriri. E shqiptari i shkretë përfundoi në lugën e drujtë, të njeriut të kohës së gurit!

Lufta e dytë botnore erdhi e kobshme për kombin shqiptar. Ndërsa popujt Europianë festonin çlirimin e tyne nga pushtimi nazist, Shqipëria binte nën thundrën e diktaturës ma të egër komuniste. Pikërisht në atë kohë, Valentini vuni kambë në truellin amtar pas 18 vjetëve të shkollimit dhe të afirmimit të tij se oficer me perspektivë në shërbim të Atdheut. Atdheu nuk e priti me lule, por me zinxhir e pranga, e ai përfundoi drejt e në burg në atë dhjetor 1944, në shtetrrethimin e Shkodrës. Atdheu kishte ra në dorë të komunizmit. S’kishte ma lule, por plumb e pranga! Prej asaj kohe, nisi rruga e gjatë e mundimeve, Kalvari pa fund e krye, ku pesha e kryqit të vuejtjeve ishte ma e randë se pesha e drujtë që mbajti Krishti për në Golgota, ku u kryqëzue. Krishte dhe kryqi mbetën simbole të vuejtjeve, mundimeve e torturave. Valentini mbetet simbol e martir i pafajsisë, ndër mija shqiptarë të tjerë, por me një veçori të posaçme, i pajisun me të gjitha virtytet ma të larta shqiptare dhe njerzore, shembull për të gjithë. Tani ai nuk asht ma!

Familje të tana që qenë të përfshime në internimet e trishta, e njohën atë, me ato tipare e cilësi që ngjallnin vetëm admirim e respekt. Ato e bartën këtë kujtim dhe e ngulitën në emnat e fëmijëve të tyne. Prandaj mbetet njeriu i befasuem kur e ndigjon emnin Valentin, ndër familjet malësore, atje ndër bjeshkët e nalta apo në fshatnat e ndryshëm të krahinave të veriut! Një vlerësim ma i çmuem se çdo lëvdatë apo dekoratë tjetër. Emni i tij u përjetësue në qindra të rij. Por tani ai nuk asht ma!

Ç’të them si vlla? Ç’të them si shok? Si vlla, i dashun, zermadh, fisnik, trim, besnik, i pamposhtun, martir hero! Si shok, vetmohues, krenar, shtyllë qëndrese, kurajoje, i durueshëm, i urtë, i përgatitun: si njeri, si ushtarak, si intelektual, si shqiptar; shejt, martir, hero i gjallë! Dënimi i tij, mund të përcaktohem me plot bindje, si dënim i pafajësisë! Akt akuza ishte e tmerrshëm, me të shti shtat pash nën dhe! Prokuror një kryexhelat: Aranit Çela! Dënimi u ba i dyfishtë. Bashkëshortja, Maria Gorizia, italiane me origjinë arbëreshe, u detyue të riatdhesohet. Dyzeteshtatë vjet mbetën të ndamë. Dënimi u ba i trefishtë: nuk patën fëmijë! Kur zbriti në aeroportin e Bolognes, ai nuk po e njihte gruen ndër ato që ishin aty. Kur njerëzit u rralluen, iu afrue nji plakë që i foli me një za të mekune të ndrojtun: “Mos je ti Valetnini?” Apoteoza Homerike. Uliksi i shekullit takohej me Penelopen e vet, pas 50 vjetëve, kur udhëtimi nga Bologna në Tiranë zgjaste dy orë! Homeri nuk kishte ma forcë për të dyfishue apo trefishue vargjet e “Odhisesë”! Edhe herojt e tij ishin tashma të lodhun. Vërtet po dukej se po ringjallej një jetë e quejtun e vdekun. Po ngjalleshin dëshirat, mendimet, andrrat, por jo turpi. Jo miset e lodhuna e të rraskapituna. Valentini po përjetonte një jetë të tretë. E dyta qëndronte thellë në gropat e humnerat e skëterrës e humbun. Ajo e para mbetej si një andërr e harruar. Prej atij ferri mundi të dalë akoma i gjallë, në moshën 71 vjeçare. Ku shkuen 47 vjetët e tjera? Mbetën të mbërthyeme ndër burgje, kampe e pranga. Aty u mekën, i venitën, u shterrën u kthyen në hiq! Tani Valentini nuk asht ma!

Si vlla ma la amanetin e fundit. Eshtnat t’i pushojnë nji ditë, atje pranë atynë të të parve, gjyshëve e stërgjyshëve. Pranë atyre që humbën jetën ndër mundime, burgje e kampe apo u vranë trimnisht ndër luftime! Vallë a do t’u gjenden kurr vorret? Pranë të atit, që pushon diku në Belgjikë, përkohësisht edhe ai. Atë ditë dhjetori 1944 e arrestuen për atë emën, si bir i Prenk Pervizit. Për atë emën ai bani 47 vjet dënime! Kujtimi i tij mbetet i përhershëm, për familjen e për gjithë bashkatdhetarët, për ata që e njohën dhe për ata që do ta njohin nëpërmjet leximit të jetës së tij, të shkrueme në vargje apo me prozë Homerike pë një “Odhise” të re! Kaq mund të them si vlla dhe po kaq si shok i pandamë. Ai tani nuk asht ma!

Mark Bregu

Të shuhen “Gjenaratorët” e urrejtjes...

(Mesazh)

Çuditërisht, Shkodra e dy Hidrocentraleve mbi Drin, vuan për energji elektrike! Me sa duket këta “Gjeneratorë” në vend të dritës, janë kthyer në prodhimin e urrejtjes!

Fytyrat e shkodranëve kanë rrezatue humor edhe në ditët ma të vështira të diktaturës.

Shkonim në zbor me një copë bukë të zezë e një domate, djathi ishte një luks, sepse jepej me talon.

Fëmijëve filluan t’ju dilnin puça në fytyrë prej margarinës dhe ne qeshnim me ato mikro puse nafte që zbulonim mbi fytyrat e njoma të vogëlushëve. Neve na dërgonin ndër aksione me muaj dhe me vite të tana ndër veprat e Partisë, na i “vrisnin” shpresat na “prangosnin” mendimin por humorin - jo. Ndër gëzimet e rralla e në dhimbjet e shpeshta, gjithmonë u gjendëm pranë njeni - tjetrit. Ne shkodranët si askush tjetër, parullën kineze të Partisë: “Ta kthejmë dhimbjen në forcë” i kundërvumë parullën: “Ta kthejmë dhimbjen në humor”, dhe me këtë moto, mbijetuam. Po sot çfarë po ndodh mes nesh?!... Në përqindjen ma të madhe të fytyrave “lexon” urrejtje!... egoizëm, pakënaqësi e cmirë e cinizëm!

Kush vallë i “instaloi” këta “mikrogjeneratorë” në mendjet dhe zemrat shkodrane? Pas daljes nga diktatura u hapën institucionet fetare për të gjitha besimet, për t’iu falë Zotit.

Tamam në kohën kur ne po i rikthehemi Zotit, djalli po vepron me shumë efiçencë! Krimi, grabitja, dhunimi, droga, prostitucioni, po lulëzojnë. Kë duhet të fajsojmë vallë?

Më duket ka ardhë koha që secili të analizojë vetvehten për të zbulue “djallin”, ai asht me nesh dhe ne “miopët” s’e shohim!... Të gjithë duhet të hulumtojmë duke fillue nga vetvehtja.

Të shuajm “gjeneratorët” e urrejtjes dhe të ndezim Dritat e shpresës. Të shohim njeni - tjettrin sy në sy. Drita dhe shkëlqimi i saj në beben e synit, sfidon dhe shkëlqimin e Diellit.

Janë thye xhama dyqanesh, janë djegë banka e institucione të ndryshme, janë thye edhe pllakat e toruareve. Të gjitha do të ndërtohen, por ma parë duhet të ndërtojmë ndërgjegjen. Mos të thyejmë zemrat se ato nuk mund t’i ndërtojmë ma.

Ta kthejmë urrejtjen në dashtuni.

“Dashuria ndërton. Urrejtja shkatërron”:

Kujtoni thanien e Papës Shejt. 25 Prill 1995 në qytetin tonë. Ajo është postulat

Burgu i Kurveleshit me më shumë kapacitet se Universiteti i Tiranës...

Nga: Mark Bregu

Tue shfletue revistën “Kuq e Zi”, befasohem nga shkrimi i vetë drejtorit të kësaj reviste Z. Lek Pervizi - “Auditorët e burgjeve”.

Tue marrë spunto prek këtij shkrimi, mendova të rendis disa “pasazhe” të cilat i konsideroj si “brilante” të qendisuna në “gjerdanin e artë” me fijet e vuejtjeve dhe të torturave në burgjet dhe kampet skëterrë të diktaturës.

Cili asht “Universiteti i Kurveleshit”? Dhe kush e pagëzoi si të tillë? Në vitet 1955 - 1958, në fshatin e 400 shtëpive gurorex të Kuçit të Kurveleshit të Vlonës, u riparuen me nji shpejtësi marramendëse godinat e djeguna të Gjolekajve, nga nji grup të burgosunish që vinin nga kampi i Radostinës së Fierit.

Nji paradoks i pashembullt, vetë të burgosunit duhej të ndërtonin burgjet ku do t’i mbyllnin! Komunistët e kishin si parim që ata që do ti pushkatonin, i detyronin që ma parë ti hapin vetë vorret me duart e tyne! Si për të thanë: “Ç’faj kemi ne? Ju po i hapni vorret vetëvehtes tuaj!... Në këto ndërtesa të izolueme nga bota, në thellësi të grykës së Kurveleshit, u mbyllën afro 100 burra nga krahina të ndryshme, ndër të cilët gjysma ishin të diplomuar (edhe me dy deri në tri diploma) marrë ndër universitetet ma prestigjioze të Europës. Çdo njeni prej tyne zotëronte të paktën tri gjuhë kryesore (për të mos përmendur ato të dorës së dytë). Zoti - Ali Erebara, avokat ish - kolonel shtatmadhor zotnonte 12 gjuhë të huaja, Europiane dhe Sllave të Lindjes së afërt, si: Turqishten, Persishten e Arabishten. Ata përfaqësonin fushat e ndryshme të diturisë: Gjuhë, Letërsi, Drejtësi, Inxhinieri, Filozofi, Agronomi, Teologji, Shkenca politike, Publicistikë, Gazetari, Matematikë, Histori, Gjeografi etj. Nji ekip i plotë për të drejtue katedrat universitare në cilindo vend të Europës.

Ky ekip të burgosunish qëndronte në dy banesa, 50 metra ma larg ishte komanda e Policisë. Apeli bahej dy deri në tri herë në ditë, dhe policët ruanin me armë në dorë ditën dhe natën. Simbas tregimeve të Z. Lek Pervizi, ata lejoheshin të qarkullonin mbrendë për mbrendë, të bisedonin, të lexonin, të luanin dhe të këndonin. Në godinën ku banonte Leka ishin të gjithë të rinj me përjashtim të Zef Shirokës (vëllai i Prof. Frederik Shirokës), ish Ministër i Arsimit, i cili në atë kohë ishte 70 vjeçar, por që kishte ngulë kambë me qëndrue në banesën e të rinjve.

Pikërisht nga fundi i vitit 1955, kur Profesor Shiroka vdiq, u kujtuan ta lironin, sepse doli që i vetmi vëlla që kishte e paskësh të burgosur në maje të Kuçit të Kurveleshit!... Zefi ishte njohës shumë i mirë i Historisë së Shqipërisë, dhe kohët e fundit, përjetues i saj... Dhoma, ndonëse e vogël - 4 x 4 e me tavan dy metër nga toka, ishte kthye në “Auditor”. Oratorët i shvillonin leksionet e tyne, tue pranue debatin e zjarrtë. Ne të rinjt (thotë Leka), mernim pjesë në diskutime me të drejta të barabarta.

Leka ishte piktor, dhe në faqen e murit të dhomës kishte pikturue nji portret të madh të Gjergj Kastriotit, me bojë këpucësh e me langje barishtesh. Para kësaj figure madhore të historisë tonë bisedat e fjalimet merrnin tone të përflakëta e ngjallnin pasion, guxim e qëndresë. Profesor - Guljelm Deda, nuk linte rast pa e përmendë heroin që na shikonte aq ngultas, sikur donte të depërtonte në shpirtat dhe mendjet tona. Shpesh herë në dhomë sillnin ndonjë shishe me raki marjet dhe at’herë ziente kanga e ahengu.

Kur netuziazmi arrinte kulmin, jehona kishte kalue sipër nesh në dhomën e pleqve. Ky avaz përfshinte dhe muzikën se, ne kishim një kitarë e dy mandolina që na shoqnonin.

Në nji nga këto mramje kur po zhvillohej nji debat i zjarrtë mbi Letërsinë Shqipe, dhe vendin që ajo mund të zinte në kontekstin botnor, Guljelm Deda, kërkoi të merrte fjalën. Brohoritjet tona ishin aprovimi i plotë.

Profesori, mbasi mori “leje” “Gjergj Kastriotit” në mur filloi të qëndisë nji fjalim me terma të zgjedhuna, sikur të ndodhej në nji Auditor Akademik.

Për t’i dhënë forcë oratorike çështjes që do të trajtonte, e ngriti kanaqen me raki maresh. Mendimi që ai parashtroi nga befasoi të gjithëve dhe ngjalli nji entuziazëm të madh: “Në at’ Kuç të largët të Kurveleshit, sipër çudi na ishin mbledhun disa figura të shqueme të Kombit, të cilat diktatura kishte harrue me i zhdukë, prandaj kishte vendosë ti degdiste në maje të atyne shkrepave e me i mbyllë në ato shtëpi të vetmueme, që të mos dihej gja për ta. Mes këtyne burrave të moshuem me vite dhe me mendime e eksperiencë jetësore, kishin sjellë edhe bijt e atyne njerzve që i kishin dalë zot Atdheut e Kombit kurdoherë, me armë, me pendë e me fjalë, miq e kolegë të shumicës së atyne qi gjindeshin pranë nesh. Ne po shohim se si këta të rinj po rriten e po mësojnë duke përvetësue dijet tona, që ne ua japim. Ne po shohim se sa me nivel e aftësi ata po i trajtojnë problemet dhe çështjet që këtu parashtrohen sikur në “atriumet” e akademive të antikitetit të lashtë, apo sikur në ato auditore ku ne kemi mbrojtë diplomat tona.

Ndryshimi qëndron në faktin se ato auditore ishin madhështore e të zyrtarizueme, ndërsa ky auditor këtu është sa nji furrik pule dhe i pa njoftun, përveçse edhe i ndaluem.

Këtu, Profesori bani nji pushim, mori seriozitet ma të madh dhe në mënyrë solemne, vazhdoi: “Kompetenca jonë, e imja dhe e cilit do prej jush asht e tillë sa me drejtue katedrat përkatëse në Shqipni e jashtë saj. Ne, duhet të vlerësojmë aftësitë e këtyne të rinjve, dhe në rastin ma të parë t’ua njohim të drejtën e diplomës të firmosun nga dora jonë.

Ky, Kuç i Kurveleshit pra i panjohun e i pa përfillun, të marrin hijen e nji Universiteti të vërtetë e të mirfillët, kur dihet që së paku, pesëdhjetë burra të mbyllun këtu, janë me tituj e doktorata të universiteteve ma prestigjioze të Europës! E kjo nuk duhet marrë si shaka! N’se diktatura na dënoi për të na asgjësue, ne duhet të tregojmë se nuk mposhtemi, sikur nuk jemi mposhtë gjatë shekujve të pushtimeve të huaja. Shpërthyen duartrokitje. Guljelmi nuk e dha vehten, e me nji vështrim burrnor, u drejtue kah portreti i Kastriotit. “Për sa foli, ja ku kishte dëshmitar vetë Fatosin e Kombit. Apo jo, or Kastriot, që këtu n’kët faqe murit të ka përjetësue pokërisht nji nga k’ta të rijë, Leka nga Kurbini i Krujës, tamam nji stërnip i yti. Thuej se ai nuk asht piktor i talentuem... e Piktor i Popullit!... E, ja dha gazit. Dikush ndërhyni: “Nuk e ke keq or Lem!... Po për rektor Universiteti, po për kryetar Akademie kë të zgjedhim?... se sa për profesorë katedrash kemi boll! Rektor? Kryetar? Po... kemi Aliun, Ali Erebarën! Dy doktorata, 12 gjuhë të huaja, ushtarak i lartë, jurist me famë, Enciklopedist! Ky automatikisht duhet të zgjidhet Kryetar Akademie! Jemi dakort? Fjalët e Lemit u shoqnuen me duartrokitje. Ali Erebara, mbasi i dha mesazhin e falenderimit, Profesor Guljelmit, dhe të gjithë auditorit, qëndisi një fjalim thue ishte para “Akademisë franceze”. “Të nderuar zotërinj. E pranoj këtë detyrë të lartë që më keni ngarkuar, aq ma tepër për rrethanat që po përjetojmë. Gjallëria arriti kulmin, e disa nga të pranishmit që kishin kryer studimet në Paris, e përgëzuan me tremat ma të zgjedhuna q+ i përshtateshin “Ceremonisë”.

Në fakt në burgjet e kampet e Shqipnisë ishin degdisur të gjithë intelektualët e naltë me kulturë Europiane, si: doktorë, profesorë dhe akademikë!

Ne të rijtë, (pohon Zoti - Lekë Pervizi), atje në Kuç të Kurveleshit patëm rastin të mësojmë disa gjuhë të huaja, si Frëngjisht, Italisht, Anglisht e Gjermanisht. U hap nji kurs edhe për Turqishten, me Profesor - Mykyrem Bej Janinën.

Dom Mikel Koliqi, (kardinali), jepte mësimin e muzikës. Unë kaloja kohën duke gdhenun në shqopë. Kisha gdhenun disa çibukë dhe figurën e Prometeut të lidhun me zingjirë e Shqipen që i brente ijen. Në lidhje me portretin e Kastriotit që kisha pikturue në dhomë, lindi xhelozia në dhomat e tjera.

