nr. 97 / 18 tentor 2006
"GJERMANIA E VOGĖL" NĖ BALLKAN Brenda madatit gjerman do tė forcohet ligjshmėria e
brendshme politike e Kosovės, pėr ēka Gjermania shquhet me zbatushmėrin e vet
ligjore, tė shpresojmė pėr mė shumė ligjshmėri nė Kosovė me madat Gjerman Bekim REXHEPI Prej 01 Shtatorit administrata ndėrkombėtare nė Kosovė do tė udhėheqet
nga dy gjermanė, nė vendet mė kyqe. Joackim Ryker nė postin e
kryeadministratorit tė UNMIK-ut, dhe Roland Kather nė postin e gjeneralit tė
trupave nderkombėtare tė KFOR-it. Ėshtė rastėsi apo hera e parė qė kėto dy
poste vijnė nė diktatin e njė vendi, dhe mė shumė se kaq duket se Kosova
ėshtė shėndėrruar tani nė njė Gjermani tė vogėl politike nė Ballkan. Derisa nuk pritet njė kohėzgjatje me njė adaptim tė ri, tė stafit
politik ndėrkombėtar nė Kosovė, pakkush mund te shpreh brengosje nė
mosvazhdimėsinė e negociatave edhe pse ato janė me plotė probleme
teknike-politike. Ndryshimi i stafit ndėrkombėtar nuk do tė ngadalsoi ritmin
e zhvillimeve tė kėtyre negociatave sepse ato janė nisur mė qėllim qė tė
arrihet njė marrėveshje mes palėve konfrontuese, para se te shkohet nė
imponim te marrėveshjesė. Kėto negociata padyshim kanė kosto tė lartė dhe pak
a shumė ka qasje nė to sepse ato siē dihet tashmė menagjohen nga grupi i
kontaktit, i cili siē dihet nuk jap llogari, por nė fakt kėrkon llogari nga
pjesmarrėsit negociues, te cilėt gjithėsesi duhet tė janė te vetdijshėm. Ndofta gjatė kėti administrimi gjerman tė Kosovės do tė mund tė ndodhi
"veprimi politik" i pėrcaktimit tė statusit politik tė Kosovės me
"pavarsi" dhe ky akt do te mund tė jetė edhe njė vendimi historik,
pasi qė Gjermania ka merrė roli mė garantues nė vendimet politike Evropiane. Kosova ėshtė problem Evropian, i tillė ka kenė, por neglizhenca dhe
paaftėsia e institucioneve evropiane ndaj problemit tė Kosovės, e ka rėnditur
atė nė problem ndėrkombėtar. Kosova akoma pjesėrisht mbetet problem
nderkombėtar sepse disa institucione nderkombėtare nuk e kanė pėrfunduar
misionin e tyre, janė akoma nė funksionet politik. Por, funksioni i institucioneve ndėrkombėtare po e zbret barrėn e vet
tek ato evropiane mė qėllim tė pėrmbylljes se misionit tė vet, duke marrė
misone tė tjera nė vatrat e krizave siē kemi nė lindje. Pėr njė tėrheqje tė
ngadaltė nuk ka mėdyshje, sepse janė mė te qarta implikimet e politikės
evropiane, rreth problemit tė Kosovės, dhe synimi i fundit pėr futje nė
gjirin e vendeve integruse tė BE-sė. Nuk mund tė anashkalojmė edhe skepticizmin e shumė refugjatve
shqiptarve qė janė kthyer nga Gjermania gjatė luftės, tė cilėt asaj kohe
mbetėn mes dy zonave: te interesit tė Gjermanisė qė sa mė parė ti largoj
refugjatėt kosovarė ( me pėrjashtime te atyktushme)
dhe interseit te regjimit serb qė kėtyre njerzėve t'ua shtoi edhe mė shumėn
vujtjen me dhunė sistematike. Pra skepticizmi pėr stafin gjerman duket i
pranishėm, por gjithsesi duhet forcuar bindjen se brenda madatit gjerman do
tė forcohet ligjshmėria e brendshme politike e Kosovės, pėr ēka Gjermania
shquhet me zbatushmėrin e vet ligjore, tė shpresojmė pėr mė shumė ligjshmėri
nė Kosovė me madat Gjerman. KRYEBASHKIAKU I ARDHSHEM I SHKODRĖS, NJĖ BISNESMEN
SHUMĖ I FUQISHEM Qyteti i Shkodrės ze njė vend ne eliten e qyteteve dhe jo vetėm atyre
shqiptare. Tregtia shumė e hershme me Venedikun, Venecian e sotme; shkollimi
e pergatitja e kapaciteteve ne universitetet me prestixhoze tė Evropes
Perendimore, e ka bėrė Shkodren njė nder qytetet me tė zhvilluara dikur. Ndėrsa sot, Shkodra ėshtė kjo qė ėshtė! Ne kėto 16 vite demokraci,
njerezit kane qene tė prirur tė votojne partite, jo kapacitetet intelektuale
dhe tė ndershme. Me kete percaktim, nuk duam tė fyejme asnjerin prej ish-
kryebashkiakeve apo atyre aktuale, vetėm se duam tė sjellim ne vemendjen e
opinionit: perderisa nuk kane punuar mirė, fjala vjen si ne Ėshtė e qartė se ka ikur qartazi koha e "Ikonave Partiake".
Kete here, pėr tė miren tone dhe tė Shkodrės, kurrsesi nuk duhet tė
politizohet figura e kryebashkiakut tė ardhshem. Janė tė shumte emrat, tė cilet para "perdeve tė partive"
perfliten si kandidate, me shumė politikisht se bazuar ne vlera dhe
kapacitete reale tė individeve. Ndėrsa ne, thjeshtė do tė percjellim emrat qė
perfliten si kandidate, por pas "perdeve tė partive". Jemi tė
bindur se qytetaret e Shkodrės, nuk e dine qartazi se cilave ngjyra politike
u perkasin emrat qė do tė permendim, siē edhe do tė vleresonin me shumė se
kolorin, aftesine e spikatur ne sferen e bisnesit qė kane menaxhuar nder
vite. Nga ana tjeter, emrat qė ne do tė percjellim me vijim, nuk do tė kishin
asnje problem tė kandidonin pėr sejcilen prej partive tė spktrit politik
shqiptar. Gjithcka mund tė zyrtarizohet vetėm kur neper podiume apo tribuna,
partite do tė cirreshin me premtime boshe si deri tani, duke iu vene
kandidateve nga njė "targe" politike nga pas. Si kandidate potenciale pėr kryabashkiak tė Shkodrės perfliten emrat e
Paulin Radovanit, Ismail Ahmetit, Sait Fishtes, Gjergj Leqejzes, Tom Doshit,
Agron Celes, Ardi Kimces. Janė qė tė gjithe bisnesmene tė suksesshem ne
sferat qė kane zgjedhur dhe normalisht asnjeri prej tyre, nuk do tė kete
nevoje "tė mjele" tė shkreten bashki tė Shkodrės! Deri me tani, ngjitja ne karriken e kryetarit tė Bashkise Vezhguesi Politik Shqipėria 1 euro dhe 5 grosh zehėr mediatike Nga Albert Vataj Shqipėria 1 euro ka qenė dhe vazhdon tė jetė njė nga trajtesat e
shumėfishuara nė formate dhe kėndvėshtrime tė ndryshme. Nė ballė si gjithnjė
ata qė me statusin e mendjendriturit kėrkojnė tė diktojnė nė gjithēka dhe pėr
ēdo gjė parimet dhe mendėsitė e tyre si tė vėrtetėn e kulluar. Dhe kėta jo
rastėsisht janė mė tė flaktit e vėnies nėn fre tė kėsaj shitje tė
Shqipėrisė. Nuk marr pėrsipėr tė ndal karvanin e kundėrshtarėve tė platformės
Berisha, Shqipėria 1 euro, sikurse nuk mė shtang zelli i kėtij vėrtiku,
tė tė gjithė atyre, qė duke u pozicionuar kundėr, mendojnė se do ti bėjnė
shėrbimin mė tė mirė kėtij vendi dhe perspektivės ekonomike tė saj. Megjithė
gatishmėrinė pėr tė ofruar me bollėk argumentet e tyre si kundraargumente tė
promovuesit tė kėsaj platforme, kėta syresh u orvatėn tė dėshmojnė, jo vetėm
se janė kundėr ēdo gjėje, pas sė cilės vjen Berisha, por se patologjia e tyre
nuk i ndal tė luajnė heretikun nė kushtet kur vendi ynė pėrpėlitet nė tė
sotmen e njė
biznesi mė shumė artizanal se sa profesional dhe perspektiv. Ata harruan se
me Shqipėria 1 euro ishte njė ftesė pėr biznesin e huaj, pa lėnė jashtė
kėtyre portave dhe biznesin Nisma e qeverisė e shpallur nga kryeministri Sali Berisha, ėshtė bėrė
shumė tėrheqėse edhe pėr vetė emrin qė mban "Shqipėria 1 euro",
megjithėse shumė nga kundėrshtarėt u nisėn pikė sė pari nga pagėzimi i kėsaj
nisme, pėr tė shfryrė tėrė mllefin e tyre kundėr qeverisjes aktuale dhe
drejtuesit tė saj. Natyrisht qė artikulimi nuk merr pėrsipėr tė jetė tregues
i gjithė asaj qė nė vetvete pėrmban "Shqipėria 1 euro". Ai ėshtė
njė konvension, njė artikulim, njė etiketė dhe nuk merr pėrsipėr tė dėshmojė
