nr. 115 / 19 mars 2008
Politika shqiptare, show me
tragjedinė dhe jetėn e viktimave Mė nė fund qeveria Berisha konfirmoi qartėsisht para
shqiptarėve se kush ėshtė fytyra e vėrtetė e saj.Shpėrthimi i municioneve
vrau dhe plagosi qindra njerėz, popullsi tė pafajshme si dhe dėmtoi rėndė
banesat, bizneset dhe aktivitetet qė zhvilloheshin rreth e rrotull zonės sė
tragjedisė. Dje qeveria shqiptare nxitoi tė bėjė show me jetėn e fatzezave qė
u mbėrthyen nga tragjedia se sa u mundua tė zgjidhte hallet e tė dėmtuarve.
Qeveritarė tė kapardisur me celularė,opozitarė qė
rendėn tė pėrcillnin lajmin nė media se ishin dhe ata prezent nė kėtė
fatkeqėsi. Nė vend tė mjekėve, zjarrfikėsve, dje pamė fytyrat e
kodoshėve tė politikės qė ishin killerat bashkėpunėtorė tė kėsaj tragjedie.
Pėshtirosje tė vinte kur shikoje kreun e opozitės, Edi Rama, kur i hidhte
krahun kryeministrit tė vendit, i cili ėshtė shkaktari kryesor i tragjedisė , nė vend qė tė kėrkonte llogari pėr krimin e
kryer ndaj shqiptarėve. Tė vjen pėr tė vjellė sesi e instrumentalizojnė
fatkeqėsinė dhe dhimbjen e njerėzve kėto monstra politike. Tė vinte keq tė
shikoje jetėt e fatkeqėve tė marra nga biznesi i ndyrė i gėzhojave dhe
politikanėt qė bėnin ekzibicion me fatkeqėsinė e trupave tė gjymtuar dhe tė
coptuar nga tragjedia e biznesit tė skrapit, biznes qė po pasuron qeveritarėt
tanė kriminelė qė tė vrasin natėn dhe tė qajnė ditėn. Dje politika jonė e
tregoi dhe njė herė se si po luan tragjikomedi me jetėt e shqiptarėve, duke u
shtirė dhe u zgėrdhirė me dhimbjen e tyre. Tė vinte pėr tė vjellė kur shikoje kėta njerėz qė
kishin lajmėruar televizionet apo mediat, qė tė pėrcillnin sa mė mirė
prezencėn e politikanėve nė vendngjarje. Nuk pamė as Edi Ramėn dhe asnjė nga
opozita tė ndihmonte tė plagosurit, tė dėmtuarit, por pamė ca monstra
politike, tė cilat demonstruan servilizmin e tyre ndaj atij qė mban
pėrgjegjėsinė kryesore nė kėtė krim makabėr, tė Sali Berishės, i cili ka
peshėn kryesore nė kėtė tragjedi. Nuk e pamė mė Edi Ramėn ti kėrkonte atė qė
duhet ta kishte bėrė vetė Sali Berisha, tė jepte dorėheqjen, por me
paturpėsinė mė tė madhe i rrahu shpatullat duke i thėnė qartė, tė lumtė
doktor, kėshtu e duan kėta. Tė vjen pėr tė vjellė nga kjo klasė kriminale
politike qė luan me vdekjen dhe me tragjedinė e njerėzve, tė vjen neveri nga
kėto plehra tė shoqėrisė, qė pasi tė vrasin tė ngushėllojnė pėr vdekjen qė tė
ka ndodhur. Tė luaje dje me atė tragjedi ishte krim dhe kėtė krim e bėn vetėm
njė kriminel, qė ėshtė klasa politike shqiptare, e cila pėrditė po vret
ėndrrat dhe shpresat e shqiptarėve. Tė vjen turp ku ke njė kryeministėr i
cili nuk jep dorėheqjen pėr kėtė tragjedi, tragjedi qė ka firmėn e tij, tė
Ministrit tė tij tė Mbrojtjes, tė Ministrit tė tij tė Punės, tė tė gjithė
qeverisė e cila nė vend tė parandalonte kėtė tragjedi, e importoi nga tunelet
e armatimeve nė gjithė Shqipėrinė pėr tja bėrė dhuratė Gėrdecit, Tiranės,
Durrėsit dhe me kėtė rast gjithė Shqipėrisė. Nėse dje qeveria shqiptare ishte
killeri qė ekzekutoi me predha dhe me eksplozione qindra banorė, si dhe
terrorizoi miliona tė tjerė, kryesocialisti Edi Rama i masakroi me pėrkrahjen
e tij servile ndaj kryeshkaktarit tė tragjedisė. Ėshtė turp qė ministria e Mbrojtjes me gjithė
ministrin e saj nuk nxjerrin tė vėrtetėn e masakrės. Ky ėshtė turp i paparė
deri mė sot, ku megjithė kėtė krim qė ka ndodhur, shteti kėrkon tė fshehė
gjurmėt. Ky ėshtė turp qė nuk e lan as dorėheqja e Berishės, as e Mediut dhe
e as kėrkujt nė botė, megjithėse tė jemi tė garantuar se asnjėherė nuk do e
marrin kurajėn tė ikin nga pushteti, asnjėherė nuk do heqin dorė nga pasuria
qė po bėjnė nė kurriz tė jetėve tė shqiptarėve. Tė jemi tė sigurt ata do
pėrgatisin tragjedinė e radhės, pasi fjalėn turp e moral politika jonė nuk e
njeh. Kėtė e vėrtetoi pafytyrėsia e kryeministrit shqiptar
nė konferencėn e tij pėr shtyp tė orės 21.30, ku nė mėnyrė tė paskrupullt nuk
nxori se kush e ka pėrgjegjėsinė reale tė kėsaj masakre, por u tall duke
deklaruar se do shpallte zonė tė tragjedisė, duke fshehur pėrgjegjėsinė reale
tė kėsaj masakre humane. Berisha iu shmang nė mėnyrė tė
paturpshme, fshehu edhe emrin e kompanisė duke e kamufluar emrin e vėrtetė qė
fshihet pas kėsaj tragjedie. Turp zoti Berisha, prisnim tė ishe transparent
tė paktėn njėherė nė jetėn tėnde. Nga Albert
Vataj Bizneset e mėdhenj nė Shkodėr
skanė para ti paguajnė tre netė hotel Toto Cutugnos Salvatore Cutugno, ose Toto, siē e njeh gjithė bota,
njėri ndėr zėrat mė magjikė tė botės sė muzikės europiane, pas ndėrmjetėsimit
tė konsullatės sė italisė nė Shkodėr, e cila ka stimuluar kulturėn si urė
lidhėse mes Veriut tė shqipėrisė dhe Italisė, kish planifikuar njė concert
madhėshtor nė stadiumin Loro Boriēi me datėn 1 maj nė orėn 19.00. Por burime
tė sigurta thonė se donatorėt, pra biznesmenėt e mėdhenj, megjithėse fillimisht e kanė
vlerėsuar kėtė eveniment kulturor, kur ka ardhur puna pėr tė derdhur pak
para, janė zbythur, duke pranuar publikisht se janė shumė fukarenj. Tė paktėn
nė shpirt. Nuk mendojmė se janė aq tė menēur sa ngjarjen ta
lidhin me 1 Majin, ditėn Ndėrkombėtare tė Pubnėtorėve, tė cilėve nuk kanė
dėshirė tu japin as dy orė gėzim, duke dėgjuar zėrin e perėndisė sė
muzikės, Toto Cutugno. Kėta punėtorėdhe gjithė opinion i veriut, qė lajmin e
ka marrė pikėrisht perms kėsaj gazette, duhet tė kuptojė se biznesmenėt, pra
punėdhėnėsit, i ka ose tė varfėr nė para ose nė shpirt. Ky ėshtė mendimi qė
tė vjen, kur din qė ata kapardisen duke bėrė gjoja sikur paguajnė paga tė
mirė, u kanė ecur punėt mirė, nuk kanė kohė tė humbin edhe kur duan tė
pajisen me viza nė Itali, respektojnė artin, duan kulturėn, kėrkojnė
zhvillimin rajonal, madje kanė synime tė ēelin tė tjera biznese me partnerė
italianė. Shpirti i vogėl i biznesmenėve tė mėdhenj bėhet
shumė i zi pėrballė kėngėtares shqiptare Greta Koēi e cila do tė kėndonte nė
krah tė Totos sė famshėm. Kjo e fundit, pa i kėrkuar askush njė qindarkė,
botėrisht nė ekranin e televizionit Vizion plus, dhuroi 4100 euro nė ndihmė
tė viktimave tė Gradecit. Toto tre netė do tė qėndronte nė Shkodėr. Toto dhe
Greta dy orė koncert do tė jepnin. Para nuk duheshin shumė. Bisnesmenėt nuk e
futėn dorėn nė xhep. Ata vetėpranuan se janė tė varfėr. Redaksia Kur denatyrimi ngre themele mbi
lirinė Mė 1948, plot 60 vjet mė parė u vu nė veprim
DEKLARATA UNIVERSALE E TĖ DREJTAVE TĖ NJERIUT. Lidhja e saj me Kartėn e
Kombeve tė Bashkuara tregon pėr tė njėjtin frymėzim. Parakushtimi themelor
pohimi, sipas tė cilit njohja e dinjitetit tė lindur tė tė gjithė anėtarėve
tė familjes njerėzore, ashtu sikundėr barazisė dhe patjetėrsueshmėrisė se tė
drejtave tė tyre, - ėshtė themeli i lirisė, i drejtėsisė dhe i paqes nė
botė. Por nga tė drejtat rrjedhin shumė detyrime, sidomos
nė moralitet, i cili nuk varet kurrsesi nė vullnet tė individit. Mbi themelet
e moralit duam ta gjykojmė se konturohet e ardhmja njerėzore. Po pėrhapet vrullshėm ndėr tė reja moda e bėrjes sė
njė fėmije ose e kalimit tė jetės pa martuar. Me tė ardhurat qėbabai
viktimė duhet tė paguajė pėr fėmijėn, nėna e tij mund tė jetojė, tė
kujdeset pėr tė dhe tė vazhdojė jetėn e saj, siē e koncepton ajo; pra mund tė
jetė edhe e rregullt, edhe e ēthurur. Pra, njė ngecje dikujt, njė tė riu tė
paformuar qė lidhet me njė vajzė, njė tė rrituri qė bie brenda po pėr tė
njėjtat arsye, njė biznesmeni qė ska ku i ēon paratė, apo edhe i njė djali
tė mirė, tė sinqertė nė synimet e tij, pėr tė lidhur familje. A ėshtė e moralshme apo denatyrim i lirisė kjo? Me siguri
qė ka opinione tė ndryshme qė varen nga kėndvėshtrimi, nga morali qė ata
bartin, nga familja prej ku rrjedhin. Nė pėrgjithėsi mendohet se familjet e
mira mbesin tė mira. Sikurse ata qė kanė patur nė moral degjenerimin, edhe
pas viteve 1990 qė filluan barkėjashtet lokaleve a rrugėve, pėrsėri vazhdojnė
tė tilla. Se pse tė vjen nė mendje shprehja e Silvio
Berluskonit Mė vjen turp tė dal shėtitje me familje nga prostitutat. Dhe
ato qė prishin aparencėn, nuk janė italianet, por ekstrakomunitaret. Pra, ne
duhet tė na shqetėsojė shumė ky fenomen dhe u bėj thirrje tė gjithė kolegėve
tė trajtojmė me forcė kėtė temė qė ėshtė detonator i sė ardhmes. Ajo qė tė
bėn tė mendosh, lidhet edhe me edukatėn e fėmijėve qė nesėr do tė jenė tė
rritur. Ėshtė pėrhapur, po a ka marrė tė drejtė qytetarisė ky fenomen? A
pėrkrahet nga shoqėria? A bėn pėrpjekje shoqėria ta frenojė dhe ta quajė atė
denatyrim me themele mbi lirinė njerėzore? Po pėrse ėshtė amoral? Pėr konceptet morale ėshtė
pikėrisht amoral. Nė radhė tė parė, ka nė bazė mashtrimin qė njėra palė i bėn
palės tjetėr. Edhe anasjelltas po qė po. Sidomos zyrtarėt dhe personazhet e
biznesit, tė trafiqeve, tė drogės. Fėmija qė lind nuk ėshtė pra produkt
dashurie, por amoraliteti dhe interesi. Fėmija erdhi nė jetė nga njė realizim
interesi. Mohohet asisoj familja, rėndėsia dhe qėllimi kryesor i saj pėr
riprodhimin e jetės normale. Kėto veprime kanė pasojė lindjen e fėmijės, qė
do tė rritet jo nė njė familje me kujdesin dhe autoritetin e dy prindėrve,
por tė njė fėmije tė dyzuar, nė shumica kontigjent i sė keqes. Dhe sot bota
po ndjen realisht pasojat e kėtyre fėmijėve, qė rriten nė familje tė
divorcuara, apo me prindėr tė rimartuar. Mė sė shumti ata janė me komplekse,
tė frustuar, mundet edhe tė dhunuar. Dhe njė shoqėri, ku predominon kjo
tendencė, rrezikon tė degjenerojė. Nuk mund tė trajtohet rėndėsia e dashurisė, mė mirė
se sa autori Xhuzepe Katapano i bėn asaj dhe tė sė moralshmes dhe
amoralitetit nė librin e tij Thot-i fliste shqip. Katapano i referohet moralit, pasi e gjykon se
shkatėrrimet shoqėrore ndodhin pėr shkak tė moralit, apo tė interpretimit tė
gabuar tė tij. Ai ėshtė i alarmuar nga kėrkesa qė bėn njė shkollė, pranė
Ministrisė sė Arsimit Publik nė Itali, qė kėrkonte qė leksionet mbi seksin
ti mbanin mėsuese prostituta profesioniste. Dhe ja si vazhdon Kataparo:
Ky pretendim ndoshta buron nga paragjykimi se duhet ecur me Xhapin e kohėve
tė reja, duke ngatėrruar ndryshimet me progresin, nė orvatje djallėzore pėr
ta ngritur prostitucionin nė lartėsinė e degės sė shkencės. Term ky, qė do tė
thotė gjithherat: Tė bėsh matrapazllėk me diēka qė lidhet ngushtėsisht me
lirinė dhe dinjitetin e njeriut, tė poshtėrosh. Katapano e lidh interpretimin e tij me doktrinėn e
Thotit (Perėndisė Egjiptiane tė Dijes) qė autori thotė se Fliste Shqip. Dhe
ai vazhdon: Mund tė pyetet, ēlidhje ka ky problem me doktrinėn e Thotit? Po
pėrgjigjem. Doktrina e kėtij mė tė lartit tė udhėheqėsve tė njerėzimit, tė
urtit tė tė urtėve, tė tė gjitha kohėrave, tė kaluara dhe tė tanishme, ka
si synim, qė ta bėjė tė riun njė njeri tė fortė, domethėnė tė fuqishėm nė
trup dhe mendje: Njeriu me vullnet vullnetfortė, AISH dhe AISHA, terma qė mė
vonė do ti pėrdorė Bibla pėr tė shprehur tė njėjtin, burrė dhe grua, tė afta
pėr fitimet me rrezelluese tė shėndosha dhe tė qėndrueshme nė kohė, tė rendit
tė larmishėm, pėr paqen sintropike me qėllim qė ta rrėnjosė paqen dhe
drejtėsinė shoqėrore me punė djersitėse. Kėmbėngulja pėr leksione porno tė
kėrkuara nė shkollė dėshmon simptomet e njė epidemie tė vėrtetė, e cila, si
rrjedhojė e interpretimit tė lirisė dhe tė sė mirės propoganduar nga njė
letėrsi imorale, nga shtypi, kinematografia, televizioni, qė kanė
bashkėpunuar pėr ti krijuar kushtet e pėrligjies, - po i bėn atentat jo
vetėm moralit, por vetė institucioneve tė shtetit, gjė qė spikat nė dukuritė
e trazirave shoqėrore, tė rebelimit ndaj detyrės, tė terrorizmit dhe tė
zvetėnimit moral deri edhe nė mjedise tė paimagjinueshme: nėpėr universitete
dhe nė faltore. Ky ėshtė denatyrim i dukshėm i Shkencės sė Zotit, i
doktrinės sė Shtetit dhe i dinjitetit tė vėrtetė njerėzor, i cili ngre
themelet mbi LIRINĖ, me kushtim qė kjo, pėr tė qenė LIRIA E VĖRTETĖ gjendja
parėsore cilėsuese e njeriut, nuk duhet tė jetė kurrsesi e zhveshur prej
arsyes, brenda sė cilės bėjnė pjesė gjithashtu thelbi dhe dinjiteti i
njeriut, dhe, rrjedhimisht e MIRA E INDIVIDIT dhe e shoqėrisė, pasi e mira
ėshtė vetėm AJO QĖ ĖSHTĖ E LIDHUR NGUSHTĖ ME NATYRĖN E QENIES.... Ėshtė kėnaqėsi qė njė shkrimtar italian kaq famoz i
referohet njė Perėndie qė FLISTE SHQIP, siē ėshtė e vėrtetė tė prostitucioni
ekziston qysh kur... askush nuk e di, por kjo nuk pengon aspak qė ta duash
diēka tė pėrbuzshme, apo sė paku njė dobėsi njerėzore, qė ėshtė e
detyrueshme tė kufizohet me mjete tė pėrshtatshme, duke synuar eleminimin e
shkaqeve, qė janė tė ndryshme. Sipas Platonit, njerėzit e quajtėn DASHURINĖ, EROS,
pasi ka krahė, kurse Perėnditė e quanin Pteros, pasi ka vetinė pėr tė
dhėnė... E ēfarė jep ajo? Po, ndjenjėn njerėzore mė fisnike. Dashuria ėshtė ajo gjendje lindje, pėr ta thėnė me
term kimik, nė tė cilėn, pėr inkandeshencė, e gjithė qenia fėrgėllon me ritėm
pashprehshmėrisht tė kėndshėm, tė harmonishėm, magjepsės. Dashuria ėshtė ajo
NJOHJE E VETVETES TEK I DASHURI, gjithėherėt, nė tė dashurin, nė mėnyrė tė
ndėrsjelltė; ajo dhėnie e pėrhershme pa kėrkuar ndonjėherė asgjė, pėrherė
ndėrsjelltas. Dashuria, siē e vė nė dukje me tė drejtė Platoni,
njėsohet edhe me lirinė: Rrethi i lirisė zgjerohet deri nė pafundėsi, kur
ngjitet lart (prandaj dashuria ka krahė); rrėnohet pafundėsisht, sa mė tepėr
zbret teposhtė. Sa mė tepėr ngjitet, aq mė tė lirė na bėn, pasi futet nė
dritė dhe fitohet fuqi mė e madhe pėr tė mirėn; sa mė tepėr teposhtet, aq mė
skllevėr na bėn, pasi nė ēdo rėnie nė tė keqen, zvogėlohet kushpueshmėria e
sė vėrtetės dhe nxėnėsia e sė mirės.... Dashuria e vėrtetė kthjellon mendje dhe fuqizon
vullnetin, prandaj me tė drejtė ėshtė pohuar: Pėr tė dashurit asgjė nuk ėshtė
e pamundur. Tė dashurosh do tė thotė pra, tė ngjitesh, tė
lartėsohesh, tė fluturosh. Tė pohosh lirinė do tė thotė, ti japėsh shkėlqim
dinjitetit njerėzor, tė respektosh njeriun si qytetar i botės sė lirė.