U detyrova të pikturoj Lek Dukagjinin në dhomën e Ali Erebarës, Teutën në dhomën e Mitat Aranitit, Ismail Qemalin në dhomën e pleqve, dhe Luigj Gurakuqin në dhomën e shkodranëve.

K’to figura sikur na shoqëronin dhe na jepnin kurajo. Të them të vërtetën, (shprehet Lek Previzi): më mbeti marak si nuk mu dha të përgatise të vizatoj disa diploma të firmosuna prej atyne burrave që të mbeteshin si dokumenta të paharruara, thuajse historike, dhe si sfidë ndaj pseudo - profesorave që përgatiti diktatura. Pak vite ma vonë “Universitetet” e burgjeve e të kampeve ishin sfida ma e madhe që i bahej diktaturës, e cila ndrynte ndër burgje e kampe mendjet ma të ndrituna e zemrat ma bujare të kombit. Universiteti i Kuçit të Kurveleshit ishte me të vërtetë një sfidë, ku ballafaqoheshin: kultura dhe antikultura, drita dhe terri, demokracia dhe diktatura, njeriu dhe antinjeriu. Kam mendimin se, auditorë të tillë universitare, kishte edhe në Burrel e Spaç, dhe sigurisht nga këta auditorë kanë dalë mjaft studentë të zellshëm. Pa dyshim, në se shteti i ri demokratik do të kishte “vjelë” nga këto “vreshta”, dhe po të kishte qenë paksa ma “radikal”, ngjarjet tragjike të Marsit 1997 do të ishin evitue.

Para çdo intelektuali dhe qytetari duhet shtrue pyetja: Pse Shqipnia asht vendi ma i varfën dhe ma i mbrapambetun në të gjithë Europën? Kush mban përgjegjësi, që nga viti 1912 e deri në ditën tona, dhe cila do të jetë zgjidhja?...

Intervistë me kapon e drogës së Veriut Shqiptar, Brahim Maleci

Pyetje: Brahim, ju jeni Sekretar dhe specialist i shoqatës së Fermerëve të komunës Shkrel, gjithashtu ju jeni ndër katër të arrestuarit nga policia nën akuzën e kultivimit të Drogës. Ç’mund të na thoni dhe si është e vërteta?

Përgjigje: Po e vërtetë është që unë jam Sekretar i shoqatës së fermerëve për prodhimin, përpunimin e shitjen e bimëve industriale të komunës Shkrel. Kjo shoqatë është krijuar dhe është miratuar me vendim të Gjykatës Shkodër me Nr. 156 datë 15. 03. 2001. Me qenë se kushtet klimatiko - toksore të kësaj zone të këtij komuniteti janë të favorshme pr kultivimin e bimëve industriale, ne menduam të ngrejmë një shoqatë fermerësh me qëllimin e mirë për të ndihmuar fermerët e kësaj zone në agrobiznesin e tyre, duke i nxitur ata në prodhimin e bimëve industriale, ku kjo zonë kishte edhe një përvojë në kultivimin e disa bimëve si lavandoja, tymusi etj.

Në komunën Shkrel pasi erdhi një fondacion Anglez me qendër në Londër me emrin “Partneritet për zhvillim” me një projekt për ta zbatuar në këtë komunë dhe pasi mori kontakte me shoqatën tonë ramë dakort, duke bërë akt - marrveshje që në këtë komunë të bëhej një eksperiment me Kerpin industrial, në disa fshatra të kësaj komune ku do të mbidheshin 10 dynym kerp, ku ky projekt do të zbatohej për gjashtë vjet.

Hapi i parë i këtij projekti ishte që të organizoheshin persona ose familje që mund të punonin sixhade me makina endjeje (VEGJA ose VEK) nga fibrat e Kerpit industrial të mbjellë. Ky ishte fillimi ose faza e parë e projektit. Hapi i dytë ose faza e dytë e projektit ishte blerja e veshjeve, litarëve, spangos e tjerë, ku maqineritë për këtë punë do të vinin nga Anglia.

Ndërsa në një fazë të mëvonëshme që mund ta quajmë faza e tretë e projektit ishte prodhimi i qirinjve dhe sapunëve, kurse faza e fundit e këtij projekti ishte të arrihej deri tek presioni i vajit për standartin e ushqimeve i cili kërkon një investim prej 5000 Puonds. Kjo ishte pak a shumë ideja ose skeleti i projektit të Fondacionit Anglez që do të zbatonte në komunën e Shkrelit të Malësisë së Madhe. Në këtë akt - marrveshje që ne bëmë qëllimi i këtij projekti ishte që të sjellim zhvillime ekonomike në rajon ku dhe industria e procesimi do u kryente brenda rajonit gjithmonë në të mirë të ekonomisë lokale, të vetë fshatarëve, produktet që do u merreshin do të shiteshin si në tregun brenda vendit ashtu dhe në atë ndërkombëtar.

Pra sipas projektit, punësoheshin banorët e zonës së fshatrave Reç, Dedaj dhe Zogorë. Njëkohësisht do ngrihej dhe një fabrikë e përpunimit të kerpit, për të cilën Fondacioni bëri gati dhe dokumentacionin përkatës dhe parashikonte që ta përshtaste për një destinacion të tillë një ndërtesë në qendër të komunës Shkrel. Nga kerpi fillimisht do të merrshin Fibrat (Fijet) ku proceset e Fibrave do të kalonin në për këto hapa:

1. Thyerja

2. Zhveshja

3. Krehja dhe pastrimi

4. Tjerrja, mund të bëhet me dorë

5. Makinë endjeje (Vegjat)

Akt - marrveshja në mes palës Angleze “Partneritet për zhvillim” me Nr. Regjistri UK. 1076922 dhe Shoqatës Fermerëve të komunës Shkrel me Nr = 156 u nënshkrua nga drejtori i fondacionit Majk Tojlar dhe menaxheri i projektit Remko Dekkor dhe shoqata jonë me përfaqësues Kryetarin e shoqatës Martin Pëllumbi, kjo në shqip dhe Anlisht.

Fara e kerpit u soll nga Anglia nëpërmjet DHL në bazë të gjitha rregullave në fuqi. Menjëherë me sjelljen e farës shoqata jonë filloi nga puna ku ne do të mbillnim 10 dynym kerp industrial, e shpëndarë kjo në pesë fshatra të komunës, ku mbjellja filloi me datën 25 Prill dhe mbaroi me 5 maj. Dukej se çdo gjë po ecte mbarë dhe ishte premtuese për këtë zonë të varfër. Që në fillim shoqata jonë së bashku me Fondacionin Anglez u prononcuam në mediat lokale duke e bërë të njohur rëndësinë e zbatimit të këtij projekti e të bimës së kerpit, jo vetëm për banorët e komunës Shkrel, por të tërë komunitetit të Malësisë së Madhe.

Thamë që për tre muaj e gjysëm bima eci mirë, ku tani kerpi industrial filloi të njifet nga shumë njerëz që kishin mbaruar shkollën bujqësore e në veçanti nga agronomët e lartë, deri me dt. 10 korrik 2001 ku e gjithë kjo punë, këto investime nga ana jonë e në veçanti nga fondacioni Anglez u përmbysën brenda një dite nën akuzën “Drogë e rrezikshme” ose “rreziku Anglo - Amerikan” për komunën Shkrel.

Pyetje: Ju zoti Brahim thatë që jeni shoqatë e ligjëruar me të gjithë dokumentacionin ku kishit edhe një kontratë me fondacionin Anglez, bimën e kishit mbjellë në vende publike. Atëherë si ndodhi arrestimi juaj, në një kohë që ju jeni i diplomuar Agronom i lartë, e njifnit ju kerpin industrial?

Përgjigje: Meqenëse unë jam diplomuar pranë U.B. Tiranë në fakultetin e Agronomisë pa tjetër që e njifja kerpin industrial, ku nuk është vetëm kerpi por janë dhe të tjera bimë Fibroze industriale si Liri, Juta, Ramija, etj., të cilat kanë një rëndësi të madhe ekonomike, nga fijet e tyre përpunohen tekstile më fine sotë në botë, ku këto fije sot mbeten të pa zëvendësueshme.

Këtë duhet ose e din çdo agronom i lartë, që nuk janë pak sot në vendin tonë. Ndërsa arrestimi ynë u bë në atë formë që as ndër filma s’e kisha parë, me dhjetë fugona policie, me një armatë të madhe policësh, me uniformë, pa uniformë, me maska, pa maska, ku dy prej të arrestuarve në flagrancë siç e quajtën ata kryeplakut të fshatit Z. Qamil Selaj dhe mësuesit të fshatit Z. Maliq Memça ju rrethue shtëpia dhe ju bë një kontroll i imët në shtëpi.

Unë me që kisha dokumentacionin e shoqatës kërkova që të komunikoj me njërin person që drejtonte operacionin. Më kërkoi njëri dhe pasi unë iu prezantova ai më tha që jam shefi i antidrogës të qarkut Shkodër, çfarë kërkon më tha që kjo është drogë e rrezikshme. Unë të them të drejtën qesha nga budallalleku që po fliste shefi i antidrogës. Fillimisht këtij i kërkova që të mos ketë konfrontime pasi në vendngjarje kishin ardhur njerëzit tonë si dhe shumë fshatarë të tjerë, kurse për bimët e mbjedha i thashë të sqaroj unë.

I tregova dokumentacionin që unë disponoja si sekretar i shoqatës, dhe i thashë që kjo bimë është kerp industrial i kultivuar, ku nga kjo bimë merren fibrat (Fijet) e saj, ku përpunohen litarë, spango, sixhade, etj., ne i thashë jemi me dokumenta, prandaj ju nuk duhet ta prishni, unë vij me ju shkojmë e i bëjmë analizat ku të duash, dhe në qoftë se del drogë përgjegjësinë e mbaj unë dhe kryetari i shoqatës z. Martin Pëllumbi. Ju i thashë nuk keni nevojë që të arrestoni njeri sepse ne këtë bimë nuk e kemi mbjellur fshehurazi por në vende publike, bile i thashë kemi dhënë në televizorët lokalë dhe rubrika për këtë projekt, që po zbatohet në komunën tonë.

Jo më tha kjo bimë do të prishet sepse është drogë, ne tha i kemi bërë analizat dhe kemi urdhër ta prishim dhe t’ju arrestojmë të gjithëve.

Përsëri unë këmbëngula duke ju thënë që unë e njoh bimën e kerpit, jam agronom i lartë, prandaj unë disponoj dhe një tekst i quajtur Fitotekni, tekst i cili është bërë nga një grup autorësh pedagogë të U.B. të Tiranës, i cili e sqaron mjaft mirë bimën e kerpit dhe që e grupon te bimët industriale dhe që është e kultivuar bile i thashë nga të dhënat e FAO - s të vitit 1984 sipërfaqja e mbjellë me kerp arriti në 7 miljon e 200 mij hektarë në shkallë botërore. U përpoqa ta sqaroj shefin duke i thënë që edhe në vendin tonë kerpi është mbjellë para çlirimit për qëllime shtëpiake sidomos për endje pëlhurash, thes, spango, litar e tjerë, gjithashtu edhe pas çlirmit në vitin 1956 - 1982 u kultivua në vendin tonë për këto prodhime. Por përsëri shefi dhe shumë të tjerë këmbëngulën që kjo është drogë e rrezikshme, duke thënë që jua kanë hedhur Anglezët, prandaj kjo do prishet dhe ju do të shkoni në burg. E pashë që shefi së bashku me përkrahësit e tij po të ishte jonxhë kishin vendosur ta prishnin dhe ne të na arrestonin, atëherë unë i thashë ju jeni shteti prandaj mund të bëni ç’të doni, por mendoj se dikush do të mbajë përgjegjësi. Kështu që bima u prish nga kosa e pamëshirshme e policëve të cilët merrnin urdhëra të njëpasnjëshme, ndërsa unë, kryeplaku i fshatit z. Qamil Selaj, mësuesit të fshatit z. Maliq Memça si dhe fermeri Gjeto Lumaj u arrestuam në flagrancë ku na mbajtën për 35 ditë në qelitë e burgut Shkodër, ndërsa u shpallën në kërkim disa të tjerë ku një ndër ta ishte dhe kryetari i shoqatës i cili është dhe kryetar komune.

Pyetje: Brahim, si mendoni ju arrestimi juaj u bë për Kerpin që policia nuk e njifte, apo mos kishte ndonjë problem tjetër. Ju që ju arrestuan merreni me politikë dhe çfarë bindje keni?

Përgjigje: Kjo është pyetja më e vështirë që më bëni, pasi ne këtu në Malësi themi: Gjëja tret e shpirti bjerr. Ne nuk dimë gjë konkrete por që ka shumë për të dyshuar. Këtu ka një problem, në qoftë se policia dhe inspektorët e antidrogës nuk ishin të bindur se është drogë nuk duhet ta dëmtonin bimën dhe të arrestonin njeri por deri sa t’u sqaronin problemet, pasi ne i kishim dalur zot që e kemi mbjellë ne dhe ne nuk po largoheshim gjë të cilën jua parashtruam. E dyta në qoftë se ata ishin të bindur plotësisht se është drogë dhe fundi nuk doli drogë por ashtu siç ishte kerpi industrial atëhere këto shefa dhe inspektora nuk njofin zanatin e tyre prandaj do të thotë se këta janë militantë partie të cilët u kanë zënë vendin profesionistëve, sepse një inspektor ose shef antidroge duhet ta njohë atë, kështu që do ishte në dnerin e tyre të japin dorëheqjen e të shkojnë e punojnë në ato vende që s’kanë të bëjnë me marrjen në qafë të njerëzve. Themi që këta i ranë ndesh shumë dhe vetë rendit e vetvetes. Ndërsa probemi i tretë është që në qoftë se këta kishin ardhur nga ndonjë person më madhor se këta, atëhere këta shefa dhe inspektorë duhet patjetër t’u kërkojnë shpërblimin për bëmat që bënë, atëhere që u dhanë urdhër.

Një dyshim tjetër është ajo që ne kemi edhe bindjet tona politike, ku ndoshta edhe kjo ka patur ndikimet e sajë, pasi unë jam kryetari i partisë Bashkimi Liberal për Degën e Malësisë së Madhe, gjithashtu isha N / K i komisionit të Qendrës së votimit të fshatit Qafgradë në zgjedhjet e 24 Qershorit përfaqësues i Bashkimit për fitore, ndërsa Z. Qamil Selaj është anëtar i Partisë Republikane, Kreyplak i fshatit Qafgradë si dhe mori pjesë si anëtar i komisionit të votimeve në qendrën e votimit të këtij fshati si përfaqësues i Bashkimit për Fitore ku në këtë qendër votimi humbi kandidati i Partisë Socialiste. Po kështu mësuesi Maliq Memçaj anëtar i Partisë Demokratike i cili kishte bërë fushatë kundër kandidatit të P.S. dhe Z. Gjeto Lumaj anëtar i Partisë Demokratike mori pjesë në komisionin e votimit si përfaqësues i Bashkimit për Fitore në fshatin Dedaj ku edhe në këtë qendër kandidati i P.S. humbi ndërsa Kryetari i shoqatës Z. Martin Pëllumbi që është edhe kryetar Komune drejtoi fushatën e zgjedhjeve përfaqësues i P.D. i cili është person në kërkim për disa ditë.

Them se ndoshta edhe këto kanë ndikuar sado pak në arrestimin tonë, pasi do u bënte raundi i dytë ose i tretë i zgjedhjeve të zonës Nr. 2 ku edhe u bë por ne s’patëm fatin të merrnim pjesë pasi ne e përjetuam në qelitë e burgut.

Pyetje: Ç’mendime keni për policinë që ju arrestoi?

Përgjigje: Sinqerisht për policinë kam shumë respekt, pasi duke respektuar policinë mendoj se kam respektuar ligjin. Në polici ka shumë djem të mirë, të zotët punëtorë, që e njofin mirë armën e policisë dhe që shërbejnë me sinqeritetin më të madh për rendin e qetësinë, por ka edhe nga ata që kanë zënë nga një post si partiakë, si militantë që nuk marrin vesh në profesionin por që ecin me urdhëra të partisë, e këta janë tepër të rrezikshëm, por them që koha do t’i lërë prapa.

Pyetje: Ju tani keni dalë nga burgu, keni marrë vendimin e formës së prerë dhe në çfarë forme?

Përgjigje: Ne të katër të arrestuarit jemi liruar pas 35 ditë burg me vendim të prokurorisë që thuhet për pushim të çështjes penale Nr = 234.

Në vendimin që tani ne disponojmë ndër të tjera thuhet:

Konkretisht nga ekspertimi ka rezultuar se prëmajtja e THC ishte 0, 08 % d.m.th. nën kufirin 0, 5 % kështu duke iu referuar ligjit Nr. 7975, datë 26. 07. 1995, neni 9 dhe konventës 1961, neni 29, bima objekt ekspertimi nuk klasifikohet në kategorinë e bmiëve narkotike. Pra bima objekt ekspertimi është Kerp i kultivuar i zakonshëm, kultivimi i të cilit nuk është i ndaluar me ligj. Në këto kushte, vërtetohet qartë fakti se nga ana e të pandehurve Brahim Maleci, Maliq Memça, Qamil Selaj dhe Gjeto Lumaj, nuk janë konsumuar elementet e figurës së veprës penale për të cilën ata akuzohen.

Për këto arsye dhe në mbështetje të nenit 328, pika I, germa b të K.Kr.P. u Vendos pushimi i çështjes penale nr. 234.

Pyetje: Tani ju do të vazhdoni të korkoni dëmshpërblim për këto çështje, pra nga të akuzuar do të bëheni akuzues?