mrekullinė e botės. Mrekullia "Shqipėria 1 euro", nė vetvete ėshtė dhe shpresohet tė
jetė ajo qė mbart nė vetvete zbatimi i kėsaj nisme, kurrsesi jo tė merret
kallp si njė emėrtesė apo trofe politik. Ajo qė tė acaron nė kėtė mishmash mediatik pėr "Shqipėria 1
euro", ėshtė se e gjithė vija e
parė e frontit kundėr kėsaj nisme janė prototip tė mbylljes sė hesapeve pėr
vete dhe familjet e tyre. Atyre as se u shkon ndėr mend se ka ende familje qė
kacafyten ēdo ditė me mundėsitė e mbijetesės. Se ka fėmijė qė u derdhen sytė
e u plas zemra para vitrinave plot shkėlqim, ndėrsa fėmijėt e tyre, ēfarė u
sheh syri ua mbėrrin dora, sezonin e pushimeve i bėjnė jashtė vendit, edhe
vizitėn mė tė rėndomtė shėndetėsore preferojnė ta bėjnė po kėshtu, jashtė
vendit. Janė kėta, tė cilėt pasi kanė humbur ēdo lidhje me realitetin real,
jo atė virtual me kėtė vend, marrin rolin e flamurtarit pėr tė mbrojtur
Shqipėrinė qė Berisha don tua shesė tė huajve. Pėr ta ky vend ėshtė njė
lopė, tė cilėn duhen ta kullotin tė tjerėt e ta mjelin ata vetė. Por ndėrsa
kjo filozofi ēdo ditė e bėhet gjithnjė e pamundur pėr shijet e tyre,
shfrytėzojnė ēdo mundėsi pėr tė dėshmuar patriotizmin e tyre kotrastues nė
emėr tė fjalės sė lirė dhe mendimit intelektual. Deri mė tash nuk mėsohet qė nė media apo nėpėr forume tė bėhet njė
debat profesional rreth "Shqipėria 1 euro", dhe tė analizohen
pėrparėsitė dhe defektet qė mbart ajo nė vetvete. Por kėto mėndje tė ndritura
nuk kanė nge tė ulen e tė shohin me dėshirėn e mirė diēka qė i pėrket tė
sotmes dhe tė ardhmes sė ekonomisė dhe biznesit shqiptar. Njė tjetėr krim nė
tė cilin ata janė pjesėmarrės aktiv, ėshtė se ata nuk janė tė paformuar pėr
tė mos marrė vesh se ēfarė propozon dhe garanton "Shqipėria 1
euro", dhe se pas saj nuk ėshtė
se fshihen vetėm arsye, rreth tė cilės duhet ngritur njė mur i lartė
kundėrshti dhe anatemomi. Ata janė tė vetėdijshėm profesionalisht, por jo
politikisht se "Shqipėria 1 euro",
ėshtė nė vetvete strategji qė ofron krijimin e njė klimė tė pėrshtatshme dhe tėrheqėse
biznesi pėr investitorėt e huaj dhe vendas. Nisma "Shqipėria 1
euro" duket sikur drejtohet vetėm mė kahje nga biznesit tė huaj, ose tė
paktėn kėshtu u tingėllon kavalėrisė sė kundėshtarėve politike tė Berishės,
por nė fakt ėshtė njė nismė qė mbėshtet dhe biznesin Se ky 5 groshė gallate midiatike nuk ėshtė e interesuar, mė sė paku e duruar
tė kuptojė e tė pėrpiqet tė kumtojė se Shqipėria 1 euro ėshtė njė ēmim
simbolik qė u vihet tė gjitha shėrbimeve dhe lehtėsirave qė mund t'u ofrojė
shteti shqiptar investitorėve, me synim rritjen e kapaciteteve tė punėsimi,
nivelit tė pagave tė punėtorėve, tė rrisė produktin pėr eksport, sepse
nėpėrmjet kėtyre parametrave arrihet tek qėllimet finale ndryshimin e
parametrave tė derisotėm tė mirėqenies. E nė tė tėren e kėsaj, kjo nė
prezantimin e Shqipėrisė nė fushėn e ekonomisė, me nivele bashkėkohore dhe
qasjen pėr tė bindur botėn dhe kėtė kavaleri zullumqare mediatik se nė
Shqipėri nuk janė venitur shanset e bėrjes sė shtetit, tė garantimit tė
parametrave pėr ta ndjerė vetėn jo tė diferencuar, jo njė qen qė pret ti
hedhin njė kockė. Anipse politika vijon tė bėjė gabime, por jo kaq vrastare. Dosjet e Sigurimit tė Shtetit
dhe zgjedhjet nė prag Nga Sokol Pepushaj Dosjet e Sigurimit tė Shtetit
dhe regjimi i Enver Hoxhės kanė risjellė nė skenėn politike shqiptare
konfrontime dhe pėrplasje. Sėrish kjo ka shėrbyer si mollė sherri dhe njė
dinamikė e re e gjallėrimit tė betejės mes palėve politike. Jashtė kėsaj
vorbulle ėshtė pėrfshirė dhe shkrimtari shqiptar Ismail Kadare. Ai ėshtė
pėrplasur me historianin dhe politikanin Paskal Milo. Ky i fundit e ka akuzuar
atė si shėrbėtor tė regjimit dhe Enver Hoxhės, deklaratė kjo qė vjen pas asaj
tė bėrė nė Pezė qė nė thelb pėrmbledh njė vlerėsim pėr diktatorin e fundit
komunist. Gjithashtu nė Kuvend Kryeministrit i kanė treguar teserėn e tij tė
anėtarit PPSH-sė. Sakaq Shqipėria e gjen vetėn nėn retė e zeza tė debateve
mbi komunizmin dhe veprimtarinė famėkeqe tė Sigurimit tė Shtetit. Rikthehet sėrish nė konturimin e gjenerimit
tė politikbėrjes shqiptare hapja e dosjeve tė Sigurimit tė Shtetit. Yshtjen
pėr tu bėrė katalizator i njė klime jostabile politike, dosjet e Sigurimit e
diktoi njė rezolutė qė duhet tė mbahej nga Kuvendi i Shqipėrisė nė lidhje me
qėndrimin ndaj komunizmit. Nėse shtetet e tjera tė lindjes e konsiderojnė
kapitull tė mbyllur kėtė transparencėn e pastėrtisė sė figurės sė
politikanit, ndryshe ngjet nė Tiranėn zyrtare. Gjithnjė ėshtė gjurmuar dhe
kapur njė arsye qė rikthimi tek e kaluara komuniste tė shėrbejė si koperturė,
pėr pėrfitim kohe dhe devijim nga problematika urgjente me tė cilėn pėrballet
realiteti politikė shqiptarė. Anipse kjo gjen njė arsye tė koherėncės pėr
faktin se duke nxjerr dosjet pėrpiqet ti bėhet me dije apo tė tentohet tė
vihen nėn fre pretendimet e eksponentėve tė ndryshėm tė rekrutuar nga
Sigurimi i Shtetit, tė cilėt tash qė po gatitet gjella elektorale vihen re
qasjet e tyre pėr tu bėrė pjesė e politikės. Natyrisht veē atyre qė tashmė
janė njė faktor nė politike. Ende nuk ėshtė bėrė ashiqare e
njohur pėr miletin, se pse dėshtuan nismat e tjera pėr hapjen e dosjeve,
sikurse ka pak gjasa qė edhe kjo ndėrmarrje tė ketė njė fat tjetėr, veē atij
qė kishin pararendėsit, dėshtimin. Duhet tė pyesim se ēfarė u bė mė ligjin
pėr pastėrtinė e figurės sė politikanit. Kujt iu ofrua pensioni politik nė
kėmbim tė veprimtarisė sė tij nė shėrbim tė komizmit. Realisht asnjėrės palė
nuk i intereson njė qėndrim korrekt dhe pėrfundimtar pėr sa i pėrket
imunitetit anti-spiunė qė duhet ti injektohet klasė politikės shqiptare.
Mungesa e vullnetit tė mirė, si nė tė gjithė gamėn e ligjbėrjes apo shtetformimit
ėshtė njė tregues. Edhe kjo nuk kishte se si tė ishte pjesė e pėrjashtimit
nga kjo logjikė e mbrapshtė. Implikimi nė Sigurimin e Shtetit duke mos bėrė
pėrjashtim kahesh dhe pėrfaqėsuesish politik, mbahet si kryearsyeja se pse
kėsaj maskarade nuk i ofrohet njė vlerė pėrfundimtare. Nė tė pėrgjithshmen e
logjikimit, mbi bazėn e sė cilės ėshtė dhe vijon tė dirigjojė shtetin
shqiptarė mbetet ai qė mund tė konsiderohet si konstatim dhe preferohet tė
trajtohet si paragjykim. Konkretisht politika shqiptare ėshtė pjesė e asaj
doktrine se nėse nuk ke qenė i pėrfshirė dhe nuk kė shėrbyer nė Sigurimin e
Shtetit, nuk ka shanse tė bėsh karrierė nė politikė. Nė kėto kushte si mund
tė mos jesh skeptik se do ti jepet fund njė herė e pėrgjithmonė hapjes sė
dosjeve, vėnien para pėrgjegjėsisė morale, politike dhe ligjore tė tė
pėrfshirėve nė tė dhe shkėputjen nga kthetrat e komunizmit. Ka shumė tė ngjarė qė
shtetbėrjet e popullpėrfaqėsitė tė kenė si tepėr politikanė tė
pėrfshirė nga zelli dhe patriotizmi pėr ti shėrber regjimimit mė antihumane
qė ka pėrcjellė civilizimi. Individė tė ndryshėm, qė janė
ose jo tė kėrcėnuar nga kjo domosdoshmėri dhe qė fatalisht janė prezent,
natyrisht qė nuk kanė pritur momentin e fundit tė pėrballen me tė vėrtetėn e
hidhur tė pėrgjegjėsisė pėr shėrbimin qė i kanė kryer diktaturės komuniste.