Prostitucion do tė thotė nė tė kundėrt, tė zbresėsh teposhtė, nė robėri, nė
skllavėrinė poshtėruese tė ndjenjave, nė mungesė tė plotė tė respektit ndaj
vetvetes dhe dinjitetit vetjak. Pėr kėtė arsye, ėshtė me vend tė mos
pėrmbushen kurrsesi kėto prirje devijuese. Nė tė kundėrt, lipset tė kėrkohen
mjetet pėr ti eleminuar, pėr ti rikthyer dashurisė vlerėn e saj tė vėrtetė
tė lartėsuar, qė ėshtė ndritėsim i mendjes, fuqi e vullnetit, lavdi e zemrės,
respekt ndaj krijuesit. Me dashurinė e vėrtetė, gruaja dhe burri dalin nga
ferri i epsheve pėr tė riparė yjet (Dante, FERRI XXXIII, 145); derisa nė sajė
pėrherė tė sė njėjtės Fuqi, tė rifitojnė Parajsėn, pikėsynim i natyrshėm i
njerėzimit, cakmbėrritje dritėplotė e pavdekshmėrisė sė lumtur dhe, e pėrsėris,
i arritshėm veēse nė sajė tė sė njėjtės Fuqi krijuese; Dashuria qė lėviz
Diellin dhe yjet e tjerė (Dante, Parajsa, fq. 19-21). Janė kėto trajtime qė Katapano u bėn
mesazheve tė pėrjetshme, qė tė parėt kanė lėnė dhe, pikėrisht pėr dashurinė,
si baza e jetės. Fatkeqėsisht kjo nuk kuptohet nga rinia, qė vė nė bazė tė
jetės interesin, qė e ysht tė degradojė edhe nė prostitucion e vese tė tjera.
Pėr njė veshje firmato, pėr njė jetesė tė rehatshme pėrkohėsisht dhe pa
punuar, pėr njė dukje e jetė sipėrfaqėsore, zgjidhet rruga e imoralitetit.
Pra, a janė tė moralshme apo amorale veprimet e vajzave skllave moderne tė
paragjykimeve? Aq mė tepėr kur denatyrimi ngre ēati mbi themelet e lirisė?! Nga Sokol
Pepushaj Gerdeci - tragjedia e politikes Pergjegjesia kryesore per ngjarjen me tronditese te
shekullit ne Shqiperi, pa me te voglin dyshim eshte e mazhorances aktuale
qeverisese. Jane nje seri institucionesh, direkt ose indirekt ne varesi te
qeverise e te parlamentit me mazhorance te drejtuar nga PD-ja, te cilat
permes veprimit por edhe mosveprimit, kane ndikuar qe nje fshat me emrin
Gerdec te shuhet nga harta e vendit tone. Pak kush e ka kujtuar ne keto dite qe pasuan 15
marsin, qe politika eshte nje medalja qe ka dy ane: poziten dhe opoziten. Cdo
individ me minimumin e aftesise analizuese njerezore, e ka te qarte qe per
shume arsye, pozita nuk ka patur interes te ngreje pluhur per nje aktivitet
si ai qe zhvillohej jo vetem ne nje , por ne disa
Gerdece. Shtetit qe po i pakesohen nga viti ne vit, nga muaji ne muaj, te
ardhurat ne arken e tij si pasoje e implementimit ekonomik te marreveshjes se
ndermjetme te MSA-se, veshtire ti dalin llogarite per te bere dy shperndarje
te buxhetit, madje mbi 500 milion USD ne qershor per here te dyte ne nje vit
kalendarik. Tregetia e ligjshme e armatimit qe Shqiperia trashegon me shumice
qe nga koha e qofte largut, ka qene nje burim me i madh per mbushjen e
arkes se shtetit se realizimi i planit te caktuar ne dogana apo tatime, ne
emer te luftes ndaj korrupsionit dhe evazionit fiskal. Ne fakt, deri ketu nuk
ka asgje per tu cuditur, aq me shume kur ne mes, pse jo ne rolin e sekserit
ka qene nje kompani amerikane, e cila natyrshem ne nje aktivitet te tille,
nuk ka mundur te hidhet pa miratimin e Departamentit Amerikan te Shtetit apo
Departamentit te Mbrojtjes. Pavaresisht, se nga dita ne dite, po tregohet se
kompania Southern Ammunition Company Inc ka nisur gjithcka nga tregetia me
pakice e bicikletave dhe duke vepruar me pas njesoj si ne Shqiperi. Licenca eshte
zgjeruar edhe me nje aktivitet tjeter, sic eshte demontimi i municioneve
ushtarake, por i atyre te kalibrave te vegjel. Kjo eshte e pasqyruar edhe ne
faqen e internetit te kesaj kompanie. Deri ketu, i gjithe faji direkt ose
indirekt, eshte i mazhorances, i qeverise, i Ministrise se Mbrojtjes, Shtabit
te Pergjithshem te Forcave te Armatosura e keshtu me rradhe i nje numri te
konsiderueshem institucionesh shteterore, te cilat me mire se askush, i
identifikoi vete presidenti i Republikes Bamir Topi ne mbledhjen e Keshillit
te Sigurise Kombetare. Por nuk duhet harruar se kjo eshte njera ane e
medaljes se politikes shqiptare ne vecanti, por edhe asaj ne pergjithesi.
Bashkeveprimi ne mes shumices dhe pakices parlamentare, eshte nje pikenisje e
domosdoshme per implementimin e reformave. Ne emisionin Eureka ne TV1
Channel, nje nga eksponentet e opozites se majte, nenkryetari i LSI-se Pellum
Xhufi, deklaroi se opozita nuk ka ditur asgje per fabrike- punishten e
vdekjes ne Gerdec. E marrim per te mireqene nje fakt te tille, pavaresisht se
eshte thuajse e pamundur ne kushtet kur edhe ne mes dy deputeteve te thjeshte
te Kuvendit, pertej fasades armiqesore- politike te Kuvendit, nuk mungojne
pazere deri ne nivel te ulta, sic mund te jete edhe punesimi i te afermeve apo
te njohurve ne zonat respektive elektorale. Shqiperia natyrshem, perbehet nga populli i majte
apo opozitar dhe nga populli i djathte apo qeverises. Ne cdo cep te vendit,
edhe ne nje fshat te tille si Gerdeci, PS, LSI, PAD, PDS, PSD etj, duhet te kene
te pakten disa simpatizante, nese nuk kane organizime partiake. Jane vete
banoret e Gerdecit qe kane deklaruar pas 15 marsit se jane degjuar shpesh
shperthime ne punishte- fabriken prane fshatit te tyre. Sigurisht, kete e
kane ditur edhe sherbime (jo)inteligjente si SHISH,
SHIU por edhe policia, te pakten ajo rrugore. Si pjese e asaj qe ne e
konsiderojme ne permbledhje shtet, mbase nuk kane patur interes te
denoncojne te pakten ne media keto shperthime te vogla. Ndoshta te njejtin
koncept kane patur deri me 15 mars edhe shume ish- punonjes te fabrikes, ne
emer te fitimit te rrezikshem, port e majme financiar per familjet e tyre, qe
sipas burimeve tona shkonte deri ne 4 mije leke te reja per dite pune. Po a
nuk ka patur ndonje parti e opozites, e prirur per te denoncuar korrupsionin
e qeverisjes dhe te mazhorances, per te mbrojtur popullin e zones nga nje
tragjedi qe ne fakt ndodhi, nuk ka patur asnje strukture apo qofte nje antar-
spiun te thjeshte qe ta njoftonte per ate cfare gatuhej ne Gerdec? Eshte e
veshtire te pranohet mungesa qofte e vetem nje votuesi te majte opozitar ne
zone, te ndergjegjshem per te sinjalizuar ne kohe. Eshte po aq e pabesueshme
sa edhe deklarimet e kryeministrit Berisha, te cilit fatkeqesisht i vdiq nje
baxhanak apo kandidat per i tille ne shperthimin e Gerdecit, dhe deklaronte
se nuk ka patur dijeni per fabriken!? Natyrshem, me impenjimet e tij
kryeministri mund te mos kete patur kohe te merrej me detaje te
parendesishme, por mesa duket bashkeshortja nuk paska dashur ta shqetesoje
per gjere ta tilla te vogla familjare, per njeriun qe bashkendante jeten me
motren e saj. E thene ndryshe dhe pa dorashka, pergjegjesia per
ngjarjen e Gradecit, eshte vetem e politikes shqiptare dhe e derivateve te
saj, pozites dhe opozites. Natyrisht, vetem peshorja e drejtesise shqiptare,
e cila ka dhene prova te shumta se anon nga nje krah, do te percaktoje
pergjegjesit nominal, qe si gjithmone do te jene fajtore te vegjel, pasi
peshqit e medhenj, kane marre tashme masa per tu mbrojtur. Blerti DELIJA PRONAT- TRAGJEDIA SHQIPTARE
VAZHDON Pas viteve 90, problemi kryesor per Shqiperine dhe
shqiptaret ka qene dhe vijon te mbetet fatkeqesisht problemi i pronave. Vitet
e dikatures, pervec se fshine nga truri i njerezve konceptet e pronave, zhduken
edhe kufinjte fizike te ndarjes se tyre. Pikerisht, si pasoje e ketij
fenomeni, nga viti 1990 dhe deri me sot, jane me mijera te vraret apo edhe te
plagosurit per konflikte prone. Madje, deshtimin per zgjidhjen e perhershme
te problemit te pronave, e ka pranuar edhe politika, duke filluar me ligjin
famekeq 7501 per token i cili ndikoi me shume ne shtimin e kriminalitetit dhe
konflikteve qe kane ne sfond pronesine e tokes. Ne kushtet e ketij deshtimi,
politika po mendon abrogimin e ligjit 7501, duke rrezikuar qe ky problem te
mos zgjidhet eshte per shume dekada. Kjo pasi problemet do te shtohen me nje
rindarje te re te tokes, pasi ajo eshte ndare pjeserisht me ligjin 7501.
Sidomos ne Veriun e Shqiperise, problemi I pronesise se tokes, eshte shume
akut. Cdo dite, media te ndryshme, radio, televizione e gazeta, percjellin
lajme per vrasje apo plagosje per ceshtje pronesie, madje edhe te individeve
qe jane komshinj me njeri- tjetrin, por edhe te aferm me lidhje gjaku si
vellezer apo kusherinj te pare. Rast tipik i konfliktit per pronen, eshte ai
i ndodhur ne fshatin Gradec, ne mes fiseve Shabaj dhe Preēetaj, i cili ze
fill ne vitin 2005. Shkak i fillimit te nje kalvari qe do te pasohej edhe me
derdhje gjaku, eshte nje siperfaqe toke, te cilen e kane ngjitur me njeri-
tjetrin dy fiset. Si pasoje e konfliktit te lindur per token, Naim Shabaj
plagos me arme te ftohte Gjovalin Preēetaj me 16 tetor 2005, i cili nga
plaget e marra rrezikoi seriozisht jeten. Por ky do te ishte vetem fillimi i
nje konflikti te gjate ne mes fiseve Shabaj dhe Preēetaj. Me 4 nentor 2005,
Gjovalini qellon me arme zjarri per hakmarrje dhe vret Naim Shabajn. Nė
shtator 2006 Gani Shabaj, kusheri i Naimit, qellon mbi nje femer te fisit
Preēetaj dhe plagos ne kemben e majte Pashke Preēetaj, nusen e kusheririt te
Ardian Preēetaj. Kryeplaku i fshatit, Luigj Broqi, ka deklaruar per gazeten
SHE se ka bere perpjekje maksimale per te pajtuar keto dy fise, por pa
sukses. Tashme pervec ceshtjeve te pronesise, eshte ne mes edhe gjaku i
derdhur mes fiseve dhe nje histori e tille kercenon me jete nje numer te madh
njerezish te fisit Preēetaj, duke filluar me Ardian Preēetaj, gruan Liljana
dhe femijet Klaudio dhe Klara. Ardiani ka ardhur nga Amerika ne tetor te
vitit 2007, ndersa familjen e ka siguruar ne Kanada. Por keto dite Ardiani ka
qene pre e kercenimeve serioze per jeten. Nje histori vertete tragjike, shume e dhimbshme, e
cila nuk dihet se kur mund te kete nje fund, nese do ta kete ndonjehere.
Eshte nje nga qindra rastet qe pronesia per token, po e kthen ne ferr te
vertete jeten e mijera
shqiptareve, sidomos ne Veriun e Shqiperise, per vete traditat
e egra, por edhe vete karakterin sanguin ne kesaj treve. Ne kushtet e
pafuqise se shtetit dhe strukturave te tija per ta frenuar, mund te thuhet se
tragjedia per familjen Preēetaj por edhe te tjera, fatkeqesisht po
vazhdon.... Zef NIKA Partitė e delijorgjėve dhe partitė
qė mungojnė Nė komentet e tragjedisė sė Gėrdecit u tha shpesh nė
ditėt e para dhe po pėrsėritet edhe nė debatet parlamentare kėshilla Mos e
politizoni!. Ishte njė thirrje qė i drejtohej nga
mazhoranca pėrgjithėsisht, por edhe nga gazetarė tė ndryshėm, opozitės mė sė
shumti, por edhe nga mediat. Dhe nė ditėt e para ato kėshtu bėnė: e trajtuan
ngjarjen sikur tė bėhej fjalė pėr ndonjė fatkeqėsi natyrore, nga ato qė i
tejkalojnė mundėsitė dhe pėrgjegjėsitė njerėzore. Rrahja e shpatullave tė
Berishės nga Edi Rama nė shenjė solidariteti nė fatkeqėsi, ishte gjesti mė
kuptimplotė i kėtij qėndrimi. Ndoshta ndikoi pėr kėtė edhe lajmi i rremė, qė
nuk di a u pėrhap qėllimisht apo nga padija, sikur bėhej fjalė pėr
vetėshpėrthimin e municioneve tė kohės sė Enver Hoxhės nė tunele/depo tė
vjetra tė hapura qysh prej asaj kohe, dhe jo pėr shpėrthimin e njė fabrike
ēmontimi municionesh tė vendosur vetėm disa muaj mė parė nė mes tė njė zone
tė banuar. Por edhe duke thėnė Mos e politizoni!, nuk bėjmė gjė tjetėr, veēse politikė. Por njė politikė
tė gabuar, sipas mendimit tim. Sepse ngjarja e Gėrdecit duhet politizuar dhe
fort madje, por jo nė kuptimin qė i jepet sot kėsaj shprehjeje, si
instrumentalizim i rastit pėr tė marrė pushtetin. Tė instrumentalizosh
Gėrdecin do tė thotė tė bėsh pėrsėri politikė tė keqe, njėlloj si trajtimi si
njė ngjarje natyrore, e tė pėrgatitėsh Gėrdeca tė rinj. Tashmė jemi tė neveritur
me politikanė qė instrumentalizojnė gabimet e fajet e rėnda tė kundėrshtarit
pėr tė marrė pushtetin dhe pastaj i thellojnė ato. Kėshtu bėnė socialistėt,
pasi morėn pushtetin nė 97-ėn, kėshtu bėri edhe PD-ja, pasi mori pushtetin mė
2005-ėn. Prandaj tragjedia e Gėrdecit, nėse vėrtet duam tė nxjerrim mėsim
prej saj, duhet politizuar, jo instrumentalizuar. Le tė shpjegohem. Sė pari, tragjedia e Gėrdecit duhet tė politizohet
nė kuptimin e ndėrgjegjėsimit pėr nevojėn urgjente tė ndryshimit tė moralit
tė shoqėrisė nė pėrgjithėsi dhe politikės nė veēanti. Kush e ndan moralin
nga politika, nuk kupton asgjė nga tė dyja, - thotė Rusoi. Ashtu siē ndodh
nė tragjeditė e dramat e autorėve tė mėdhenj, qoftė tė antikitetit, qoftė
modernė, Gėrdeci ėshtė njė ngjarje nga ato qė i shtyn si aktorėt, ashtu edhe
spektatorėt nė njė reflektim tė thellė pėr aktet e tyre tė mira apo tė
kėqija, pėr shtysat e brendshme tė kėtyre akteve dhe pėr pasojat e atyre
akteve gjithashtu. Ajo ėshtė nga ato tragjedi pra, qė me tronditjen qė krijojnė,
shėrbejnė pėr katarsis tė shoqėrisė. Ajo duhet tė ndėrgjegjėsojė politikanėt,
shoqėrinė civile, biznesmenėt, qytetarėt e thjeshtė, gazetarėt, prokurorėt,
gjykatėsit, tė gjithė aktorėt dhe spektatorėt e kėsaj drame, pėr atė qė,
dashur ose padashur, nga naiviteti apo nga babėzia, nga kriminaliteti apo
papėrgjegjshmėria, nga injoranca apo nga djallėzia, kanė ndėrtuar si sistem
tė vlerave morale. Dhe jo vetėm kaq. Gėrdeci duhet tė bėhet pikė ngjizjeje e
lėvizjeve tė reja, nė mbrojtje tė tė drejtave themelore tė tė gjithė njerėzve
qė jetojnė nė shoqėrinė tonė. Nė historinė e njerėzimit, veēanėrisht nė kohėt
moderne, kemi shumė raste kur tragjeditė kanė shėrbyer si moment
ndėrgjegjėsimi pėr atė qė njerėzit kanė gatuar me duart e tyre apo pėr ēlirim
nga kondicioni ku ata ndodhen. Meqenėse jemi nė muajin mars, po sjell vetėm
njė shembull: dita e famshme e 8 Marsit, si ditė e lėvizjes pėr ēlirimin e
gruas, ka lindur pikėrisht nga njė tragjedi: ajo e djegies sė disa grave nė
njė fabrikė, ku shfrytėzoheshin nė mėnyrė ēnjerėzore. Sė dyti, Gėrdeci duhet politizuar nė aspektin
politik: tė ndryshimit tė shtetit qė kemi ndėrtuar. Ka njė prirje nga disa
komentatorė pėr ta veēuar tragjedinė nga tėrėsia e kontekstit ku ka ndodhur.
Pėr ta parė atė sikur tė bėhet fjalė pėr njė helmim e pėr gjetjen e
shkaktarėve tė kėtij helmimi. Nė fakt, nuk kemi tė bėjmė me njė helmim, kemi
tė bėjmė vetėm me njėrėn nga simptomat mė virulente tė gangrenės qė na ka
pushtuar tėrė trupin. Gėrdeci duhet tė jetė momenti i ndėrgjegjėsimit jo thjesht
racional, por edhe emocional, se ne kemi ndėrtuar shtetin e Delijorgjėve dhe
se ku na ēon shteti i Delijorgjėve. Sot tė gjithė pyesim: si mund tė flinte i
qetė Delijorgji dhe ata politikanė qė kanė kontraktuar me tė, ndėrkohė qė
ishin nė dijeni se paratė qė fitonin e shpenzonin me salltanete e lukse, apo
pėr tė ndėrtuar vila, u vinin nga puna prej skllavi e atyre njerėzve nė
Gėrdec? Dhe ēfarė pune, jo thjesht dhe vetėm e mundimshme fizikisht, por njė
punė qė, nga ēasti nė ēast, mund ti hidhte nė erė. Fakti qė ata flinin tė
qetė, tregon shkallėn e pandjeshmėrisė e tė papėrgjegjshmėrisė morale e
politike qė kemi arritur. Por ky pėrshkallėzim pandjeshmėrie vjen pikėrisht,
sepse nuk bėhet fjalė pėr njė helmim, por pėr simbiozėn kohėgjatė me njė
gangrenė. Sepse pyetja qė shtrojmė pėr gjumin e qetė tė Delijorgjit ėshtė njė
pyetje qė duhet tė shtrohet edhe pėr ata qė pasurohen me drogė, me
prostitucion, duke abuzuar me tenderėt publikė e me radhė e me radhė, shumica
e tė cilėve i kanė gjetur rrugėt tė shtruara nga zyrat e politikės, duke
krijuar pak nga pak bindjen mbizotėruese se ėshtė krimi qė qeveris sot
vendin, se kemi ndėrtuar njė shtet qė pėrfaqėson interesa tė njė grushti
njerėzish qė pėrdorin deri edhe forma tė tilla, kaq kriminale, nė kurriz tė
skllevėrve qė punojnė pėr ta. Duke reflektuar politikisht mbi kėtė tragjedi,
gjithashtu nuk mund tė mos ngrihen pyetja: a i
pėrfaqėson kush ata njerėz atje nė Gėrdec? Ishte simbolik fakti i dhėnė nė
shtyp, se tė vetmit tė siguruar nė atė kompani qenė Delijorgji dhe pak njerėz
tė tjerė. Edhe kjo ėshtė njė akuzė pėr shtetin qė kemi ndėrtuar, por edhe pėr
partitė qė kemi sot nė vendin tonė. Berisha tha nė Parlament, se as nuk e
dinte qė ekzistonte Gėrdeci. Skandal! Po ēpunė bėn SHISH-u apo SHIU atėherė?