Përgjigje: Ne do ti referohemi vetëm ligjit, ato që përmban ligji e jo më tepër. Por mbi të gjitha ne kërkojmë dëmin moral, pasi të gjithë jemi prindër ku kemi familje, farë e fis e mbi të gjitha edhe ne kemi autoritetin e prestigjin tonë. Të qëndrosh 35 ditë në qelitë e burgut kot i pafajshëm nuk i thonë shaka. Unë e di që formula e drejtësisë është: “Më mirë 100 kriminelë jashtë se sa 1 i pafajshëm në burg, sepse kriminelin do ta kapësh dhe do ta vuaj dënimin, ndërsa të pafajshmit nuk mund t’ja heqësh vuajtjet.

Pyetje: Kene besim te drejtësia?

Përgjigje: Unë në radhë të parë kam besim tek ligji pastaj tek drejtësia që zbaton ligjin.

Të them të drejtën tek drejtësia aktuale më është lëkundur disi besimi, pasi në shumicën e rasteve edhe në drejtësi punojnë jo profesionistë, por militantë, ku më shumë pyesin Partinë se ligjin.

Gjithsesi unë kam besim se prapa nesh qëndron një kompani e njohur e një vendi demokratik siç është Anglia me një drejtësi të konsoliduar, si dhe lufta në mes drejtësisë të një demokracia perëndimore dhe padrejtësisë socialiste do të përfundojë në favor të ligjit dhe tonin njëkohësisht.

Intervistoi: Sokol Pepushaj

Kryetitulli: Politika shqiptare gjuha e çudirave dhe gjahu i prapësirave

1 nëntitulli: Arsyet e Dështimit të Kryeministrit më të ri në historinë e politikës shqiptare Z. Pandeli Majko

2 nëntitulli: Gjunjëzimi i partisë socialiste para presioneve të z. Gjinushi

3 nëntitulli: Çfiti bashkëshortor socialist Ilir - Monika - Meta. A është dehje e verbërisë për pushtet apo “Kthim në Identitet”?

Fatime Kulli (Analizë)

Politika shqiptare gjuha e çudirave dhe gjahu i prapësirave

Tashmë është më se normale që në Shqipëri disa politikanë pa provuar shijen e ëmbël të borderove në punë, sipas specialistëve që janë dipllomuar, firmosin borderotë në partitë që aderojnë. Pasi “piqen” në furrën e politikës dhe bëhen kryetarë të zellshëm, kërkojnë të hyjnë në parlament (me ose pa votat e popullit). Fitojnë simpati dhe ngjisin shkallët si me magji në qeveri, dhe pse jo, emërohen edhe kryetarë të qeverisë.

Dhe ne verbërisht kënaqemi, sepse duam breza të rinj për të na drejtuar vendin. Ndodh shpesh herë që ne ulërasim si tifoza të sëmurë, për të majtët ose të djathtët dhe për hir të pleshtit djegim jorganin. Por çfarë ndodh më vonë... Jo pa qëllim e bëra këtë hyrje, për të analizuar arritjet dhe dështimet e dy kryeministrave më të rinj në historinë e politikës shqiptare.

I pari Kryeministër në moshën 29 vjeçare zgjidhet Zoti Pandeli Majko, si zgjidhja më e mirë dhe më e pranueshme (pas vitit 1997) për stabilizimin e politikave shqiptare. Dhe duhet të pranojmë se Z. Majko, ishte një zbutës shumë i ekuilibruar i tensioneve politike në vend dhe në mbarë opinionin shqiptar, zoti Majko u vlerësua si politikani më i ndershëm në pushtet, që ansjë nga opozita s’pati kurajon ta akuzojë për korrupsion.

Por për hir të së vërtetës duhet thënë se Z. P. Majko, me naivitetin e formimit të tij si politikan bëri zgjedhje të gabuara në forcimin e strukturave për zbutjen dhe eleminimin e korrupsionit në vend. Le t’i kujtojmë Z. Majko bashkëpunimin me ministrinë e mbrojtjes (ish ministrin Luan Hajdaraga), për të forcuar dhe ruajtur pikat kufitare tokësore dhe në portin detar ( më të madh në Shqipëri) të Durrësit, me forcat e komandos. Sipas burimeve të brendëshme të organeve të policisë të rrethit të Durrësit, (emrat s’i bëjmë publik për arsye sigurie), korrupsioni në këtë port mban përmasa drastike, të paimagjinueshme.

Njerëzit në pushtet pasuroheshin si në përralla. Z. Luan Hajdaraga, në krye të forcave komando vuri një oficer, që ishte njeriu i tij i afërt. Dhe brenda një jave kontrabanda e karburantit arrinte deri në shifrën 50 miljon. E pabesueshme por e vërtetë. Për ironi të këtyre “bosave” (që do t’ia kishin zili dhe bosat më të mëdhenj të botës) shqiptarët mbyteshin nëpr det me skafe, vajzat shqiptare rrëmbeheshin dhe dërgoheshin me dhunë të prostituojnë në Itali e Greqi. Në Shqipëri dhe “milingonat” edhe “krimbat” u bënë trima duke vrarë njëri - tjetrin me armë, dhe qeveria ishte e pafuqishme përballë këtij kaosi politik - financiar - kriminal (edhe pse Z. Neritan Ceka premtoi se brenda 40 ditësh do të mbledh armët). Pra freskia e ardhjes në krye të shtetit shqiptar filloi të vyshkej. Syri miop i Z. Majko nuk shihte më larg se kolltuku i kryeministrisë. Megjithatë s’duhet ta pargjykojmë, se ishte shumë i ri dhe pa përvojë në këtë kolltuk. Besonte tek aleatët e tij, ngaqë vetë kishte duar të pastra. Kurse Z. Luan Hajdaraga, ngaqë ishte shëndoshur shumë punonte me miq të vjetër e besnikë dhe s’i linte kurrë në baltë. Kështu që deputetin e rrethit të Durrësit Z. Spartak Braho e ndihmoi për të ndërtuar hotelin 4 katësh më të bukur në qytet (ke ura e Dajlanit, në të hyrë të Durrësit, 200 metra në krah të djathtë), dhe që ky hotel është i hipotekuar në emër të një miku të tij. Dihet që pikat doganore për një vend, duhet të jetë burimi i nxjerrjes së fitimeve për të forcuar një shtet. Këtu tek ndodh e kundërta, në qoftë se - Polizia di finanza - në shtetin Italian është bazamenti për mbrojtjen dhe rritjen financiare të shtetit, këtu është bazamenti për mbrojtjen dhe shtimin e xhepit individual, të pandershëm. Dhe bashkëpunimi i Z. Majko me ministrinë e mbrojtjes në portet shqiptare ishte dështimi i plotë i ekonomisë shqiptare e vetvrarë nga krimi më i rëndë kontrabandë e korrupsion nga qeveritarë të pangopur. Dhe qeveria Majko, dështoi në shkëlqimin e tij (së bashku me “heroin” e heshtur Hajdaraga) me karrierë të shkurtër, si kryeministri më i ri shqiptar, për t’ia lënë vendin bashkëmoshatarit të tij Z. Ilir Meta, shumë i lakuar kohët e fundit nga opozita, edhe pse Z. Meta gjatë qeverisjes së tij 2 vjeçare ka punuar më miër në përfundimin e autostradave në disa qytete të Shqipërisë. Por jo çdo gjë shkon vaj, se deh Z. Meta ka preferencat e tij, për të zgjedhur “heroin” e kabinetit të tij, pikërisht Z. Anastas Angjeli. Ministri më i përfolur, më i akuzuari për korrupsion dhe ky përsëri qëndron “strateg” në ministrinë e Financave, për t’i thënë shqiptarëve: - Flisni, flisni sa të doni, s’keni ç’më bëni se ka mbështetjen e Greqisë dhe ne bëjmë ç’thonë ata...

E megjithatë “heronjtë” kanë thonj që të gërvishin hidhur, e lënë gjurmë të errëta, deri sa presa e popullit t’ia presë deri në rrënjë.

Megjithatë gjuha e çudirave në politikën e sotme është e gjatë, magjike e pse jo, edhe nostalgjike.

Kujtojmë në retrospektivë të politikës totalitare shqiptare prej vitit 1944 - 1990 çiftet bashkëshortore të politikanëve më në zë të asaj kohe, që ishin

Enver - Nexhmie - Hoxha.

Hysni - Vito - Kapo

Mehmet - Fiqirete - Shehu

Dhe pas 10 vjetësh ndryshimesh politike në vend pikërisht partia socialiste fiton nëzgjedhjet parlamentare të vitit 2001 me çiftin bashkëshortor

Ilir - Monika - Meta.

Dhe me të drejtë do të shtroja pyetjen:

A është dehje e verbërisë për pushtet, apo “kthim në identitet”?!

Megjithatë çuditë s’mbarojnë këtu, për Kabinetin Meta.

Zoti Skënder Gjinushi, nuk fiton në zgjedhjet parlamentare dhe çuditërisht nën tundimin e presioneve ndaj partisë në pushtet, fiton të drejtën të jetë numri 2 i Kabinetit Meta. Tonet e tij shumë të ashpra gjunjëzuan partinë socialiste para Z. Gjinushi.

A kanë të drejtë shqiptarët të mendojnë çfarë fshihet pas këtij “komprosi”? Dhe çudia tjetër. Një vend kaq i vogël në raport me popullsinë,

- A mund të shtohen dhe tre ministri të tjera, për të kënaqur epshet karrieriste banale të politikanëve të sfumuar si Arben Imami, Ndre Legisi etj.

Dhe duke mënjanuar e sfiduar në kabinetin Meta emra me potencial intelektual nga qyteti i Shkodrës si zonja E. Uruçi që tregoi për pak kohë në qeverinë Meta, qytetari dhe përkushtim në punë.

Mali i Zi, shteti që lindi nga flirtet shekullore të Europës Plakë me Rusinë

Një ndër shtetet që “Pretendohet” se është fqinja e Shqipërisë së sotme (Në veri e veriperëndim) është shteti i vogël e halleshumë i “lindur” me vështirësi nga Flirtet “dashurore” shumë shekullore të Europës Plakë me “Klyshët” e Rusisë e që sot ka një emër relativisht të ri e jo shumë domethënës Mali i Zi. Natyrisht ky shtet “Kopil” i lindur pra jashtë “shtrati martesor”, diku në Malet e egra të Shqipërisë Etnike (në Veri) të grabitura ndër shekuj pas shekujve të VI - të e IX - të (pas lindjes së Krishtit), kur turma Sllavësh zbritën nga Karpatet e egra, duke nuhatur një tokë e një jetë më të begatë, që e kishin begatuar padyshim të parë tanë autokton Ilirët që mijëra vjet para lindjes së epokës së re Kristiane.

E quajtëm shtet “Kopil” pasi vërtetë lindi i tillë ndër shekuj duke shfrytëzuar baticat e zbaticat njerëzore e politike të Rusisë e klyshëve të saj sllavë, por i tillë nuk është populli i Malit të Zi se në shumicë është popullsi shqiptare e sllavizuar ndër mote ku me dhunë e ku me dredhi, ku edhe sot jo pak ruan në ndërgjegje prejardhjen e tij shumë shekullore, që fillimisht ndërroi fenë nga besimi Katolik në atë Ortodoks e ngadalë edhe kombësinë. Por që gjithsesi këto janë edhe gabimet e Europës Plakë që edhe sot në shekullin e 21 - të po i vuan madje me një ritëm që kanë si kurbë vetëm rritjen. Natyrisht jashtë këtij “Fati” nuk mund të dalin as Republika e Malit të Zi e cila është ingranuar kaherë në shtetin artificial të Sllvavëve të Jugut (Federata Jugosllave), ku padyshim promotori i të gjitha të zezave është politika shoviniste e Serbisë, që gjatë tërë historisë e ka përdorur Malin e Zi si trampolinë për t’u zgjeruar e siguruar dalje në Detin “Jetëdhënës” Adriatik. Ishte pikërisht kjo politikë permanente që “verboi” jo pak Europën Plakë e cila shtetin “Kopil” të Malit të Zi e rriti dhe e “burrëroi” ndër vite në dëm të trevave të Shqipërisë Etnike, madje fatura qe jo vetëm me troje, por edhe me popullsinë e saj autoktone e cila kaloi ose në kalvarin e zhdukjes fizike, ose në atë të asimilimit të kombësisë, por që gjithsesi edhe në ndërgjegjen e Malit të Zi tani duket se diçka po ndryshon, ku tentativat e përhershme të kësaj republike për të ikur njëherë e përgjithmonë nga tutela e Serbisë, janë shenjat e ardhmërisë në një rrugë më të mirë mes Malit të Zi e Shqipërisë, që padyshim janë popuj vëllezër që i kanë armiqësuar e ndarë armiqt e përbashkët, deri tani në fillimet e shekullit të 21 - të, por për të hedhur dritë sadopak në “Errësirën” shumë shekullore le t’u referohemi fakteve që historia na ka lënë amanet për rrugën e mundimshme të të parëve tanë të coptuar e ndarë si mos e më keq duke na bërë që edhe në këtë kahje të kufizohemi vetëm me trojet tona etnike të grabitura nga ata që kishin forcën, por jo të drejtën...

Mali i Zi as si shtet e as si komb nuk ka ekzistuar kurrë në asnjë dokument që ruhet prej mijëra vitesh para epokës së re, ku natyrisht kjo tokë ka qenë pjesë e Ilirisë së hershme, ku kanë banuar e jetuar veçse popuj Ilirë të përfshirë në perandorinë Ilire deri tek perandori i fundit Ilir, Genti, që u zu rob nga Romakët në vitin 168 para lindjes së Krishtit, madje si kryeqytet kishin padyshim Shkodrën e famshme. Me pushtimin e Ilirisë nga Perandoria Romake treva e Shqipërisë Veriore që sot quhet Mali i Zi ishte si territor unik që me riorganizimin e perandorisë (ndarja në tre pjesë) në vitin 395 (pas lindjes së Krishtit) bënte pjesë në Shqipërinë Veriore e quajtur Prevali që shtrihej nga Lugina e Zetës dhe Maricës deri në lumin Shkumbin në jug. E pse jo kjo gjendje vazhdoi gjatë edhe pas shekullit VI kur filluan të zbresin në këto treva sllavët e parë. Ku për të krijuar një ide se si zbritën Sllavët në këto treva Ilire po citojmë së pari biografin e Perandorit Justinian të Bizantit, Prokopin i cili ndër të tjera shkruan: Sllavët, Skllavenë sipas emrit të një fisi të tyre, ku ndështa ishin vërtetë skllavë të Avarëve... si një valë deti prej njerëzish, me burra, gra e fëmijë, ata u vërsulën në tokat e perandorisë dhe kthyen në gërmadhë e zhytën në gjak Ilirinë, Epirin dhe Thrakën tuj përparue deri në thellsi të Greqisë së vjetër. Prej orës që skllavinët u turrën në tokat e Perandorisë ata grinë e masakruan të gjithë njerëzit, pa dallim seksi apo moshe që i ranë në duar...” Ndërsa i dyti vetë një historian serb me emrin Aleksandër Stipçeviç i cili në librin e tij “Ilirët” shkruan: “Mbarimi i kohës së vjetër dhe fillimi i kohës mesme vijoi në Ballkan si një ndër periudhat më të errëta. Gotët, hunët, avarët dhe popujt e tjerë barbarë (pra edhe sllavët), sulmuan nga të gjitha pjesët, duke plaçkitur e shkatërruarçdo gjë që krijuan Romakët dhe Ilirët gjatë atyre shekujve të punës e përparimit. Një qytetërim i zhvilluar filloi të zhdukej nga goditjet vdekjeprurëse që i shkaktonin hordhitë barbare me tërbimin e tyre shkatërrues. Në fillim të shekullit VII - të filloi kolonizimi nga ana e popujve të ndryshëm Sllavë, të cilët pak nga pak e pushtuan gati tërë vendin që dikur u takonte Ilirëve.” A ka më qartë se këtë thënie të një historiani që është vetë bir i zemrës së pansllavizmit në Ballkan, Serbisë, shpresoj se ku është kulmi i sinqeritetit të një historiani e intelektuali potencial Serb tamam në vitin 1967 kur ai shkroi librin e tij të cilin e cituam më sipër. Gjithsesi pas këtyre dyndjeve sllave bizanti rimori disi vetvehten, por Prevalia (Shqipëria veriore vuajti përsëri nga dyndjet sllave, ku në atë kohë Serbët (shek. IX - XI - të) kishin formacionet e tyre më kompakte në RASHA në perëndim të Moravës dhe të Zetës afërsisht në kufijtë e sotëm të Malit të Zi (pa pjesët shqiptare të marra pas kongresit të Berlinit 1878 dhe 1913). Mnë pas kaluan pushtimet Normane e deri tek Forcimi i sundimit të feudalëve SERbo - sllav ku nga shekulli i X - të, XI - të Shqipëria Veriore në përgjithësi mbeti e pushtuar nga sllavët, ku vlen të veçohet pushtimi i Car Stefan Dushanit në vitet 1330 - 1355, nga ku kemi edhe shumë toponime të vendeve që nga Mali i Zi, Kosova e më gjerë pa përjashtuar edhe emërtime të perandorisë bullgare që janë për veriun shumë më të pakta se ato në Shqipërinë e mesme e të Jugut. Pas vdekjes së Stefan Dushanit disi u forcuan princërit shqiptarë, por këtu filluan edhe grindjet e brendëshme në mes princërve e feudalëve shqiptarë, ku edhe pushtimet e pjesëshme të Venedikut nuk suallën ndonjë ndryshim të madh deri në pushtimin Osman në fund të shekullit 15 - të e fillimet e shekullit 16 - të, kur Arbëria (siç emërtohej në ato vite të errëta) ra nën diktatin e perandorisë turkoshake famëkeqe nga ku fillon edhe periudha w dytë e coptimit të Trojeve tona Etnike. Në vitin 1600 Mali i Zi ishte (një Nahije) me një sipërfaqe prej 2129 km² dhe përbahej nga 30 fise dhe përfshinte kryesisht Cetinjen, Najgushin, Rijekën dhe Kçevon. Në vitin 1680 patriarku Arsenius kishte vendosur të pranonte mburojen e Austrisë, e për këtë mërgoi atje por përsëri turqit dhanë leje të emërohet një patriark tjetër serb, por megjithatë sundimi serb në këto zona u venit, dhe shqiptarët u rivendosën të trojet e tyre, prej ku ishin dëbuar me forcë. Gjithsesi në shekullin e 18 - të me qëllimin e luftimit së bashku kundër Turqve Malit të Zi iu bashkëngjit vullnetarisht grupi i Bërdes, si Palbardhët (Bjelopavliçët), Piperët, Kuçët, Vasojeviçët e tjerë, e të gjithë këta safi shqiptarë si dhe të besimit Katolik, ku dalëngadalë për të shpëtuar fenë katolike u kthyen në Ortodoks që në fakt të dyja këto besime ishin Kristiane (të afërta me njëra - tjetrën), por dalëngadalë së bashku me besimin katolik humbën edhe kombësinë shqiptare. Pas kësaj (në vitet 1770 - 1830) Mali i Zi u shtua si sipërfaqe nga tokat etnike shqiptare edhe me 4683 km² , duke shkuar sipërfaqja e M. Zi në 6812 km². Për të vërtetuar rëndësinë e këtij bashkimi në luftën kundër Turqisë po japim një fragment të marrur nga libri i Edit Durhamit me titull “Brenga e Ballkanit” që ndër të tjera thotë: “Rusia dhe Austria arritën në njërën nga “Marrëveshjet” e tyre të shumta dhe së bashku i shpallën luftë Turqisë me 1788, duke shpallur se qëllimi i tyre ishte ti jepni fund sundimit të Sulltanit. Së toku ata nxitën malazezët të krijonin incidente kufitare me Turqinë. Mirëpo me që nuk u besonte malazezëve i dërguari austriak shkruante: “Ne mund të mbështetemi shumë më fort te besa dhe Guximi i shqiptarëve Katolik të Bërdes, tek ata që janë të shumtë në numër, si Bjelopavliçët, Piperët, Kuçët, Vasojeviçët, si dhe tek Malësorët e Kelmendit, Hotit e tjerë, që mund të nxjerrin një forcë prej 20 mijë luftëtarë të fortë më trima se sa Malazezët.” E ky është një pasazh që paraqet mjaft interes, sepse shumë nga këto fisa shqiptare kanë rënë sot nën sundimin Malazias e janë sllavizuar plotësisht dhe janë përfshirë në kishën Ortodokse...”. “Por vazhdon përsëri Znj. Durham: “Disa nga këto fise vërtetë e përkrahën Austrinë, ndërsa ajo i la në baltë, kur nënshkroi paqen me 1791, pas së cilës ata vaujtën ndëshkimin e Turqve. Një pjesë e Kelmendasve nuk guxuan të kthehen më në trojet e tyre dhe u vendosën në Hungari, e stërnipërit e tyre etojnë edhe sot e kësaj dite atje...”