Dhe koha ka qenė nė kahun e tyre. Nuk ka frenuar politika selektive e
sundimit as tė majtėt e as tė djathtėt tė ekzekutojnė, tė zhdukin apo sė paku
tė manipulojnė dosjet e tyre. Gjithsesi mbetet pėrsėri pėr tė shpresuar se jo
tė gjithė dėshmitė e regjimit tė Hoxhės tė jenė zhdukur. Duhet tė jemi tė
ndėrgjeshėm se pak mundėsi ekzistojnė qė tė mos jetė e vėrtetė, se njė pjesė
e konsiderueshme e atyre dosjeve janė ekzekutuar. Si e majta, disi mė e
anatemuar nga kjo pėrgjegjėsi politike, ashtu dhe e djathta, jo mė pak aktive
nė shėrbimin qė eksponentė tė saj i kanė ofruar regjimit tė Enver Hoxhės, tė
dyja sa kanė mundur kanė bėrė qė tė jenė duarlarė. Kėto Ponc Pilat tė
shtetit, Parlamenti e tollovi-partive mendojnė se do tė mbeten tė tillė deri
nė fund, duke pagėzuar engjullizimin e tyre. Nėse ata dosjet i kanė
ekzekutuar, ndėrgjegjja e tyre dhe vullneti janė tashmė binarėt prej tė
cilave nuk mund tė dalė treni i filozofisė dhe vullnetit politik qė
pėrfaqėsojnė. Ajo qė pėrbėn Thembrėn e
Akilit tė kėtij riciklimi, mendoj se nuk ėshtė dhe aq pėrllogaritja e
vlerave pėrfundimtare dhe divorci me tė kaluarėn e errėt tė komunizmit, se sa
trajtimi si mekanizėm politik qė njėra palė pėrpiqet ta konvertojė nė armė pėr
ta mėsyrė palėn tjetėr. E thėnė telegrafisht, ky mbetet njė mjet i luftės
politike, e kurrsesi njė filozofi e re me tė cilėn duhet tė mishėrohet
politika. Nėse Gjinushi akuzon se pushtetėmbajtėsit i kanė zhdukur dosjet,
gjė tė cilėn e kishin bėrė edhe ata vetė mė parė, dėshmon se edhe kėsaj here
shkėputja nga brigjet e tė djeshmes komuniste do tė jetė shumė e vėshtirė pėr
anijen e politikės shqiptare. Ata e pėrdorin si fushėbetėjė
politike, jo si njė shkėputje pa kthim nga komunizmi, motiv qė orientoi shumė
shtete tė Lindjes pėr tė vendosur pozitat e tė tashmes pa anatemime tė sė
djeshmes komuniste. Edhe kjo sajesė ka gjasa tė ketė njė fund pa lavdi. Koha
pėr politikėnt shqiptare shfaqet gjithnjė e mė shpesh si element shumė i
rėndėsishėm. Kjo ngase vetė politika vuan nga tė qenit aktive, efektive, e
pėrgjegjshme dhe e vendosur pėr ti shkuar gjėrave deri nė fund. E kujt
konkretisht i intereson pėrfitimi nė kohė qė do tė zaptojė ēėshtja e hapjes
sė dosjeve tė Sigurimit tė Shtetit. E para- Opozita si katalizator
i kėtij reaksioni duke u gjendur pėrballė njė vendosmėrie kushtetuese pėr
zhvillimin e zgjedhjeve brenda kėtij viti dhe duke u gjendur pothuaj e
papėrgatitur pėr njė pėrballje elektoralė, e motivuar politikisht zgjon ethe
tė sė kaluarės duke i kthyer nė kapacitete qė gjenerojnė zallamahi politike
dhe terren kohor. E dyta- E majta duke e parė
veten para tė pamundur pėr tė ecur ende nė frenimin e ndezjes sė motorėve
elektoralė, e konsideron ēeljen e problemit komunizėm dhe dosje si njė
territor shumė tė favorshėm pėr tė yshtur drejt njė pėrcaktimi kohor tė ditės
sė pėrballjes elektorale pėr pushtetin vendor. Pra e gjithė ajo qė duhet tė
kuptohet rreth kėsaj trajtese disi bjerrakohėse ka gjasa tė ketė njė lidhje
kryekėput me zgjedhjet dhe akomodimin e plotė qė e majta kėrkon tė realizojė
pėr tė mos rėnė nė grackėn e zgjedhjeve tė pėrgjithshme parlamentare ku ajo
pėsoi njė humbje fatale. E bindur se respektimi i afateve kushtetuese pėr
zhvillimin e zgjedhjeve do tė jetė njė vrastare politike, ajo po tė pamundurėn,
po e kundron si tė justifikueshėm ēdo mjet qė i shėrben qėllimeve tė saja
politike. Por nuk e gjen veten jashtė kėtyre etheve paraelektorale dhe hapjes
sė dosjeve tė Sigurimit tė Shtetit komunist edhe e djathta. Mbi tė rėndojnė
shumė akuza, besueshmėria e tė cilave pak rėndėsi ka nė kėtė rast nėse ka
bazė tė vėrtetė ose jo. Gjithsej ajo mbetet e shėnjuar, sikurse nuk mund tė
fshij me asgjė atė pėrgjegjėsi qė mund tė ketė nė njė rast tė tė qenit pjesė
e anatemimit politik qė rrjedhon nga shėrbimi qė mund tė jetė ofruar prej
tyre pėr Sigurimin e Shtetit. Hapjen e dosjeve nuk e
konsideroj si kataklizmi politike, por koha qė preferohet ti ofrohet kėsaj
mė duket jo mė pak e rrezikshme. Sikurse shėrimi nga kjo plagė qė rizgjohet
sa herė qė politika tentodoset, ėshtė domosdoshmėri. Tani kur i gjithė
spektri politik duhet tė dėshmojė vullnetin e mirė dhe gadishmėrinė pėr tė
ofruar zgjidhje tė standardeve duhet edhe kėsaj zallamahie politike ti
gjendet njė zgjidhje. Mend kemi, anipse Fishta na kujton se pamporrin e
shkarpave preferuam. O borra. Vendi ka ngelur zė zgrip. Politika bjeri ti
biem, smund tė jetė njė produkt i punės dhe shėrbimit qė politika dhe
politikanė i bėjnė atyre qė o ofruan vullnetin pėr ti pėrfaqėsuar dhe
mbojtur. Tendenca e politikės shqiptare pėr tė pėrdorur mekanizma stopues
ėshtė njė fenomen qė hedh dritė mbi mungesėn e njė pėrgjegjėsie politike,
patologjike kjo. Kėta nuk janė rregulla loje. Dhe nuk pėrbėn ndonjė tė
papritur asgjė qė ka lidhje papėrgjegjėsinė dhe mungesėn e sensit dhe etikės
politike. Pas grushtave, shqelmave, banaliteteve, trimėrive dhe kthimit tė
foltores sė Parlamentit nė njė vrimė haleje ku politika mėrmjerr, duhet tė
gjendet pakēka pėr tė mos vrarė pėrfundimisht shpresat se ky vend mund tė
bėhet, se nė kėtė vend nuk do tė drejtojnė ata qė mbollėn ferr e tani
kėrkojnė tė bėjnė profetin. Tamtamet e politikės shqiptare si pėr hapjen e e
mbylljen e dosjeve, pėr mocion besimit e mosbesimi pėr Kryeministrin, pėr
hidh e prit, janė tashmė logjika e cicmicit. Veē varfėri, amoralitet, mungesė
vullneti, kolaps politik, debate shterp, bilbilenj e tollovitje, nuk di se
ēdi tjetėr ajo pjesė e politikės qė pėr tė bėrė oponencė nuk pėrjashton ēdo
mjet. Konsulli
italian Roberto Orlando dhe Shkodra nė tre vite Konsulli edhe i rreptė, edhe i dashur,
edhe kėmbėngulės, edhe reflektues, edhe korrekt, edhe shumė i gjetur nė
veprimtari, tamam si njė qytetar elitar, i kryeqendrės sė Veriut shqiptar,
Roberto Orlando, tashmė njė kontribut i vyer. Shkodra nė tre vite tė punės sė
Konsullit Orlando ka ndjerė eksperiencėn e tė dhėnave sistematike nė rritje,
tė drejtpėrdrejtė, por edhe seleksionuese qė kanė ndikuar nė kulturė, art, nė
dijen e vetėdijen pėr liritė, tė drejtatm, por edhe detyrimet njerėzore qė nė
njė testim procesesh mendojmė se e radhit nė faza afėr pėrfshirjes nė kanalet
e njė ekuilibri energjik e civilizues nė konturet e forta e kalldrėmin pėr
rrugėtim drejt Europės. Pra, tre vitet e punės sė tij janė shembulli i
funksionimit profesional dhe korrekt tė njė pėrfaqėsie diplomatike. Si njė
dallėndyshe e parė e rikthimit tė konsullatave nė Shkodėr, pas periudhės sė
gjatė tė diktaturės komuniste, selia diplomatike italiane ka krijuar njė
stereotip qė do u shėrbejė si shembull edhe tė tjerėve, qė do ishte mirė ta
pasonin. Realisht, ndjejmė vėrtet keqardhje pėr
largimin e njė miku tė shquar qė dinte tė ishte shumė i ēiltėr brenda
rregullave diplomatike. Jo vetėm kaq. Ndjejmė keqardhje edhe pse po na
largohet njė bashkėqytetar. Por ama, ndjejmė edhe kėnaqėsi, edhe krenari, pasi
megjithėse po largohet pas Ne, botėrisht njihemi si gazetė kritike,
normalisht duke qenė njė dritare e mendimit tė lirė intelektual shqiptar, por
ndjejmė vėrtet se pėr Orlandon, ndoshta kemi shkruar mė pak se meritonte. Mbi
gjithēka ka reflektuar korrektesė dhe profesionalizėm. Edhe me rreptėsi e
kėmbėngulje. Karriera e tij 10-vjeēare do tė vijojė
vrullshėm nė Ambasadėn e Italisė nė Britaninė e Madhe. Ėshtė njė vlerėsim i
merituar nga Ministria e Punėve tė Jashtme tė Italisė, e cila ka vlerėsuar
aktivitetin diplomatik tė Orlandos, gjatė viteve tė shėrbimit nė Ambasadėn nė
Tiranė fillimisht, por veēmas nė tre vitet e drejtimit tė Konsullatės nė
Shkodėr. Nė kėtė Shkodėr qė ėshtė vėrtet e vėshtirė, jo vetėm pėr njė arsye,
dy apo tri. Pėr ata qė e kanė njohu nga shumė afėr, ishte vėrtet njeri i
sfidave, madje edhe i pranonte me kėnaqėsi e maturi. Miku i Gazetarėve,
njeriu i drejtė nė gjykim e veprim, qytetari i nderit i Shkodrės, do tė jetė
nė Britani. Ambasada Italiane nė Mbretėrinė e
Bashkuar ėshtė mė e rėndėsishmja pas asaj nė SHBA, tregues ky i qartė
i pėrzgjedhjes qė bėhet pėr personelin. Bazuar nė punėn e tij, por edhe nė
marrėdhėniet e shkėlqyera tė bashkėpunimit me mediat, ku veēohet Shqipėria
Etnike nga mediat e shkruara dhe TV Rozafa nga televizionet lokale, por
edhe nga ēka ka ofruar nė tre vitet e shėrbimit nė Shkodėr, Roberto Orlando
ėshtė etiketuar me mirėnjohje, me respekt, sigurisht tė merituar, jo vetėm si
diplomat, por edhe si individ mjaft human dhe rigoroz nė zbatimin e detyrės
sė tij. Por nuk ėshtė ky qėllimi i kėtij shkrimi. Qėllimi ėshtė evidentimi i
vlerave tashmė tė njohura tė Orlandos dhe tė Konsullatės sė Italisė, si njė
nga promotorėt e stimulimit tė zhvillimit tė gjithanshėm tė Shkodrės e tė
Veriut gjeografik shqiptar. Akordimi i titullit mė tė lartė Qytetar
Nderi i Shkodrės, nga Kėshilli Bashkiak, ėshtė njė tregues i cili mendojmė
se duhet tė ndiqet edhe me njė nderim nga Kėshilli i Qarkut Shkodėr, pėr vetė
kontributin e diplomatit italian qė ky qytet 2400-vjeēar nuk mund ta harrojė
kurrė. Asnjėherė ai nuk ėshtė ndalur nė Vizat e
Verdha tė qytetit, por ka qenė i pranishėm edhe nė Malėsinė e Madhe e Vaun e
Dejės, edhe nė Burrel, edhe nė Lezhė, edhe nė Pukė, edhe nė Kukės. Tregues tjetėr i vlerėsimit tė merituar,
ka qenė edhe vlerėsimi i mediave pėr punėn korrekte, profesionale, nė lartėsi
tė Konsullit Orlando. Unioni i Gazetarėve Profesionistė tė Veriut shqiptar, i
ka akorduar titullin e lartė Mirėnjohje pėr aktivitetin nė shėrbim tė
rajonit tė Veriut, por edhe pėr transparencėn dhe marrėdhėniet e instaluara
me gazeta, televizione, radio vendore dhe kombėtare. Gazeta Shqipėria
Etnike, e njohur si mė tė rreptat, si mė kritizeret e shumė individėve, e
shumė grupeve mafioze apo terroriste, e shumė fenomeneve negative tė
shoqėrisė, ka vlerėsuar punėn e Konsullit Roberto Orlando dhe Konsullatės nė
kėto tre vite. Pėr kėtė i ka akorduar dekoratėn e lartė Mik i gazetarėve.