Por nė Parlament nuk dėgjuam as edhe njė opozitar tė thoshte se e dinte qė
ekzistonte Gėrdeci dhe se kishte ngritur zėrin pėr atė qė kishte ndodhur aty
nė emėr tė mbrojtjes sė interesave tė atyre gjynahqarėve. Pėr fat tė keq, as
edhe mediat nuk e dinin se ekzistonte Gėrdeci. Njėlloj si nė kohėn e
piramidave, apo jo? A ėshtė kjo rastėsi? Sipas meje,
jo. Ashtu sikurse nuk ėshtė rastėsi edhe heshtja e disa mediave dhe e
gazetarėve qė e kanė ditur qė prej tre-katėr muajsh se aty zhvillohej njė
trafik armėsh korruptiv, pėr miliona qė iknin nga xhepi i shtetit nė xhepat e
disa individėve. Kjo vjen ngase ne kemi disa parti qė janė tė tėra parti tė
Delijorgjėve, qė financohen nga Delijorgjėt, kurse partia qė duhet tė
pėrfaqėsojė interesat e atyre njerėzve mungon. Ashtu sikurse mungon edhe njė
parti qė tė mbrojė interesat e pronarėve tė vjetėr, siē pretendon se ėshtė
partia e Mediut. Pronat sot nė Shqipėri i kanė marrė (apo grabitur) jo
pronarėt e vjetėr, por Delijorgjėt qė kanė bashkėpunuar me politikėn nė
njėrin krah apo tjetrin. Ishte shumė domethėnės fakti qė njė pjesė e mirė e
njerėzve tė Gėrdecit thonė edhe ata: Nuk duam politikė, duam vetėm tė na
shpėrblejnė, ashtu sikurse nė 97-ėn mbizotėronte thirrja: Duam paret tona.
Janė njerėz qė, edhe pas njėmbėdhjetė vjetėsh nga ajo tragjedi, nuk kanė
fituar ende ndėrgjegjen e tyre politike. Nė njė shoqėri tė emancipuar e tė
ndėrgjegjėsuar ajo fabrikė nuk do tė vendosej kurrsesi, sepse njerėzit
pėrreth do tė ngriheshin e do tė protestonin. Kurse masa amorfe e skllevėrve
e lėnė pa informim dhe pa pėrfaqėsim, vetėm ka pranuar gjithēka me
nėnshtrimin e atyre qė e shohin shtetin jo si tė tyrin, por si njė fuqi tė
huaj, pushtuese, sė cilės vetėm duhet ti tremben e nėnshtrohen. Dhe kjo ka
njė shkak. Ndėrgjegjja nuk fitohet ashtu vetvetiu. Atė duhet ta artikulojė
dikush, tua transmetojė me fjalė, por edhe me veprat qė ngjallin pastaj
besimin. Si mund tė besojnė ata tek politikanėt, kur dėgjojnė ministrin e
Shėndetėsisė qė, pas 17 vjetėsh, mburret se qeveria paska marrė tė gjitha
masat pėr tė dėrguar jashtė shtetit tė aksidentuarit rėndė. Po si ka mundėsi
qė Shqipėria nuk bėka dot ende pas 17 vjetėsh njė spital si tė Janinės? Ku
kanė shkuar tėrė ato para qė janė investuar nga tė huajt pėr shėndetėsinė
shqiptare, se nuk po flasim pėr taksat qė duhet tu merreshin Delijorgjėve.
Nė xhepat e Delijorgjėve dhe politikanėve tė lidhur me ta sigurisht, qė nuk
kanė nevojė tė shkojnė nė spitalet shqiptare, sepse mund tė paguajnė ēdo lloj
shėrbimi nė spitalet e huaj. Ja pse Gėrdeci duhet politizuar edhe nė kuptimin
e lindjes sė partisė opozitare me partitė e Delijorgjėve. Sė fundi, tragjedia e Gėrdecit duhet
politizuar nė kuptimin e ushtrimit tė presionit shoqėror e mediatik pėr
ndryshimin e drejtėsisė, pėr kalimin nga njė drejtėsi nė duart e partive tė
Delijorgjėve nė njė drejtėsi qė varet nga ligji dhe e drejta. Ngjarje tė
tilla janė shumė tė rėndėsishme pėr tė vėnė nė provė e pėr tė kalitur
drejtėsinė, shumė mė tė rėndėsishme sesa reformat e partive tė Delijorgjėve.
Sikurse po del qartė e shpresojmė tė dalė erdhe mė qartė, Delijorgji, me
gjithė precedentėt e tij kriminalė tė njohur, ka pasur njė vazhdimėsi
aktiviteti si nė kohėn e socialistėve, ashtu edhe tė demokratėve. Drejtėsia,
edhe nė sajė tė tragjizmit tė kėsaj ngjarjeje, sot ka njė mundėsi historike
pėr tė reflektuar mė sė pari pėr pėrgjegjėsitė e saj, por edhe pėr tė hetuar
gjithēka jashtė pushtetit e presioneve tė partive tė Delijorgjėve. Duhet ta
ndihmojė pėr kėtė ushtrimi i presionit shoqėror, politik e mediatik, qė nuk
duhet tė reshtė qė ajo ti shkojė deri nė fund tė vėrtetės dhe tė drejtės.
Sikur tė ndodhte kjo, do tė bėnim njė hap tė madh pėrpara pėr kalimin nga
shteti i Delijorgjėve, nė shtetin e sė drejtės. Nga Fatos Lubonja Nėnė Tereza, e pėrdorura. Kombi nė
nevojė pėr krenari e zhvendos gjithė besimin e tij nė njė shenjtore. Shumė shqiptarė, me sa duket, ia kishin nevojėn njė
figure si ajo e Nėnė Terezės gjatė viteve 90-tė. Tė njohur nėpėr bote mė
shumė si emigrante ekonomikė, arratisur nga varfėria e Shqipėrisė dhe si
refugjatė politikė nė arrati nga persekutimi serb nė Kosovė, shqiptarėt
gjetėn tek personi, besimi, statusi celebrity dhe bamirėsia e Nėnė Terezės
njė burim tė pafund krenarie dhe frymėzimi Ata ndjenin se ajo, ne njėfarė mėnyre, riparoi dinjitetin
e tyre tė dėmtuar. Pėrmes saj shqiptarėt mund ti tregonin botės se ata nuk
duhet tė gjykohen vetėm nė bazė tė varfėrisė sė tyre; se megjithėse tė varfėr
ata janė, gjithashtu, njerėz gjerėsisht shpirtėrorė dhe humanistė tė cilėt
mund tė prodhojnė figura frymėzuese tė staturės botėrore. Por, ndėrsa krenaria qė shqiptarėt e zakonshėm
ndjenin pėr Nėnėn Terezėn pėrgjatė fund viteve 80-tė dhe 90-tė ishte sa
shelbuese aq dhe e sinqertė, interesi i fortė i treguar nga qarqe tė ndryshme
shqiptare ishte qartėsisht i motivuar nga qėllime politike, nacionaliste dhe
fetare. Vėmendja e pėrshkallėzuar qė shqiptarėt filluan tė
tregonin pėr bashkatdhetaren e tyre tė famshme, veēanėrisht pas vizitės sė
saj nė Tiranė nė vitin 1989, u mor shėnim nga disa studiues perėndimorė tė
Nėnė Terezės. Pa kaluar njė vit nga vizita e saj, thote Emma
Johnsosn ajo u kthye nė hero kombėtar nė Shqipėri, lėvduar si nga tė
krishterėt ashtu dhe nga myslimanėt, duke u shfaqur ne pullat postare dhe nė
librat e historisė. Historia e dashurisė sė Shqipėrisė me Nėnė
Terezėn, paradoksalisht, nisi nė fund tė viteve 80-tė nga udhėheqėsit
ateistė tė vendit. Me sa duket, Nėnė Tereza qe pėrpjekur disa herė qprej
fillimviteve 60-tė e nė vazhdim pėr tė marrė leje nga qeveria shqiptare pėr tė
vizituar vendin. Kėrkesat e saj, sidoqofte, u refuzuan ēdo herė sepse
thuhet se udhėheqėsi komunist Enver Hoxha kėmbėnguli pėr ta mbajtur larg. Pas
vdekjes se Hoxhės nė vitin 85, pasardhėsi i tij, Ramiz Alia, gradualisht, e
ndryshoi qėndrimin zyrtar, prej kohėsh negativ, kundrejt saj, sepse, ai
besonte se qeveria e tij mund tė pėrfitonte duke u treguar miqėsore me
murgeshėn. Duke e lejuar atė tė vizitonte Shqipėrinė nė vitin
1989, udhėheqėsi i ri komunist i vendit donte tė sinjalizonte Perėndimin se,
megjithėse ishte paracaktuar nė post nga njė paraardhės ateist, ai ishte nė
gjendje dhe i gatshėm pėr ta drejtuar Shqipėrinė nė njė kurs krejtėsisht tė
ri me liri politike dhe tolerancė ndaj feve. Pas vizitės se Nėnė Terezės nė vitin 1989 tė gjithė
politikanėt shqiptarė-ata nė pushtet dhe ata qė po pėrpiqeshin tė vinin nė
pushtet- qenė tė gatshėm pėr tė bėrė publike sa herė tė mundeshin adhurimin e
tyre tė madh pėr patriotin e sapozbuluar dhe, bėnin mos pėr ta nderuar atė.
Njė dekret presidencial i vitit 1992 i dha Nėnė Terezės pasaportė diplomatike
shqiptare. Komunisti i shndėrruar nė president demokratik,
Ramiz Alia, krijoi ēmimin Nėnė Tereza i cili u jepej humanistėve dhe
bamirėsve te njohur. Mė 27 nėntor 1996, njė tjetėr president shqiptar,
Sali Berisha, i dha Nėnė Terezės dekoraten Nderi i Kombit. Qeveria
shqiptare shpalli tri ditė zie kombėtare kur murgesha vdiq mė 5 shtator tė
vitit 1997. Pak pas funeralit tė saj, aeroportit tė vetėm
ndėrkombėtar tė vendit iu dha emri Nėnė Tereza dhe, nė Tiranė spitali
qendror dhe njė prej shesheve kryesore, gjithashtu, u pagėzuan mė tė njėjtin
emėr. Lartėsimi i murgeshės prej shqiptarėve, pothuajse u
kthye nė mani kombėtare nė muajt para lumnimit tė saj nė vitin 2003. Qeveria
shqiptare ngriti njė komision special kryesuar nga njė ministėr pėr
organizimin e veprimtarive para dhe pas lumnimit. Aktivitete tė publikuara me
tepri rreth Nėnė Terezės-konferenca, simpoziume, ekspozita, dokumentarė dhe
filma, promovime albumesh dhe koncerte mbaheshin ngado. Shqiptarėt, veēanėrisht ata tė fesė katolike, qenė
nė ankth pėr tė marrė vesh se ku donte tė varrosej Nėnė Tereza qė nė ēastin
kur ajo u bė ndėrkombėtarisht e famshme. Shumė shqiptarė tė njohur me banim jashtė vendit
publikisht kanė shprehur dėshirėn e tyre pėr tu varrosur nė Shqipėri. Por,
Nėnė Tereza, me sa duket, nuk ishte njė prej tyre. Vendimi i saj pėr tė mos u
varrosur nė Shqipėri, Kosovė apo Maqedoni u pa nga disa prej
bashkėatdhetarėve tė saj nė Ballkan si jopatriotike. Ndėrsa zgjedhja prej Nėnė Terezės e Kalkutės si vend
pėr varr ishte njė tjetėr testament i lidhjes sė saj me njerėzit e qytetit
dhe tė Indisė qė ajo donte palėkundshėm dhe sė cilės i shėrbeu pėr pothuajse
70 vjet. Arsyeja kryesore se pse ajo vendoi tė varrosej kėtu, lidhej sė pari
me misionin e saj tė pėrjetshėm nė shėrbim tė Krishtit. Pavarėsisht asaj se Krishtėrimi mund tė hedhė rrėnjė
nė Indi ose jo, varri i Nėnė Terezės ka gjasa tė mbetet pėr njė kohė tė gjatė
njė vend i shenjtė pėr tė krishterėt, posaēėrisht katolikėt, nė mbarė botėn,
njė outpost qė vazhdimisht do tė ftojė e frymėzojė ndjekės tė devotshėm tė
Krishtit tė cilėt do vazhdojnė ti shpėrndajnė mėsimet e Tij aty dhe nė pjesė
tė tjera tė botės. Fakti se Nėnė Tereza vendosi tė mos varrosej nė
Kosovė, vendlindja e prindėrve tė saj, apo nė Shkup, qyteti i saj i lindjes,
tregon se ajo, me sa duket, nuk kishte pėr qėllim tė bėhej njė tjetėr mollė
sherri ndėrmjet shqiptarėve, serbėve dhe sllavėve maqedonas. Varri i saj nė Kosovė apo Maqedoni do tė shihej nga
fanatikėt serbė dhe maqedonas si Mekė e patriotizmit shqiptar. Nėnė Tereza ende lartohet nga shqiptarė te zakonshėm
tė tė gjitha feve, por entuziazmi me tė cilin politikanėt shqiptarė folėn
rreth saj nė publik nė prag tė lumnimit tė saj nė tetor tė vitit 2003, u
fashit konsiderueshėm njė vit mė vonė. Nė pėrvjetorin e parė tė lumnimit tė saj, shume
shqiptarė kishin harruar se 19 tetori duhet tė ishte festė kombėtare. Por,
shpejt u kuptua se ata nuk ishin me qėllim tė parespekt. Qeveria shqiptare,
me sa duket, thjeshtė, kishte dėshtuar ti lajmėronte njerėzit rreth
domethėnies sė kėsaj date tė shėnuar. Ky gabim, sigurisht, nuk i shpėtoi vėmendjes tė disa
politikanėve opozitarė qė e pėrdorėn pėr tė marrė pikė pėr partitė e tyre.
Autoritetet shqiptare, pėr ēudi, ngurruan pėr tė organizuar ndonjė feste
publike pėr tė pėrmbyllur ēka ishte lajmėruar me shumė zhurmė dhe ngazėllim
mediatik 12 muaj mė parė si Viti i Nėnė Terezės. Disa gazeta tė pėrditshme shqiptare botuan komente
therėse rreth mungesės sė dukshmė tė interesit tė politikanėve shqiptarė pėr
tė marrė pjesė nė ndonjė ceremoni kushtuar shenjtit tė kombit mė 19 tetor
2004, ndėrkohė qė njė vit mė parė ata-miq e armiq njėlloj-u dyndėn nė turma
pėr nė Vatikan pėr tė marrė pjesė nė ceremoninė e lumnimit. Media shqiptare, gjithashtu, shprehu pakėnaqėsi e,
madje, edhe zemėrim se njė vit pas lumnimit qeveria shqiptare nuk kishte
vendosur ende ku tė ngrinte njė monument kushtuar Nėnė Terezės. Statuja, mė
nė fund, u shpalua mė 9 dhjetor 2004 nė prani tė jo mė pak se gjashtė
presidentėve ballkanikė dhe kryeministrit tė Norvegjisė. Ashtu si politikanėt shqiptarė, Kisha Katolike ėshtė
duke e pėrdorur figurėn e Nėnė Terezės pėr qėllimet e saj. Krerėt e Kishės,
me sa duket, besojnė se motra e shenjtėruar mund tė jetė shumė e nevojshme nė
sjelljen e institucionit mė afėr, jo vetėm katolikėve, por edhe njerėzve tė
feve tė tjera. Njė mėnyrė efektive e tė bėrit tė kėsaj ėshtė
mėshimi i vazhdueshėm mbi pėrkushtimin e murgeshės ndaj Shqipėrisė. Kur
arqipeshkvi shqiptar Rrok Mirdita u kthye nga varrimi i murgeshės nė Kalkutė
nė shtator tė vitit 1997, ai solli me vete njė qilim tė cilin ia patėn
dhuruar gratė shqiptare si dhuratė kur Nėnė Tereza vizitoi Shqipėrinė nė
vitin 1989. Na u tha se Nėnė Tereza lutej nė kėtė qilim deri ne
ēastin e fundit tė jetės. Ky qilim talismanik qė ėshtė vendosur ne Katedralen
e Shėn Palit nė Tiranė shihet nga disa prej adhuruesve tė Nėnė Terezės si
shenjė se ajo gjithmonė pat qenė njė atdhetare e konfirmuar. Edhe para 2003-it kur gazeta shqiptare e Shkupit
Fakti botoi lajmin e pėrpjekjeve tė Maqedonisė pėr tė uzurpuar Nėnė
Terezėn pėrmes propozimit tė statujės bija e Maqedonisė, media ballkanike u
vu nė krye tė njė fushate tė egėr pėr tė drejtėn ekskluzive mbi figurėn e
Nėnė Terezės. Veēanėrisht media shqiptare pėrgjatė viteve 90-tė u
tregua e gatshme ta paraqiste Nėnė Terezėn si njė figurė ekskluzivisht
shqiptare. Shume gazeta, radio dhe kanale televizive dhe website-s duket se
punonin nė tė njėtėn linjė me politikanėt shqiptarė dhe Kishen Katolike
Shqiptare, veēanėrisht nga shtatori i vitit 1997 deri nė tetor tė 2003, pėr
ti mėshuar asaj se ēpatriote e jashtėzakonshme kishte qenė Nėnė Tereza
pėrgjatė jetės sė saj. Tė gatshme pėr tė publikuar histori sensacionale dhe
nė pėrpjekje pėr ta afruar Nėnė Terezėn me publikun shqiptar, shumė prej tė
pėrditshmeve shqiptare ishin gati pėr tė botuar ēdo letėr tė shkruar nga
murgesha ku flitej pėr Shqipėrinė. Nėnė Tereza predikoi paqe, mirėkuptim, tolerancė dhe
mėshirė nė Indi dhe nė krejt botėn gjatė pjesės mė tė madhe tė shek. 20, por
ajo me sa duket nuk mundi tė injektonte tė njėjtin shpirt nė Ballkanin ku u
lind. Nė sherrin e hidhur rreth grupit tė gjakut disa
shqiptarė dhe maqedonas treguan sa intolerantė janė. Nė pėrpjekjet e tyre pėr
ta bėrė tė vetėn atė, apo pėr tė sfiduar tė drejtėn e autorit tė palės
tjetėr, atyre u shpėtoi njė mundėsi unike pėr tė festuar e pėrkujtuar bashkė
jetėn, punėn dhe trashėgiminė e bashkėqytetares sė tyre botėrisht tė njohur.
Tė vetmes figurė botėrore tė shekullit tė njėzetė tė dalė nga Ballkani qė
paraqet kėtė rajon tradicionalisht tė trazuar nė njė formė tė re dhe
premtuese. Marre nga gazeta angleze Birmingham Post qe ka
botuar pjese te edituara te librit te Gezim Alpionit Mother Teresa: Saint or
Celebrity? publikuar nga Routledge, 2006 Konsulli Stefano Marguccio-
Qytetar Nderi i Shkodres Diplomati italian
viziton edhe Televizionin TV1 Channel Ka marre zyrtarisht detyren e konsullit te Republikes
se Italise ne Shkoder me 6 nentor 2006 dhe tashme, pa kaluar nje vit e gjysem
ne kete post, ai nderohet me titullin Qytetar Nderi nga Keshilli Bashkiak i
qytetit me te madh verior. Diplomati italian Stefano Marguccio po thyen te
gjitha rekordet edhe te paraardhesve te tij ne kete detyre te rendesishme.