Pas vitit 1696 Mali i Zi drejtohej nga një Peshkop (Vledika) i Cetinjës që zgjidhej nga familja e Petroviçëve nga fshati Njegosh, ku duhet theksuar se në këtë vend që nga viti 1702 nuk kishte asnjeri të besimit musliman. Në vitin 1800 kishte të regjistruara 240 fshatra me popullsi të përgjithëshme 100 mijë banorë. Mali i Zi kishte mbrojtjen e Rusisë që nga koha e Pjetrit të madh të Rusisë, ku natyrisht kjo bëri që të jenë shumë të mbrojtur tani e tutje nga perandoria Otomane. Vladika Peter i parë mbretëroi deri në vitin 1830, ku për të krijuar një hapsinë më të madhe me 1799 kishte pushtuar Kotorrin, por e lëshoi me 1815. Me 1830 deri në vitin 1851 sundoi nipi i tij Pjetri i dytë i njohur në botë me emrin Njegosh, ku duhet theksuar se po me 1830 themeloi një shtypshkronjë në Cetinje dhe hapi shkollën e parë fillore në historinë e këtij vendi. Pas këtij erdhi në fuqi nipi i tij Danilo ku me 1855 ndau disi funksionet fetare nga ato civile dhe vehten e shpalli Gospodar (Princ). Pas Danilos erdhi në fuqi Nikolla i parë, biri i vojvodës Mirko që njihet me emrin Kral Nikolla që sundoi Malin e Zi deri në vitin 1921 (në vitin 1910 e shpalli vehten mbret). Për të njohur më mirë kryeqendrën e Malit të Zi, Cetinjen po citojmë disa rreshta të Shënimevetë Edit Durhamit e cila ndër të tjera thotë: “Gusht të vitit 1900... në ato kohë Cetina ishte vetëm një fshat me çati të kuqe e shquhej qartë në mes një fushe të rrethuar me male. Shumë kasolle ishin përdhese e në to banonin rreth 3 mijë frymë, nga Cetina shkuam në Potgoricë ku për herë të parë pashë shqiptarë, Potgorica ishte e mbushur me shqiptarë të veshur të gjithë me kostume kombëtare... U njoha edheme idenë e Serbisë së Madhe dhemë spjeguan domethënien e “Kësulës Malazeze” njëkohësisht më treguan se qëllimi i vetëm i ekzistencës së Malit të Zi ishte rindërtimi i perandorisë së Madhe Serbe të mesjetës. Po kështu mësova se hapi i parë në këtë drejtim duhej të ishte marrja e Sanxhakut të Novi Pazarit, të cilin fuqitë e Mëdha në kongresin e Berlinit më 1878 coptoi troje të tëra të Shqipërisë Etnike ku padyshim Mali i Zi kërkoi (me anë të Rusisë) të merrte Tivar e Ulqin, Plavë e Guci, Podgoricë e Kotorr e deri Ho, Grudë, Tuz, Kelmend e deri në Shkodër, kongresi miratoi shumë nga këto, por lidhja e Prizrenit si organizimi më i lartë dhe kryengritjet që pasuan ndaluan këtë masakër të pashoqe, megjithatë Mali i Zi arriti të marrë Kotorrin, Podgoricën, Plav e Guci e disa rrethina por jo Ulqinin e Malësinë e Madhe. Gjithsesi luftrat e përpjekjet e kësaj treve veriore Shqiptare kanë qenë nga më heroiket e krejt kombit tonë e në të shumtën e rasteve ndeshjet më të mëdha kanë qenë ose me Malazezët me prapavijë Serbe ose me Serbët vetë. Por një nga momentet më kulmore padyshim është lufta e Shqipërisë veriore me në krye trimin legjendar Oso Kukën në Vraninën heroike ku hordhitë Malazeze mësuan më së miri se trojet shqiptare janë tepër të shtrenjta e paguhen vetëm me gjakun e bijve më të mirë të saj. Gjithsesi Vojvoda Legjendare e Malit të Zi në kujtimet e tij pranon hapët se Pjesa më e madhe e Malazezëve është me prejardhje Shqiptare, e këtë e pranon për vehte edhe vetë vojvoda Mark Milani prej Kuçi. Madje vetë Kral Nikolla në poemën e tij me titull “Malisorki Listanak” (Kryengritja Malësore) thotë: “Malësorët (pra shqiptarët veriorë shën.aut.) me Mal të Zi, që me zaman, ne vëllezën kem qenë të një babe.” Pra edhe udhëheqësi më i shquar i Malazezëve e pranon haptë se Malazezët në të shumtën e popullsisë janë me origjinë shqiptare. E për të përfocuar këtë ne po citojmë Veprën e Robert D’Anxhelit “Enigma” që në faqen 241 për fiset shkruan: “... Në trevat e sotme të Malit të Zi banonin Dokleatët, e fqinjët e tjerë ishin Labeatët që jetonin afër brigjeve të liqenit Shkodrës...” E këto fise të lashta ishin disa nga fiset Ilire, pra paraarsdhësit tonë, e pse jo edhe të shumicës së popullsisë Malazeze që fati i zi i shekujve u ndryshoi kombësinë, por edhe qëndrimin ndaj vëllezërve të tyre Malësorë e shqiptarë. Gjithsesi ne me Malazezët dhe në vazhdimësi kemi shumë zakone, doke, legjenda, pse jo edhe këngë, e të gjitha ndryshojnë vetëm se ato nuk thuhen shqip, por në gjuhën e tyre që ne i themi shkjenisht.

Tani Mali i Zi ka një sipërfaqe prej 13812 km² e një popullsi prej 654 mijë banorë ku të paktën mbi 10 % e kësaj popullsie pranohet se është neto shqiptare. Ku bien në sy trevat e marra vonë si Ulqini, Tivari me rrethinat në vitin 1880 ku për këtë u desh një luftë e pabarabartë jo vetëm në mes Malazezëve e Shqiptarëve, por edhe me ndihmën direkte të fuqive të mëdha Europiane, gjithashtu me 1913 (konferenca e Londrës) ndau “përfundimisht” nga trupi mëmë i Malësisë së Madhe e Shqipërisë pjesë të tëra të trojeve tona, si Tuzi, Gruda, Traboin, Triesh e dhjetra fshatra të tjerë që edhe sot ruajnë gjithshka shqiptare, madje të pranuar edhe nga vetë qeveritë sado të lidhura të jenë me armiken tonë shekullore Serbinë... Për fat të keq tonin pati përpjekje të qeverive Malazeze që edhe pas këtyre të mos “shuhet” grykësia e grabitjes së tokave tona, madje këto u përsëritën edhe me 1914, 1915, 1919 dhe me 1920, por që sakrificat e gjaku i baballarëve tanë nuk lejuan copëzimin e mëtejshëm të trojeve tona. Por nuk mund të lë pa përmendur luftën e dytë botërore kur propagandohej rendi i ri komunist, si dhe flitej për luftë të përbashkët, madje pas saj edhe për vetvendosje të trevave shqiptare të grabitura vonë e që ruanin ndërgjegjen kombëtare, por që për fat të keq këto “ëndrra” të bukura u zbuan përdhunë në tubimin famëkeq të Fushës Tuzit, kur komunistët Serbo - Malazez, së bashku me lakejt e tyre komunistët shqiptarë në janar të vitit 1945 hollën themelet e reja të ndarjes “përfundimisht” të këtyre trevave tërësisht shqiptare, ku së bashku me tokat ndanë përgjysëm familje të tëra që ndonëse i ndante një vijë kufitare e rrethuar me tela me gjemba e dëshiruan njëri - tjetrin, për rreth gjysëm shekulli ku padyshim protagonist i kësaj ndarjeje në këto vite tmerri ka qenë ideologjia komuniste tratakulat e të cilit edhe sot shqetësojnë shpirtrat e shqiptarëve të Shqipërisë (londineze) dhe të vëllezërve tanë në trojet e tyre etnike, qofshin edhe në fqinjën tonë “artificiale” Malin e Zi. Që gjithsesi duhet të kuptojmë se duam apo nuk duam ne, tani e mbrapa kemi shumë rrugë të përbashkëta drejt ëndrrës tonë të kahershme për mirëqenie e zhvillim, përkrah Europës së re të shekullit ri që sapo kemi filluar.

Tetor 2001

Ndue Bacaj

Toleranca fetare objekt i të gjithëve

Toleranca ndërfetare në Shqipëri, ka qenë objekt studimesh e botimesh në vepra të shumta e në shtypin, nga studiues vendas e të huaj, nga personalitete të shquara shtetërore, fetare, shkencore e kulturore, për arsye të besimeve ekzistuese.

Materiale të larmishme, ngjarje të mëdha, dokumente të ndryshme, kanë vërtetuar e vërtetojnë se Shkodra është dalluar në këtë problem, se është krijuar tradita që e bëjnë qytetin tonë të përmendur e të vlerësuar nga banorët shkodranë, nga shqiptarët e nga të huajt dashamirës të vendit tonë.

Populli i Shkodrës, megjithëse i përbërë nga myslimanë, katolikë dhe ortodoksë, është dalluar për tolerancë ndërfetare duke qenë i bashkuar në periudha historike, pse ka pasur e ka një gjak, një gjuhë e një identitet kombëtar.

Historia na mëson se toleranca ndërfetare te ne ka rrënjë shekullote, ka anën historike, fetare, shoqërore e kulturore të ndërthurur në mes tyre dhe bashkë me ta edhe ata atdhetare e demokratike.

Për tolerancën ndërfetare ne jemi nisur nga mësimet dritëdhënëse të Kur’anit famëlartë, që thotë: “Në fe nuk ka detyrim” (sure “El Bekareh” ajeti 256).

Po kështu ne jemi porositur nga përvoja e ndritur e Profetit Muhammed (A.S.) që ka thënë: “Besimtarë i vërtetë është ai që ju bën mirë të tjerëve”.

Nga teologët tanë është ngulmuar e ngulmohet me të drejtë që besimtarët e ndryshëm të kenë marrëdhënie mirëkuptimi, bashkëpunimi e bashkëjetese të qetë normale e harmonike, duke u nisur nga pikat e përbashkëta të tyre, si besimi në një Zot, në pavdekshmërinë e shpirtit, në jetën e përtejme, në parimet morale që përmbajnë thirrjet, porositë, këshillat e detyrat për tolerancë, miqësi e dashuri njerëzore.

Në botimet fetare, nënvizohet me forcë se fetari i vërtetë dhe i formuar është njeri i mirë dhe qytetar i ndershëm, edhe atdhetar i flaktë, edhe demokrat i bindur edhe luftëtar besnik e misionar i devotshëm për jetën.

Janë shumë kuptim plotë qëndrimet e disa krerëve fetarë që në momente kritike kundër pushtuesve e studiuesve të huaj, pavarësisht nga besimi i njëjtë fetar, kanë ditur të dallojnë mirë problemet e arsimit e të fesë nga ato të mbrojtjes së interesave kombëtare e të kulturës e të historisë shqiptare.

Në periudha vendimtare historike myslimanë e katolikë, ishin bashkë në një front, në një tavolinë, ishin të bashkuar në aspektin diplomatik, ushtarak, qytetar, kulturor e njerëzor.

Populli i Shkodrës ka kënduar dhe u këndon trimërisë, miqësisë, zakoneve gjithë jetës nga lindja deri në vdekje, gjatë historisë së tij mijëvjeçare. Në këtë krijimtari gjinden shembuj të bukur të tolerancës ndërfetare.

Kjo klimë, ka qenë burim i miqësive të ngushta e të vazhdueshme në mes familjeve shkodrane me besime të ndryshme, për vizita nderuese me raste festash, për dasma, për kumari, për pjesmarrje në veprimtari të përbashkëta, për bashkëpunim në komisione në këshillat bashkiake e arsimore etj.

Një tregues i rëndësishëm i tolerancës ndërfetare është shprehja e vlerësimit që përfaqësuesit më të dalluar të besimeve fetare, kanë pasur për njëri - tjetrin, duke shfaqur konsideratat më të larta në raste të ndryshme pa pasur paragjykime, pa u nisur nga nënvlerësime e mirëvlerësime, por duke shprehur formimin teologjik, kulturor qytetar dhe atdhetar.

Fetarë të besimeve të ndryshme qenë bashkë gjatë pëndjekjes së diktaturës si dhe gjatë ringjalljes së lirisë së besimit në proçeset demokratike. Ata me anë të predikimeve, bisedave, fjalimeve, takimeve, veprimtarive, vizitave etj., kanë shprehur vlerësime të ndërsjellta, ndjenja miqësie, bashkëpunimi që ikanë shërbyer dhe i shërbejnë tolerancës ndërfetare, sigurimit të një fryme vllazërore në marrëdhëniet mes besimtarëve në qytetin tonë.

Në vargun e arritjeve për tolerancë ndërfetare, duhet vënë në dukje bashkëpunimi i myftinisë me monsinjor Angjelo Masafrën, Dom Luçian Agostinin e At Aleksandër Petanin, të cilët me përkushtimin e tyre fetar janë bërë organizatorë të suksesshëm pr sensibilizimin e qytetarëve për një shpirt, qëndrim e veprim tolerant, duke përdorur të gjitha mjetet e mundëshme për ndërgjegjësimin maksimal të tyre.

Me efekt kanë qenë takimet e vizitat e ndërsjellta, pjesëmarrja në veprimtaritë, shkëmbimi i shtypit dhe i botimeve, drejtimi i rubrikave fetare në Radio Shkodra dhe emisionet televizive lokale, ndihma e bashkëpunimi për ruajtjen e objekteve të kultit, propaganda kundër dhunës e shkatërrimit, puna për mënjanimin e gjakmarrjes, kujdesi për edukimin fetar ndërr shkolla e në kurse, në veprimtari përkujtimore, studimore e botuese që kanë dhënë frytet e veta në qytetin tonë.

Dobësitë, mungesat e shfaqjet e parregullta për tolerancën në kohë të caktuara, janë kapërcyer me urtësi e maturi, me durim e bindje, me kulturë e humanizëm, nuk kanë lëshuar rrënjë, janë dënuar e gradualisht janë mënjanuar nga jeta e marrëdhëniet njerëzore në qytetin tonë.

Toleranca ndërfetare është një problem edukimi e vetëedukimi, gjithnjë aktual, që nxjerr detyra për të gjithë, institucione, shoqata e individë, prandaj secili e të gjithë së bashku duhet të japim kontributin tonë për ta gjallëruar për të forcuar e për ta bërë element të pëhershëm të jetës sonë.

Zoti na ndihmoftë në forcimin e tolerancës e në zbatimin e saj, sepse kështu i kemi shërbyer vetes, familjeve tona, qytetit, atdheut, kombit.

Zoti e bekoftë Shkodrën e Shqipërinë!