Fakti i mėsipėrm ia vlen tė theksohet fort, duke patur parasysh se kur ka
patur fakte apo pėrfolje, nė fillimet e Konsullatės por edhe tė punės sonė si
gazetė, kemi shkruar ato qė kemi shkruar. Edhe kėtė fakt, nė njė takim tė
gjatė tė kohėve tė fundit, na e pėrmendi Orlando. Kjo do tė thotė qė edhe
kemi debatuar, por gjithmonė nė shėrbim tė mė tė mirės sė mundshme qė nuk ka
fund, as do tė ketė fund. Ėshtė njė diplomat qė Shkodra do tia
ndjejė nevojėn, megjithėse ai thotė se paraardhėsi i tij ėshtė vėrtet
diplomat i mirė, familjar i mirė, njeri i mirė. Shkodra nė shekullin e kaluar ka qenė njė
mikpritėse e ngrohtė e pėrfaqėsive tė shumta diplomatike, tė cilat numėrohen
gjatė periudhave tė ndryshme, deri nė 7 tė tilla. Ėshtė kjo njė shenjė
dalluese e faktit se qyteti mė i madh verior ka qenė gjithmonė nė pararojė tė
afrimit me Europėn. Megjithatė, qė nga viti 2000 Shkodra ka dallėndyshen e
parė tė saj diplomatike, Konsullatėn Italiane. Nuk ėshtė rastėsi qė e para
pėrfaqėsi diplomatike e BE-sė nė Shkodėr ėshtė pikėrisht ajo italiane. Edhe
pse ka qenė qyteti mė i persekutuar i Shqipėrisė, Shkodra ka patur fatin dhe
mundėsinė tė ndjekė kanalet televizive italiane, siē ishin ato tė RAI-t. Duke
vėnė kanaēe sipėr shtėpive, duke pranuar edhe tė burgoseshin pėr teneqe qė
natėn i vendosnin nė njė shkop e ditėn i fshihnin nėn ēarēafėt ku flinin
fėmijėt. Sigurisht, shiheshin edhe kanale tė tjera tė huaja dhe tė
ndaluara, siē ishin ato tė ish-Jugosllavisė, por gjithnjė pėrpjekjet mė tė
guximshme janė bėrė pėr tė ndjekur televizionet italiane. Njė nga periudhat
mė tė debatuara dhe mė tė zjarrta tė Shkodrės kanė qenė ditėt e Festivalit tė
San Remos, i cili, jemi tė sigurt, ėshtė ndjekur me tė njėjtin pasion nė
qytetin toėn, siē edhe nė Romė tė Italisė. Janė tė shumtė tė huajt, teksa
mahniten, teksa mėsojnė se italishtja, prej vitesh, konsiderohet thuajse si
gjuhė e dytė pėr shkodranėt. Edhe marrėdhėniet tregtare tė Shkodrės me
Italinė, kanė qenė ndėr mė tė zhvilluarat, ndėr mė tė suksesshmet, krahasuar
jo vetėm me qytete tė tjera shqiptare, por edhe me shtete tė Ballkanit. Njė pjesė e elitės intelektuale tė
fillimshekullit tė kaluar, por edhe deri nė fillim tė vitit 1944, u arsimua
nė universitetet e akademitė italiane. Njėkohėsisht, janė me qindra familjet
mikse, ku burrat shqiptarė janė martuar me gra italiane apo anasjelltas, dhe
falė dashurisė njerėzore duruan mbi kurriz urrejtjen dhe dhunėn demoniake tė
rregjimit komunist. E, pra, mbi kėtė bazė Konsullata Italiane nė Shkodėr e
bėri ngjizjen natyrshėm, duke u konsideruar madje mė shumė pjesė e qytetit tė
Shkodrės se sa e Ministrisė sė Jashtme tė Italisė. Konsullata e Italisė nė Shkodėr ka kryer
edhe njė tjetėr mision unik. Me imazhin e krijuar gjatė pak mė shumė se 6
viteve, fillimisht me Stefano De Leon qė shtroi shinat e diplomacisė, por
veēanėrisht gjatė tre viteve tė fundit nėn drejtimin e Roberto Orlandos,
Konsullata ofron njė shembull pėr tu ndjekur edhe nga konsullatat e tjera,
tė cilat duhet tė vijnė nė Shkodėr. Jo vetėm Orlando, por asnjė nga
punonjėsit e Konsullatės nuk u pėrfolėn pėr afera komprometuese e
korruptuese. As ankimi mė i vogėl i mirėqenė nuk mbėriti nė gazetėn
Shqipėria Etnike, e njohur si mė e hapura dhe mė e gatshmja pėr debate
publike edhe pėr ēėshtje qė na kanė lakuar edhe gazetat mė prestigjioze tė
botės, deri sa ka patur edhe kundėrshti publike ndaj mendimit tonė tė lirė e
tė shenjtė. Dhe kemi fituar gjithėherė respekt e mbėshtetje nga shtypi
amerikan, britanik, por edhe australian. Madje, ne kemi botuar letra edhe
kundėr vetes. Me dhjetra. Gjithēka e mirė ėshtė arritur fillimisht me
zbatimin me pėrpikmėri tė kuadrit ligjor italian, por edhe tė atij tė BE-sė.
Ama, Konsulli Orlando materializoi diēka mė shumė: profesionalizmin,
pėrkushtimin, transparencėn maksimale tė mundshme, nė ēdo aktivitet tė
mundshėm, seriozitetin, gatishmėrinė pėr tė gjetur kohė brenda pak sekondash
tė komunikojė me shtypin pėrmes postės elektronike, por edhe mė afėrsisht me
ata qė i ka vlerėsuar tė ndershėm e tė pastėr. Njė konsullatė mikpritėse, e
hapur pėr ēdo individ, por rigoroze nė punėn e saj. Puna e Konsullatės, siē ka ndodhur me tė
tjera nė shumė qytete tė Shqipėrisė, mund tė kufizohej fare normalisht vetėm
nė pranimin e kėrkesave pėr viza dhe legalizime, pritjen dhe pėrcjelljen e
delegacioneve tė ndryshme italiane. Por jo, Orlando dhe stafi i tij, shumė
profesional dhe i pėrkushtuar, kėrkuan qė nė ndėrtesėn e re tė Shkodrės sė
postkomunizmit tė vendosnin edhe ata gurėt e tyre tė themelit. Janė
lehtėsimi i procedurave pėr qytetarėt, janė gati tė ditėpėrditshme
aktivitetet e ndryshme ekonomike, sociale, kulturore, artistike qė mbajnė
firmėn e Konsullatės sė Italisė nė Shkodėr. Edhe ky ėshtė njė stereotip qė
mund tė shėrbejė si njė pikėnisje e mirė pėr aktivitetin e ēdolloj tjetėr
pėrfaqėsie diplomatike qė do tė ndjekė atė italiane nė Shkodėr. Diplomat, por
duke jetuar si njė shkodran i mirė, ėshtė ajo ēfarė ka reflektuar nė tre vite
aktivitet Konsulli i Italisė nė Shkodėr, Roberto Orlando. I ka dhėnė shumėēka qytetit tonė, veriut
shqiptar, prandaj themi ato qė duhen thėnė, fjalėt e mira, tė merituara, nė
kėtė pėrcjellje vėllazėrore nė drejtim tė detyrės sė re nė Britaninė e Madhe,
ku gazeta Shqipėria Etnike aktualisht ka katėr bashkėpunėtorė me viza
afatgjata, Kolė Prognin, Nikė Bunjėn, Rifat Ymerin dhe juristin e gazetės,
Fran Dashin, tė cilėt do e sjellin, shpresojmė, edhe me ndonjė intervistė tė
mundshme, sė paku si qytetar tė Shkodrės, pėr lexuesit e shumtė. Orlandos, pas tre ditėsh do ti dorėzohet
me ceremoni titulli mė i lartė Qytetar Nderi i Shkodrės. Edhe nė kėto ditėt e fundit para
largimit, para largimit nga Shkodra, Orlando ka vendosur ti japė njė
vlerėsim njė tjetėr qytetari tė Shkodrės, edhe ai italian, Dom Carlo. Kleriku
ėshtė shumė i njohur dhe i respektuar pėr kontributin e tij nė ndihmė tė njerėzve
nė nevojė, pėrmes ngritjes sė shumė qendrave edhe pėr rehabilitimin e
personave me aftėsi tė kufizuara. Ėshtė njė kontribut qė njė italian jep pėr
qytetin tonė dhe, ėshtė njė tjetėr italian, Konsulli Orlando qė kėrkon tė
nderojė punėn e bėrė me shumė humanizėm. Mė 21, nė orėn 16.00, nė Teatrin
Migjeni do ishte mirė ti jepej titulli i akorduar edhe dr.Orlandos. Sigurisht edhe nė Kėshillin Bashkiak ka
ndonjė qejfmbetje, por vota e kėshilltarėve, vullneti i popullit tė Shkodrės
vlerėsojnė nė maksimum punėn e Konsullit kaq tė suksesshėm Orlando. Ėshtė kjo
njė pėrcjellje e bukur, e merituar pėr kėtė Qytetar Nderi tė Shkodrės, pėr
kėtė mik tė kulturės, tė fjalės, tė debatit. Njė shprehje e njohur latine, pra e
italishtes antike, thotė: Tė gabosh ėshtė njerėzore. Tė thellosh gabimin,
ėshtė budallallėk. Duhet tė mendojmė nga erdhėm qė ta dimė
ku shkojmė. Shkodranėt duan tė ecin drejt Europės. Falėminderit Orlando qė ke
bėrė kaq shumė pėr qytetin e lashtė, Shkodrėn. Blerti Delija Sokol Pepushaj Filloi organizimi pėr Festivalin XVI Shqiptar Klajd Kapinova Nė ambientet e Qendrės Kulturore "Nėna Tereze" u mbajt
mbledhja e parė pėr pergatitjen e Festivalit XVI Shqiptar, qė edhe kėtė vit
ėshtė menduar tė mbahet ne New York. Kėtė vit nėn kujdesin e Kishės Katolike Zoja e Shkodrės dhe Qendrės
Kulturore Nėna Tereze nė Ky aktivitet tradicional i pėrvitshėm, qė organizohet nga Qendra Nėna
Tereze, nėn kujdesin e tė pėrndershmit Don Pjetėr Popaj famullitar i Kishės
Katolike Zoja e Shkodrės nė New York, kryetarit dhe editorit tė revistės