Eshte e vertete se konsujt e Italise ne Shkoder, Stefano Deleo dhe Roberto
Orlando kane marre titullin e larte Qyterar Nderi, por ne perfundim te
sherbimit te tyre diplomatik. Ndersa Marguccio arrin qe brenda nje kohe te
shkurter, te binde keshilltaret bashkiake me aktivitetin e tij, me perpjekjet
e tij per thellimin e marredhenieve tradicionalisht te mira ne mes Shkodres e
Italise, por edhe prezantimin me sukses te institucioneve lokale ne institucionet
homologe italiane. Ne fakt ka qene nje propozim i 25 keshilltareve
bashkiake, duke e kthyer krejtesisht ne formalitet votimin ne Keshill, ku
mjaftojnin vetem 23 vota. Vlen te permendet se propozimi per konsullin
Marguccio ka ardhur nga te gjitha grupet politike ne Keshillin Bashkiak te
qytetit, te cilat ne unison vleresojne kontributin e tij por edhe te Italise
per qytetin e Shkodres. Keshilltaret Ilir Kuka, Xhemal Bushati, Teuta Bala,
Suzana Golemi, Namik Kamberi, Rudolf Rasha, Agim Erkoci, Nik Kodra, Ndue
Dodaj, Ferdi Fani, Avenir Derraj, Ndue Maracaj, Mehill Prroni, Bardhyl Lohja,
Artan Haxhi etj., jane nder mbeshtetesit e propozimit per konsullin
Marguccio, duke treguar se qyteti di te vleresoje pa asnje lloj ngjyrimi edhe
kontribuesit e huaj, vacanarisht ata italiane. Mjaft kuptimplote jane edhe arsye qe mbeshtesin
propozimin ne fjale. Sipas keshilltareve, diplomati Italian vleresohet per
prezantimin me sukses te institucioneve lokale te qytetit te Shkodres ne
institucionet homologe italiane si dhe per mbeshtetjen e vazhdueshme per
forcimin e bashkepunimit ndermjet tyre; per prezantimin me sukses te
realitetit territorial, mundesive te berjes bisnes si dhe te lehtesimit te
procedures se levizjes se lire per zhvillimin e bisnesit me Italine; per
prezantimin me sukses prane donatoreve te rendesise se ndertimit te segmentit
rrugor Shkoder- Hani I Hotit aid he nderthurjen e vendimeve te pushtetit
vendor me donatorin; per lehtesimin qe i ka bere punes ne Konsullate per
shpejtimin e procedures se dhenies se vizave. Per te gjitha keto, jo vetem
keshilltaret por edhe pjesa derrmuese e qytetareve shkodrane, jane te
mendimit qe konsulli i Italise Stefano Marguccio, e meriton plotesisht
titullin Qytetar Nderi i Shkodres. *** Ishte menduar qe takimi ne zhvillohej ne mjediset e
Konsullates se Italise ne Shkoder, por me deshiren e konsullit Stefano
Marguccio, drejtori i TV1 Channel Besi Bekteshi i ka rezervuar nje pritje ne
mjediset e televizionit. Takimi eshte pershkuar nga notat e kortezise, por
edhe te nje panorame te aktivitetit te TV1 Channel, te cilen ia ka rezervuar
diplomatit italian drejtori Bekteshi. Njekohesisht, permes ekspozese se
titullarit te institucionit, Marguccio eshte njohur edhe me gjendjen e medias
ne pergjithesi ne Veri te vendit si dhe jane shkembyer mendime e opinione.
Bekteshi ka paraqitur opsionet e tij dhe kerkesen per nje bashkepunim akoma
me te frytshem me konsullaten e shtetit mik te Italise, ndersa konsulli
Marguccio ka shprehur gatishmerine dhe ndjeshmerine e madhe ne drejtim te
forcimit te marredhenieve, vazhdimisht te vleresuara. Nga ana e tij, kreu i
diplomacise italiane ne Veriun e Shqiperise, duke marre fjalen ka folur per
rendesine e intergimit te vendit dhe Shkodres ne vecanti, ndersa drejtori
Bekteshi ka evidentuar deshiren e madhe te shqiptareve e shkodraneve ne kete
drejtim te natyrshem dhe te pakthyeshem qe vendi yne ka marre. Teme tjeter e
trajtuar, ka qene edhe marreveshja per lehtesimin e rregjimit te vizave, ku
gazetaret tashme jane nje nga kategorite me te privilegjuara. Pas
bashkebisedimit ne zyren e drejtorit Bekteshi, konsulli Marguccio ka para nga
afer mjediset e Televizionit, ku eshte takuar edhe me disa punonjes te tij.
Gjate ketij turi, diplomati italian ka vizituar edhe disa nga studiot e
emisioneve te TV1 Channel, duke shprehur interesim per futjen e teknologjise
me te fundit digjitale nga ky televizion. Marguccio ka shprehur vleresime
pozitive per investimin serioz, punen e bere dhe stafin e televizionit.
Takimi i zhvilluar ne mjediset e TV1 Channel, mund te konsiderohet si
pikenisje e nje bashkepunimi edhe me te ngushte se deri tani ne interesin
reciprok por edhe te komunitetit te rajonit tone. Kush eshte konsulli Marguccio Stefano Marguccio ka lindur nė Milano, mė 10.4.1975.
Eshte diplomuar nė Fakultetin Juridik pranė Universitetit tė Milano-s. Eshte
diplomuar nė tė Drejtat e Krahasuara nė Universitetin Renče Schumann nė
Strasburg. Mė 2001 mbron njė Master nė Menaxhimin e Sektorit Publik pranė
Shkollės pėr Drejtimin e Sipėrmarrjeve nė Universitetin Bocconi nė Milano.
Mbas shumė eskperiencash nė sektorin privat dhe publik hyn dhe bėhet pjesė e
Trupit Diplomatik nė vitin 2004. Si Sekretar Legate mė 2005 caktohet nė Zyrėn
e Shtypit nė Ministrinė e Jashtme tė Italisė e mė pas nė Zyrėn e I-rė pranė
Drejtorisė sė Pėrgjithshme pėr Vendet Aziatike, tė Oqeanisė dhe Paqsorit.
Merr detyrėn e Konsullit te Republikes se Italise nė Shkodėr mė 6 nėntor
2006. Prononcim pėr shtyp Drejtuar: Bordit
drejtues tė Gazetės Shqipėria Etnike, Shkodėr Tė nderuar Zotėrinj!
Me indinjatė tė thellė shprehim shqetėsimin maksimal
pėr tė pavėrtetat dashakeqe, qė ju keni botuar nė GAZETĖN TUAJ, pėr imazhin e
Grupit COTONELLA, pėrfaqėsuar nga nd/ja Shqipėria Trikot sh.p.k. dhe drejtuesit e saj. Nuk marrin pėrsipėr tė vlerėsojnė aktivitetin
e Grupit COTONELLA spa nė tėrėsi, por vlerėsojmė me pėrgjegjėsi qytetare,
qė janė shpifje tė pakuptimta, dashakeqe, tė gjitha ato qė Ju botoni e qė
kanė tė bėjnė me marrėdhėnjet e shfrytėzimit, diskriminimit apo dhėnies sė
rrushfeteve, qė jeni munduar tė paraqisni nė artikujt tuaj. Asgjė sėshtė e
vėrtetė. Deklarojmė
se qė nga dita e parė e lidhjes sė kontratės me nd/jen SHTR sh.p.k. ka pasur vetėm korrektėsi nė pagesa, kėrkesė tė
vazhdueshme nga ana e Tyre pėr zbatimin maksimal dhe trajtimit ligjor tė
punonjėsve. Theksojmė se ėshtė realiteti i vetėm Shkodran, se qė nga fillimi
i punės nuk ka pasur asnjė problem, por vetėm rritje e bashkėpunim, ēka
ėshtė reflektuar dhe nė aktivitetin dhe tė ardhurat Tona pozitive. Tė nderuar
botues dhe Ju inspirues dashakeqės! Ju sigurojmė se Ju nga mosnjohja ose
mosdashja tė njihni kėtė realitet, pėrpiqeni tė hidhni vrer mbi njė aktivitet
shumė tė suksesshėm, por nuk mundeni dhe njėkohėsisht nuk ėshtė e drejtė. Dėshirojmė
qė Prononcimin Tonė, ta botoni nė gazetėn Tuaj dhe nė faqen e internetit, si
njė gjest reflektimi pozitiv. Me respekt Shqipėria Trikot sh.p.k., Rubin sh.p.k.,
Madish sh.p.k., Bella Confex sh.p.k., Laurus sh.p.k., Melgushi
sh.p.k., Idea-Trikot sh.p.k. Gjergj Leqejza Administrator Ema Thani Drejtore prodhimi Gjovalin Shtjefni Administrator Aleksandėr Leqejza Administrator Keti Bazhdari Administratore Lekė Thani Administrator Fred Melgushi Administrator Majlinda Popoviq Pėrgjegjėse administrate Kledi Ēekrezi Ekonomist Mirela Gerdoēi Shefe Prodhimi Blendi Martini Pėrgj. Logjistike Gjergj Shllaku Magazinier Rabie Bushati Punėtore Dorian Sala Magazinier Suzana Nurja Pėrgj. Kontroll. Cilėsie Valbona Peku Supervizore Bukurie Dushi Supervizore Nevila Kastrati Kon. cilėsie Renata Guli Kon. cilėsie Suela Jakupi Supervizore Tomozin Beltoja Mekanik Filip Ēapeli Mekanik SQARIM PER LEXUESIT E SHE Te nderuar lexues te gazetes Shqiperia
Etnike! E
ndjejme per detyre morale dhe profesionale ndaj jush, tju sqarojme ne lidhje
me shkresen e dyte te rradhes te ardhur ne redaksine tone nga kompania
COTONELLA. Per hir te parimeve tona te shenjta
profesionale, ne e botuam kete leter sic kemi bere edhe me heret me
drejtuesit vendore apo qendrore te kompanise Cotonella. Sic edhe ju e keni
konstatuar numer pas numri, ne faqet e Shqiperise Etnike jane trajtuar
probleme te shumta, mes te cilave edhe ato qe lidhen me bisnesin shqiptar. Ne
kete kuader, kemi kerkuar te hedhim drite apo te investigojme edhe per anet e
erreta dhe pak transparente qe me qellim apo pa qellim, disa bisnese apo
bisnesmene nuk deshirojne ti bejne publike. Ne letren e rradhes te ardhur nga Cotonella,
e cila firmoset nga nje numr i madh drejtuesish por edhe punonjesish te
thjeshte te laboratoreve, jane trajtuar disa ceshtje te cilat asnjehere dhe
ne asnje numer nuk i keni trajtuar, pasi nuk lidhen me qellimin qe ne i kemi
vene vetes: transparence ne emer te lexuesve por edhe ligjit! Nuk na intereson ne si gazete, por as
edhe lexuesve tane te shumte ne mbare globin nese Cotonella ka patur vetem
korrektese ne pagesa, krijim te kushteve normale te punes dhe trajtimit
ligjor te punonjesve etj.,etj., etj. Ne kete drejtim, jemi te bindur se nga
fillimi i punes nuk ka patur asnje problem, por vetem rritje e bashkepunim,
cka eshte reflektuar dhe ne aktivitetin dhe te aurdhrat tuaja pozitive. Nuk
hedhim dyshime te asnje natyre ne kete drejtim, nisur nga fakti se interesat
e punonjesve tuaj natyrshem i mbron apo duhet ti mbroje ndonje Sindikate,
edhe pse publikisht individe qe flisnin ne emer te COTONELLA- s, kane thene
se ofrojme kushtet me te mira te punes e pageses, por grate e vajzat e Shkodres
nuk vijne te punesohen!? Madje, kane arritur deri atje sa te paralajmerojne
edhe ardhjen ne shkoder te 2000 kinezeve per tu punesuar ne bisnes-
laboratoret e COTONELLA-s. Marredheniet e shfrytezimit, diskriminimit apo
dhenies se rrushfeteve, jane kompetence e organeve te specializuara te
shtetit duke filluar nga Zyra e Punes, Inspektoriati i Punes, Tatim- Taksat,
SHISH-i etj, ku nuk kemi deshire te perfshihemi, pasi nese nuk jane ne
levizje deri tani, nuk eshte problem i yni, edhe pse i nxisim te veprojne ne
baze te ligjeve dhe vetem ligjeve te shtetit shqiptar. Te nderuar lexues te gazetes SHE! E ndjeme per detyre te bejme kete
sqarim per ju, nisur nga besnikeria dhe mbeshtetja qe na keni dhene gjate 8
viteve te egzistences sone ne tregun mediatik shqiptar. Ju sigurojme se si
deri tani, do te jemi te hapur per te botuar cdo mendim ndryshe apo
alternativ, por qe i referohet asaj cfare ne, bashkepunetoret tane apo edhe
qytetare te thjeshte brenda dhe jashte Shqiperise, kane paraqitur mbeshtetur
ne fakte konkrete ne numrat e kesaj gazete. Kjo vlen edhe per kompanine
COTONELLA, e cila eshte e mirepritur te sjelle fakte apo kunderfakte dhe jo
te dergoje letra jashte etikes qytetare, thjeshte sa per te qene e pranishme
ne faqet e gazetes Shqiperia Etnike. REDAKSIA Pėr ata qė qeshen gjithmonė me
Shtetin shqiptar Patriotizmi nuk matet me kut, pse zakonisht gjanat
qė maten nxirren edhe nė pazar. Patriotė ka Kosova por ka edhe Shqipnija, e ata qė
qeshen me Shqipninė janė tallė edhe me Kosovėn. Nė vitet e komunizmit, nėn pretekstin e
patriotizmit, shumė kosovarė ngashnjeheshin pėr Enver Hoxhėn, bile nji pjese
e tyne pati guximin me ardhė edhe nė Shqipni, e nji pjese jo e vogėl
pėrfundoi nė burgje dhe internime. E megjithatė nuk pati intelektualė kosovarė,
pėrveē «kolaboracionistave» tė Luftės sė Dytė Botnore, qė tė dėnonin haptas
dhe me za tė naltė regjimin antikombtar tė Enver Hoxhės. Shqiptarėt qė kishin rast me vizitue Kosovėn nė
fillimet e viteve 90 ndjenin neveri kur shihnin fotot e Enver Hoxhės tė
varuna nė muret e shumė kullave kosovare. Mjerisht ato foto kanė lanė gjurmė e danga nė shumė
zemra e kjo gja herė mbas here duket krejt qartė. Po tė mendojmė se qe E. Hoxha ai qė i shiti Kosovėn
Titos do ta kuptojmė sesa turp pėrbanin ato foto. Aq ma tepėr qė shqiptarėt
kaluen disa dekada tė idhta nėn diktaturėn e Hoxhės. Nji pjesė e intelektualve kosovarė ishin nėn
influencėn pasive apo aktive tė Beogradit dhe tė organeve tė tija, nji pjesė
tjetėr nėn atė tė Tiranės dhe vetėm nji pjesė e vogėl ishin kundėr tė dyja
tiranive. Ata qė duhet tė «qesheshin» me Shtetin shqiptar nė
kohėn kur komandonte E. Hoxha nuk qeshėn, por thjesht buzėqeshen dhe i
dėrguen karajfila tė kuq pėr 1 Maj. Ata qė duhet tė denonconin diktaturėn e
E. Hoxhės, nuk e bane nji gja tė tillė e ky qe shkaku qė nji pjesė e
shqiptarėve e humbi besimin nė ta. Ma i madh intelektual dhe njeri i politikės
kosovare, Ibrahim Rugova, nuk qeshej me Shtetin shqiptar pse ai pat dijtė me
gjetė tek ai Shtet nji aleat tė pėrpjekjeve tė veta politike. Substancialisht ata qė qeshen sot janė ata qė i
qeshnin dje diktatorit Hoxha, pse njeriu qė qesh asht njeri pa kohė, mbasi
nuk ka shprehje tjetėr ma inteligjente. Ēeshtja shqiptare ka patriotė gjithkund: nė Labėri,
nė Devoll, nė Dibėr e Malci tė Madhe, mbasi patriotizmi nuk asht monopol i
asnji krahine apo treve dhe nuk matet me debate televizive dhe me artikuj
gazetash. Patriotizmi jeton ndėr vepra dhe shqiptarėt e treguen veten gjatė
luftės sė Kosovės sesa patriotė ishin. Ata pritėn vėlleznit kosovarė, ndihmuen
luftėn me tė gjitha mjetet (e ligjshme e tė paligjshme), u banė bazė pėr
forcat e NATO-s, shkuen vullnetarė me luftue nė Kosovė. Ata qė qeshen gjithmonė janė njerėz pa shprehi
reflektive e nji shprehje e vjetėr latine thotė: risus abundat in ore stultorum. Por se kemi edhe aq me qeshjen e cila pasqyron
vetitė personale tė secilit. Problemi asht se kėtu po qeshet me Shtetin
shqiptar dhe kjo gja nuk duhet ti pėlqejė asnji shqiptari qė kupton dallimin
mes Shtetit dhe politikės. Pėr ata qė nuk kanė qenė kurrė Shtet nuk asht e
thjeshtė me e kuptue dallimin mes Shtetit dhe politikės, dhe pėr rrjedhojė
nuk e kuptojnė se me u qeshė me Shtetin shqiptar domethanė me u qeshė me tė
gjithė shqiptarėt: pa pėrjashtim feje, krahine, gjatėsia, pėrkatėsia gjinore
dhe klasore. Pra, kemi nji individ qė e sheh veten aq nalt sa me
u qeshė me tė gjithė shqiptarėt! Pėr me qenė aq nalt duhet sė paku me qenė kaluer nė
kalė tė Skėnderbeut apo i ulun nė nji kuvend me ideologėt e Rilindjes... por,
jo-nuk kemi asgja tė kėtillė, por vetėm nji shkrues anonim qė pėrzien
mnershėm nji gjoja standard me nji gegnishte dialektale tue u mundue me qeshė
me Shtetin shqiptar. Nė qoftė se ndaj ēeshtjes sė Kosovės ka pasė
mangėsina, faje, paaftėsina ato duhen ti atribuohen politikės shqiptare dhe
asaj kosovare. Pėrgjegjėsķt e kėtyne fajeve kanė emna dhe mbiemna: ata janė
ministra tė jashtėm dhe politikanė, akademikė dhe gazetarė. Me pėrmend fajet
dhe me numrue tė zezat pa pasė guximin dhe inteligjencėn me caktue edhe
fajtorėt me emėn dhe mbiemėn asht mungesė e theksueme vitaminash
karakteriale. Fajtorė janė disa politikanė dhe jo Shteti si
strukturė sovrane dhe si instrument funksional i pėrbashkėt i tė gjithė
shqiptarėve, qė mban monopolin e pushtetit dhe tė sė drejtės dhe ka pėr
qėllimin zhvillimin dhe pėrparimin e individit mbrenda shoqnisė sė cilės ai i
pėrket. Si mund tė ndėrtohet e ardhmja, si mund tė kthehet
fleta e historisė kur nuk dijmė me dallue Shtetin prej politikės. Por nė anėn
tjetėr nji pjesė e madhe e atyne qė janė rritė nėn Shtetin komunist shqiptar
apo nėn drzhaven e Titos nuk kanė faj, pse janė ājė aq fort me ideologjinė
tjetėrsuese qė identifikonte Shtetin me partinė politike sa qė sot fajet e
partive ja hedhin nė shpinė Shtetit. Kjo logjikė ka shty nji pjesė jo tė
vogėl tė shqiptarėve nė 1997 qė tue u nisė prej mėnish politike me djegė
Shtetin shqiptar dhe me e vorfnue atė, e kjo logjikė asht logjika e thjeshtė
e vandalėve: ajo qė din vetėm me shpėrbā por qė sdin me bā asgja pozitive. Ardian Ndreca Shkurte Rushet Ara, mėsuesja qė do
kujtohet Bijė e nderuar dukagjinase, shkėndija e parė e
mėsuesisė dhe emancipimit tė krahinės. Kohėt e fundit ndahet nga jeta
72-vjeēarja Shkurte Ara, duke lėnė nė pikėllim tė thellė familjen, tė afėrmit
e shoqėrinė. Lindi nė Lekaj, Dukagjin, e martuar nė Shosh, me
banim Breglumi, Koplik e vitet e fundit nė qytetin e Shkodrės. Vdekja e parakohshme e babait tė saj e la kėtė, tre vėllezėr e tre
motra jetimė e nė gjendje tė rėndė jetese. Nėna e saj burrėrore me pėrkushtim
pėrballoi me nder pėrkujdesjen e rritjen e tyre. I pari, vėllai Zefi iu bė
krah e me radhė Shkurta, Kola e Nikolla e motrat e tyre. Nė vitin 1946, nė Xhan tė Pultit, hapet konvikti i
parė i krahinės pėr fėmijėt jetimė e me vėshtirėsi ekonomike, ku pėrfshihet
edhe Shkurta. Mė vonė nė Theth prej nga trasferohet ky konvikt, duke
pėrfunduar nė Shkodėr (konvikti Tomė Kola nė tė cilin marrin pjesė mė
gjėrėsisht djem e vajza tė Malėsisė, duke u pajisur me arsimin 7-vjeēar. Disa
prej tyre vazhduan shkollėn e mesme apo tė lartė; ndėrsa tė tjerė, mė tė
rritur e me pėrparim nė mėsime u emruan mėsues nė fshatra tė ndryshėm, ndėr
tė cilėt edhe Shkurta (mėsuesja e parė), siē e titullon profesor (pensionist)
Ndoc Grimaj nė njė shkrim pėr tė: Dallėndyshja e parė e mėsuesisė
dukagjinase. Ajo sė bashku me kolegėt vendas prej tė cilėve: Gjokė Pjetri
Nėnmavriq, Mirash Z. Shytani Vuksanaj, Gjin Avdia Gimaj, Ndue Ēuni
Plan, etj. dhanė njė kontribut vendimtar nė zhdukjen
e analfabetizmit deri nė finale nė vitin 1957. Nė kėtė vit, kjo aftėsohet mė shumė nga ana
profesionale me arsimin pėrkatės nė Tiranė, duke u emėruar mėsuese nė
shkollėn 7-vjeēare Breglumi, ku vazhdonte edhe shkolla e natės pėr tė rritur.