Myftiu i Shkodrës

Haxhi (Faik Hoxha)

Diksutim në Konferencën Ndërkombëtare të Paqes organizuar nga Arqipeshkvia Metropolitane e Kishës Katolike, në ambientet e reja të “Fshatit Ndërkombëtar të Paqes” në Shkodër.

Besimtarët, si të krishterë si mysliman kanë një Zot

Shumë i nderuari Imzot Massafra, shumë të nderuar klerikë, shumë të nderuar përfaqësues të institucioneve kishtare dhe jo shtetërore, përfaqësues të qytetit dhe të distriktit Shkodër, përfaqsues të qeverisë Shqiptare, të nderuar Zonja dhe Zotërinj:

Është një nder i madh për mua t’ju sjell ju përshendetje më të përzemërta të Malteserit Gjerman, urimet dhe dëshirën e tij për suksese për hapjen e të parës Konferencë të Paqes.

Si president i Malteserit Shqiptar jam krenar që Malteser ka kohë që bashkëndihmon në fshatin e Paqes dhe gëzohem veçanërisht për faktin që është Shkodra vendi ikësaj konference domethënëse. Shkodra e zgjedhur qëllimisht prej Malteserve si kryeqendra e Shqipërisë është sot shembulli më i gjallë i takimit të traditës me modernen, është veçanërisht vendi në të cilin takohen fetë më të mëdha Islamizmi dhe Krishtërimi. Po gjithashtu këtu në Shkodër këto dy drejtime të mëdha fetare kanë mësuar nga historia e tyre dhe gjenden pranë njëra - tjetrës krejt ndryshe krahasuar me botën në këtë kohë.

Të nderuar Zonja dhe Zotërinj qysh prej 11 Shtatorit goditjes terroriste Botës sonë i janë tronditur themelet, këtë e kemi dëgjuar gjithnjë e më shpesh prej politikanëve perëndimor dhe ne besojmë në faktin që jemi nën “shok”.

Nën “shok” gjendet pa dyshim edhe kjo Konferencë. Përveç domethënieve të tjera vetë tema “Të rinjtë prtagonistë të Paqes” ka një mbështjellje krejt aktuale. Tema e konferencës është bërë tashmë kërkesë, madje thirrje. “Shoku” është një reaksion nga diçka e paparashikuar dhe e pakuptueshme, po ç’është në të vërtetë e pakuptueshme? Të humbasim jetën nga goditjet terroriste mijëra njerëz, të vdesin nga uria në të gjithë botën përpara syve të kombeve më të pasura, të Krishtërimit të Islamizmit dhe feve të tjera, të bien viktima të vrasjeve politike e të lënë jetën për ruajtjen e interesave ekonomike dhe drejtimit të dhunshëm politik? Apo nuk është shumë më e pakuptueshme ndjenja jonë e epërsisë, bindja jonë që thellohet gjithnjë e më tej për të marrë “mekëmbim” të gjitha të drejtat e kësaj bote. “Shoku” është një reaksion emocional dhe ne duhet të shohim se si reagon politika jonë e plagosur kur atakohet forca e saj dhe se si kjo politikë përsëri injorohet nga ajo çfarë fetë e kësaj bote na mësojnë dhe çka historia botërore tregon: Nuk është asnjë zgjidhje t’i përgjigjesh urrejtjes me urrejtje dhe të reagosh ndaj dhunës me dhunë.

Të nderuar Zonja dhe Zotërinj, bota nuk ndryshoi pikërisht me 11 Shator. Lindja Islame dhe perëndimi Kristian kanë provuar të shpërbëjnë themelet e një bashkëjetese paqësore gjatë shekujve përmes përbuzjes dhe kërcënimit të kulturave feve dhe identiteteve të tjera. U është mëshuar motiveve fetare por në të vërtetë qëllimi i vetëm dhe unik ka qenë pushteti dhe interesat ekonomike. 11 Shatori nuk është as më pak dhe as më shumë pika më e lartë në historinë e luftës për pushtet ndërmjet hegjemonizmit Kristian dhe atij Islam. Sfondi i dytë i pushtetit në këto ditë është shprehje e kthimit në rrënjët e vërtetë të këtyre besimeve Kurni dhe Bibla. Sikurse sipas Kuranit një person radikal dhe islamist që e përbuz jetën e njeriut nuk mund të jetë një musliman i vërtetë dhe refuzohet nga shumica e muslimanëve po ashtu shumë muslimanë tepër besimtarë zbulojnë në të ashtuquajturin perëndim Kristian një botë të ateizmit, dhe të pafeve, dhe jo një botë kristiane, sepse pikërisht në këtë botë të vogël ka shumë kristianë që me gojë përbetohen për besimin e tyre por nuk jetojnë si të tillë.

Ne të gjithë myslimanë e të krishterë duhet më në fund të kujtohemi për Zotin tonë, duhet të mësojmë të jetojmë ashtu siç na mësojnë fetë dhe të pushojmë së instrumentalizuari Kuranin dhe Biblën për zgjatjen e sundimit të pushteteve. Të kujtohemi për Zotin dhe çka Ai ka krijuar, këtu qëndron sipas bindjes sime çelësi më i rëndësishëm me qëllim që të arrihet njënivel i përbashkët e më konstruktiv bisedimesh Islamizmit dhe Krishtërimit. Kjo presupozon në perëndimin Kristian që njerëzit gjithnjë e më shumë duhet të drejtohen tek Zoti, para së gjithash të rinjtë. Besimet Kristiane duhet të inkurajojnë të rinjtë që të sillen si të tillë, vetëm një botë e vërtetë kristiane dhe një botë e jetuar në mënyrë të tillë Islame nuk mund të ken frikë nga trazime të ndërsjellta. Të gjeturit dhe të dëshmuarit e besimit takimi mes Islamizmit dhe krishtërimit në veprimtarinë e tyre të përbashkët për të mirën e shoqërisë, kuptimi i punës së përbashkët i të rinjve në një vend duhet të jetë vëmendje kryesore. Malteser në Shqipëri këtu e kanë vendosur theksin e tyre. Tek Rinia Malteser musliman e katolik ndihmojnë së bashku të varfrit dhe të sëmurët, njerëzit e dobët dhe të pa privilegjuarit. Megjithatë në formë autokritike konstatojmë që të rinjtë tanë vijnë nga shtresat e ngritura të shoqërisë. Një pjesmarrje integrative dhe aktive e të dobtëve dhe të pa privilegjuarve paraqitet si zanafilla e punës së Malteserit dhe kjo ka arsyet e veta: Në një vend ku në pjesën më të madhe të popullsisë mungojnë mjetet e domosdoshme të jetesës fryma e kolektivitetit mezi zhvillohet. Kolektiviteti presupozon prespektivën, për të praktikuar kolektivitetin nevojiten kohë dhe mjete. Fëmija i fhsatarit që kullot dhitë, apo shet bostan në buzë të rrugës, fëmija rom që para Katedrales të mrekullueshme duhet të lypë për të ushqyer familjen e tij ka mësuar të përçmojë ëndrrat dhe dëshirat. Si dhe familja e tij s’ka më perspektiva, e s’ka as kohë e as mjete për të praktikuar kolektivitetin.

Edukimi është ai që vë në shërbim të kolektivitetit kohën dhe mjetet. Ofertat për arsimim dhe për të rritur punësimin e përmirësuar produktivitetin në zejtari e bujqësi janë të domosdoshme. Por është e domosdoshme që edhe tek pjesa e mirëqenë e shoqërisë të rritet përgjegjshmëria për të mbrojtur shoqërinë e përbashkët. Në një vend si Shqipëria ku strukturat shtetërore ende nuk janë në gjendjen e duhur, vendosen përpara shoqatave jo qeveritare dhe institucioneve fetare kishtare, një mal i madh me detyra. Me qëllim që të arrihet sadopak sukses nevojitet një bashkëpunim shumë i ngushtë i kishave dhe organizatave sipas nevojave dhe një trajtim sa më konseguent dhe përdorimin e resurseve të përbashkëta, për të pasur rezultate në efektete zingjir.

Në këtë kontekst Kishat dhe organizatat në thelb duhet të marrin përsipër prëgjegjësinë për shoqërinë në një masë më të madhe se sa deri tani politikanët dhe institucionet shtetërore.

Besimi mund të zhvendosë malet - thotë Bibla -, e gjithashtu edhe këtë mal të madh me detyra. Që ne bëjmë për këtë flet kjo Konferencë Internacionale për Paqen.

Nga: Dr. Michael Faber

President i Malteserit

Nga: Rush Dragu

Prifti nga Padova e Italisë

“Mirënjohja e Kelmendit”

Në verën e vitit 1999 misionar i kishës katolike për famullinë e Kelmendit erdhi Padoviani i thirrur Sergio Gazzea. Kishte më pak se një vit që kishte jetura në Shqipëri dhe fliste gjuhën shqipe shumë mirë. Në takimin e parë të linte përshtypjen e një njeriu punëtor dhe shumë i interesuar për punën, jetën dhe gjendjen ekonomike në Shqipëri e veçanërisht në Kelmend. Për shumë gjëra ishte e vështirë të kuptohesh me të ose më mirë t’i mbushje mendjen sepse ndodhte kështu këtu tek ne. Në të gjitha takimet e para me të, unë isha në rolin e të intervistuarit, shpesh të njëjtat pyetje më bëheshin edhe në ditët pasardhëse:

- Pse nuk ka drita nëpër fshatra?

- Pse fëmijët nuk vazhdojnë shkollën? Pse nuk shkojnë në konviktin e shkollës së Tamarës vajza nga fshatrat e zonës kur dikur paska pasë vajza që kanë mbaruar shkollën e mesme duke qenë dhe konviktore në atë konvikt?

- Pse nuk investohet për shkollat? Pse nuk hapen punishte zejtarie në Kelmend? Këto e shumë pyetje të tjera madhore por dhe të imëta për jetën dhe mentalitetin shqiptar shoqëronte bisedat tona çdo ditë. Në pamjen e parë të jepte përshtypjen e një njeriu që i ka vënë vetes detyrën e një studiuesi duke mos lënë pas dore misionin e fesë katolike. Në fillim ramë dakord që të financohej një projekt për nxënësit konviktorë të vitit shkollor 1999 - 2000 të viteve të para me prioritet vajzat dhe bërjen rikonstruksion të konviktit dhe sjelljen e një baze materiale për këtë konvikt. Me shumë mundime arritëm të sigurojmë një numër të vogël djemsh, vajza nuk u regjistruan në konvikt. Ai e ndiqte me shumë seriozitet ecjen e mësimit, pjesëmarrjen në shkollë e përparimin e sidomos të konviktorëve. Këtu pala jonë, shqiptarët (komuna dhe drejtoria e shkollës) nuk e realizuam objektivin, nuk e mbajtëm fjalën e dhënë se në konvikt do të regjistrohen edhe vajza; vetëm investo për rikonstruksionin e godinës.

Pader Sergio Gazzea e mbajti fjalën: realizoi financimin e nxënësve konviktorë, çdo muaj duke u dhënë nga 2000 lekë të reja, për të ndihmuar familjet e tyre për punët që mund të kishin bërë në shtëpi po qe se nuk do të kishin vazhduar shkollën dhe u paguan çdo muaj (katër herë në muaj) biletat vajtje - ardhje të udhëtimit për nxënësit konviktorë nga shtëpia në shkollë.

Bëri një punë shumë cilësore në rikonstruksionin e konviktit duke bërë banjot e dushet me ujë të gjithhershëm dhe dhomat mjaft komode. Ai i drejtoi vetë punimet. Njëkohësisht nxënësve të klasës së parë për shkollën e Selcës dhe Tamarës i paisi me çanta të reja mësimi dhe me të gjitha mjetet mësimore të nevojshme për të vijuar mësimet.

Duke qenë se kishte punuar edhe disa vite në rininë e tij (është 40 vjeç) me nxënës në Padova të Italisë, ishte shumë i apasionuar për të siguruar kushte sa më komode për të kaluar kohën e lirë rinia.

Për këtë në Qendër të Tamarës pranë shkollës së bashkuar “Jerina” ka ngritur këndin sportiv (fushë volejbolli e basketbolli e shtruar me tartan e çimente). Është krijuar nëj ambjen me të vërtetë i mirë për rininë por edhe për nxënësit e shkollës.

Mbas këtij projekti prifti italian, mbas diskutimit me përfaqësues të pushtetit dhe të ndërmarrjes elektrike të Malësisë së Madhe u bë një projekt për t’u finanzuar për rikonstruksionin e gjithë rrjetit elektrik të zonës Kelmend.

Por prifti Italian nuk pati partneritet me palën shqiptare. Transformatori i parë i sjellë nga ai qëndroi për më shumë se një muaj në oborrin e kishës në Tamarë dhe nuk u vu në punë nga elektriçistët dhe populli i Pojatës Sipër në Tamarë.

E kuptoi se punët në Shqipëri ose zvarriteshin ose liheshin pa bërë sado me leverdi pë vehte të ishin ato. Në këto kushte ai nuk u lidh më me ndërmarrjen por i drejtoi punimet vetë. Vendosi 13 transformatorë të rinj nëpër fshatra të Kelmendit që kalojnë shumën e 50 milion lekëve të vjetra. Ndërtoi disa kabina elektrike portative, bëri rikonstruksion një pjesë të rrjetit elektrik në Vukël dhe në Qendër të Tamarës.

Gjatë një udhëtimi së bashku për në fshatin Vukël, ndalim në fshatin Kozhnje, njëri nga më të varfrit në Shqipëri. Shkojmë tek shkolla fillore godina e së cilës e ndërtuar këtu e 35 vjet më parë nga ish kooperativa bujqësore për dyqanet e bukës hibride të misrit dhe më vonë e adoptuar për shkollë fillore.

- Pse nuk e ndërtoni të re? - pyeti dhimbshëm prifti.

- Ne s’kemi fonde. Nuk kemi të ardhura nga që nuk mbledhim taksat popullsisë.Qeveria nuk na financon, e kështu mbetemi me këtë gjendje të mjeruar - ju përgjigjëm duke i lënë shteg të hapur për ndërtimin e saj. Në makinë gjatë udhëtimit ia qajtëm hallin përsëri. Ai heshte por heshtja e tij dukej se diç aprovonte.

Jo shumë kohë më pas me një punë shumë të kujdesshme të tij është ndërtuar një shkollë e re, shumë e bukur dhe shumë komode.

Gjatë bisedave me të më tregon se në Padova kishte punuar në rezervatet e rritjes së troftës të cilat ishin prona të kishës katolike.

- Po sikur të ndërtojmë një rezervat peshku në Tamarë? - pyeti një ditë tek po shëtisnim bregut Cemit. Fillimisht, duke më gjetur të pa përgatitur m’u duk pa vlerë dhe shumë vështirë për t’u realizuar. Nuk e kundërshtova nga që ndonjë gjë e keqe nuk ishte përveçse në dobi të popullsisë së fshatit, mbasi punësoheshin disa fuqi punëtore, ndërtohej diçka që do t’i mbeste pronë komunitetit. Siç ndodh gjithmonë në Shqipëri: pati kundërshtime nga vendasit se gjoja në kohën e vaditjeve na merret uji e mbesim pa ujitur bimët e prralla të tjera. Për këtë Sergio bëri dhe investimin e dytë të pa planifikuar: ndërtimin e veprës së marrjes së ujit me tub plastik rreth 2 km e cila shërbente edhe për rezervaret e troftës por dhe për ujitjen e tokave të Tamarës. Sot nga këta rezervar tregtohet me shumicë dhe me pakicë trofta e ardhur fare nga Italia.

Ndërtoi mbi lumin Cem një urë për kalimin e makinave me gjatësi 35m e lartësi 4m e cila lidh lagjet Pojate me rrugën nacionale.

Në qendër të Tamarës ka ngritur në pulari të vogël. Punësoi disa vetë në rritjen e derrave. Për një hark kohor të shkurtër ai ndërtoi disa vepra jetëgjata, punësoi shumë njerëz dhe u siguroi shumë të ardhura familjeve të tyre. Gjatë më pak se një vit u bë një investim për mbi 100 milion lekë të vjetra aq sa qeveria shqiptare nuk ka investuar në këtë vet tash 10 vjet.

Këtë vit përfundoi së rrethuari shkollën e bashkuar “Jerina” Tamarë me gjithë këndin sportiv. Mbuloi shkollën e mesme Tamarë ka në projekt rikonstruksionin e saj brënda rreth 20 milion lekë.

Krahas punimeve ndërtimore ai asnjëherë nuk harroi dhe ndihmat e herëpashershme humanitare për familjet e varfra. Para një viti u kërkoi tregtarëve të Tamarës listat e borxhlinjëve:

- Mblidhni shumat dhe fshijuni emrat - u tha atyre dhe u pagoi borxhet e nevojtarëve.

Një prift shumë simpatik në ceremonitë fetare, një njeri shumë i butë dhe komunikues me njerëzit, me hallexhinjtë, shumë i kujdesshëm me hileqarët dhe marifetxhinjët.

Në Kelmend për këtë periudhë kohe të shkurtër solli ndjenjën e punës, bëri punë dhe ndera për ata që e meritojnë. Me një fjalë aty ku ndesh pater Sergio, ven dorë e ndihmon.

Kelmendi ja kishte me borxh për ta falenderuar në një aktivitet të organizuar për nder të tij. Është organizuar nëj ceremoni festive për Pader Sergio Gazzenë dhe i është dorëzuar titulli “Mirënjohja e Kelmendit”nga ish kryetari i komunës.

Për këtë njeri është bërë pak.

Feja dhe kombi janë të pandame për meshtarin

Nga: Tomë Mriaj

Nga altari i kishës së Shën Palit në Detroit besimtarët u mbushën thellë në shpirt kur dëgjuan fjalët e para të predikimit nga meshtari i sapoardhur nga vendlindja: “Vdekja e Komunizmit dhe Liri e Popullit”.