Jeta Katolike Z. Mark Shkreli, regjizorit e skenografit Z. Astrit Toto dhe
ekipit tė stafit etj., ėshtė menduar qė kėtė vit tė mbahet nė pėrkujtim tė
400-vjetorit tė Frang Bardhit dhe 100-vjetorit tė poetit Naim Frashėri. Organizatorėt e Festivalit, kėtė vit kanė menduar qė ai tė mbahet mė
12 Nėntor 2006, nė ambientet e Teatrit Lehman College Bronx New York. Nga burime e brendshme tė organizatorėve tė Festivalit XVI, kėtė vit
mendohet qė tė jenė tė ftuar Grupi Artistik me kėngėtarė dhe valltarė nga
shteti i Michiganit ose sikurse njihet ndryshe si Grupi i Detroitit, Grupi
Rozafat nga New York-u, Grupi Bashkimi Kombėtar, i cili, ka menduar tė
bėj njė suprizė, duke ftuar Grupin Artistik tė kėngėve e valleve popullore
shqiptare nga Athina, Grupi i Bostonit, Grupi North Carolina etj. Sėshpejti, do tė jepen detajet e ardhshme tė konceptimit tė
Festivalit, pjesėmarrėsve tė tjerė, kėngėtarė, valltarė, instrumentist,
humorist, miq dhe tė ftuar nga trojet etnike shqiptare dhe shtetet e tjera nė
Amerikė. Ajo qė ėshtė e rėndėsishme sipas regjizorit e libretistit Astrit
Toto, ėshtė se do tė bėhet paraqitja e koloritit tė pasur tė ngjyrave tė
veshjeve tradicionale tė krahinave, trevave tė larmishme me kostume
popullore. Veshjet tė gjitha do tė jenė origjinale, qė janė ruajtur prej
shumė vitesh me kujdes nga vetė pjesėmarrėsit dhe qė kėtė vit kanė rastin e
mirė ti tregojnė me krenari nė Ditėn e Festivalit XVI Shqiptar nė Universiteti
Europian i Tiranės, mė i miri nė Shqipėri Ende arsimi shqiptar nuk ka ditur ose nuk
ka mundur tė diferencohet nga mėsimdhėnia formale apo edhe informale. Edhe
ēelja e shumė universiteteve private nuk ka sjellė ndonjė risi nė formimin e
brezit tė ri. Kjo lidhet jo dhe aq shumė me metodat se sa me stafin dhe
profesionalizmin e pedagogėve. Njė shans i madh ėshtė ēelja e Universitetit
Europian tė Tiranės. Themi njė shans i madh pasi do tė jetė njė mekanizėm i
gjallė ku programet mė tė pėrparuara tė shkencave europiane do u ofrohen studentėve
tė kėtij gjigandi tė dijes. Universiteti Europian i Tiranės ka
zgjedhur stafin mė profesional dhe mė tė pėrkushtuar akademik. Rektor ėshtė
prof.doc.Ferit Duka, Dekan i Fakultetit tė Shkencave Sociale ėshtė
prof.asoc.doc Tonin Gjuraj, Dekan i Fakultetit tė Drejtėsisė,
prof.asoc.dr.Romeo Gurakuqi. Themeluesit e universitetit janė tashmė
figurat e njohura Adri Nurellari, Henri Ēili, Ermal Hasimja dhe Blendi
Vejsiu, njerėz me njė profil tė lartė mediatik, liberalė, analistė tė zotė e
personazhe simpatike tė dėshiruar e tė respektuar nga shoqėria shqiptare. Kėshtu, tė gjitha departamentet e kėtij
universiteti janė kapacitete qė i kanė kaluar pėrmasat e Shqipėrisė. Tėrė
stafi ėshtė me grada shkencore, i specializuar nė universitetet mė tė njohura
perėndimore. Njė staf akademik qė ka dhėnė dhe vazhdon tė japė leksione edhe
nė shumė universitete tė perėndimit. Ėshtė njė veēanti e kėtij stafi akademik
mosha e pedagogėve. Janė thuajse tė tėrė tė rinj nė moshė, ēka studentėve
shqiptarė do u ofrohet jo vetėm njė filozofi tėrėsisht ere mėsimdhėnieje, por
edhe adrenalinė komunikimi me metodat mė tė avancuara perėndimore. Ne shohim pėrditė se si stafet e shumė
universiteteve nė Shqipėri aludojnė pėr njohjen e diplomave shqiptare jashtė
kufijve tanė. Kjo nė tė vėrtetė nuk ėshtė arritur ende, por ajo ēka ėshtė e
rėndėsishme pėr njohje diplome ėshtė stafi akademik. Diplomat janė tė
besueshme e tė mirėqena kur kanė poshtė firmėn e kapaciteteve qė njihen nė
perėndim, kur kanė poshtė firmėn e personaliteteve tė shkencės me grada
shkencore. Kėshtu, stafi akademik i Universitetit Europian tė Tiranės, duke
pėrzgjedhur tėrė mėsimdhėnėsit, mund tė themi se ka nisur si njėshi i
arsimimit tė brezit tė ri. Ėshtė ky universitet pa dyshim njė
dritare e ēelur drejt Europės, ėshtė ky universiteti mė i kompletuar dhe me
emėrimin mė autoritar nė Shqipėri, ėshtė ky universitet me stafin dhe
programin mė tė kopletuar. Sokol Pepushaj Shkodra
njeh vlerat e diplomacisė Shkodra ėshtė njohur si qyteti i tė
parave. Aty ėshtė botuar gazeta e parė, ka lindur fotografia, drama, ėshtė
krijuar banda e parė muzikore etj. Nė kėtė vazhdė ėshtė edhe hapja e
agjensive konsullore tė para. Kėshtu, qė nė vitin 1777 ka ekzistuar
konsullata e Venedikut, duke vazhduar me konsullatat ruse, franceze, austro-hungareze,
italiane, greke dhe malazeze. Secila prej tyre ka luajtur njė rol mjaft
tė rėndėsishėm nė periudha tė ndryshme, kjo e diktuar sigurisht dhe nga
faktorė historikė. Marrėdhėniet fillestare tė Austrisė me Shqipėrinė dhe nė
veēanti Shkodrėn, i pėrkasin shekullit tė XVIII, dhe i pari konsull ka qenė
Vinzenz Ballarin, i cili qėndroi nė kėtė post deri nė vitin 1836 (kohėn kur
ai vdiq). Ndėrsa e para konsullatė italiane daton nė vitin 1861 me konsull
Eugenio Durio, i cili vazhdon kėtė detyrė deri nė vitin 1866. Aktiviteti diplomatik i Francės nė Shkodėr
pėrkon me sundimin e Bushatllinjve, nė periudhėn Jozefin Gilaj Florė Malocaj Bum investimesh nė Shkodėr. Gjiganti Italian
COTONELLA vjen me qendėr nė kryeqendrėn e Veriut Bisnesmeni i mirenjohur shkodran, Gjergj Leqejza, do tė jetė drejtori
i pėrgjithshėm i COTONELLA-sme qender ne Ishte viti 1972, kur Maurizio dhe Donatella Zannier, themeluan
ndermarrjen COTONELLA, pėr prodhimin e veshjeve intime, tė cilat tashmė janė
nder lideret kryesore ne tė gjithe Evropen e me gjere. Vit pas viti, tashmė
edhe me ndihmen e femijeve, e kane zhvilluar dhe zgjeruar bisnesin e tyre, me
mbeshtetjen e impenjimin e tė gjithe bashkepunetoreve dhe ne kėto 35 vjet,
kane kontribuar ne rritjen e ndermarrjes me njė gjitheperfshirje ne shkalle
tė gjere, profesionlizem dhe me shpirtin e grupit. Gradualisht, Shqiperia e bashke me tė Shkodra, po i afrohej pranveres
se cmendur tė vitit 1997. Tė gjitha bisneset u paralizuan. Ligjin e Me gjithe kėto veshtiresi, ku plumbat dhe armet ishin tė pranishem ne
ēdo vend, ne ēdo moment tė dites, laboratoret COTONELLA arriten tė vijonin
punėn thuajse normalisht, duke ruajtur stabilitetin ekonomik tė mijera
familjeve shkodrane. Ne krye tė punėve si gjithmone, ishte vetė bisnesmeni
Gjergj Leqejza. Vitet kalonin dhe stabiliteti politik, ekonomik dhe social do tė
shkonte drejt normalitetit. Laboratoret COTONELLA rriten ndjeshem aktivitetin
e tyre, duke u shtuar dhe bashke me ta, edhe numri i tė punesuarve. Tė gjithe
i kujtojme njoftimet e here pas hershme pėr punonjes tė firmave
"MADISH" apo edhe "SHQIPERIA TRIKOT", tė cilet pėrherė e
me shumė, gjenin kushte me tė mira puna. Brenda kėtyre laboratoreve,
ekzistonte njė fryme familjare. Ne raste festash tė ndryshme, jo vetėm kishte
dhurata por edhe shperblime monetare. Ndėrkohė, kėto laboratore po i ngjanin
perdite e me teper, homologeve tė tyre ne ēdo vend tė perparur tė botes. Ne kėto 12 vite, bisnesmeni Gjergj Leqejza, tregoi aftesi tė spikatura
ne menaxhimin e laboratoreve COTONELLA. Kjo sigurisht, nuk do tė kalonte pa u
vene re nga pronaret e saj, familja Zannier, tė cilet moren vendimin shumė tė
rendesishem por edhe shumė dobisjelles pėr Shkodren e Shqiperine. Marka e
njohur e veshjeve intime, do tė zhvendos qendren e saj nga Italia, ne qytetin
e Shkodrės. Tashmė, tė gjitha prodhimet e kesaj kompanie, do tė mbajne
shenjen dalluese "made in Edhe ne kėto kohė, Leqejzen e gjen ne pune. Ka vertetė impenjime tė
shumta. Pervec aktiviteteve tė tjera prodhuese dhe ne shumė sfera tė
bisnesit, tashmė po behen gati mjediset e reja pėr COTONELLA-n ne Shkoder.