Me dhjetėra nxėnės tė ish mėsuese Shkurtės kanė
vazhduar shkollat e mesme e tė lartė, duke dalė disa kuadro tė fushave tė
ndryshme, e qė jo pak prej tyre morėn pjesė nė ceremoninė mortore tė saj. Gjatė jetės sė saj ėshtė nderuar disa herė me
dekorata e tituj nderi, jo vetėm si mėsuese e dalluar nė shkallė rrethi, por
edhe si ish kėshilltare e pushtetit vendor, pėr emancipimin e grave e
vajzave, nė veprimtaritė shoqėrore kulturore-artistike e rinore nė aksionet
vullnetare tė fushės sė prodhimit, higjenizimit e tė ambjenteve tė
kulturuara. Veprimtaria e saj, me pėrkushtim ka ndikuar nė tė
gjithė krahinės, jo vetėm si mėsuese, por edhe si edukatore nė shkollė e
jashtė saj, veēanėrisht nė fshatrat: Lekaj, Abat, Gimaj, Ndėrlysė, Breglumi e
sė fundi nė Koplik tė Malėsisė prej ku del nė pension duke banuar
familjarisht nė Qytetin e Shkodrės. Ajo qe njė veprimtare shembullore nė lėvizjen
kulturore artistike nė zonė. Vazhdimisht jo vetėm merrte pjesė vetė nė
veprimtaritė e ndryshme nė shkollė e zonė, por edhe nxiste e ndiente kėnaqėsi
kur skena e Shtėpisė sė Kulturės nė qendėr e sektor masivizoheshin me shoqe
amatore e me talent deri nė konkurime jashtė vendit. Shkurta duke lindur e rritur nė njė familje tė
thjeshtė, por atdhetare e me talent nė ruajtjen e traditave nėpėrmes folklorit
tė krahinės. Zėri i saj me tė vėllain, Zefin, bėnin jehonė, jo vetėm nė raste
gėzimesh e festash familjare e kolektive por edhe nė skenat e festivaleve,
veēanėrisht me kėngėn e gjatė karakteristike tė krahinės sė Veriut e
interpretuar zakonisht nga (burrat), ndėrsa kėtė nuk e dalloje nga njė
kėngėtar dhe tė dalluar... Kėtė talent e veprimtari, ajo e vazhdon edhe pas
martesės me bashkėshortin e nderuar Gjelosh Ara, ish punonjės i dalluar i
organeve tė policisė, por njerėzor i thjeshtė e qė tė dy alegro, e qė
pėrballonin momentet e vėshtira tė jetesės me humor e mirėkuptim, me sjellje
kavaljeri e bujarie, tė kėndshėm e tėrheqės qė tė bėnin pėr vete. Edhe kėngėn e vazhduan sė bashku ashtu siē kėndonte
me vėllain, i cili pėr disa kohė fillestare ishte pėrgjegjės e organizator i
lėvizjes kulturore nė qendėr tė zonės. Me talent tė tillė artistik ishin edhe
vėllezėrit e tyre: Kola e Nikolla, apo nipat Lazri e Pėllumbi, qė nė bankat e
shkollės, si instrumentistė e valltarė pjesėmarrės
tė dhjetėra konkurimeve folklorike nė zonė e nė shkallė rrethi. Nipi i saj Pėllumbi, ėshtė ndėr valltarėt e parė tė
Valles TLekajve e studjuar e zbuluar nga amator i moshuar dhe luajtur nga
grupi i valltarėve tė ish Shtėpisė sė Kulturės Sh. Vata Dukagjin, si perlė
e folklorit kombėtar e luajtur nė Fest Kombėtar dhe e vlerėsuar aq nga tė
huajtė. Shkurta pra nuk ishte vetėm mėsuese, edukatore e
veprimtare shoqėrore e shquar, por edhe bashkėshorte, amvisė dhe nėnė
shembullore. Siē dukej, humbja e parakohshme e djalit Fatmirit, ndikoi nė
shkurtimin e ditėve tė saj, por la pas jo vetėm bashkėshortin, vėllain,
vajzat e veēanėrisht djalin Besnikun, me sjellje aq prindėrore, tė formuar e
mirėnjohės ndaj tyre, me perspektivė pėr jetėn. Emri, figura e veprimtaria shembullore e saj do
mbesin shembull dhe tpa harruara pėr familjen, tafėrmit, miqtė e shoqėrinė
e gjėrė tė saj. Nikollė Gjok Bregu Ish mėsues koleg Gjergj Ēuni Ish pėrgjegjės Kulture Breglumi
Fytyra e shtetit shqiptar mori formė nė
Romė mė 17 janar 1911 Ėshtė me vlera tė thuhet se Jehona ndėrkombėtare e
Kryengritjes Antiotomane tė Malėsisė sė Madhe dhe mė gjėrė nė vitin 1911, nuk
kishte ardhur vetėm kur filloi tė kriste pushka e malsorėve me 24 mars (1911)
e vazhdim, por kjo jehonė ishte ndier muaj mė parė, kur Malėsia e Madhe me
aleatėt e saj tė Shqipėrisė sė Veriut po pėrgaditeshin pėr njė kryengritje tė
madhe kundėr pushtuesve shekullorė. Ėshtė Italia ajo qė me sa duket ishte e
mirinformuar se treva simbol e shqiptarisė po pėrgadiste jo njė kryengritje tė
ēfardoshme, por njė kryengritje tė fuqishme qė do tė ngrinte pėr herė tė parė
nė dritėn e diellit tė kėtyre trojeve, flamurin e Gjergj Kastriotit tė
munguar prej 432, ku ky flamur kishte qenė jo vetėm simboli i shqiptarėve,
por edhe i vetė Europės. Qysh me datėn 17 janar 1911, pra 66 ditė para
fillimit tė kryengritjes, nė kryeqytetin italian nė Romė, u formua komiteti
Pro Albania. Nė kėtė komitet bėnin pjesė edhe italianė si deputetėt
Republikanė, E. Ferrari dhe S. Barzilai, Profesori Trinchieri, Avokati
Guizzardi, Drejtori i gazetės La Terza Italia, veprimtari i njohur me
origjinė tė largėt arbėreshe F. Albani qė ishte edhe sekretari i Partisė
Maciniane e tjerė. Duke ditur veprimtarinė atdhetare tė patriotit Nikoll
Ivanaj, qė prej vitesh ndodhej nė Romė si antiotoman i njohur, ky malsor trim
duket se kishte qenė njė ndėr veprimtarėt qė kishte influencuar tek ata
italianė qė ende Shqipėrinė e konsideronin si fqinjė Europerėndimore, ndaj
edhe pa dashjen e shtetit (pėr arsye tė konjukturave tė kohės) kishin
ndėrmarrė krijimin e komitetit Pro Albania. Ky Komitet kishte si qėllim tė
vetin tė ndihmonte lėvizjen autonomiste shqiptare me mjete vullnetare.
Veprimtaria e komitetit Pro Albania e formuar siē thamė mė sipėr me 17
janar e shtriu veprimtarinė e tij thuajse nė tė gjithė Italinė, ku brenda pak
muajve ishin krijuar 110 nėnkomitete. Komiteti dhe degėt e tij me konferenca
dhe mediat e shkruara nė kohės propogandonin nė favor tė shqiptarėve dhe
bėnin thirrje pėr pėrkrahje e ndihmė pėr kryengritjen antiotomane, qė ata me
tė drejtė e quanin Lėvzija Kombėtare Shqiptare. Me datėn 1 maj (1911)
Komiteti Pro Albania, dhe veēanėrisht nėnkomiteti i Ankonės, qė ishte mė i
lidhuri me La Terza Italia tė F. Albanit nėnshkroi njė Manifest nga
eksponentė tė rrymave tė ndryshme politike tė asaj kohe, si Republikanė apo
Socialistė. Komiteti Pro Albania gjatė veprimtarisė sė tij pėrveē
propogandės tė drejtave tė shqiptarėve pėr autonomi nga Stambolli, filloi tė
mbledhė ndihma materiale dhe armė, si dhe rekrutimin dhe regjistrimin e
vullnetarėve italianė qė do tė shkonin nė Shqipėri, pėr tė luftuar krah pėr
krah me kryengritėsit. Nga kjo punė e Komitetit Pro Albania shifra e
vullnetarėve tė regjistruar arriti nė 14.000 vetė. Ėshtė interesant se nė
listėn e vullnetarėve figuronte edhe emri i djalit tė patriotit e
revolucionarit tė njohur italian Xhuzepe Garibaldi, Riēoti Garibaldi.
Garibaldi i ri kishte bėrė pėrpjekje qė nė vitet 1900-1903 pėr tė organizuar
njė ekspeditė qė do tė ndihmonte shqiptarėt pėr tu ēliruar nga pushtuesit
otomanė, dhe pėr kėtė kishte pranuar atėherė edhe kryesinė e komitetit
Arbėresh Pro Patria (Pro Atdheut). Arbėreshėt e Italisė ishin bashkuar me
Komitetin Pro Albania, ku mjaft aktive tregoheshin ato zona qė banoheshin
nga arbėreshėt, si nė Shėn Miter Korone, Specano, Lungros dhe Napoli. Me
datėn 28 prill 1911 vihej nė dukje se nė Komitetet (Italiane) nė ndihmė tė
kryengritjes antiotomane bėnin pjesė shumė personalitete Arbėreshe qė kishin
bėrė emėr nė shtetin Italian. Pėrkundėr kėtyre organizimeve vullnetare shteti
Italian filloi tė marrė disa masa kufizuese, tė cilat filluan tė duken qė nė
shkurt 1911 nga Qeveria e Luzzatit. Kėto masa kufizuese i vazhdoi edhe
qeveria e re Italiane e Giolittit qė erdhi nė fuqi nė mars (1911), pas rėnies
tė asaj tė Luzzatit. Megjithė masat e Qeverisė Italiane pėr tė kontrolluar
portet dhe detin me anije luftarake, me qėllim pengimin e vullnetarėve dhe
ndihmave pėr kryengritėsit, nė parlamentin Italian u krijuan dy grupime: Pro
dhe Jo ndihmės pėr kryengritėsit shqiptarė, gjė qė bėri qė edhe brenda
parlamentit tė formohet Komiteti Parlamentar pėr Shqipėrinė. 60 deputetė
italianė tė rrymave tė ndryshme politike zhvilluan njė debat me datėn 14 maj
1911, ku pėrfaqėsuesi i Komitetit Parlamentar GALI denoncoi masat
qeveritare kundėr kryengritėsve, qė ishin njėkohėsisht edhe ndihmė pėr
Turqinė, qė kur u pyet pse ndodh kjo, deputeti por masave qeveritare Leali u
pėrgjegj nga vendi: nga FRIKA.... Nė njė artikull tė botuar rreth njė viti
mė vonė, gazeta Fieramosca e datės 05 qershor 1912 shkruante se tėrheqja e
Italisė ndaj ndihmave tė kryengritėsve kishte karakter politik. Pas
presioneve tė Qeverisė italiane pati njė farė tėrheqjeje edhe nga disa figura
italiane tė komitetit Pro Albania, duke pėrfshirė edhe R. Garibaldin.
Gjithsesi njė numėr i kufizuar vullnetarėsh arbėreshė e italianė kishin
arritur tė vinin nė vatrėn e zjarrit tė kryengritjes. Arbėreshi Terenc Toēi
qė kishte ardhur vullnetarė me datėn 27 prill 1911 (pra 21 ditė pas ngritjes
tė flamurit kombėtar nga malsorėt nė Deēiq tė Grudės) shpall pamvarėsinė e
Shqipėrisė nga Mirdita, ku me kėtė rast formoi edhe njė qeveri tė pėrkohėshme
tė kryesuar prej tij, dhe qė pėrveē Mirditės mund tė lėvizje edhe nė disa
fshatra malorė tė Lezhės. Gjatė gjithė kohės sė kryengritjes shtypi italian
nė pėrgjithsi shkruante me admirim pėr kryengritėsit qė luftonin si luaj
malesh kundėr bishave tė tėrbuara otomane. Ne po shkėpusim vetėm njė fragment
nga gazeta e njohur Corriere dItalia e datės 10 maj 1911 me autor S. De
Sensali, ku ndėr tė tjera shkruante: ...Unė jam gjithnjė entuziast pėr ēdo
kauzė tė lirisė, admiroj veēanėrisht popullin shqiptar ku me njė vendosmėri
shekullore pėrpiqet e ripėrpiqet tė heqė qafe zgjedhėn osmane. Kam shumė
besim nė suksesin e idesė sė madhe kombėtare shqiptare dhe kam besim tė
pakufishėm te vrulli zemėrgjėrė i rinisė italiane, tė cilėn asnjė ligj nuk e
ndalon tė niset pėr tė ndihmuar me krahun e vet njė popull tė shtypur.
Kryengritja shqiptare... po kalon nga dėshirat pėr tė pėrmirėsuar gjendjen
ekonomike nė kėrkesėn me tė lartė tė autonomisė kombėtare. Nė muajt
maj-qershor (1911) njoftimet e policisė italiane dhe agjentėve
Austrohungarezė nė raportet e tyre bėjnė fjalė edhe pėr rekrutimin e 4000
vullnetarėve qė pėrgaditeshin pėr tu nisur nga portet e Triestet, Fiumes dhe
Rovinjos me vaporin anglez Rembrand, nė drejtim tė Shqipėrisė, por nė kėto
raporte bėhet fjalė edhe pėr ndalime e arrestime vullnetarėsh tė ndryshėm (nė
raportet pėr MPJ Vjenė shėnohen datat 17 dhe 20 maj). Kėto gjėra qė
njoftohen nga Bari, dhe i dėrgohen Ministrisė sė Punėve tė Jashtme nė Vjenė
vazhdojnė tė raportohen edhe me datėn 30 maj 1911, madje raportet bėjnė fjalė
se pengesat e qeverisė Italiane i kaluan vetėm njė grup i vogėl vullnetarėsh
prej rreth 20 vetash, tė cilėt arritėn pranė kryengritėsve nė Shqipėrinė e
Veriut. Vlen tė theksohet se nė kėto raporte cilsohet se ambulanca e paisur
me barna e shoqėruar me 15 vullnetarė dhe e kryesuar nga F. Albani ėshtė
vendosur nė Korfuz, ndėrsa njė tjetėr ka arritur nė Triesh (Malėsi e Madhe)
qė ishte e subvensionuar nga simpatizantėt e Ternit dhe nga komiteti
Garibaldin e Xhenovas. Kjo gjė njoftohet edhe nga konsulli Austro Hungarez
nė Korfuz, nė raportin pėr Vjenėn me datėn 29 gusht 1911, i cili thoshte se
ambulanca dhe ndihmat kishin arritur para kėsaj date. Konsulli austro
hungarez nė Korfuz njofton Vjenėn edhe pėr artikullin e gazetės Tribuna tė
datės 5 shtator (1911), ku bėhet fjalė edhe pėr ambulancėn e dytė qė kishte
arritur nė zonėn e kryengritjes e shoqėruar nga DY MJEKĖ, NEGRI dhe BOLONJA,
tė cilėt kishin operuar dhjetra tė plagosur dhe mjekuar qindra malėsorė tė
tjerė. Sipas njė vullnetari qė mori pjesė direkt nė frontin e Kryengritjes
(nė luftime pranė Gucisė) dhe kishte emrin Euxhenio Vaina nė Shqipėrinė
Veriore punoi edhe njė mision tjetėr shėndetėsor qė mjekoi disa mijėra tė
sėmurė. Vullnetari
Euxhenio Vaina nga Trieshi i Malėsisė sė Madhe shkruante nė letrat e tij, qė
mė vonė do tė botoheshin edhe nė librin e kėtij intelektuali italian La Nazione
Albanese, botuar nė Katania nė vitin 1917, ku ndėr tė tjera po lexojmė:
...Dyshoni qė aksioni ynė nuk u vlen aspak kryengritėsve? Ne kryejmė njė
detyrė qė na thėrret.... Nė njė letėr tjetėr E.
Vaina vijon se tregoi trimėrinė dhe heroizmin e malsorėve pėrballė ushtrive otomane, qė ndėr
tė tjera shkruan: Ėshtė njė fakt me rėndėsi qė 400 malsorė pėr mė se njė
muaj nuk i lanė tė 15 mijė ushtarėt e Ethem Pashės tė bėnin njė hap pėrpara,
megjithse ata kishin me vehte artilier gjerman me pėrvojė qė qėllonin shumė
mirė. Shefqet Turgut Pasha me 17 qershor shpalli faljen pėr kryengritėsit,
me kusht qė tė dorėzonin armėt brenda 10 ditėve, gjė qė kryengritėsit jo
vetėm nuk e pranuan por me 23 qershor nė Greēe tė Kelmendit u nėnshkruan
Memorandumin historik qė nė themel kishte autonominė me trajtat e njė
mvehtėsie. Pėr Dedė Gjon Lulin vullnetari italian Euxhenio Vainas (La Nazione
Albanese) thotė fjalėt mė tė mirė pėr njė udhėheqės popullor, ku nė mes shumė
konsideratave tė tilla po citojmė: ...Ky udhėheqės qė e quajnė kalorės pa
njollė dhe pa frikė nuk i pranoi 500 lirat turke, qė pushteti Otoman kėrkonte
ta shpėrblente nėse bashkėluftėtarėt e tij do tė dorėzojnė armėt.. Kėto fakte e tė tjera i vė nė dukje edhe dashamirsja e
shqiptarėve, anglezja Edith Durham, nė librat e saj tė shkruar ndėr
kohė,duke qenė edhe dėshmitare e kėsaj lufte. Si gjithnjė dhuna kriminale dhe
pabesia e ushtrisė otomane, la pas kryengritjes njė mjerim e shkatėrrim tė
pashoq qė pėr ta bėrė kėtė sa mė realiste pėr ato kohė po shkėpusim njė
fragment nga Edith Durham (The struggle for Scutari. Botuar nė Londėr, mė
1914, fq. 91), ku ndėr tė tjera shkruan: Tė pakta janė ato pamje qė tė
shkaktojnė mė shumė dhimbje se shtėpitė e djegura, ku gjithēka ka mbetur nga
ato janė vetėm gėrmadhat e nxira. Nė mes tyre shtrihen viktima tė pafajshme
qė janė kthyer duke mos pasur asgjė tjetėr veē rrobave qė kanė veshur. Dhe
Europa thotė: Faleminderit Zot! Paqja u ruajt. Ne nuk luftuam kundėr
njėri-tjetrit, thonė kryengritėsit, por kundrejt njė armiku tė pėrbashkėt me
Europėn, e atėherė me tė drejtė pyetet, ēfarė Zoti falenderojnė europianėt.