Çdo fjalë tjetër, ndoshta do të ishte e tepërt për të mbushur atë moment, por të 1500 besimtarët e pranishëm e ndjenë se para tyre kishin njeriun e Zotit dhe zemrën e patriotit. Që atë moment Dom Kçira kishte fitura zemrat e besimtarëve për t’i udhëheqë me nder para Zotit e Kombit.

Dom Anton Kçira e filloi veprimtarinë e tij fetare në vitin 1964 kur edhe u shugurua meshtar. Gjakova ku ai ka lindur me 17 Qershor të vitit 1939 është një qytet tipik shqiptar. Ky qytet i Rrafshit të Dukagjinit ka ruajtur më mirë se asnjë vend tjetër i Kosovës, gjuhën dhe traditën shqiptare. Në çdo vit me 13 Qershor, datë e njohur si dita e “Shna Nout” në këtë qytet bëhet pelegrinazh. Besimtarët shqiptarë të krishterë, bile edhe ata islamikë vijnë në Gjakovë për t’iu lutur këtij shenjti i cili e ka ndihmuar popullin tonë në ditët më të vështira të historisë.

Është koinçidencë e mrekullueshme dhe historike që vitin e shkuar NATO hyri në Kosovë pikërisht ditën e Shna Nout për ta shpëtuar popullin shqiptar nga katastrofa më e madhe e gjithë historisë. Në Kosovë jetuan dhe vepruan prelatët e mirënjohur martirë të kishës katolike shqiptare, midis tyre Imzot Gjon Nikollë Kazazi, Imzot Ndue Bytyçi, Atë Luigj Palaj e shumë të tjerë. Shna Nou gëzon dashurinë dhe respektin më të madh te shqiptarët e krishterë katolik.

Tregon Dom Antoni: “Mesha e parë e imja ka qenë në Gjakovë në Kishën e Shën Pjetrit me 2 Korrik 1967. Kjo ishte hera e parë pas Nikoll Kazazit, gjakovar që shugurohesha unë si meshtar i Gjakovës. Në atë meshë kishte rreth 4 mijë besimtarë të ardhur prej famullive të rrethit, Pejës, Prishtinës, Ferizajt dhe Shkupit.”

Ndërsa mesha që celebroi Dom Anton Kçira në kishën e “Shna Nout” në Gjakovë me 13 Qershor të 1968 në praninë e mijëra besimtarëve dhe predikimin që mbajti atë ditë mbetet në kujtesën e popullit që mori pjesë. Në kohën kur regjimi komunist jugosllav përgjonte dhe pëshpërimat më të vogla, zëri i priftit patriot e guximtar Dom Antoni jehonte kumbueshëm gjatë predikimit, njësoj si i klerikëve patriotë të Rilindjes sonë Kombëtare.

Atë ditë në meshën e madhe të “Shna Nout” Dom Antoni foli për jetën dhe veprat e prelatëve të shquar shumë prej tyre martirë, Gjon Buzuku, Marin Barleti, Pjetër Bogdani, Atë Shtjefën Gjeçovi, Atë Gjergj Fishta, Atë Anton Harapi, e shumë të tjerë. Predikimi i tij ishte shumë i fuqishëm e patriotik, ndërkohë që sigurimi jugosllav vepronte me dorë të hekurt kundër besimtarëve patriotë. Bile nxënësit shqiptarë që morën pjesë në atë meshë dhe dëgjuan ligjëratat e dom Anton Kçirës i pyesnin në ato kohë mësuesit dhe arsimtarët, pse nuk e ligjëronin historinë e letërsisë shqiptare siç e shpjegonte Dom Anton Kçira? Përgjigja e tyre bëhej me rrudhje krahësh. Shkollën fillore, Dom Anton Kçira e filloi në vendlindje, gjimnazin klasik në Pazin, ndërsa teologjinë në Gjakovë të Kroacisë. Babai i tij Pashk Kçira ishte i arsimuar dhe veprimtar i dalluar. Nëna e tij Marija ishte një zonjë shumë e devotshme.

Prindërit e këshilluan Dom Antonin të merrte rrugën e meshtarisë. Kishin dëshirë që djali i tyre të bëhej meshtar dhe ai plotësoi dëshirën e tyre. Pasi u bë meshtar shërbeu në shumë famulli. Në këtë veprimtari gjeti mbështetjen e besimtarëve pa dallim feje. Shqiptarët e fesë islame gëzonin respekt për Dom Antonin bile e ndihmuan në fushata financiare për ndërtimin e kishave ku ai shërbeu. Në Kosovë Dom Antoni ishte i dashur me të gjithë shqiptarët pa dallim feje e krahine. Prania e tij në kuvende e në pajtime të ndryshme ishte ferrë në sy për autoritetet komuniste shqiptaro - jugosllave. Shumë herë është ballafaquar me vështirësi të mëdha për bindjet e tij fetare dhe kombëtare. Megjithatë ai gjithmonë ia doli me sukses.

Në vitin 1989 Dom Antoni erdhi në Shtetet e Bashkuara. Lajmi për largimin e tij i preku rëndë besimtarët e famullive ku kishte shërbyer për aq shumë vite. Pasi u njoftua se po largohej nga Kosova njerëzit pyesnin ku po shkon Dom Antoni. Ai u përgjigjej po shkoj atje ku “do t’i shërbej edhe më shumë popullit tim”.

Dom Antoni tregon: “Në Detroit erdha se kisha këtu kërkoi një meshtar shqiptar. Kisha iu drejtua Vetikanit dhe Vatikani iu drejtua Ipeshkvisë së Shkupit dhe Prizrenit. Ipeshkvi vendosi që unë isha më i rëndësishmi me moshë për kishën shqiptare të Detroitit në Amerikë. Një herë nuk desha të vij por s’kisha shteg dalje. Ose ta lëshoja vendin, ose në burg, pasi flisja kundër regjimit.”

Dhe kështu me 24 Shtator 1989 ai niset për në Amerikë.

Fillimisht u vendos në Detroit në kishën shqiptare të Shën Palit, në një periudhë shumë të rëndësishme. Për shumë vjet në kishën Shën Pali mesha ishte thënë në anglisht nga meshtarët amerikan. Përveç kësaj, organizimi nuk ishte në nivelin e pritur. Kështu që ishte i domosdoshëm në prift shqiptar. Kërkohej një njeri i vendosur për çështje fetare dhe kombëtare. Pastaj duhej që të ishte i qëndrueshëm dhe vizionar. Dom Antoni kishte të gjitha këto cilësi.

Komuniteti i Detroit dhe famullia e Shën Palit e pranuan me gëzim që Dom Antoni të merrte përsipër detyrën e meshtarit dhe drejtuesit të kësaj qendre shqiptare me rëndësi. Meshën e parë të shumëpritur e mbajti me 13 Tetor 1989 dhe në kishë kishin ardhur më shumë se 1500 besimtarë.

Në fillim Dom Antoni ndërmori disa reforma për të mirën e Komunitetit dhe të besimtarëve. Kërkoi nga besimtarët rregulla e respekte gjatë meshës dhe përvuejtni e dashuri për kishën.

S’ka dyshim se dhjetë vjeçari i fundit i shekullit të kaluar do të shënohet në histori si dekada më e suksesshme e popullit shqiptar. Gjatë këtyre dhjetë vjetëve të shkuara Shqipëria u lirua nga murtaja komuniste, ndërsa Kosova shpëtoi siç duket një herë e përgjithmonë nga robëria barbare serbe. Kolonia shqiptare e Amerikës laujti një rol me rëndësi për rrëzimin e regjimit komunist në Shqipëri dhe për shpëtimin e Kosovës. Famullia e Shën Palit në Detroit, të cilën gjatë kësaj dekade e drejtoi Dom Anton Kçira, zhvilloi veprimtari të suksesshme fetare dhe kombëtare. Në kishën Shën Pali, Dom Antoni organizoi pritje për të gjitha delegacionet shqiptare që kërkuan të vizitojnë atë qytet. Priti atje në meshë dhe pas meshës klerikë, luftëtarë lirie, presidentë e ministra, intelektualë, të varfër e të sëmurë.

Së bashku me anëtarët e kësaj famullie priti në këtë kishë senatorë, kongresistë dhe zyrtarë të lartë amerikanë për t’u shpjeguar çështjen shqiptare dhe gjithmonë u kërkoi ndihmë për Kosovën e Shqipërinë. Të gjithë mysafirët u habitën kur panë se në muret dhe dritaret e kësaj kishe shkëlqenin flamuri shqiptar dhe portretet e Skënderbeut e Nënë Terezës. Çdo të dielë dhe ditë feste këndohen në gjuhën shqipe himnet e Zotit (Të Duem) e Nikët e Dardanit. Të gjithë atje luten së bashku për të mirën e Amerikës dhe kombit shqiptar. Ky famulltar besnik, trashëgimtar i prelatëve të shquar të Kosovës, ku vepruan martirët e fesë Juli e Flori ngriti zërin e lirisë për të mirën e popullit tonë. Dom Antoni gjithmonë u bënte thirrje besimtarëve për veprimtari dhe kontribute për shpëtimin e Kosovës. Nga altari i kësaj kishte bënte thirrje për demostrata e protesta kundër regjimit brutal të Millosheviçit. Për çlirimin e Kosovës, Dom Antoni mbajti fjalime në Shtëpinë e Bardhë, në Kongresin e Amerikës, para Organizatës së Kombeve të Bashkuara, dhe në shumë vende të tjera. Vizitoi disa herë Shqipërinë, duke u dhënë shpresa besimtarëve për një të ardhme më të mirë.

Dom Anton Kçira organizoi shqiptarët e Detroitit në pritjen e Atit të Shenjtë Gjon Pali i Dytë në Shqipëri në prill të vitit 1993.

Në fillimin e luftës së Kosovës, ai organizoi fushata të mëdha financiare për të ndihmuar refugjatët e Kosovës në Shqipëri. Atje visitoi kampet e refugjatëve dhe u dërgoi ndihma nga Shtetet e Bashkuara. Menjëherë pas çlirmit të Kosovës nga ushtritë serbe, Dom Anton Kçira shkoi atje për vizitë. Fsahtarët e Vravacit e pritën krahapur, bile një burrë i moshuar kish kujtuar që “Dom Antoni nuk i lejonte fëmijët tonë të silleshin rrugëve të djelave dhe të premteve, për t’i detyruar të shkonin në kishë ose xhami.” Fshatarët i përmalluan kur e panë Dom Antoni pas shumë vitesh.

Dom Antoni ishte në krye të një grupi shqiptarësh prej 25 burrave e grave nga Detroit për të marrë pjesë në varrimin e Nënë Terezës në Kalkutë të Indisë, me 13 shtator të vitit 1997. Me 14 shtatro ai tha meshën e parë tek varri i saj në Shtëpinë e Nënës siç e quajmë vendin ku jetoi dhe veproi Nënë Tereza. Mesha u tha në gjuhën angleze sepse merrnin pjesë shumë të huaj. Të panumërt ishin gazetarët nga e mbarë bota. Sjelljet e tij në Indi ishin shumë patriotike dhe fisnike. Duke predikuar edhe në gjuhën shqipe, Dom Antoni nderoi Nënë e Shenjtë dhe i kujtoi mbarë botës se Nëna ishte shqiptare prandaj edhe respekti i duhej bërë edhe në gjuhën e nënës. Shumë rrjeteve radio - televizive botërore e transmetuan meshën e Dom Antonit pranë varrit të saj në Indi. Pjesmarrja e këtij meshtari me origjinë nga Mirdita evokonte udhëtimet me karakter fetar e kombëtar të një mjeshtri patriot tjetër nga kjo krahinë shqiptare, Imzot Prenkë Doçi që kishte shërbyer në Indi në Amerikë dhe Europë, hapësira këto ndërkontinentale nëpër të cilat kaloi dhe Dom Antoni, në kohën kur populli shqiptar po përjetonte të njëjtin fat si në kohën e imzot Doçit.

Dom Anton Kçira dhe famullia Shën Pali në Detroit punojnë për ndërtimin e një kishe të re që do duket si një katedrale, ku do të mund të ulen për të parë meshën 1400 vetë. Dom Antoni gjatë meshës flet gjithmonë kundër veseve të mbrapshta. Këshillon rininë shqiptare që të mos bëhen viktimë e alkoolit dhe e drogës. Çdo fundjavë organizon mbërmje rinore dhe aktivitete të tjera kulturore. Përveç kësaj, për çdo vit në fund të qershorit organizon tri ditë festival, ku marrin pjesë mijëra vetë.

Tashmë është bërë tradicionale që pranë kësaj kishe çdo vit organizohet kremtimi i Ditës së Pavarësisë së Shqipërisë dhe përvjetori i Kryengritjes së Malësisë së Madhe.

Famullia Shën Pali, ku shumica e besimtarëve janë nga Malësia e Madhe, është një ndër qendrat më të shkëlqyeshme për çështje kombëtare e fetare dhe s’ka dyshim se kjo krahinë me traditë liridashëse do të veprojë edhe në të ardhmen për të mirën e kombit shqiptar. Në krye të këtij populli trim dhe fisnik, për fat, u gjend Dom Anton Kçira meshtar nga Kosova, trevë kjo që ka dhënë shumë trima e gra të shkëlqyeshme, midis tyre Nënën Terezë. Sigurisht që në kishë bëhen edhe aktivitete të tjera. Dhe ashtu siç thotë Dom Antoni “udhëheqësi i fesë nuk duhet të jetë vetëm në anën e lutjes. Feja dhe kombi shkojnë bashkë për çdo meshtar. Unë punoj me besimtarët e të mirën e të keqen e ndaj me ta. Në se populli im vuan nukmundet meshtari të rrijë duarkryq, por duhet të luftojë për të drejtat njerzore që ka bota.”

Tre studentë Çekë humbin në Shqipëri

- Ju lutem na ndihmoni -

!!!Kërkojmë nënshtetasit tanë!!!

Tre studentët nga Republika Çeke, dy djem dhe në vajzë hynë në 7 Gusht nga Mali i Zi në Shqipëri dhe që nga ajo kohë nga ta nukkemi asnjë lajm.

Jan Puvelka, 22 vjeçe flokë kafe në gri të prerë shkurt, sy kafe, 185 cm i gjatë, mban syze

Lenka Tuçkova, 23 vjeç, flokë kafe të drejta deri në shpatulla, sy blu, 175 cm e lartë

Michal Puvelka, 27 vjeç, flokë të ndritshëm kafe të shkurtër, sy blu, 190 cm i lartë, i hollë.

Të tre kishin çanta jeshile në gri dhe kishin veshur këpucë lëkure të forta. Vëllezërit janë të ngjashëm. Të dy kishin me vete aparat të madh fotografik.

Ju lutemi të gjithëve,

që ndonjë prej njerëzve tanë i kanë parë, atyre që mund të japin çfarë do lloj informacioni, që të kontaktojnë, Ambasadën Çeke në Tiranë, ose organet vendore!

!!! Çdo informacion mund të ndihmojë!!!

Adresa e kontaktit: +420723387981

Ambasada e Republikës së Çekisë

Rruga Skënderbeu 10 Tiranë

tel. 0035542/34004, 32117

fax. 0035542/32159

e - mail:

Ambasada Çeke

Kosova që fitoi luftën duhet të fitojë edhe paqen e “trazuar”

Këto ditë po përgatitesha të shkruaja në reportazh nga treva shqiptare që po “Rilind”, nga Kosova martire që pasi shporri hordhitë pushtuese serbe po përpiqet të ndërtojë shtetin e saj ligjor, por edhe të shërojë plagët e tmerrshme të luftës që ende kullojnë gjak.

Sapo këtë ide po e bisedonja me një kolegun tim në një lokal të bukur të Shkodrës, pranë tavolinës sonë po shihja dy të rinj që po na dëgjonin me vëmendje, madje pr momentin u stepa disi, por njëri më çapkëni e kuptoi mendimin tonë dhe na pyeti gazetarë jeni ju, po ju përgjigjëm ne, të kujt gazete vazhdoi ai, ne iu përgjigjëm të Shqipërisë Etnike. Në këtë kohë djaloshi tjetër që rrinte në tavolinë kishte ulur kokën e pika loti po i lagnin tavolinën, e ne kur e vumë re u çuditëm për këtë, por djaloshi çapkënna spjegoi se ky djalë është nga Peja e Kosovës dhe quhet Ervin Ademaj, i cili sapo kisht ardhur nga Anglia ku banonte përkohësisht, e në vend që të lumturohej në Kosovën e sapo çliruar, atje ai u takua me një realitet të hidhur që për pak i kushtoi kokën e për këtë është larguar e ka ardhur tek ne që e kemi të afërt në Shkodër. Ne pas kësaj i kërkuam të vinte në tavolinën tonë për të ditur diçka më hollësisht. E ai me lot ndër sy filloi të tregojë: Unë sapo shkova në Pejën time, pasi u çmalla pak me disa të afërm të mi, shkova tek shtëpia e kushëririt tim Hekuran Ademaj që e kam jo shumë larg, por kur mbërrita atje në vend që të gjeja babain e kushëririt tim që do t’i tregosha për djalin, gjeta shtëpinë thuajse të shkatërruar e rrëmujë pa asnjë njeri këtu. Në moment u habita, por disa komshinj më thirrën e më thanë se ka disa ditë që persona me maska, por që deklarohen si Militantë të Lidhjes Demokratike të Kosovës vijnë e kërcënonin babain e Hekuranit, duke i kërkuar të gjejnë dokukmentat e tij të bashkëpunimit me serbët në kohën e luftës, se këtë iua ka deklaruar një “serb tani i penduar”, e nëse nuk gjen këto dokumente do të vritej ai, do t’i shkatërrohej shtëpia e pasuria, e nëse ti i kishin thënë nuk bindesh ne dë të zhdukim djalin tënd Hekuranin që është në këlysh i vogël serb. Babai i Hekuranit me lot nëdr sy u ishte lutur ta linin rehat se boll halle kishte, ndërsa me serbin ai kishte pasur vetëm një lidhje atë të armiqësisë së përhershme, për të cilën edhe kishte luftuar. Por pasi kjo skenë u përsërit dy a tri herë një natë para se të shkonte aty Ervini kërcënimet ishin bërë realitet, pra ishte shkatërruar shtëpia e zhdukë pa lënë gjurmë babai plak i Hekuran Ademajt, i cili nuk dihet se ku është. E të nesërmen kur shkuam në Kosovë e Pejë mjerisht na u vërtetua gjithshka dëgjuam për Familjen e Hekuran Ademajt, por edhe për ekzistencën e këtij terrori që momentalisht i faturohej Lidhjes Demokratike të Kosovës e militantëve të saj. Megjithatë ne ndiem keqardhje për këtë fenomen të “Ri” që po i hapte plagë të reja në trupin e drobitur të Kosovës martire, por me këtë rast u bëjmë thirrje të gjithë vëllezërve tanë atje, të kenë kujdes se kjo plagë është vepër e veglave qorre të UDB - së Jugosllave e Serbe, e cila pasi ka humbur betejën e luftës kërkon të fitojë atë të përçarjes...