Behet fjale pėr njė investim gjigant ne dhjetera mijera katrore, ku do tė
perfshihen jo vetėm reparte prodhimi, por edhe ambalazhimi, magazinimi etj.
Me ardhjen me qender ne Pervec sa thamė me siper, ardhja e COTONELLA-s me qender ne qytetin
tone, ėshtė njė merite e padiskutueshme e Gjergj Leqejzes, i cili ėshtė jo
vetėm njė bisnesmen i shquar dhe i sprovuar, por edhe njė diplomat i
spikatur, si Konsull Nderi i Austrise ne Shkoder. Ėshtė edhe njė rritje e
shenuar e prestixhit, kur njė marke e njohur e veshjeve intime si COTONELLA,
do tė dale ne treg si njė prodhim i Shqiperise e i Shkodrės. Duke iu kthyer sėrish asaj qė mund tė thuhet pėr COTONELLA-n,
konstatohet ne tė gjitha nivelet profesionale, njė pune ne grup, si njė
instrument shumė i mir i lidhjes ne mes individeve dhe Ndermarrjes dhe
Ndermarrjes e klienteve. Prej mese 10 vitesh, njė pjese e procesit tė
prodhimit, ėshtė delokalizuar jashtė Italise, siē ėshtė rasti i Shkodrės. Ne
tė gjitha strukturat, tė sintonizuara fort mbi filozofine e cilesise, qė
karakterizon "shtepine- nene italiane", punojne mese 1000 persona,
tė gjitha me njė kualifikim tė larte. Aktiviteti i COTONELLA-s, nuk perfshin vetėm prodhimin dhe tregtimin e
veshjeve intime, por edhe sponsorizimet e ndryshme. Njė nga me tė fundit
sponsorizime, edhe me tė bujshme, ėshtė ai i MISS ITALIA 2006, ku fituesja
Klaudia Andreati, 19 vjece, mund tė konsiderohet vertetė njė "vajze
COTONELLA". Pėr tė 11-in vit rradhazi, COTONELLA ėshtė sponori kryeso i
ketij aktiviteti shumė tė rendesishem tė bukurise italiane. Fituesja e MISS
ITALIA 2006, Andreati, pėr njė vit o tė jetė "testimonial" e
COTONELLA-s, gjatė evenimenteve dhe manifestimeve qė do tė organizoje
Ndermarrja. Shembulli i menaxhimit tė perkryer dhe profesional tė COTONELLA-s ne
Shkoder nga Gjergj Leqejza, sigurisht qė duhet ndjekur edhe nga shumė bisnese
tė tjera. Ėshtė shumė e rendsishme, ne njė bisnes, tė kesh fitime tė mira.
Por kjo nuk mjafton. Duhet me shumė munde pėr tė bėrė emėr tė mirė, pėr tė
krijuar besim tek investitoret e huaj, siē ėshtė rasti i atyre italiane tė
COTONELLA-s. Nga Vasel Gilaj, Artur Vashja Zbulimi ne parlamentin shqiptar A ka patur ndonjehere Komunizem ne Shqiperi?! Ne cilen ane tė "barrikades" politike do tė ishte sot
Spartak Ngjela, nese babai i tij, Kicua, nuk do tė kishte rene viktime e
"luftes se shtrigave" tė PPSH-sė? Nuk e di pse me erdhi spontane
kjo pyetje, teksa "avokati i ceshtjeve ligjore tė humbura",
tregonte ne njė studio televizive konceptet e "demokracise
liberale". Ne Shqiperi, "hyn derri e dosa bashke"! Kėshtu ka qene,
ėshtė dhe fatkeqesisht do tė mbetet pėr shumė kohė. Tė vetmit qė nuk paten
mundesi tė flasin pėr denimin e krimeve tė komunizmit, rehabilitimin e
viktimave tė atij sistemi dhe ridimensionimin e historise
50 vjecare tė kumunizmit shqiptar, ishin vetė ish- tė persekutuarit! Edhe ne
mes rradhėve tė tyre, dallohen qartė kategori tė ndryshme, jo tė gjitha tė
perndjekura apo persekutuara njelloj nder vitet e diktatures Hoxhiane&
CO. Janė vetė ata, tė cilet me shumė nen ze, kujtojne edhe bashkevuajtes tė
Spacit, Burrelit, Qafe Barit etj., qė jetonin thuajse si pashallare ne
burgje, duke shitur ne kuptimin e plote tė fjales tė burgourit e tjerė tek
autoritetet e kampeve, e me tej, tek drejtuesit e PPSH-sė ne qender e ne
baze- organizatat e partisė! Jo vetėm kaq. Edhe brenda njė fisi, komunizmi
perdori metodat e veta tė "divida ed impera", metodes romake
"perca e sundo". Edhe ne mes dy vellezerve, u krijua njė hendek,
edhe pse tė dy bij tė njė ati "tradhetar", "bashkepunetor tė
fashizmit, nazizimit, Zogut" etj. Njė vella persekutohej, internohej,
burgosej, torturohej deri ne brezin e niperve, ndėrsa vellai tjeter, jo vetėm
qė privilegjohej ne pune tė lehta, i shkolloheshin femijet e niperit, por
madje pranohej edhe ne PPSH! Sherbimi i vetėm qė duhej tė kryhej: spiunim i
vellai tė persekutuar, hafije ndaj tė afermeve tė tjerė! Ka edhe shkalle tė tjera tė persekucionit. Personalisht, bej njė
dallim tė qartė ne mes Spartak Ngjeles, tė ndjerit Pjeter Arbnori por edhe
Atė Zef Pellumbit. Qė tė gjithe keta, perfaqesues tė spikatur tė disa
kategorive tė tė persekutuarve tė komunizmit, kane nxjerre njė lloj
"gjoksin" perpara, sigurisht jo ne kuptimin e keq tė fjales, por ne
emėr tė vuajtjeve. E kam thėnė edhe me heret, Spartak Ngjela, ėshtė ne njė
nivel me tė afermit e Koci Xoxes, Tuk Jakoves, Zef Males, Liri Belishoves,
Liri Geges, Mehmet Shehut, tė permbledhur tė gjithe ne termin e perashtatshem
"viktima tė luftes pėr pushtet brenda llojit tė kuq". Avokati
"i ceshtjeve tė humbura ligjore", ishte bir i Bllokut, pavaresisht
se ndoshta si natyre, i pelqente tė dilte pak jashtė kontureve tė kohes. E
njejta gjė, mund tė reklamohet edhe nga tė aferm tė personave tė sipercituar.
Por ka diēka ndryshe ne kete arsyetim tė nisur. Qė tė gjithe, edhe babai i
Ngjeles, Kicua, ishin nismetare tė instalimit tė njė diktature tė urryer, qė
edhe pas 16 viteve nga shembja ne Shqiperi, nuk i dime akoma pasojat e saja,
pasi "kutia e Pandores", nga njė fuqi magjike, nuk po lihet tė
hapet! Me tej akoma, ishin tė gjithe pjestare tė njė stafi tė ngushte tė
dikatorit, ne miniature- diktatore tė vegjel nen friken e gijotines se
Hoxhes. Pėr tė qene ne kete nivel, duheshin ndjekur rregulla strikte, tė
cilat mese miri i zbatoi mesa duket, i "fundmi i krereve komuniste"
ne pushtet edhe ne demokraci, Ramiz Alia. Tė tjeret, ne varesi tė situatave,
perfunduan me kokėn nen gijotine, femijet u debuan nga Blloku, u internuan, u
burgosen, ndoshta edhe u vrane. Por shumė prej tyre, gjeten ne ato burgje ku
u degdisen, viktimat e duarve tė tyre tė lara me gjak dhe pėr ironi tė fatit,
bashkejetuan kriminele me viktima, ujku me delen pėr shumė vite, qė pas
viteve '90, tė kerkonin paradoksalisht, tė njejtin status, tė njejta tė
drejta. Ka patur edhe kundeshtare tė diktatures, edhe politikisht, siē ishte
rasti i tė ndjerit Pjeter Arbnori, i cili kerkoi ti jepte jetė, bashke me
shoke tė tjerė, njė alternative politike socialdemokrate, kundėr Partisė se
Punės apo Komuniste. Janė tė shumte ata, qė pėr motive tė pastra politike dhe
jo "lufte shtrigash", u denun, u debuan, u burgosen, u plagosen, u
vrane, u degdisen. Arbnori u denua me vdekje, por mbase dora e Zotit,
nderhyri dhe iu fal jeta, pėr tė qene pas 28 viteve burg, njė nga deshmitaret
e gjalle tė persekucionit. Pavaresisht burgosjes se gjatė, vuajtjeve normale
ne ferrin komunist, ashtu siē e ka pranuar edhe vetė Mandela i Shqiperise, ka
patur edhe kategori tė tjera qė kane perjetuar me shumė se ferrin ne kampet e
shfarosjes komuniste. E mes tyre, permendim At Zef Pellumbin. Jo pėr atė qė
ai hoqi personalisht, por ishte bashkevuajtes i atij ferri, tė cilin
"rrnoi pėr me e tregue". Armiku me i Ne Kuvend, tė gjithe flasin kundėr komunizmit, ne emrin e tyre apo tė
prinderve, edhe pse mund tė kenė lene pas njė imazh aspak burreror, duke
"paditur" edhe miqte e njerezit e afėrt. Askush nuk mund tė
gjykohet, por edhe mund tė justifikohet ne kushtet e perjetimit tė njė
diktature shumė tė Problemi yne i vetėm, ėshtė se komunizmi ėshtė rrenjosur dhe qendron i
qetė e i sigurte kembekryq ne Kuvendin e Shqiperise. Ajo u pa qartė edhe ne
debatin e fundit, ku tė gjithe ngjasonin me ato grate e perdale, ku njera i
thote tjetres "ma mbaj pak kopilin tim, sa ti them asaj tjetres e
perdale". Tė gjithe kruhen e do tė vijojne tė kruhen gjatė nen peshen e
zgjebes komuniste qė e kane ne gen, tė jetuar apo tė injektuar nga babai tek
biri. E si gjithmone, kerkojne qė mekatet e tyre, ti paguaje populli. Si?