Gjithsesi fatet e kėsaj kryengritje dihen, por kėtu vlen tė theksohet, se
nėse qeveritė apo shtetet europiane e shikonin me dylbi qėndresėn dhe
luftėn titanike tė kryengritėsve shqiptarė, qytetarė qė kėsaj Europe, siē
ėshtė rasti i vullnetarėve italianė qė i cilėsuam mė sipėr, sfiduan
paragjykimet, ndėrsa ne shqiptarėt e veēanėrisht ata tė Veriut tė Shqipėrisė
me nė krye trevėn simbol, Malėsinė e Madhe, jo vetėm thyen mitin e
parandorisė turke dhe ngritėn flamurin kombėtar tė Gjergj Kastriotit pas 432
viteve (me 6 prill 1911 nė Deēiq, Grudė), por ndezėn zjarre kryengritėse nė
tė gjithė Shqipėrinė, zjarre qė ngrohėn zemrat e shqiptarėve, dhe
njėkohėsisht dogjėn perandorinė Otomane, duke pėrgaditė terrenin qė rreth 15
muaj mė vonė tė shpallej pamvarėsia nė Vlorė (28 nėntor 1912), gjė qė e
detyroi Europėn tė besojnė se shqiptarėt
nuk i kishin kėto kryengritje thjesht ekonomike e lokale, por
kryengritje pamvarėsie Kombėtare. Ndue Bacaj Referencat: Nė gjurmė tė Historisė Shqitpare. 1.
Stefanaq Pollo, Botim i Akademisė sė Shkencave tė Shqipėrisė, Instituti i
Historisė, Tiranė 1990, faqe 269-287, ku ky material bazohet nė: F. de Rada.
Il Movimento Albanese nel 1911 e sue vicende; F. Guida Ricciotti Garibaldi;
il movimento nazionale albanese, nė rev. Archivo Storico Italiano Firenze
1981, E. Vaina La Nazione Albanese, Catania 1917. Raporte tė ndryshme tė
Ministrive tė Jashtme Austro-Hungareze, Italiane, si dhe Raporte tė
pėrfaqėsuesve diplomatikė tė Austro-Hungarisė, shkrime tė gazetave tė
pėrmendura tė kohės e tjerė. Ndue Bacaj Eureka: artikulli i New York
Times, ja kush ia plasi Ēoro Vodėn Kombinatit tė Gėrdecit! Virusi Yahoo i deliorgjisė ka
penetruar nė Kryeministri, Kuvend dhe Presidencė! Mbas gėrdallės dhe gėrmallės sė
Gėrdecit, nė Kuvendin Popullor Pellazg dhe nė Kėshillin e Sigurisė
Kombėtare, pėllcet edhe Pazari i Roskovecit. Ēeshtja shkon deri nė Olimp,
ku zbulohet se ky shpėrthim ka qenė i parashkruar nga tre orėt fatije! Republika e Shqiponjės ndihmon me trupa e
armatime Koalicionin Antiterrorist Antikanibal! Nė Konstelacionin e Demit, nė Planetin e Ademit,
nė epokėn e bronzit tė mesėm, nė vendin e quajtur Republika e Shqiponjės,
kishte kaq shumė municione, predha topi, predha katjushash, predha tanku,
mina antitanke, bomba me uranium tė varfėruar, raketa tė ndryshme,
antiraketa, silura, antisilura, fishekė tė tė gjithė kalibrave kallashnikovi,
dektariovi, golinovi etj, sa qė Kuvendi Popullor Pellazg, simbas kėrkesės
sė Hekzagonit tė USSA-as, vendit mė tė fuqishėm tė globit, mori njė Vendim
Sekret unanim qė njė pjesė nga kėto municione e armatime tia shesė me
ēmim tė ulėt gati falas, republikave
motra tė largėta tė Kanibalistanit dhe mė veēanėrisht atyre tė Guristanit,
Ujguristanit, Pakistanit, Vaziristanit dhe tė Ukaristanit. Kėto vende kishin njė problem tė madh emergjent, pėr
tė pakėsuar popullsinė e tyre qė ishte shtuar aq shumė si milingonat sa qė
kishin degjeneruar tė gjithė nė terroristė kanibalė, qė po hanin
njeri-tjetrin. Ky kanibalizėm rrezikonte tė shtrihej nė tė gjithė globin,
kėshtu qė nė Hekzagon dhe CIAA thuhet se ishin hartuar disa projekte sekrete operative pėr
ēfarosjen e disa popujve tė dorės sė dytė dhe tė tretė, fillimisht duke i
kundėrvėnė kundra njeri-tjetrit dhe pastaj sipas rradhės... Nė fillim u
ndėrtua njė si pendė-muri
qė u quajt Muri i Madh i Skjapit Kokdybrirėsh, por ky nuk
pati sukses, pasi u thye me njė kokė dashi. Siē dukej po i afrohej edhe
Fundi i Botės, ajri nuk do mjaftonte pėr tė gjithė, tregėtarėt kishin
filluar konservimin e ajrit tė lėngėzuar dhe tė akullt dhe pėr kėtė qėllim
ishte krijuar edhe Koalicioni Antikanibal Planetar, ku kishte aderuar edhe
Republika e Shqiponjės sė Zezė. Shumė, shumė bota mund tė shtynte tremijė pa
pak a tre mijė e pak... E po fundja mė nė fund dikush duhej tė mbijetonte
deri nė fund, qar ishte tė fitohej qoftė edhe ndonjė shekull. Furnizimi me armatim dhe me njė sasi ushtarėsh nga
RSh ishte njė xhest bamirėsie e humanitar nė planin politik e biologjik
planetar, nė planin ideologjik e fetar konformė Librit tė Lashtė Ndėrhyjnor
Antropomorf, nė atė moral dhe nė pėrputhje tė plotė me Kushtetutėn e RSh e
ligjet e vendit, konformė edhe me standartet e OKB Planetare. Pėr kėtė akt-
shitje armatimesh u mor edhe aprovimi i heshtur i Presidentit tė Republikės,
tė cilin mezi e kishin zgjedhur, siē pėrflitej duke blerė votat e disa kuvendarėve
me para kesh nė dorė... Presidenti, siē thonė, si masė preventive paraprake
tė parė, u konsultua me Orakullin e Kalasė sė Dodės, i cili i profetizoi
divnesėn: Ruaju rrymave tė lumit Aheron dhe mureve tė qytetit Pandosia! (Ai
mendoi se kėto dy gjėra i kishte nė dorė, sepse ishin nė vendin e tij dhe e
hėngri, sepse nuk e dinte se si kėto dy emėrtime kishte edhe nė Italinė
jugore. Gjithashtu Profecia nėnkuptonte se korrupsioni ishte si sėmundje
ngjitėse...) Shitblerja do bėhej njė pjesė me para kesh dhe njė
pjesė me shkėmbim mall me mall, me njė lloj malli tjetėr, nga i cili nė
vendet vėllezėr kishte me bollėk dhe lejohej pėrdorimi i tij. Operacioni dhe
mbėrritja e mallit nė destinacion do tė realizohej nga disa firma kontraktore
dhe disa nėnkontraktore, dorė mė dorė, tė Shqipris me Qiprinė, me ēmime
variable dhe sigurisht me konspiracionin mė tė madh. Simbas pushtetarėve mė
tė lartė tė RSh dhe ambasadorit tė USSA, kjo tregėti dhe ky Operacion, kanė
qenė plotėsisht tė ligjshėm me Kėrkesėn e Hekzagonit e mbi tė gjitha nuk ka
pasur asnjė aferė tė pistė korrupsioniste. Madje, madje kjo tregėti sekrete
kishte filluar shumė kohė mė pėrpara, me nga dy-tre aeroplanė nė ditė, me
anije, nėndetėse e me trailera... Loja dhe tregėtia e armatimit ushtarak me kamuflimin e skrrapit! Tinzari Bade, Bariu i Financave, kishte llogaritur
se fitimi i kėtij Operacioni, nė total do ishte shumė mė i madh se sa
parashikimi fillestar. Armatimet e ish Traktatit tė Varshavės kishin qenė
falas, armatimet qė kishte prodhuar vetė RSh, ishin shumė herė mė tė mėdha se
sa ato qė i kishin raportuar Hekzagonit dhe MATo-s etj. Kėtė sekret tė
vockėl, ia kishte treguar fillimisht vetėm Kryebariut Kryeministrit.
Kryebariu pasi e studioi mirė e mirė, arriti nė pėrfundimin se kėto lloje
operacionesh e transaksionesh kėrkonin edhe disa reforma tė thella ligjore
dhe kėsisoj e realizoi anėn ligjore dhe praktike me njė manovrim perfekt,
axhustoi paksa ligjin nė Kuvend, me shumicėn e votave tė maxhorancės sė tij, dhe u shtir sikur
nuk kishte absolutisht dijeni nė fushėn e tregėtisė ushtarake. Pjesėn tjetėr
tė municioneve dhe armatimeve, Kuvendi Popullor Pellazg, sipas kėrkesės sė
nėndheshme tė Kryebariut tė
Kryeministrisė, ia besoi Kėshillit
Kryeministror tė Barinjve dhe Baritorisė sė Mbrojtjes, qė ti dezaktivizonte,
ti ndante nė pjesė pėrbėrėse, ti riciklote dhe ti groposte e eliminonte
plotėsisht. Nė fakt, pjesėn mė tė
madhe tė kėtij malli, Kėshilli Kryeministror i Barinjve (KKB), vendosi ti
shiste me ēmime konkurruese, veē gizėn, veē tunxhin dhe veēant pjesėt
plasėse. Pra, njė rrugė, tre punė e tre fitime! Edhe i merrnin paratė e
caktuara duke i raportuar si riciklim, edhe e shisnin mallin e ricikluar,
edhe fitonin para duke shitur pjesėn e paprishur e tė seleksionuar tė mallit
si predha e fishekė etj. Kėtė detyrė shitjeje nė tregun internacional, do ta
kryente Shoqėria
Anonime Masonike
Kontraktore me njė numėr bijėzash
nėnkontraktore. E gjith kjo aferė, kishte dy
Sekrete: a) nė planet ishte shtuar tmerrsisht ēmimi i tunxhit, ai
kėrkohej pėr kėmbana kishash, kėmborė bagėtish, pėr gjithfarė stolish prej
tunxhi farfuritėse, siē shprehej Homeri, si edhe pėr mullinj dore bluarje
kafeje...; b) me njė Nėnpikė tė fshehtė, ilegalisht, do tė ripaketoheshin e
shiteshin edhe fishekė automatikėsh, pistoletash dhe mitrolozėsh, tė cilėt
pas ēpaketimit dhe seleksionimit, do tė ripaketoheshin me etiketa tė tjera
si mall i prodhuar nė disa vende tė tjera! (Kėtė shkencė, RSh e kishte bėrė
shumė e shumė kohė mė pėrpara, kur furnizonte Revolucionet, Lėviziet M-L dhe
kryengritiet e popujve vėllezėr orjentalė khomeinistė, kur organizonte
atentate pėr vrasjen e Moros dhe Papės nga Brigadat e Kuqe, me armė me
stampa sovjetike e kineze, nėn hundėn e CIA- s...) Dalėngadalė, Kryeministri e komprometoi dhe ra
dakort nė heshtje e pa fjalė, vetėm me shikime sy mė sy e me xheste, me tė
gjithė kabinetin baritor, qė ti ndanin fitimet me drejtėsi dhe me
mirkuptim. Kishte pastaj edhe fronte
tė tjera pune dhe fitime pėr tė gjithė edhe pėr miq e dashamirė edhe nė
Baritoret/ministritė e tjera, qė ishin kthyer si ndėrmarje personale. Me njė Urdhėr-Vendim tė Posaēėm, dhe me propozimin
e jashtėm dhe aprovimin e Bariut tė Mbrojtjes, Mahdiu i Khartoumit, ishte
vendosur paradhėnie qė, operacioni i riciklimit, demantimit, ēaktivizimit e
ripaketimit, tė kryhej nė njė Kombinat tė Pėrpunimit tė Thellė, Civilo
Ushtarak ose Ushtarako Civil (si ta donte puna), tė ri tė improvizuar
enkas nė fshatin Gėrdec tė Vorės, tė quajtur Albapolis Debil Demolim &
Meico State Militar Imp-eks Co. LTD SHPK. Ministri dhe Shtabi i Pėrgjithshėm,
Urdhėruan: 1. Kombinati tė vendoset nė njė skutė tė fshehtė,
afėr kryeqytetit, aeroportit, portit e hekurudhės, pėr lehtėsi transportimi
dhe eksportimi dhe
me qėllim qė armiqt, tė ngatėrroheshin e kurrė mos ta gjenin,
pėr ndonjė sabotim a bombardim tė mundshėm nga ajri; (Udhėzime Sekrete etj ...tė karakterit Top
Secret shtetėror...) 2.
Vendndodhja e Kombinatit, tė mos ishte njė emėrtim toponimi me
origjinė sllave, sepse kėto sipas njė Kėshillimi tė Presidentit tė
Republikės, nė lidhje me pastrimin ekologjik dhe rishkrimin e historisė,
duhet tė eleminoheshin bashkė me eleminimin e predhave. 3. Data e mbarimit tė Kontratės sė Parė tė
Operacionit me 15 mars dhe tė lidhjes sė njė Kontrate tė dytė, me firmat e
Hekzagonit, ishte pėrcaktuar disa orė, pas njė shpėrthimi spektakolar
fishekzjarresh me 14 mars (tė sponsorizuara nga Kryetari i Bashkisė sė
Kryeqytetit), me rastin e mbarimit tė Ditėve tė Festės Mbarė Kombėtare tė
Beharit tė Vogėl nė dimėr, njė lloj feste e lashtė vithkuqazge e pellazge e
huazuar nga orjenti dhe e kombinuar me aktivitete e panaire vendase. Bari Mahdiu, hartoi njė listė mikrotoponimesh si
kjo, e cila e kishte edhe Kodin e Deshifrimit: Gėrhot, Gėrdhuq, Gėrdec,
Gradec, Gėrvallė, Shishtavec, Bulgarec, Rahovec, Roskovec, Zvėrnec,
Bellovodė, Ēorovodė, Ēorrush, Ēorraj, Curraj, Bradashesh, Tėrhallė, Trebickė,
Stėrbeq, Kara Dag, Dangėlli, Haraēinė, Saraēinė, Harapaj, Romės, Romanat,
Konjarė, Turki, Ermenj, Ēerkez, Kurdari, Hoxharė, Maqellarė, Goranė, Gėrmenj,
Boboshticė, Rraboshtė, Rrogozhinė, Llakatund, Vllahat, Vllaho-Goranxi,
Kurbnesh, Kurvelesh, Novo Selė, Selenicė, Lepenicė, Torovicė, Zgėrdhesh, Pėrshesh, Qelbėsirė, Hajde Bob e kush
tdush ... ylyly, bylyly, tresili karafili, qė do tė thoshte se tresili i
treti, nga fillimi do ishte ai karafili Gėrdeci. Kishte lara-lara, toponimi
dhe antroponimi nė Republikėn e Shqiponjės, qysh nga pellazgjishtia e epokės
sė gurit tė hershėm, te ilirishtia e deri te turqishtia moderne. Vendi kishte
me bollėk shkiponja/shkaponja dhe kėto ia kishin dhėnė edhe emrin si Shqiperi
dhe gjuhėn si excipere = gjuha e shqiponjės, kishte shqiponja tė murme qė i
quanin edhe si gjahtare zeshkane tė Zeusit, kėto hanin qingja, drerė tė
vegjėl dhe lepuj, kishte zgėrbonja tė kuqe qė hanin gjarpėrinj, bolla edhe
kėrma, kishte edhe zhgabonja/shkerbe tė maleve jeshile-bluhe qė hanin minj,
hardhuca, zhaba, thithlopa, kameleonė e salamandra e mė nė fund kishte edhe
kaposhė/kaponji detit laracik, qė pothuajse kishin harruar tė fluturonin dhe
hanin krymba dhe gjithfarė ushqime barishtesh. Dhe ndodhėn njė seri shpėrthimesh, dhe pati njė kėrpurdhė
dhe njė valė goditėse, tamam si njė raketė dhe si bombė atomike
konvencionale. Shpėrthimi, sipas terminologjisė sė kryetarit tė Opozitės, bėri njė Zullum
dhe njė Kurban me disa punėtorė e ēiliminj aty dhe me atė rast ua shembi tė
gjitha shtėpitė asaj zonės sė Gėrdecit... (Kjo ishte edhe si njė shenjė
paralajmėrimi e zėmėrimi tė Kryeperendisė Zeus, qė ishte nxehur keqas...) Nė Kuvendin Popullor Pellazg, pak ditė mė pas, ende
pa u futur tė gjitha kufomat nė dhe, pa u zbatuar asnjė Kod Mortor Pellazg,
pa asnji gjamė me rrahje gjoksi dhe gėrvishtje e shkulje mjekrrash si gorrillat,
plasėn debatet dhe akuzat reciproke, megjithse Kryetarja e vrerosur mundohej
tua kufizonte sa mė pak kohėn, si tė thuash nė respekt tė tė vdekurve akoma
tė pa varrosur, ndonėse pėr Krybariun kishte kohė tė pakufizuar tė fliste e
tė llapte sa tė donte me justifikime, alibira dhe akuza pėr ta hedhur topin
nė anėn kundėrshtare! Sipas disa informacioneve me celular tė papėrgjuar, qė
kishte Kryebariu, nga disa tė afėrm tė vetėt, ishin disa pista pėr
shkėndijėn e parė: natėn e 14 marsit, duke u gdhirė 15 marsi, pėr dreq, njė
fishekzjarre e Festės Mbarėkombėtare
tė Beharit kishte rėnė aty afėr te grumbulli i barutit dhe predhave dhe
dalėngadalė duke e ndezur barin e thatė, pas disa orėsh kishte arritur te grumbulli i barutit, mund
ishte ndonjė minė me telekomandė, ndonjė karrocė dore me rrotė hekuri e saposalduar, ndonjė ēoban dhish manjak
piroman, ose ndonjė rreze lazer
satelitore... Nė hetim pėrzihet edhe Kryperendia
Poligamiste Zeusi tokėsor e hyjnor! Ndėrkohė, Menipi, njė investigator dhe gazetar nga
Shoqėria Civile e Shqiponjės, njė llapazan pa fre, qė ia kishin frikėn edhe
vetė perenditė politeiste sepse ua nxirrte nė shesh tė pa larat, korrupsioin
dhe orgjirat kolektive, u ngjit shpejt e shpejt nė Olimp te Zeusi, pėr njė
Intervistė Eskluzive, mbasi kishte dėgjuar se edhe vetė Zeusi po merrej me
disa hetime. - Unė o Zoti Zeus (Etim. nga shqipia e arumanishtia
baritore i zoti = hyjni i aftė mbinormal, pronar me tufa tė mėdha
bagėtish), nuk do tregoj se nga e kam marrė vesh informatėn e vėrtetė, nuk po
akuzoj e nuk po flas, pėr tė gjithė metekėt e papasaportizuar dhe Zėnėsit
varfanjakė tė Mamisė, por o
Kryezoti Zeus, piksėpari e kam fjalėn
pėr Hyun ilir tė grigjave, kullotave, pėr bjeshkarin e mujsharin e
bźrrishaneve me bar, e kam me Zotni Panin, i cili jo vetėm qė ėshtė ngjitur
edhe nė majėn e Olimpit dhe ka zėnė vendin e nderit nė poltronėn kryesore me
shqiponjėn e zezė dykrenare me sy bojė blu diamanti, jo vetėm qė qelbet era skjap dhe na ka sjellė me vehte tė gjithė
vllazėrinė dhe shumicėn e
krahinės sė tij malore, dhe
sikur tė mos mjaftonin tė gjitha kėto, po ky spushon sė llapuri e tė
bėrtituri me zė tė lartė, si nmal e npyll, duke marrė vesh nga tė gjitha
dituritė e Tokės, Qiellit dhe Infinitit, duke dhėnė edhe Urdhėra pėr ēdo
gjė! Faktikisht ky me celular e bėn edhe tė gjith punėn tėnde. Si e duron o
Zues pėr kok tėnde, aman ere mė qafsh, ėshtė bėrė Kuvendi Popullor Pellazg nė
Tirania, si shkėrdhatokraci dhe mė zi se Pazari i Roskovecit, ėshtė
degjeneruar si bordel e me edukatė kanalesh edhe vetė Olimpi?! Kush e mban
pėrgjegjėsinė penale, ligjore, politike, ideologjike, biologjike e morale,
pėr shpėrthimin, vdekjen dhe plagosjen e punėtorėve dhe fėmijėve tė pafajshėm
tė Kombinatit, tė banorėve tė Gėrdecit e Mėrqinjės, shembjen e shtėpive,
pagesėn e tyre, pagesėn e dėmeve ekonomike etj, e mban ti o Zeus i Madhėruar,
si tekanjoz qė je, apo do tė justifikohesh se nganjėherė padashje tė zė nga
pak gjumi nė karrike duke dremitur?! - Jo, o Menip, tė betohem pėr kokėn e tė gjith
kalamajve dhe tė tė gjitha femrave tė haremit tim, se nuk e kam unė fajin. - A thua mos ka rėnė ndonjė shkėndijė fishekzjarresh
nga ato tė Kryebashkiakut, ė?! - Joo, mos ia fut broēkulla, dashke tė fajėsosh
Evdinin e PS-nė dhe
tė harrosh Salėn e PD-sė?! - Epo atėhere, duhet ta ketė fajin ai Kryebariu
Kryeministri, se ai ėshtė Komandanti Ushtarak i Shqiponjės, nė kohė paqeje!