Ndue Bacaj

Në ambientet e “Fshatit Ndërkombëtar të Paqes” u zhvillua Konferenca Ndërkombëtare e Paqes, ku morën pjesë lektorë nga shtetet e ndryshme të Komunitetit Europian, ekspertë, politikanë, specialistë të ekonomisë, klerikë shqiptarë dhe të huaj.

Pothuajse çdo ditë përpara të ftuarve dhe të pranishmit e tjerë u lexua komunikata mbi zhvillimin e punimeve të Konferencës Ndërkombëtare të Paqes dhe shpesh kishin rastin të bënin pyetje e intervista. Përfaqësuesit e komuniteteve fetare në Shqipëri e në veçanti në Shkodër shprehën opinionin e tyre mbi Paqen dhe ngjarjet që po zhvilloheshin në botë. Shpesh u lakua pyejta mbi sulmet e mundshme të SHBA dhe Anglisë kundër bazave terroriste në Afganistan dhe regjimin taleban në fuqi. Por gazetarët shqiptarë të mediave qëndrore dhe lokale bënin pyetjen standarte se me sulmin e amerikanëve në Afganistan a do të kemi fillimin e një lufte të re botërore? Për çudi pyejta e disa gazetarëve që ishin të zellshëm për luftën botërore në kokat e tyre nuk e shkurtuan ose specifikuan pyetjen e tyre mbi terroristët apo terrorizmin, por donin të dinin nga intervistuesi i huaj e shqiptar se a do të ketë luftë botërore. Çfarë mund të pritet nga gazetarë që luftën kanë në kokë për të shitur qindra gazeta të cilat prej vitesh po zverdhen nga dielli e indiferentizmi i klientëve të tyre? “Mirë kjo, por ajo që të shqetëson më shumë është se kur ato konstatojnë nga përgjigjet e intervistave se nuk ka luftë botërore nisin “redaktimin” apo copëtimin drastik duke e komentuar atë që intervistuesi as që e ka përmendur në përgjigjen e tij. “Gazetarët, gjoja profesionistë arrijnë deri aty që të mos e japin aspak intervistën që marrin për llogri të padronëve të tyre sepse nuk ekziston lufta apo urrejtja në përgjigjet e intervistuesve. Për të qenë të saktë me lexuesit e gazetës “Shqipëria Etnike” po botojmë në origjinal intervistën që i kemi marrë klerikut të nderuar Atë Aleksandër Petani, “Qytetar Nderi” (2000) i Shkodrës dhënë për të gjithë gazetarët.

Intervistë me At Aleksandër Petanin Kryetar i Kishës Ortodokse të Komuniteti Ortodoks në Shkodër

Si e gjykoni vizionin e paqes në botë për momentin?

Sot paqja në botë është shumë e trazuar, jo vetëm nga fakti se disa terroristë bënë disa vepra terroriste në Amerikë, ku morën jetën e disa mijëra vetëve në Amerikë, por duke e parë në tërësi paqja është e trazuar në Europë e në Ballkan, në vendet Aziatike e gjithkund ku është rruzulli tokësor. Kjo paqe e trazuar ka arritur majat kulmore për mua, vetëm e vetëm se njeriu nuk është i pajtuar me vetë vetveten dhe vetë Zotin tonë. Me të vërtetë kohët e fundit ne kemi dëgjuar se çfarë i ndodhi popullit amerikan. Unë e kam trajtuar njësoj sikur të ndodhte në Shqipëri, pra kur një popull i pafajshëm vritet, familje që zhduken që digjen për së gjalli dhe mendoj po kështu sikur të ndodhte në Shqipëri, një fatkeqësi jashtëzakonisht e madhe, pavarësisht se kush e bëri. Në qoftë se neve do të kapemi nga ana e fetare, ashtu sikurse po dëgjojmë median, kanalet televizive të fundit, do të thoja kështu: sot nuk është koha e një jete më përpara kur persona të ndryshëm në emër tëfesë bënin luftë të ndryshme. Ata njerëz që në emër të një feje apo një tjetër të hidhen në luftë kundra një populli apo një feje tjetër nuk përfaqësojnë asgjë, ata përfaqësojnë vetveten dhe djallin e tyre që kanë në shpirtin e tyre.

Pyetje: A mendoni se do të ketë luftë fetare?

Për momentin duhet të themi se nuk duhet të trazohemi shumë ne në Shqipëri, sepse ne jemi vëllezër të një gjaku, pavarësisht çfarë besimi kemi dhe gjithmonë kështu i kemi trajtuar gjërat. Jemi në Shqipëri të tre fe që ekzistojmë, që besojmë, jemi monoteista, besojmë në jetën e përtejme dhe ne në Shqipëri s’ka pse të druhemi (frikësohemi), një trazim ose për një frikë, sepse edhe paqja në Shqipëri do të trazohet.

Pyetje: Sikur Amerika të sulmojë Afganistanin a do të kemi një luftë shumë më të madhe të përfshirjes së shumë shteteve?

Shpesh herë historia ka treguar, kur popujt janë ndjerë në vështirësi kanë kërkuar ndihmën e popujve të tjerë. Unë mendoj se ndihma e popujve të tjerë nuk duhet krahasuar me ndihmë të një populli që kërkon ndihmë një populli të një fuqie tjetër. Në qoftë se do të vëmë re sot, populli amerikan është lidhur shumë me botën arabe kështuqë trajtimi që i bëhet kësaj çështje është një trajtim jo i mirë për mua personalisht, se si me mbrojtë të tjerët është punë tjetër. Por unë mendoj kështu që marrëdhëniet midis shoqërisë civile dhe shteteve i sgjidhin qeveritë e ndryshme. Ne si fetarë kemi diçka tjetër, ne predikojmë gjithmonë paqen, bashkimin, vëllazërimin midis popujve, midis feve të ndryshme. Po të vihet re kohët e fundit filloi jo vetëm në Shqipëri, por në të gjithë botën takimi ekumenik midis feve, midis islamizmit, krishtërizmit dhe Kishës Katolike dhe krishtërizmit ortodoks.

Intervistoi: Klajd Kapinova

Nga: Valentina Dafa

Në Fier po punohet për uljen e kriminalitetit

Të rinjtë e shkollave të mesme të mbledhur këto ditë nëgjimnazin “Janaq Kilica” zhvilluan një seminar me temë: Ndërgjegjësimi i Opinionit për reduktimin e dënimit me vdekje. Në këtë seminar marrin pjesë të rinj të shkollave të mesme, drejtues të pushtetit lokal, si dhe drejtori i policisë së rrethit Fier z. Xhavit Cala. Ky seminar u drejtua nga këshilli Pedagogjik dhe gjimnazistët e kësaj sholle. Që në fillim ato u njohën me të drejtat e detyrat e Komitetit të Helsinkit, ku vëmendja u përqëndrua në diskutimin në të drejtën e njeriut për të jetuar. Qëllimi i seminarit ishte parandalimi i kriminalitetit, veçanërisht pas heqjes së dënimit me vdekje, si dhe puna e organizuar për ti arritur këtij qëllimi. Drejtori i Drejtoris së Policisë i ka njohur të pranishmit me fenomenet e kriminalitetit me përhapjen, lufta për zbulimin dhe parandalimin e tij, si dhe ka dhënë informacione se si shoqëria e organizuar do të ndihmojë për uljen e krimeve.

Nga: Zef Nika

Ndahet nga jeta Pal Cek Dedëndrejaj, njeriu i cili tërë jetën e tij luftoi kundër komunizmit

Pas 52 vjetësh në emigracion u nda nga jeta Pal Cek Dedndrejaj. Është pikërisht ky njeri i cili lindi në fshatin Selcë të komunës Lekbibaj të rrethit Tropojë. Që në moshë të re i rritur në një familje të madhe me tradita patriotike e atdhetare u rrit me një edukatë të shëndoshë. Në rininë e tij duke patur ndjenja të larta patriotike nuk pranoi të qëndrojë me përbindëshin e pushtetit komunist, duke u rreshtuar në formacione luftarake me misionet anglo - amerikane të quajtur banda a Sokolit. Ishin pikërisht këto njerëz që luftuan që të shkatërrohet sistemi komunist, janë këta lutëtarë të cilët vepruan në veri të Shqipërisë nga viti 1944 - 1948 dhe pas u detyruan të lënin vendin e tyre me shpresën e kthimit në vendin e tyre të lindjes.

Në vitin 1948 u detyrua të emigrojë në Jugosllavi, dhe nga Jugosllavia në Itali, dhe Francë, Belgjikë. Është pikërisht ky luftëtar i vendosur i cili la në fshatin e tij nusen e re të martuar me fëmijë të cilët pranuan torturë çnjerëzore si internim në Lushnje prej shumë vitesh. E shoqja Prenda Markia ndonëse e shtypur e pa përkrahje ajo edukoi fëmijët e vet dhe nuk mohoi për asnjë çast lidhjet me të shoqin që jetonte në botën e jashtme duke komunikuar herë pas here me letra edhe pse jetonte në një shtëpi të rrënuar të cilën i kishte lënë i shoqi qëndroi me moral të lartë. Janë vitet që Shqipëria hapi rrugët e komunikimit dhe u arratis që pas 50 vjetësh të takohen së bashku. Siç tregon Pater Ambroz Martini, françeskan në Shkodër. Për mua ka qenë një kënaqësi ku pas 50 vjetësh Pali është takuar me të shoqen Prenden dhe jemi mbledhur të gjithë shqiptarët ku ju kanë vue kunorë në kishën ku shërbeja unë. Është shpirti i besimtarit, fetar e praktikan, besnik e i gatshëm për të sakrifikuar jetën për familjen e atdheun. Është mosha e tij 92 vjeçare i cili ndërroi jetë i përcjellë nga shokë, miq, të cilët e përcollën me nderime për në banesën e fundit në varrezat katolike të Shkodrës të cilët fëmia, të afërmit, shqiptarët në diasporë nuk do ta harrojnë emrin e tij në shërbim të vendit dhe emrit tëmirë të shqipëtarit të ndershëm.

Si i mori Tropoja Shkodrës dy tragetet?

Përfundimi i h/c mbi kaskadën e Drinit, krahas vënies në efiçencë për prodhim energjie nga shfrytëzimet ujore, liqenet e formuara u vunë në efiçencë me shfrytëzimin e ujit, si ujra të lundrueshme. Fillimisht Ministria e komunikacioneve, në bashkëpunim me portin e Durrësit vunë në efiçencë dy anije për pasagjerët që ndaloheshin në 27 stacione të vendosura nga Ndërmarrja e Shfrytëzimit Ujor në Vau - Dejës. Më pas u vendos trageti “Dardania” i cili kishte një kapacitet transportin e njerëzve dhe shtimin e një trageti të ri të një kapaciteti tepër të lartë. Të gjithë punëtorët ishin nga Shkodra e Tropoja, të specializuar në Durrës. Ndonëse autoritetet vendore të cilët drejtonin Shkodrën para dhjet vitesh as këto të sotmit nuk dinë se gjysma e liqenit të Komanit i përket Prefekturës Shkodër. Janë dy tragetet që sjellin fitime kolosale për Tropojën. Pushtetarët e Shkodrës nuk janë në gjendje as tu mbajnë një taksë qëndrimi në kalatë. Duam të pyesim për çfarë shërben ndërmarrja e shfrytëzimit ujor në Vaun e Dejës, dhe a e din kryetari i Qarkut dhe Prefekti i Shkodrës territorin e tyre? Janë këto tragete që lëvizin nga Fierza në Koman dhe anasjelltas, ku me të drejtë njeri prej trageteve do qëndronte në kalatën e Komanit dhe i përket Shkodrës. Janë qindra njerëz me dhjetra automjete, që pesin të udhëtojnë për në Gjakovë, por njëri traget nuk i përballon dhe tjetri qëndron në rradhë duke spekulluar me çmimet e të ardhurave nga Shqiptarët e Kosovës si më të lartat në Evropë. Udhëheqësit vendor që drejtojnë Shkodrën i këshillojmë të hapin hartën dhe të shikojnë se deri ku shtrihen banorët e prefekturës së Qarkut Shkodër.

Italia kërkon gjithë shqiptarët që kanë mbajtur ushtarë italian gjatë luftës

Njoftohen të gjitha ato familje shqiptare që kanë mbajtur mysafir ushtarë italian, kanë ruajtur adresa, telefon. Familjet shqiptare që kanë dokument fotografi kujtime. Në qoftë se kanë kontakte me ish ushtarët adresat e tyre të njëftojnë në gazetën “Shqipëria Etnike” dhe të kontaktojnë me gazetarin Zef Nika me telefon nr. 003552245778 në Shkodër, dhe në Tiranë me DR. Faik Toska doktor në spitalin Q.S.U.T. Nënë Tereza me nr. telefoni 003554223262 ose me imell: email faik toska@hot mail. com. Kjo do t’i shërbejë lidhjeve mes dy popujve dhe këtyre familjeve të cilët kanë humbur lidhjet ose i kanë ripërtëritur ato. Për të gjithë ato familje që kanë mbajtur italin kontaktoni me ne për sqarime më të hollësishme.

Redaksia

Reklamë

Gëzim Ndoja me duart e tij të arta zbukuron ballkone me një teknollogji moderne duke i qëndruar traditave dhe kulturave në zbukurimin e shtëpive tuaja si dhe dyerve prej hekuri dhe mermeri.

Do ta gjeni në rrugën kryesore pas artistik ku ish axhensia e udhëtarëve të Pukës. Do të mbeteni të kënaqur me cilësinë dhe çmimin.

Në miliskane e nacionalistit Lazër Sokoli

Historia e maleve shqiptare është brilante, prandaj edhe komunizmi e eklipsoi për dekada të tëra. Trimat ishin atdhetarë, ishin burra të mençur. Ata u futën edhe në këngët e popullit. Përgjatë rrugës që të çon në Fierzë, do të ndalesh patjetër në Arts - Miliska të Pukës. Aty, një lum syprinëgjelbër, lumi i fshatit thyen qafën në Dri. Aty, një ah i madh, sigurisht disa shekullor, është një gurrë me ujë të ftohtë që të pret si brisk. Aty malësorët të tregojnë shumë histori. Në këtë trevë që të duket se është shumë pranë Qiellit, sidomos kur bie mjergull, dallon mes shumë shtëpiave një kullë dy katëshe. Ajo duket madhështore megjithëse është e vjetër. Ajo është një muzeum i vërtetë historie e lavdie. Në atë kullë për 85 vjet jetoi nacionalisti i shquar shqiptar Lazër Zog Sokoli. Ai burrë i urtë e trim në kullën që sot do ishte logjike të bëhej një vatër muzeale ku brezat ta nderojnë për nderën që i bëri Shqipërisë Lazër Sokoli, tërë jetën e tij ia kushtoi nacionalizmit. Sa burra atdhetarë, sa nacionalistë atë kullë e patën si shtëpinë e vet, sa veshmbathje e dashuri i dha nacionalizmit shqiptar ajo kullë guri me një zemër të madhe burri, do duhej një ciceron ta tregojë.

Shqiptarizmi i Lazër Sokolit ishte i pashoq. Komunistët e Enver Hoxhës e kishin halë në sy. Jeta e tij u rreziua shumë e shumë herë deri në atë kohë që shteti Jugosllav pat çelur një dritë jeshile për nacionalistët shqiptarë. Por lidhjet e Enver Hoxhës me Titon kanë qenë djallëzore. Në Shqipëri pushkatoheshin shumë shqiptarë të mirë kosovar, andej ndoshta edhe shiteshin përmes segmenteve të sigurimit atdhetarët shqiptarë. Sigurimi famëzi i Enver Hoxhës që padyshim është tradhëtari më i madh jo vetëm i çështjes kombëtare shqiptare, por edhe tirani më i zi i Evropës, pasi as Hitleri nuk pat pushkatuar shtetasit e tij, e ndoqi si hije varri hap pas hapi nacionalistin Lazër Zog Sokoli deri sa arriti ta prangojë dhe ta burgosë për dhjetë vjet në Luciferrin e kuq komunist. Torturat ndoshta do donin jo një shkrim, por një libër të tërë për t’u përshkruar. Vuajtjet e babasë i hoqën edhe familja e tij, e veçmas i biri që edhe ai u burgos.

Lazër Zog Sokoli, i cili vdiq si antikomunist në vitin 1991 nuk arriti ta shohë Shqipërinë të paktën pa diktaturë ligjore, megjithëse shumë herë u kujtonte njerëzve të afërm amanetin Të mos pajtohen kurrë me komunizmin.