Fare thjeshtė, tė hapen dosjet ne mase, tė plase koi ne mase. Tė jeni tė
sigurte, se nese do tė hapeshin dosjet e 140 deputeteve, qė tė gjithe do tė
dilnin tė lare, sidomos ata qė kane 15 vite ne
politike. Kjo pėr faktin e thjeshtė, qė ne kėto vite, kane patur akses ne
dosjet e korridoret e erreta ku ato ruhen. I kane pastruar me kujdes, pse jo
duke i asgjesuar apo ndryshuar thjeshtė numrat ne fletet e para tė dosjeve. Tashmė, tė gjithe therrasin, kapeni, denojeni, burgoseni komunistin e
mbetur gjalle! Gjithe problemi ėshtė se ku gjendet. Tė gjithe janė
konvertuar, tė gjithe kane nderruar lekuren edhe pse biologjikisht por edhe
enderisht, duket e vėshtirė teksa ke kaluar njė moshe tė caktuar. Me ka
rastisur tė shoh tė persekutuar po bij tė tyre, qė aderojne, militojne madje
edhe drejtojne ne subjekte tė majta politike edhe ne PS, e cila konsiderohet
si trashigimtare e PPSH-sė, ne tė gjitha drejtimet. Nga ana tjeter, janė me
mijera komunistet, ish- sigurimsat qė kane aderuar, militojne, madje
drejtojne, parti tė djathta, ku PD konsiderohet edhe me e ashpra ndaj
komunizmit. Njerezit janė tė lodhur, tė topitur, tė velur me kete teme. Pėr
faj tė politikės, ajo riciklohet prej 16 vitesh dhe kush e di persa vite tė
tjera do tė vijoje. Ėshtė e thjeshtė: a mundet politika, tė nxjerre jashtė
loje vetveten, duke penalizuar ata qė kane dosje, qė kane qene spiune,
persekutore? Kurrsesi, nuk ka ndodhur njerez dhe mos prisni tė ndodhe. Ne tė gjithe atė debat tė madh, askush nuk u kujtua pėr Katovicen e
Polonise. Komunistet e mbledhur atje, edhe pse ne grahmat e fundit, fale
pervojes, krijuan linjen e veprimit: tė leshojme perkohesisht pushtetin, tė
forcohemi ekonomikisht dhe tė kthehemi ne fuqi, qofte edhe me emra tė tjerė.
Skema vazhdon tė zbatohet me sukses, ne Shqiperi, asgje nuk ka levizur nga
shinat komuniste, sa edhe me drejtuesit e shtetit kėto 16 vjet. Vendi yne,
perballe njė levizjeje tė tille, qė fatkeqesisht vazhdon se ka ithtare dhe zbatues
edhe ne demokracine liberale tė Spartak Ngjeles, ėshtė shumė i vogel, shumė i
pafuqishem. Ne cilen ane tė "barrikades" politike do tė ishte sot
Spartak Ngjela, nese babai i tij, Kicua, nuk do tė kishte rene viktime e
"luftes se shtrigave" tė PPSH-sė? Nuk e di pse me erdhi spontane
kjo pyetje, teksa "avokati i ceshtjeve ligjore tė humbura",
tregonte ne njė studio televizive konceptet e "demokracise
liberale". Nuk e di nese do tė kem mundesi tė marr ndonje pergjigje, por
jam i sigurte se pozicioni i Avokatit, nuk do tė ishe ekzakt ai qė ka sot,
pas njė mllefi disa vjeēar ne krijuar, pas largimit tė tij dhe tė familjes
nga Blloku i privilegjeve komuniste, tė cilat vijojne edhe sot, mbase me njė
mbiemer tjeter qė nderrohet njė here ne 4 apo 8 vjet, permes zgjedhjeve qė
sėrish na afrojne me regjimin e kaluar. Blerti DELIJA Aty
ku bashkohet bujaria dhe humanizmi Zhvillimi i vrullshėm i kapitalizmit nė
vendin tonė (me sa duket) nuk po kalohet lehtė dhe kjo pėr tė vetmen arsye se
ai po vjen mė i ashpėr se sa dimri nė zonat malore. Mes kapitalistėve tė
rinj dhe shtresave tė tjera tė popullsisė mazhoritare ėshtė hapur njė hendek
i madh i cili po thellohet ēdo ditė duke e polarizuar shoqėrinė shqiptare me
mėnyrėn mė tė skajshme, gjė kjo qė mundtė shkaktojė njė pėrplasje me pasoja
tė pallogaritshme. Parė nė kėtė kėndvėshtrim duhen pėrgėzuar tė gjithė ata
kapitalistė tė rinj tė cilėt e zgjerojnė biznesin e tyre duke hapur sa mė
shumė vende pune. Rasti i zotit Paulin Radovani, i cili i kaloi kufijtė e
qytetit tonė duke e shtrirė biznesin e tij tė suksesshėm edhe nė qytetet e
Pukės e Fushė-Arrėzit, duke hapur 200 vende pune. Ky shembull duhet tė vlejė
pėr tė gjithė biznesmenėt, pėr tė zbutur sa tė jetė e mundur fenomenin e
varfėrisė ekstreme. Para disa ditėsh pata rastin tė takoj mikun tim, zotin
Nikollė Gjeta (bletėrritės). Nikolla (me njė modesti shembullore) mė tha se
ai bashkė me vėllain e tij, Lazėr Gjeta, i kishin dhuruar Sanatoriumit tė
Shkodrės njė sasi prej 60kg mjaltė. Pėr bujarinė dhe fisnikėrinė e malėsorėve,
kam shkruar dhe do tė shkruaj, por akti i sipėrpėrmendur pėrveē dy
komponentėve tė lartpėrmendur, u shton atyre dhe humanizmin kristian, duke e
bėrė figurėn e tyre mė tė kompletuar dhe mė qytetare. Nuk e pyeta Nikollėn se sa kuintal ėshtė
prodhimtaria e tij, por 60kg mjaltė i vura nė peshoren e ndėrgjegjes
qytetare tė kėtij bletėrritėsi me origjinė prej Dukagjini dhe pashė se
shpirti i kėtyre vllezėrve vėrtet babaxhanė, mban mė shumė peshė se sa supet
e tyre dhe se ky akt vėrtet human ėshtė pėr tu patur zili nga ēdo biznesmen
dhe ēdo qytetar. Ky akt mė frymėzoi pėr tu bėrė apel dhe
pėr tu dhėnė njė kėshillė (sa tė sinqertė, aq dhe miqėsore) tė gjithė
biznesmenėve bashkėqytetarė: Bėhuni tė ngjashėm me vėllezėrit Gjeta dhe me
z.Paulin Radovani, sepse ju qė pėrfaqėsoni kapitalizmin dhe borgjezinė e re,
vini nga shtresat e varfra, ku baballarėt tuaj erdhėn nė pushtet (kryesisht
nga gabimet dhe fajet e tregtarėve paraardhės), ku (me ndonjė pėrjashtim tė
rrallė), tė tjerėt e futėn arin ndėr qypa dhe e varrosėn, kur pjesa mė e
madhe e popullit vuante pėr bukėn e gojės! Kjo padrejtėsi e shprehur nė
tingujt e fuqishėm tė Internacionales, i frymėzoi prindėrit tuaj pėr tė
bėrė atė qė u quajt Revolucioni Proletar. Kujdes vėllezėr se historia mund
tė pėrsėritet dhe pastaj tingujt e Internacionales, tė kėsaj sinfonie mund
tė pėrsėriten me nota akoma mė tė larta. E, nėse kjo do tė ndodhė, atėherė
Hysni Milloshi mund tė kthehet jo vetėm nė njė dirigjent, por ndoshta... nė
njė hero. Shembulli
i vėllzėrve Nikollė e Lazėr Gjeta duhet tė vlejė si njė mesazh pėr mė
shumė solidaritet dhe humanizėm. Mark
Bregu Dėgjoj lajme me deputet, kujtoj Helenėn e Trojės Thonė qė disa njerėz, ndoshta, tė shtyrė nga kureshtja,
apo nga ndonjė tjetėr shkak shkuan tek varri i Helenės sė Trojės dhe pas kaq
shekujsh e vitesh hapėn varrin e saj. Kjo nuk ėshtė e gjitha. Sė bashku me
varrin e Helenės gėrmuan edhe nė varrin e shėrbyeses sė saj qė ndodhej aty
pranė. Tani po tė mbaronte kėtu historia, ēdokush mund te kishte menduar se
varri i Helenės ėshtė hapur pėr gėrmime arkeologjike ose pėr tė vėrtetuar
ndonjė fakt historik. Kėtė e them sepse duke pasur parasysh figurėn
madhėshtore te Helenės. Tė gruas qė shumė luftra u pagėzuan nėn emrin e
saj. Para Helena me pak fjalė
mund tė quhet gruaja qė skicoi fatin e botės antike. E me tė drejtė qė
kėrkime tė tilla janė tė natyrshme. Po varri i shėrbėtores pse tė jetė ēelur
vallė; - bėhet pyetja tjeter. Mos edhe ajo pėr gėrmime arkeologjike e fakte
tė tjera historike. Por pėr ēudinė time nuk ishte ashtu siē mendoja unė. Ato varre nuk
ishin hapur as pėr gėrmime arkeologjike, as pėr fakte historike. Ato varre
ishin hapur as mė shumė as mė pak pėr tė parė ndryshimin midis Helenės
madhėshtore dhe shėrbyeses sė thjeshtė
. Kėtu u shtanga vėrtetė! Pas kaq shekujsh
hapen varret e dy njerėzve vetėm pėr tė parė ndryshimin ndėrmjet tyre?!... Kėtu mbaronte dhe historia e famshme. Nuk e di por
mua spontanisht mė erdhi ndėr mend njė pyetje: - Sa vlen njeriu?! Ja,
dallohen qartė nota egoizmi edhe nė kėtė pyetje. E mė pas vjen pyetja: -Pse
njerėzit jetojnė dhe sillen rreth tė njėjtit univers qė ėshtė uni?! Aty
kanė tė pėrditshmen e tyre edhe te ardhmen. Pse uni shumė herė simbolizon
deri dhe nė origjinalitet egomotivin, madhėshtinė e pėr tė arritur deri tek
cinizmi? Pse ėshtė
kėshtu? Pse ndodh ashtu? Nė mendjen time skaliteshin disa pyetje njėherėsh e
nuk po gjeja pėrgjigje pėr asnjėrėn. E ēmė bėri kjo historia me Helenėn,
mendova me vete! Por ndėrgjegja mė brente dhe nuk mė linte tė qetė. Duhej ti
pėrgjigjesha nė njė farė mėnyre vetes sime. Kėshtu qė mendova sė pari ta nis
nga vetja ime. Pėrmenda mė parė unin dhe unė nga vetja ime po ia nis. Vallė
unė kush jam?! Njė njeri i thjeshtė qė mbase nė tė ardhmen do te bėhet
dikushi. Mbasi tė kem pėrvetėsuar njė profesion, por sėrish njeri i
thjeshtė do tė ngelem sado egoiste tė jenė ambiciet e mia. Tani jo te gjithė
profesionet tė lenė ashtu., ne vend numėro, se ka profesione tė veēanta qė tė
ngrisin gradėn. Po njė i varfėr, i cili mezi i del tė fitojė kafshatėn e
bukės, ēfarė mund tė pretendojė. Gjėja e parė qė mė bie ndėr mend ėshtė tė
shoh edhe njė tė neserme dritėn e diellit. Po njė tregtar? Tė ecė sa mė mbarė
biznesi. E megjithatė mbeten tė gjithė ato kategori qė pėrmendėm mė lart. Nuk
mendoj se ambicja e tyre shkon lart shumė. Mė duket se gjithė kjo nuk po mė
ēon askund. Vendosa ta le fare, tė harroja ato historinė e Helenės dhe te
vazhdoja punėt e mia. Po ēmė duhet mua kjo punė. Vendosa ta harroja fare.