Ai dhe Bariu Mahdiu me tėrė Shtabin e Pėrgjithshėm, SHIK-un, ShIR-in, SHIU-n
dhe tėrė organet e sigurisė dhe hetuesisė qė shijnė nė lėmin e republikės e
nuk lagen aspak! - Jo, jo, joo, ka edhe komandantė tė tjerė. - Ashtu?! Epo, domethėnė qenkemi nė gjendje lufte,
si pjestarė tė Koalicionit Antiterrorist Antikanibalist Planetar dhe kėsisoji fajin e ka
biolog-veterineri, Presidenti, si Kryekomandant i Pėrgjithshėm i Forcave tė
Armatosura tė Republikės Pellazge tė Shqiponjės! - Jo, jooo! Nuk e ka as ai kategorikisht, ai as nuk
e di se ku bie Gėrdeci, sepse Presidenti parardhės Moiseu nuk ia ka lėnė as
dy gisht informacion se, nga ku e pėr ku tregėtoheshin nė mėnyrė tė pa
ligjshme ato armatimet me predha tė lehta artilerie, sepse ato i fshehu ai
zv. Ministri Petrit Karabinaja! Nuk kemi tė bėjmė as me gjendje lufte e as me
gjendje paqeje o budalla, ėshtė njė lloj gjendje tjetėr, k jo ėshtė si
gjendje hibride asnjanėse... ashtu ka qenė e parashikuar, e tjerrur me furkė
dhe e parashkruar nė disa pllaka balte tė shenjta nga tre orėt mojrat
Atropoja, Klotoja dhe Laheza. Vetėm Ato e kanė tagrin ligjor pėr fatin,
fatalitetin, rastėsinė, domosdoshmėrinė, koinēidencėn, paralajmėrimin,
ndėshkimin e ēdo gjė qė ndodh nė planetin tuaj. Divnesa e tyre ishte: Do
gėrhasė, si gomari do pėllasė, si vullkani do pėllcasė, i del nami gjith
Dynjasė! Ti o trap, a nuk i dėgjon njerėzit pėrditė qė ngushėllohen: Deri
aty e pas tė tjerrur, tė shkruar, ky ka qenė rrisku i tij dhe nuk mund ta
mohosh se ky ėshtė njė koncept tipik pagan poligamist! E kuptove tashti, se
ta thashė edhe troē, pak si pa dashje, nė konfidencė ė? - Pėr Herkulin e pasha Bindin tundėsin e
nėnėshtruesin, jam i trashė, nuk po kuptoj mė asgjė! Po ti o Zeus, a nuk
kishe sė paku fuqi konsultative ose dekonspirative, meqė legjislative e
ekzekutive nuk paske?! Apo tė korruptuan edhe ty dhe kanė korruptuar edhe Tre
Mojrat?! - Epo o Menip, kėshtu e ka politika e hoollė... kanė
edhe Ato..., kam edhe Unė interesat e Mija toksorehyjnore, sidomos aktualisht
kur nuk po ma varin as vetė vėllezėrit e mij Poseidoni e Hadi, e jo mė
njerėzit e zakonshėm qė mezi shpresin, tashti qė ka ra edhe dollari e po
shterron edhe nafta. Atėhere pra, kush
do mė flijojė mua qengja shelegė kaēurrelsa, viēa motakė mėzeqeje, njomėzakė
homosapiensa Gajtani, kush do ma pjeki ndonjė turtull a mėllėnjė nga Fusha e
Mullizezave, kush do mė japė ndonjė dhallė tė ftohtė Mashkullore, pak kos
kajmak Kavaje, pak ballkazani Skrrappari, pak ballokume ballkani nga
gaztronomija tokėsore elbasanllie, kush ndonjė hyrrije perri Driadė a ndonjė
djaloē Ganimed, apo zotrote, si filozof cinik qė je, do qė unė tė vdes urije
e biseksi duke i rėnė fyellit, pipizanes, gjethes sė dushkut e dyjares a?!
Apo don qė njerėzit
tė thonė se Provania
Hyjnore, Ne Zotat nuk kemi fund me njė hierarki superiore, se gjithmonė ka
nga njė edhe mė tė madh, deri te Infiniti?! E dimė Ne, se ku i merr ti
kėto... - Po kėsaj sikur i thonė, si punė
korrupsioni tokėsor e universal, sikur bie era imoralitet, hiqia Lenės e futja Prendės! Ta
hajė e tė ndėshkohet populli i pafajshėm pėr Zullumet e Perendive?! Edhe
Orakullesha Inaja qė ėshtė Prokurore,
edhe Kryeperendia Zeus, qė ėshtė Kryeperėndi, edhe Mojrat, pėr para se ēe
shesin tanė, ters ta vėrtisin fatin e davanė. Ti o Zeus edhe babanė tėnd
Kronin e ke gremisur nė Tartar pėr njė copė mishi tė pjekur, e akuzove edhe
si hajdut Perendinė e kohės dhe tė ujrave...! - Qeepe, se pėr nur t Apollonit, ta hodha rrufenė
me gjith vetėtimė! - Hidhe o burrė, sikur po e hedh ti, atė e kanė
parashikuar, tjerrur e parashkruar e vendosur para teje ato tre mojrat motrat
fatije. Ti je vetėm njė servil zbatues urdhėrash! - O Menip, ma lėr sė paku fjalėn e fundit mua nė
dialog, se ti e di, qė Ne e kemi edhe kėtė mani e pastaj kushedi se Nishani
edhe na pėrgjon... Edhe unė e kam kuptuar se Universi ka nevojė pėr reforma
kushtetuese e ligjore tė thella qilizėm, se duhet forcuar monozoti
autokratik, por ēti bėsh tre orėve Mojra qė ia fusin si kau pelės dhe nuk e
japin as imunitetin e as dorėheqien... - E mbylla, nuk do flas mė o Zeus Hyjnor, tu bėftė dita infiniti
njėmijė, ta lashė ty, fjalėn e fundit! Vazhdojnė debatet e dhiallogjet nė KPP
e KSP dhe nis Pazari i Roskovecit. Saliu e ka paralajmėruur popullin e tij! Ndėrkohė, nė Kuvendin Popullor Pellazg, Kryeministri me ton
vajtues po deklaronte: Duhen akoma sa mė shuum refoorma, dmth spastriiime,
se mund tė kemi edhe disa shpėrthime periodike poteenciaale, duhet gjetur
fajtori i brendshėm dhe i jashtėm... dhe me konsensus Urtė e butė e plot
tigani... Ka disa pista, ėėė ndoshta ndonjė shkėndijė fishezjarresh, ndoshta
fqinjė armiiqt e jashtėm, qė pėllcasin nga nakari pėr Kosoovėn, pėr futjeen
toon nMATOOO.... Sapo e informoova dhe e njoftoova Presidentin Buu, pėr 11 Shtatorin e Shqiponjės, pėr shpėrthimin
aksidental e tragjik tė Tunel-Depoos
sė Armatimit tė Gėrdeeciit dhe pėr ndihmėn me 6 hetuusa tė
FBIM, edhe pėr mbylljen e ēeshtjes edhe rindėrtimin e Kombinatit, se opozita
po bėn Pazarin e Roskovecit... Kush e ka njohur dikur Pazarin e Roskovecit, ose
kush a ka pasur fatin qė tė ishte i internuar politik atje, do tė mund ta
krahasonte lehtėsisht atė me Republikėn e Shqiponjės dhe mė veēanėrisht me Kuvendin Popullor Pellazg... Mbidheshin atje, nė
shpat kodrėn si amfiteatėr parlamenti, Mallakastra e Egėr Malore,
Mallakstra e Butė Kodrinore dhe Myzeqeja Fushore Laluce... Tregu
bujqėsor, blegtoral, i shpendėve etj, kur ende ishin tė paprishur nga
kolektivizimi ekstremist, vlonte. Sidomos nė verė, pasi fillonte edhe vapa
dhe bodilia e bėnte punėn e vet, fillonte edhe batėrdia me dorakė... ndėrkohė qė dalėngadalė binte edhe piku i vapės, gomerėt dhe
hamshorėt stimuloheshin nga seksi dhe ca pak edhe nga stėr zagali, stėr stėr
stėr, me njė grusht miza kali e zagalė/zekthe (ku harrohet harrakati Diku i
Famshėm) ... e dmth, pasi zgjidheshin edhe kapistrat, hajde edhe ti gjeje gomerėt, gomaricat, pelat e dorinjtė, patat
e rosat dhe kaponjėt, andej nga Matka, Jagodina, Suku, Strumi e Kumani e deri
nė Lapulec e Novo Selė... Extra e
Roskovecit/Roskodumit ishte edhe kur luante Rrufeja, e cila edhe sikur tė
mos i fitonte ndeshjet, me ultrasit i jepte kundėrshtarėve njė tė rrahur,
njė tė gėrdisur me kallm/kallama tė thyer qė tė gjakosnin paq nga kofshėt e
nga krahėt... Por, Shpėrthimi, prishi edhe disa aksione tė mėdha
politike, disa antarėsime e integrime qė kishte me kalendar e proēedurė tė
pėrshpejtuar, Republika Pellazge e Shqiponjės, si antarėsimi de jure nė MATO,
(sepse de facto ishte futur nga penxhereja), antarėsimi dhe integrimi nė
Unionin e Avropės etj... Opozita socialiste rrezikonte tashti tia merrte
trofeun e dafinat e futjes nė MATO dhe tė pėrfitonte pak ymėr jete mė shumė
se demokratėt dhe zgjedhje tė parakohėshme, kėshtu e pėson ai qė do tia
hedhė edhe Hekzagonit... Ishte njė histori e gjatė mė vehte. E duam, e duam,
Shqiponjėn si gjith A-vropa dhe... kalimi nė Avropė na kalonte pėrmes
antarsimit dhe integrimit nė strukturat e Oqeanit Atllantik dhe Pacifik, pėr
tė shkuar te
ato evropiane, pėrmes USSA e Mashingtonit... Madje kishte edhe njė fushė ku do mblidhej edhe ajo devshirmja e famshme,
taksa e gjakut pėr jeniēerė, pse jo edhe me ndonjė Monikė si Taksa e
Gjerdekut... E duam Shqiponjėn tė antarėsuar dhe tė integruar nė Avropė
dhe paradoksalisht, si hajdutė nate, pa asnjė lloj diskutimi e Vendimi tė Kuvendit Pellazg, pa asnjė
lloj kontaktimi me popullin, pa filluar kėrkund pėr Avropė, Republika e
Shqiponjės u gjend si rastėsisht e
pa dėshirė, as mė pak e as mė shumė, por brenda e nė Konferencėn e Vendeve
tė Bindiistanit, me tė drejta tė plota, edhe ende pa pasur kėrkund
Kushtetutė tė 1998 p.e.r., pa asnjė lloj referendumi etj! (Tjemi aty brenda
njėherė (edhe ndonjė spiunim tė vockėl tė Kanibalistanit...), se si dihet se
si merr puna kėtu, ti sistemojmė njėherė kėto faktet-paratė, pastaj shohim e
bėjmė... ia kėpusim edhe njė pishmallėk e shadetllėk, njė tė dredhur tė
boshtit tė timonit strategjik, siē ia kemi bėrė tė gjithėve, hall i fortė se
mos po na heqin diplomėn universitare qė e kemi marrė absolutisht lehtė edhe
fare pa shkollėn e mesme, punė e madhe se po na heqin doktoraturat dhe
profesoraturat qė i kemi marrė duke derdhur shurrėn dhe kakėn e Anvarit,
Mehmutit, Hysnaut etj.) Kur dikush nga USSA dhe nė Kuvend, filloi ti
kėrkonte pak hesap, Kryebariu deklaronte: Ėėėė, mbesooni mue, jemi vetėm
formaliiisht, me status vėzhguusi, kemi paas aprovimn e ambasadorit tShtetve tBashkuura, Departmentit
tShteetit, ėėė, shikoo Blendii, jo, jo nuk ka nevooj pėr Refrenduum ktuu,
kam paas aprovimin e Gjonushiit, Naniit, Mhaajklliit, Abbindit, kryorakullit,
monsinjoorit, Forlumturiiisė Tiij
Tasit tė Mitropolisė dhe Nalt Madhnisė Tiij Aleksandri i tMadh III... fundja
man fuund, or buurė, Zooti Zorrekliiu
e ka fiirmoos n Gherdah, a se ka firmos faare, si kriptokatoolik e
gjysėm robi, qyy asht... Shiko, rregullohemi bashkė, ta jap nji vend pėr
Kuvend dhe e mbyllim... Edhe baresha e oksigjenuar nga opozita, thoshte: Atje
nuk u ndjeva e kompleksuar, pėrkundrazi
pas asaj varėses me brilante u ndjeva mjaft e relaksuar dhe e
rifreskuar, edhe ēobanesha ezmerkė e aprovonte, megjithse e kishte pak si
konkurente hiresh... (Se tė shkohej atje ditėn pėr diell dhe me rregulla
e transparencė tė plotė nuk bėnte ė?!) Po, kush e ka problem, nuk ka probleem, ku ka
proobleem nShqipriii e sia keemi dalė mbannė... Avropa na do,
na do, me shpirt... USSA, po e po, po vdes, po grihet pėr ne, MATO-ja
gjithashtu, Tyrqieja e Reēepit po e po, se kemi njėmijė fije lidhjesh... tė
gjithė e duan rimorkion rrangalle tė URSS-it tė ish SMT sė Roskovecit, punė e
madhe se nuk i plotėsuar standartet, tė drejtat e robit, ato mund ti
plotėsojė edhe pėr njė javė, edhe brenda natės me ndonjė ligj tė futur nė
mikrovalėn e Jezabelės nė mesnatė... Ėshtė MATO tashti qė ka adoptuar parullėn: E duam
Shqiponjėn nė MATO, ėshtė USSA qė bėrtet: E duam Shqipėrinė nė
Konfederatėn e Madhe, e duam nė USSA dhe nė strukturat Atllantiko-Evropiane,
para 1 Prillit, ėshtė Avropa, babaxhani Samson Barraskoja e xha Shollani
plaku, qė u ngjirėn: E duam Shqiponjėn e Zezė me gjith Mullizezėn nė Unionin
Avropian, me formatin XP 2008 -A4! Por, ja qė Kombinati i Pėrpunimit tė Thellė nė
Gėrdec, plasi si tollumbace, si ta kishin shpuar me bodec... Kryebariu me zė
tė lartė tropo fortte, diku edhe me zė tė ulėt dekreshendo tropo basso
silenziosso, me ndonjė a mkuptoon apo joo, se ashtu ia donte puna tashti,
deklaron nė Kuvend dhe nė Kryegjyshatoren Orakulltare: Pasha malin e
Tomoorriiit, ku rrijnė orakujt, tė marrėt qė slajnė kėmbėt dhe qė nuk
rruhen, qė i thajnė nė prush dhe pijnė lėngun e kėmbėve tveta, skam paas dijeni, ėėė mė ka thanė njeeri
me emrin si Trebicka (ai peshkaqeeni i letrave me birė Abglo-Adriatica),
kshu-kshu n korriik, se Shkėlzeni, por... I kaam shkruue nji leetėr edhe
Hekzagonit, Tajmsit dhe Departaameentit tShteetit nguusht... I kam paaraalajmėruur, e paralajmėroova
Poplliiin e Saliuuut, shikooi Dosjeen juu, moos e therni deven e ti piii ujt, se doo gdhihi
t vdekuuur! Dakoort, ta baaje listėn pėr Koomisioon Hetimoor, kuvendari
Borbardhi, po qe se ma baan edhee kte ndeer, i paguej edhe pėr kusuriin e
... E poo, tnderuur kuvendaar, i
nderuuri ambasaadoor, tnderuur paartneerė amerikaanė e avropojaanė,
mfaalnii paksaa muee, duhet paguuur e riparuur daamii tashtiii ma paar! Si i lehet kopilii
ndeer atij qyy ska asnjė graam dijeni?!
Ju betohem se me datė 15 maars, edhe uun si Presdeenti, e kam dėgjue
pėr her tpaar emrin Gėėėrdeec! Vorėn po e kam diit, nuk mund ttheem se se
kam diiit! A dooi juu qyy, nee tė
hyyjmė nė MATOO apo joo?! Pėr faat tkeeq, patėm njii ėėė ekses
tpadshurruuurr, ju vetė e deshėt demooliiimiiin apo joo, urdhoo ju baana
Shkresiimin me Kshilln e Barinjveee, taashti urdhoii edhee faaturn e
shpėrthiimit, rrisqet si keemi nee ndoor... (Me dorėn para celularit me
viedo, qė tė mos e dėgjojnė: O
Zooti Buu..., shikoo, dėgjoo, se po u
dorėhoqa uunė, tė babėzituurit do ju gėrdecojnė e pėrcėllojnė edhe maa ziii,
se se diiji ju atė punn e asaj fatorinoos Giits...) Dhe meqėnėse bebja e vogėl Shqipelia, qan e uluret,
Emerika dhe Avropa duhet tia lyejnė biberonin me pak sheqer a me ndonjė
shishe qumėsht, se u shurdhon veshėt, sa tė rritet edhe ca e tia japin njė
dackė turinjve... Firma 3 B e Kshillit tė Barinjve dhe Kėshillit tė
Sigurimit: O burra o demokraatė, tė
mbyllim anijen e shpuur, se po na u mbyt anija, si Varka e Farkės, na iku
edhe pushteti edhe kolltuku... mos u kurse o dorėshtrėnguari cingun, se do na
ndihmojnė edhe miiqtė, miku i miirė e paria e baardhė pėėr dit tzeez...
armiikuu i Ballukaanit... o burra ti blejmė e ti joshim me para, ti
ndėrtojmė edhe njė fshat pluus tuuristiik nbregdet, a ta ndajnė mes veti
kovaleshencėn... Sa pėr premtimet e Kėshillit tė Barinjve pėr
3000-4000 tvdekurit nga pluumbat qoorrogllu, pėėr Piramiiidat, pėr
Daamshpėrblimet e 97 p.e.r. pėr bizneset e daamtuura, pėr Tė Pastrehėt/Muhaxhirėt
e shek XX p.K,
dmth edhe Banesat e Zėna tė pronarėve privatė, pėr shlyyrjen e Vendimeve Gjyqėsore pėr
Pasuritė e Konfiskuura, pėr dėmshpėrblimet e tė burgosurve e tė internuarve
politikė, mos ta kenė hiē merak, nuk janė toonat. Ata mund ti marrin edhe
nga Opoziita, ose andej nga Paradaisi, se atje ka edhe prona, timare e
zeamete me bollėk, ka edhe virgjėresha hyjrije bardhoshe, ka djem tė pashėm
qė ju shėrbejnė e ju bėjnė freski me pupla palloi, ka me haangėr e me pii,
gjiith sa tdoni e sa tju dooj i maadhi baark i pangoopur, do keni rrush e
verė me esenca e beharna aromatike edhe kamfora aromatike, ujė tė lehtė
sensibėl, ujė tė raandė tė dyfishtė H2O5, nektar, ambrozinė e asfodel, sa do
tė dėshironi tė ktheheni edhe njė herė nė tookė... Kush e ka problem, u ka ikur afati prej tre
vjetėsh, qė nuk e kanė rikėrkuar, e shkrijmė fare atė institucion, ua humbim
Urdhėrat e Ekzekutimit nė Pėrmbarim, ia shtojmė % nė 50%, pse i kemi
gjykataat e togat e zeza ... yyp xhixhi, kėshtu e do ky Ne Populli/Mileti/Komi i
Shqiponjistanit/Arnautistanit e kemi edhe me Preambulė Kushtetute..., se mos
jemi ne tė parėt qė rrejmė... Po deri kur Shqiponja, pushtetarėt e saj, do tė
vazhdojnė kėshtu pa pikė dinjiteti?! Ėėė kolltukofagė demookraatė socialdemokratė,
ėhė sa shpejt i harruat premtimet, shtetin social... Apo doni ta rishkruani historinė, nga e djathta nė
tė majtė me shkrimin bustofredik, duke filluar nga fundi i Librit, sepse
Fundi kurorėzon Veprėn,
me titullin Gėrdiliada?!