Largohemi nga Miliskaja me shumë porosi nga burrat e atij fshati burrëror që shqiptarit të madh Lazër Zog Sokoli t’i lëmë një vend nderi në reshtat e gazetës “Shqipëria Etnike”. Ne me këtë rast mendojmë të nderojmë tërë nacionalistët shqiptarë që patën fat të përafërt me Lazër Sokolin.

Sokol Pepushaj

Faik Lika viktimë e diktaturës komuniste

Demokrati Faik Taro Lika, i datëlindjes 18. 04. 1951, si pinjoll i një familjeje me taban antikomunist, ku i ati, Taro Lika, vuajti burgun politik nga sistemi i Enver Hoxhës nga viti 1958 deri me 1967, ku provoi internime si ai i vitit 1973 për pesë vjetë apo ai i vitit 1974 deri me 1984 në Hajmel të rrethit të Shkodrës, edhe vitet e fundit ka qenë një viktimë e piketuar nga diktatura komuniste, ku jeta e tij dhe e të afërmëve ka qenë e kërcënuar seriozisht. Faik Lika si veprimtar i shoqatës politike antikomuniste “13 Dhjetori 1990”, si një ndër iniciatorët e çeljes së kihsave e xhamive në vitin 1990, si pjesmarrës në demonstratën tashmë të njohur të 2 Prillit 1992 kundër votës së vjedhur nga sistemi i Ramiz Alisë, si një demokrat i mirë në mbrojtje të isntitucioneve shtetërore në trazirat e pranverës së prgjakur të 1997 - ës, ku komunistët e Fatos Nanos Uzurpuan pushtetin si një i keqdhunuar me 14 Shtator 1998, kur opozita konstruktive shqiptare varrosi liderin e dhjetorit, ish deputetin demokrat të pushkatuar nga komunistët z. Azem Hajdari, nuk kishte asnjë shpresë për të jetuar në Shqipërinë që e deshi aq fort, si të parët e tij. Në 14 Shtator 1998 Faiku për tre orë, bashkë me shumë demokratë të tjerë provuan tortura e presione në qelitë e birucave. Iu bë presion edhe mbi familjen. Por presione të tilla kishte patur edhe me 14 Janar 1990, kur u shemb përdhe busti i Stalinit, edhe me 16 Qershor 1990, kur u përcoll në varr Pëllumb Pëllumbi, tashmë i dekretuar Dëshmor i Demokracisë. E, rasti i Faik Taros që tashmë është një apelim faktik kundër diktaturës nuk është i vetëm. Shqipëria komuniste po kalon një tranzicion tejet të përgjakshëm, tejet antinjerëzor.

Edhe tregtarët detyrohen të braktisin Shqipërinë

Mafia politike shqiptare po fuqizohet, saqë me këto ritme shumë shpejt Shqipëria duket se do kthehet në një Siçili. Tregtarët nuk e ndjejnë veten aspak të sigurtë. Tregtarit të njohur Nikolin Mark Luca të datëlindjes 14. 03. 1962, mafia i ka vënë disa herë gjoba të larta, deri një ditë që ai detyrohet jo vetëm të mbyllë aktivitetin tregtar, por edhe të fshihet e të jetojë në ilegalitet. Atij i është kërcënuar jeta, i janë kërcënuar familja dhe në veçanti gruaja e tre fëmijët. Gjëra të tilla ndodhin jo se shteti shqiptar nuk ka ligje, jo se nuk ka kushtetutë, por për derisa kushtetutës ende nuk i është hapur fleta e parë, përderisa gjyqësori është i komprometuar, përderisa segmentet e mafias kanë lidhje të drejtpërdrejta me shtetin, me ministra, qeveritarë, policë jeta e çdo njeriu që komunistët të futin në rreth të kuq është më afër vdekjes se sa lirisë. I tillë pra është rasti i tregtarit Nikolin Luca. I tillë është edhe fati i biznesit shqiptar ku përveç firmave pirate Turke apo Kineze, të tjerat janë larguar me kohë nga Shqipëria.

Zef Nika

Ballisti Armando Ferra rrezikohet me jetë

Opozita shqiptare në këto vite të tranzicionit e ka ndjerë veten të diferencuar politikisht, madje edhe të kërcënuar me jetë. Ballistët, ata që kanë një histori të përgjakshme kundër komunizmit që në kohën e Enver Hoxhës, ku partizanët nuk luftuan me pushtuesit, por pikërisht me Ballin Kombëtar, duke bërë në të vërtetë një luftë shqiptar me shqiptar, edhe këto vite kanë qenë nën kërcënim me jetë nga pasardhësit e Enverit, të ashtuquajturit socialistë. Kështu anëtari dhe veprimtari i Ballitë Kombëtar Armando Besnik Ferra i datëlindjes 5 shtator 1975, është kërcënuar disa herë me eleminim fizik nga segmente të errëta të sigurimit të shtetit, segmente të cilat veprojnë nën autoritetin e socialkomunistëve. Armando Ferra ka marrë pjesë në shumë tubime të ballistëve shqiptarë, deri sa një ditë zgjodhi si të vetmen rrugë të shpëtimit largimin nga atdheu. Një alarm të tillë e ka dhënë edhe kryetari i Ballit Kombëtar shqiptar Shpëtim Rroqi, partia e të cilit me dinjitet në zgjedhjet parlamentare të 24 qershorit 2001 u rreshtua krah Partisë Demokratike dhe Bashkimit për Fitore. E, aksidentalisht votën e vodhën komunistët e fashistit Fatos Nano. Kjo parti u ka vjedhur lirinë shumicës së shqiptarëve. Pra Armando Ferra nuk është i vetëm. Gjatë mandatit socialkomunist nga 1997 - a e këtej janë pushkatuar për hakmarrje politike rreth 4250 shqiptarë, ndër të cilët edhe shumë ballistë.

Xhemal Berisha

Demokrati Ferdinand Hila model i krimit komunist

Ferdinand Hila ka kohë që shoqëron ish presidentin e Republikës, kryetarin e opozitës shqiptare Sali Berisha në mitingjet e tubimet paqësore në Veriun shqiptar. Ky demokrat, pinjoll i një familjeje me tradita antikomuniste që në diktaturën e Enver Hoxhës, është shfaqur në ballë të demonstratave për rrëzimin e busteve të Stalinit dhe Enver Hoxhës me 14 janar dhe 13 Dhjetor 1990. Po ashtu, edhe me 2 Prill 1991, kur komunistët vranë katër demokratë Besnik Cekën, Arben Brocin, Bujar Bishanakun dhe Nazmi Kryeziun, Ferdinand Hila ishte në ballë të protestës paqësore, kuështë rrahur e dhunuar nga diktatorët e Ramiz Alisë. Vetëm se është demokrat, vetëm se është shfaqur përkrah doc. prof. Sali Berishës, është kërcënuar shumë herë për t’u vrarë. Madje është arritur deri në ekstremitete banale për t’i rrëmbyer fëmijët, ato qenie të pafajshme dhe që nuk dinë gjë se ç’është politika. Në varrimin e deputetit Azem Hajdari me 14 shtator 1998 ai është torturuar për tre ditë në birucat e policisë komuniste. Në zgjedhjet parlamentare të 24 Qershorit, duke qenë Kryetar i Qendrës së Votimit Nr. 4 në zonën Nr. 7 të qytetit të Shkodrës i është bërë presion për të fallsifikuar votat. Duke mos pranuar një gjë të tillë, pasi Ferdinandi kish qenë edhe në grupin e punës, pra në stafin drejtues të ish nënkryetares së Parlamentit Shqiptar dhe nënkryetare aktuale e Partisë Demokratike Shqiptare zonjës Jozefina Topalli, u bë objekt sulmi,ku vetëm falë Zotit e shansit ka shpëtuar pa u vrarë. Por ky demokrat i njohur, kish kaluar shumë presione, shumë prita, shumë atentate. Njëri ndër ta ka qenë vënja tritol në shtëpinë e tij nga segmente të sigurimit të shtetit me 27. 07. 2000, ku banesa iu dëmtua rëndë dhe fmailja e komshitë kanë parë një terror antinjerëzor. Në kushte të tilla, demokrati Ferdinand Hila ka braktisur Shqipërinë, për të cilën punoi që një ditë edhe ky vend të gëzojë liri dhe të drejta njerëzore. Një formë të tillë ka disa vite që po aplikojnë komunistët shqiptarë që aksidentalisht i kemi në pushtet. Kyrast edhe shumë të tjerë janë model i krimeve antinjerëzore.

Fran Dashi

Trafik vizash në Konsullatën italiane të veriut shqiptar

Editorial nga Sokol Pepushaj

Me 1500 $ mund të përfitosh vizë në Itali nga dokumentat që nuk i janë pranuar një shtetasi tjetër.

Konsulli Stefano Deleo dhe stafi i tij, i kanë refuzuar padrejtësisht vizën e punës të paktën 150 shtetasve, për të përdorur dokumentat e tyre për trafik.

Nuk është çudi që në Farnesina, Ministrinë e Jashtme Italiane, paguhen deri në 300 milion lireta për të blerë postin e një konsulli, para të cilat me një rrogë diplomati, nuk sigurohen as për 5 vjet punë të ndershme.

Është zgjidhur për shqiptarët çështja e vizave të punësimit në Itali. Merita është e Konsullatës Italiane të veriut shqiptar, e vendosur në qytetin e Shkodrës. Me vetëm 1500 $, duke dorëzuar thjeshtë, pasaportën ndërkombëtare, brenda disa ditëve merr në dorë një vizë 1 - vjeçare pune që shoqërohet me një kontratë fiktive pune. Sikur kjo të arrihej prmes rrugëve të zakonshme, do të ishte një ogur i mirë, por në këtë rast kemi të bëjmë me trafik vizash natyrisht të kamufluar në maksimum, siç dinë të bëjnë mafia italiane. Individë të ndryshëm, shtetas shqiptarë, në rrugë të ndryshme sigurojnë në Itali dokumentat për vizë 1 - vjeçare pune, të cilat i dërgojnë në Konsullatën italiane në Shkodër. Përgjithësisht, pas paraqitjes dhe verifikimit të dokumenteve, Konsullata duhet të japë vizën të shoqëruar me një kontratë pune, për të mos patur probleme gjatë rrugës drejt Italisë. Po çfarë ndodh?! Duke u mbështetur në ndonjë parregullsi mikroskopike në dokumenta apo edhe thjeshtë duke i thënë se “viza nuk përfitohet”, shtetasve u rrefuzohet viza e punës. Megjithatë u “sekuestrohen” dokumentat, që sipas Konsullatës “janë të pavlefshme”.

Tani futen në lojë “sekserët” e Konsullatës. Përmes një rrjeti të tyrin, i ofrojnë nevojtarëve, viza pune 1 - vjeçare me çmim fare të “arsyeshëm”, duke patur parasyshë se për një udhëtim si klandestin me traget apo edhe me skaf, kushton nga 1 deri 2. 5 milion lekë të vjetra, ku të garantohet vetëm “shkelja në tokën italiane”. Nga “sekserët” e Konsullatës, klientët sigurohen për marrjen e një vize 1 - vjeçare pune dhe të një kontrate pune fiktive, sa për t’iu larguar telasheve të policisë italiane. Për të qenë në rregull me “burokracirat” e vizave Konsullata përdor dokumetat e “sekuestruara” shtetasve sipas metodës së lartpërmendur. Madje, bashkë me vizën në pasaportën e tyre, “1500 dollarëshe”, ju jep edhe një kontratë, por që nuk mund të shfrytëzohet efektivisht, sepse i përket një shtetasi tjetër që i janë marrë dokumentat sipas mënyrës së sipërthënë. Sipas burimeve që i ofrohen gazetës “Shqipëria Etnike” nga brenda Konsullatës, janë rreth 150 shtetas shqiptarë që iu “janë sekuestruar dokumentat” dhe që mendohet të përdoren për shtetas të tjerë, por që më parë paguajnë 1500 $. Është përfolur edhe herë të tjera në media, se në Farnesina, Ministria e Jashtme Italiane, një vend si ambasador apo konsull në Tiranë, shitet deri në 300 milion lireta. Është një shifër shumë e lartë, që nuk mund të justifikohet as me rrogën 5 vjeçare të një diplomati të ndershëm.

Sigurisht, që nuk bëhet fjalë për një fenomen të ri. Shpesh janë ndaluar apo përfolur për ndërmjetës dhe “sekserë” të ambasadave të Tiranës. Por, është i çuditshëm fakti i “fitimit të përvojës” kaq shpejt nga ana e Konsullatës Italiane në Shkodër, të kryesuar nga konsulli Stefano Deleo, italiano - verior.

Në numrat e ardhshëm, “Shqipëria Etnike” do të përcjellë fakte konkrete të këtij trafiku të mirëfilltë, por që është pak më i kamufluar. Gazetarët tanë po suvestigojnë jo vetëm këtu në Shqipëri, por edhe në Itali.

Intelektualja Monda Gjeka e dhunuar

Demokratja Monda Gjeka, zotëruese e tre gjuhëve të huaja, si veprimtare e PD - së që në fillim të proceseve demokratike shqiptare, aspiroi për një Shqipëri të lirë. Ishte nxënëse e skollës së mesme, kur policia komuniste e Ramiz Alisë në vitin 1990, ia bëri trupin zi nga shkopinjtë e gomës dhe shqelmat. Por, rinia shqiptare vërtetë është heroike në qëndresën e saj antikomuniste. Kjo demokrate, stërnipe e Gjetë Gegës, e atij atdhetari që pat marrë pjesë në Lidhjen Shqiptare të Prizrenit, ka qenë e privuar nga liritë e të drejtat njerëzore që para se të lindë. Familja e saj ka hequr mizori nga sistemi i Enver Hoxhës. Duke qenë në pushtet socialkomunistët e Fatos Nanos, Monda Gjeka, si shumë moshatare të saj ëshët kërcënuar dhe dhunuar disa herë. Rasti më flagrant ka qenë ai i 24 Qershorit 2001, kur komunistët vodhën votat për zgjedhjet parlamentare. Atë ditë Shqipëria votoi non tanke, tyta armësh, nën tritol. Atë ditë demokrates Monda Gjeka bandat me maska të dirigjuara nga komunistët i thyen 5 dhëmbë duke e rrahur. Ajo edhe për t’u kuruar u kurua privatisht pasi edhe spitalin e kontrollonin spiunët fashistë t diktaturës. Në kushtet e një dhunimi të tillë kjo demokrate e braktisi Shqipërinë.

Malësia e Madhe treva që “përcjell” me dhimbje bijtë e saj

Treva më veriore e Shqipërisë, Malësia e Madhe ka mbi katër vjet që “përcjell” me dhimbje për diku larg Atdheut bijtë e saj demokratë.

E këtë “fat” të lig e ka pasur edhe demokrati i orëve të para Z. Fran Tom Gilaj nga rrethi i Malësisë së Madhe. Ky demokrat kishte lindur në fshatin Sterbeq në vitin 1959, në një familje të persekutuar politikisht nga regjimi i baballarëve të socialistëve të sotëm, por erdhën vitet e shkërmoqjes së sistemit komunist e zotin Fran e gjetën në rreshtat e parë të antikomunistëve shqiptarë. Ai gjatë këtyre ditëve të stuhishme ka marrë pjesë në të gjitha protestat e mitingjet antikomuniste, si me dt. 16 qershor 1990, në protestën e Shkodrës kundër vrasjeve në kufi (vrasja e Pëllumb Pëllumbit). Me 4 dhjetor 1990 në celebrimin e meshës së parë katolike, me datën 13 dhjetor 1990 në rrëzimin e bustit të diktatorit po në Shkodër. Gjithashtu Zoti Fran me t’u krijuar Partia Demokratike ai është bërë anëtarë i saj madje ndër më aktivët, ku është shquar në protestën e fuqishme të 2 prillit 1991 në Shkodër kundër manipulimit të votës që po bënin komunistët, si dhe në shumë mitingje e aktivitete të tjera që çuan në fitoren e P. Demokratike në vitin 1992 - 1997, ku edhe Zoti Fran në kushtet e lirisë filloi të jetojë si njeri i vërtetë, ai me djersën e vet siguroi një lokal që punonte (privat) dhe fitonte bukën e fmailjes së tij, gjithashtu siguroi edhe një shtëpi banimi. Por viti i Zi 1997 si të gjithë shqiptarëve edhe zotit Fran ja preu në mes ëndërrat e bukura të lirisë e demokracisë. Z. Fran me shokët e tij u gjend i gatshëm në mbrojtje të demokracisë e institucioneve të saja, por që me të ardhur në pushtet komunistët e rinj filluan të hakmerren edhe ndaj këtij dmeokrati, ku përveç kërcënimeve, dhunimeve e arrestimeve disa orëshe pushteti i sotëm i ka grabitur e shkatërruar lokalin e punës si dhe e ka nxjerrë forcërisht nga shtëpia me pretekstin se t’i ka dhënë Partia Demokratike si militant i saj.

Madje atij i është thënë hapët nëse nuk heq dorë nga bindjet e tij antikomuniste do të kenë pasoja të rënda për vehte e familjen e tij. Gjithsesi Z. Fran u strehua ndër shokë e miq, por edhe nuk u thye para presionit të socialistëve duke marrë pjesë në të gjitha aktivitetet antikomuniste që ka organizuar PD, madje ai ka qenë anëtar komisionesh në të gjitha zgjedhjet e pas 1997, ku ka mbrojtur me devotshmëri votën e lirë të popullit. Ku në zonën e tij kanë fituar vazhdimisht kandidatët demokrat, e nga ku kohët e fundit kanë marrë spunto komunistët e rinj që kërkojnë një hakmarrje deri duke e kërcënuar me jetën e Z. Fran e familjes së tij, ku për t’i shpëtuar është detyruar të largohet për diku jashtë Shqipërisë...

Nga: Gëzim Zeka