Kėndo o Munzė, mėrinė e Kryeministrit, qė nė shumė
tkėqia e shtyu rrisku i keq i parashkruur, se shumė shpirtra tmėdhenj e tė
vegjėl me vlerė dy milion, ngrėnie ua bėri Kraterit tGėrdecit, edhe maraz e
gėzimin kuvendarėve, bjeri gajdes o
gajdexhi, bini bini defit e gėrrnetės sazexhi! Fort po shdrit kėrpurdha e po
xee, ēpe merr frima Rrapn e Jutbins, korrupsion i madh qi a plas, bini
Pushtetar e Opozitar o mė ju thaftė dora, mbani iso militantė, o mbuēeni mbuēee me
iso... Vaj tė madh ka sot Gėrdeci, Pazar tė Madh po bėn mistreci, u frynė
gėrdisėn kapot si kastraveci! Deliorgjia, djal i ri, ka marr rrugėn pėr
Ēarshi, sa mir npredha skrrapi kontaktori po mban tregti, hajre tkoft o
motra Hajri, pėr nan predha nkrater voorri o na ke shti, ooo baxhanakii o u
ka prii! Zgjidhe qeesen Badexhi, o financ ministri i zi, bixinec o me bodec, rrasja pallėn gjak
tkuq spec, si nPazarin Roskovec,
kush tllap o pėr politik, kemi prap Zvėrnec tri, ia shtypim kokėn stalinec! 15 mars o Gėrdec, faati i
parashkruur, nobuuz kalibra e qaf pate o robtoo o ti kan ngeec o
hej! MINISTRI FATMIR MEDIU- MILIONA NGA
TRAFIKU I ARMEVE Gazeta prestixhoze New York Times zbardh trafikun
e armeve nen kupolen shteterore nga Shqiperia ne Afganistan Pėr shkak tė kėrkesave tė qeverisė afgane pėr armė e
logjistike nga SHBA, Pentagoni vendosi tė nėnshkruante njė kontratė me njė
firmė AEY inc ne Miami e cila fitoi tenderin prej 300 milionė dollarėsh
janarin e shkuar. Kjo firmė drejtohej vetėm nga njė 22 vjecar Efraim
Diveroli. Ėshtė fakt se Diveroli ka siguruar municione qė ishin 40 vjecare tė
vjetra dhe te dekompozuara, dhe kėto i ka siguruar nga vendet e ish- bllokut
komunist. Por, pėr kėto municione Departamenti Amerikan i Shtetit dhe NATO
kane shpenzuar miliona dollarė pėr ti asgjesuar. Pėr tė blerė kėto municione
kompania e Diverolit ka pėrdorur nėnkontraktorė ose ndėrmjetės nga njė listė
federale kompanish tė dyshuara pėr trafik tė paligjshėm armėsh. Qė kėtu
fillon sipas artikullit tregtia e pandershme e armėve qė pėrfshin dhe
Shqipėrinė dhe qė pėrfundoi tragjikisht me Gerdecin. Artikulli mė tej thotė
se pas zbulimit tė gjithė aferave tė kompanisė sė Diverolit, kjo kompani u
pezullua kėtė javė nga gjithė kontratat e ardhshme federale. Gjithė historia u
zbulua vjeshtėn e shkuar nė Afganistan. Krejt rastėsisht njė prej koloneleve
afganė hap njė nga arkat e dėrguara me municione dhe prej andej dalin
municione tė prodhura mė 1966 nė Kinė. Koloneli afgan thotė: Ja cfarė na
japin pėr tė luftuar. Mė vonė kjo shėrbeu pėr hetuar kompaninė AEY tė
Diverolit, qė deri nė 2003 ishte krejt e panjohur, por qė u rrit nė kohėn kur
adminstrata Bush nxiti kontraktorėt privatė si elementė integrale tė
stratregjisė sė tij anti-luftė. Kompania e Diverloit u krijua nga Majkėll
Diveroli i ati i Eframimit nė 1999. Atėkohė Efraimi ishte vetėm 13 vjec.
Artikulli thotė se ambiciet e Eframimit qė fillimisht kishte vetėm 1%
aksione, ishin jashtėzakonisht tė mėdha dhe nisi tė bėnte kontrata tė mėdha. Me 2005 kur ai mbushi 19 vjec u bė president ii kompanisė.
Kjo kompani fitoi kontrate edhe per te derguar armė nė Irak ku biznesi
pėrfshinte njė kontratė 5.7 milionė dollarė. Por jeta dhe reputacioni i
Diverolit nisi te binte pėr shkak edhe tė disa problemeve me drejtėsinė
lidhur me vajzat apo edhe me patentė false. Nė tė gjitha ai mbrohej duke
thėnė se ishte kompani e rėndėsishme e kontraktuar nga vetė Departamenti
Amerikan i Shtetit dhe veprimtaria qė ai bėnte ishte e klasifikuar. Duke lėnė mėnjanė problemet personale te Diverolit,
i kthehemi aferės sė tij nė Shqipėri. Ai nisi tė blinte armė nga vendet e
ish- bllokut sovjetik: Shqiperia, Bullgaria, Republika Ceke, Hungaria,
Kazakistani, Mali i Zi, Rumania dhe Sllovakia. Problemi ishte se kėto
municione ishin edhe tė rregullta nga bunkerė me temperatura normale, por
edhe nga depot e ekspozuara, pra njė pjesė arsenali ishte e cilėsise sė
lartė, ndėrsa njė tjetėr ishte thjesht skrap i armatimeve tė abandonuara
sovjetike. NATO kishte kėrkuar qė armėt tė ishin jo mė tė vjetra se 10 vjet,
dhe kur blerja behej nga vetė SHBA apo NATO, procesi ishte i rregullt brenda
gjithė standarteve, paketim, testim transport etj. Njė vend shumė interesant per Diverolin ishte
Shqipėria, qė kishte njė stok tė tėrė municionesh shumica kineze tė viteve
60 dhe tė viteve 70. Fakeqėsisht 90% e municioneve nė kėtė vend ishin mė
shumė se 40 vite te vjetra. Problemet me Shqiperinė u evidentuan pikėrisht
kėtė muaj nga shpėrthimi i depos sė Gerdecit, ku sipas artikullit vdiqėn 22
persona dhe u plagosėn 300 tė tjerė. Por, problemi ishte se nė vlerėsimet
perėndimore pėr municionet shqiptare ishte evidente se Shqipėria hynte nė
programet e sponsorizimeve pėr shkatėrrimin e kėtyre municioneve. Gjatė 2007,
SHBA ka dhėnė 2 milionė dollarė pėr tė shkatėrruar armatimet e vogla dhe 2000
tonė municione nė Shqipėri. Sipas njė programi tė NATO-s, 16 vende tė tjera
perėndimore kontribuan me 10 milionė dollarė pėr tė shkatėrruar nė kėtė vend
8 700 tonė municione. Mes armatimeve qe do shkaterroheshin ishin dhe 104
milionė fishekė 7.62 milimetra, saktėsisht sasia e municioneve qė kompania
AEY kėrkoi nga agjencia shqiptare e eksportit tė armėve. Shqipėria ofroi pėr
shitje dhjetra miliona fisheke prodhim i viteve 50. Pėr ti testuar
kompanisė AEY iu dhanė 1000 fisheke, sipas Ylli Pinarit, drejtor i agjencisė
sė eskportit tė armėve nė kohėn e shitjeve. Por asnje perfomancė balistike
nuk u regjistrua, por fisheket u shkrepėn me dorė. Nė bazė tė kasaj prove,
AEY bleu mė shumė se 100 milionė fishekė me urdhėr tė Pentagonit. Kompania
punėsoi njė biznesmen lokal amerikan Kosta Trebicka pėr tė hequr municionet
nga arkat e drunjta dhe kutite metalike te mbyllura hermetike- per te bere
njė paketim standart qė i mbron nga lagėshtira dhe ndotja dhe qė siguron
lehtėsimin e transportimi nė terren. Por, Trebicka ka thene se Diveroli donte
ti hiqte nga arkat qė te reduktonte peshen e tyre dhe koston e transportimit
per te maksimimizuar fitimet. Te tjere zyrtare amerikane thane se qellimi
ishte te hiqeshin nga arkat qe kishin vulen e armaimit kinez. E ndersa me
municionet shqiptare, Diveroli siguroi furnizimin e Afganistanit, per
furnizimin e Irakut po kerkonte municione ne Republiken Ceke. Ne lidhje me
Shqipėrinė njė ndėrmjetės i mesėm misterioz hyri nė kėtė aferė. Kur Diveroli
nisi kėtė aferė, ai sugjeroi ne nje interviste se ishte ne dijeni te
korrupsionit qė do ndėrhynte nė kėtė marrėveshje. Cfarė ndodh nė Ministrine
e Mbrojtjes shqiptare? Kush eshtė i pastėr? Kėtė unė nuk e di ka thene
Diveroli ne nje interviste. Ndaj Diveroli nuk bėri marrėveshje direkte me
zyrtarėt shqiptare. Njė kompani ndėrmjetėse u regjistrua nė Qipro, Evdin Ltd,
qė blente municionin dhe ia shiste kompanisė sė Diverolit. Paketuesi amerikan
i pėrfshirė nė kėtė marrėveshje Trebicka, tha se ai dyshonte se qėllimi i
Evdin ishte tė transferonte parate tek zyrtarėt shqiptare. Shitjet sipas Trebickės ishin mister: Shqipėria
shiste municion tek Evdin pėr 22 $ pėr 1000 fishekė, ndėrsa Evdin ia shiste
AEY tė Diverolit pėr shumė mė tepėr. Diferenca sipas Trebickės ndahej me
zyrtaret shqiptare, me Pinarin, qe ishte kreu i agjencisė sė eksportit tė
armėve dhe me Ministrin e Mbrojtjes, Fatmir Mediu. Tani Berisha, Pinari
Mediu i kanė mohuar akuzat- thotė artikulli. Por Trebicka thotė se pasi
ngriti shqetėsimin pėr Evdin dhe Ministrine e Mbrojtjes, kompania u deturua
tė pėrjashtohej nga kontrata. Nė 11 qershor 2007 Trebicka dhe Diveroli bėjnė
njė bisedė telefonike pėr problemet e biznesit nė Shqipėri. Trebicka
regjistroi kete bisede dhe me vone ia kaloi hetuesve shqiptare. Biseda tregoi
se kompania amerikane ishte ne dijeni te korrupsionit ne Shqiperi dhe se
Heinrich Thomet, nje kompani shitese armesh zvicerane, qendronte prapa
Evdin. Diveroli ka thėnė se Thoment, ose i quajtur Henri vepronte si
ndėrmjetės nė kėtė biznes. Shkrimi citon bisedėn, qė ėshtė transmetuar nė
News 24 mes Diverolit dhe Trebickės. Ne fund Diveroli vendos qė tė
ngadalėsojė biznesin nė Shqipėri. Kjo ka shkuar lart e lart te kryeministri dhe i
biri, tha Diveroli. Unė nuk mund ta luftoj dot kėtė mafia. Ėshtė shumė e
madhe. Ata kafshė kanė dalė jashtė kontrollit- ka thene Diveroli. Nė emailat
e kembyera, Thomet mohon rolin zyrtar tek Evdin. Pėrfshirja e Thomet nė
marrėveshjen me Shqipėrinė ka qenė vetėm prezantimi i Diverolit tek partneret
dhe zyrtaret potenciale atje. Menaxheri i Pėrgjithshėm i Evdin Bogdan
Choopryna thotė se akuzat e Diverolit nuk janė tė vėrteta. Tani fakti se kush
e ka pronėsine ė Evdinit mbetet publikisht e panjohur. Evdin ėshtė
regjistruar nė 26 shtator 2006 njė javė pas fitimit tė tenderit tė Diverolit pėr
armėt nė Afganistan, sipas regjistrit zyrtar tė Qipros. Kompania thuhet se e
ka zyrėn nė Larnaka, Qipro dhe drejtor i saj ėshtė Pambos Fellas. Por
rezultoi se Evdin nuk ka zyrė as staf atje. Ndėrsa Fellas qė ndodhej brenda
tha se nuk ishte drejtor i Evdin, por njė drejtor i emeruar roli i tė cilit
ishte vėtėm tė regjistronte kompaninė. Shenja tė tjera tė cojnė perseri nė
Zvicėr. Pinari fillimisht u tha dy gazetarėve se kishte punuar me Evdin
nėpėrmjet Thomet. Por pasi gazetari ia tha kėtė Thomet, Pinari e ndryshoi
historine, duke iu referuar Fellasit dhe zyrės sė Evdin nė Qipro. Diveroli
gjithashtu tha se kompania qipriote drejtohet nga njė invidivid zviceran.
Vete Thomet ėshtė akuzuar disa herė pėr trafik tė paligjshėm armėsh edhe nga
grupi Amnesty International. Aktivitetet e tij gjithashtu kanė qenė
shqetėsuese nė Uashington. Tani mbetet nėn hetim kompania amerikane e
Diverolit dhe autoritetet po merren dhe me finalizimin e kontratės pėr
municonet nė Afganistan tė nisura nga kompania AEY. Ngarkesa e fundit e
urdhėruar nga AYE ėshtė firmosur mė 21 mars pėr 155 milionė dollarė
municione. Artikulli thotė se Rok Island Arsenal, autoriteteti kontraktues
pėr armėt nė afganistan po heton cėshtjen edhe me investigues qė kanė
vizituar Shqiėrinė dhe Afganistanin. Marre nga gazeta New York Times 27 mars 2008 MISS SHKODRA 2008 NEN SHENJEN E
BUNA 1 Agjensia e Spektakleve Buna 1, si nje nga te parat
ne vend dhe me te suksesshmet, vijon te promovoje gjeresisht vlerat dhe
shijet e preferuara te publikut. Duke kaluar nga njeri spektakel ne tjetrin,
nga njeri sukses tek nje tjeter edhe me i madh, Buna 1 jep shembuj te qarte
te menaxhimit te besueshem te artit shqiptar. Nder te paktat kompani
spektakli qe ka mbushur sallat me kapacitet me te medha ne vend, me emrat me
te njohur te skenes dhe ekranit, Agjensia e Spektakleve Buna 1 po
pergatitet dhuraten e rradhes, kete here per kenaqesine e artedashesve
shkodrane. Spektakli i bukurise Miss Shkodra 2008 do te
shpalose vlera te reja te nje tradite te re ne Shqiperi, por tashme te
konsoliduar bashke me sigurine qe jep nje emer si Buna 1. Konkursi I bukurise eshte ne nje nga
fazat me te rendesishme te tij, perzgjedhjen e 12 vajzave qe do te marrin
pjese ne naten finale me 19 prill 2008, ne teatrin Migjeni te Shkodres.
Producenti Arben Mazi dhe stafi i Buna 1 po perzgjedhin me shume kujdes
vajzat qe do te perfaqesojne bukurine shkodrane ne spektaklin kombetar Miss
Shqiperia 2008. Ekskluziviteti i ketij organizimi eshte per Shkodren vetem i
Agjensise se Spektaleve Buna 1, ndersa pjesmarrja ne kete aktivitet, eshte
nje mundesi e mire per te vene mbi koke kuroren e me te bukures se Shqiperise
e ne vijim te Miss Globe International, ekskluzivitet qe e ka vetem
Deliart Association me producent Petri Bozo. Tashme disa nga vajzat e
perzgjedhura, kane filluar te prezantohen edhe per publikun permes klipeve qe
transmetohen ne TV1 Channel, i cili eshte bashkorganizator me Buna 1 dhe
Deliart Association. E vecanta e ketij sezoni te Miss Shkodra 2008, eshte
perzgjedhja e tre vajzave qe do te perfaqesojne qytetin ne Miss Shqiperia
2008. Producenti Arben Mazi ka menduar qe nje vajze te perzgjidhet nga
publiku permes votimit televiziv me mesazhe ne numrin 1516, bazuar ne
videoklipet e transmetuara nga TV1 Channel. Keshtu, edhe publiku do te kete
mundesine dhe pergjegjesine te jape vendimin e vet per nje nga tre bukuroshet
shkodrane. Nderkohe, dy vajzat e tjera do te perzgjidhen nga nje juri
prestixhoze profesionale, e cila do te drejtohet nga i mirenjohuri Petri
Bozo. Ndersa vajza fituese, do te kete nderin qe ti vendoset kurora e Miss
Shkodra 2008 nga vete fituesja e edicionit te kaluar te Miss Shqiperia
2007. Surprizat e spektaklit nuk do te kete fund dhe producenti Arben Mazi
thote se nje pjese e konsiderueshme jane rezervuar per naten finale ne
teatrin Migjeni. Emrat me te njohur te muzikes, humorit por edhe skenes
shqiptare ne pergjithesi, do te jene pjese e nje shfaqjeje te paharrueshme,
te cilat per hir te realitetit, vetem Agjensia e Spektakleve Buna 1 ka
dhene prova se i realizon me sukses. Nje spektakelt si Miss Shkodra 2008, konkurs i vecante por edhe i
veshtire per tu realizuar, eshte drejt kulmimit me perzgjedhjen perfundimtare
te vajzave me te bukura te qytetit e me gjere. Per te gjitha pjesemarreset,
por ne menyre te vecante per tre fituesit, do te celen te tjera mundesi, te
tjera horizonte, mes te cilave edhe fama dhe perfitimet e natyrshme qe vijne
prej saj. E ne kete kendveshtrim, kontributi i Agjensise se Spektakleve Buna
1, merr vlera te tjera pervec artit, edhe promovimit te asaj qe Shkodra e
Veriu, ne shekuj jane identifikuar: bukurise fizike por edhe shpirterore. Natyrisht, per te ruajtur deri ne fund kersherine e atyre qe do te kene
mundesi ta ndjekin ne salle evenimentin, por edhe te tjereve qe do ta
percjellin permes valeve te TV1 Channel, producenti Arben Mazi nuk jep shume
detaje. Une jam ne pune intensivisht deri naten e shfaqjes. Vetem atehere
une marr fryme lirshem dhe ndjek ecurine e nje pune te gjate, e cila ka
vijuar me muaj, per te nxjerre vetem per nje nate nje shfaqje te kompletuar
ne te gjithe komponentet e saj. Kur une marr ne perfundim duartrokitjet e
spektatoreve dhe vleresimet e telespektatoreve qe e ndjekin me pas nga
shtepite e tyre spektaklin, ndjehem i clodhur dhe i gatshem per tu hedhur ne
nje projekt tjeter. Vetem atehere mund te them se ia kam arritur. Dhe ne
fakt, deri tani, fale mbeshtetjes se dashamiresve te artit dhe kultures ne
mbare vendin, mund te them se ia kam dale te sjell vlera te preferuara nga
publiku dhe ne momentin e duhur, thote producenti Mazi, i cili falenderon
disa bisnese qe e mbeshtesin artin ne Shkoder, edhe pse ai por edhe te tjere
jane te bindur se kontributi i tyre duhet te jeme me i madh. Nese ka nje
vlere me te cilen Shkodra eshte krenuar, do te krenohet, eshte prezantuar me
dinjitet dhe do te prezantohet, eshte pikerisht arti, vlerat e te cilit nuk
humbasin asnjehere. Aq me teper, kur ato menaxhohen me aftesine e Agjensise
se Spektakleve Buna 1, ku vetem emri dhe eksperianca jane garanci per
arritjen e suksesit, edhe per spektaklin e Miss Shkodra 2008. Alda DELIJA |