Pak orė mė vonė po ndiqja televizionin dhe ja edicioni i lajmeve. Kronika e
parė dhe pikėrisht nė qendėr tė lajmit njė zėnkė midis pozitės dhe opozitės.
Arsyeja e kėtij sherri si duket njė deputet i opozitės i kishte marrė
karrigen njė deputeti tė krahut tjetėr dhe e kishte kthyer nė pronė private.
Diēka e tillė flitej nė lajm. E si ēdo ditė kishte plasur sherri. Ja
edhe jė herė po shprehin talentin. Kur
papritur mu kujtua ajo historia e Helenės. Po politikanėt vallė ēfarė do tė
mendonin pėr kėtė histori?! Mos vallė edhe ato do ta besonin njė gjė tė tillė?!
Kėtė nuk e di, por nuk e kuptoj pse tė gjithė mė ngjajnė pak me Helenėn e
Trojės. Po
vetėm pak fare ama?! Se nga pamja e jashtme jo dhe aq. Jo se janė edhe aq tė
shėmtuar, por thonė qė Helena ka qenė shumė e bukur, por mė ngjajnė me
karaktere. Edhe ata janė tė veshur me madhėshti, para dhe pushtet pa marrė
parasysh tani nė i kanė fituar tė gjithė kėto me apo pa ndere. Po mendoja si do tė ishte varri njė politikani nė
krahasim me varrin e njė njeriu tė thjeshtė po ti hapnin pas shumė vitesh.
Meendoj se ashtu siē doli varri i Helenės nė krahasim me varrin e
shėrbėtores sė thjeshtė. Thjeshtė njė rrjeshtim gėrmash do tė formonin emrat e
tyre do ti dallonin. Se harrova tju them edhe nėj detaj tė vogėl pėrsa i
pėrket gėrmave. Nė varrin e Helenės nga koha e madhe qė kishte kaluar kishte rėnė njė
gėrmė. E varri i shėrbėtores e kishte emrin tė plotė. E njėjta histori mund
tė pėrsėritet edhe pas shumė kohėsh! Ndoshta!!!... Ndėrkohė unė vazhdoja tė ndiqja
lajmet e nuk mė hiqej nga mendja historia e Helenės
Emiranda Lukaj Era e re e kishės katolike Nga Albert VATAJ Agjensia prestigjioze e lajmeve Reuters ka publikuar mė 11 tetor atė
qė mund ta quajmė me kuptimin e plotė tė fjalės si zanafilla e erės sė re tė
kishės katolike romane. Kjo shėnon edhe njė moment kthese nė politikėn e
Selisė sė Shenjtė, pikėrisht nė ndryshimin e kursit tė ndjekur gjer mė tani
nga Papa Gjon Pali. Pasardhėsi i tij, Benedikti i XVI mėsohet tė jetė
deklaruar se katolikėt nuk duhet tė lejojnė qė besimi dhe identiteti i tyre
tė zbehet pėr hir tė dialogut me besime tė tjera fetare. "Duhet tė mos
harrojmė se identiteti ynė kėrkon fuqi, qartėsi dhe kurajo nė botėn ku
jetojmė", - u deklaroi Ati i Shenjtė pelegrinėve dhe turistėve nė
audiencėn e tij tė pėrgjithshme tė pėrjavshme nė Vatikan. Nė audiencėn e pėrgjithshme Benedikti XVI i ftoi besimtarėt tė vijojnė
ecjen nė rrugėn e dialogut nė gjurmėt e Koncilit II tė Vatikanit, por duke e
dėshmuar identitetin e krishterė me forcė, qartėsi e guxim. Sipas Radio
Vatikanit Papa kėtė mesazh u drejtoi mw 11 tetor 35 mijė shtegtarėve nga tė
katėr anėt e botės, mbledhur nė Sheshin e Shėn Pjetrit pėr audiencėn e
pėrgjithshme tė sė mėrkurės, duke e marrė shtytjen nga figurat e Simon
Kananeut e tė Judė Tadeut, apostuj, tė cilėve ua kushtoi katekizmin e sotėm.
Pėrmes kėtyre dy figurave, Papa kujtoi se Jezu Krishti i zgjodhi nxėnėsit dhe
bashkėpunėtorėt e vet nga shtresa tė ndryshme shoqėrore e fetare, pa bėrė asnjė
pėrjashtim, sepse: Atij i interesojnė njerėzit, jo kategoritė shoqėrore ose etiketat. Ishte Jezusi qė i bashkonte, qė i bėnte ta ndjenin veten si njė njeri
i vetėm tha Ati i Shenjtė, dhe shtoi: Mė pas Ati i Shenjtė mėsohet tė ketė cituar disa nga frazat e letrės sė
Judės Apostull, nė tė cilėn dėnohen ashpėr ata qė shkaktojnė pėrēarje nė
gjirin e Kishės. Shkruan Juda: Ju jap zemėr tė luftoni pėr fe qė u ėshtė
dhėnė shenjtėrve njė herė e pėrgjithmonė. Sepse depėrtuan me dredhi ndėr ju
disa njerėz tė patenzonė, qė hirin e Zotit e zevendėsojnė me ndyrėsi dhe e
mohojnė Jezu Krishtin, tė vetmin Zotėrues e Zotin tonė. Kėta njerėz vijoi
tė citonte Papa Racinger qė e gjejnė pretekstin nė hirin e Hyjit pėr ti
bėrė vėllezėrit tė dredhojnė rrugė, duke krijuar pėrēarje nė gjirin e Kishės
tė shtyrė nga ėndrrat e tyre, Juda i krahason me ėngjėjt e dėbuar nga qielli
dhe thekson se ndjekin rrugėn e Kainit. Nga etja e ndyrė pėr fitim, jepen pas
gabimeve e bėhen njolla nė darkat e shenjta tė tė krishterėve. Janė re pa ujė
qė erėrat i sjellin andej e kėndej, janė lėndė vjeshtake pa fryt, dy herė tė
thata, pa rrėnjė, valė tė tėrbuara deti, qė pėrplasin nė breg paturpėsitė e
veta, yje tė kėputura, endacake, pėr tė cilat ruhet terri i pėrjetshėm. Janė
njerėz qė murmurojnė e ankohen, jetojnė sipas prirjeve tė veta tė pacipa, tė
ledhatuar nga disa, qė duan vetėm tė nxjerrin fitim prej tyre. Janė njerėz
shtazorė, nuk e kanė Shpirtin Shenjt! citoi Papa -
dhe nė vijim vėrejti: Ndoshta ne nuk e pėrdorim mė fjalė kaq polemike, por
edhe nė se pėrdorim figura poetikisht tė bukura, nuk harrojmė ta themi qartė
si atė qė mbetet shenja dalluese e tė krishterit, si atė qė nuk pajtohet me
krishterimin. Koncili II i Vatikanit vijoi Shenjtėria e Tij - u ka mėsuar
katolikėve rrugėn e ndjesės e tė dialogut, rrugė qė do tė vijojė tė ndiqet me
vendosmėri. Por kjo nuk do tė thotė tė harrojmė se e kemi pėr detyrė ti vemė
nė dukje gjithnjė, me tė njėjtėn forcė, tiparet themelore tė identitetit tonė
tė krishterė, nga tė cilat nuk mund tė hiqet dorė, nė emėr tė njė pluralizmi
tė keqkuptuar. Duhet ta kemi tė qartė se
identiteti ynė kėrkon forcė, qartėsi e guxim pėrballė kundėrshtimeve tė botės
nė tė cilėn jetojmė!. Qė pas komenteve kontradiktore tė Papės lidhur me fenė islame njė muaj
mė parė, ēėshtja lidhur me zgjerimin e dialogut tė katolikėve me besimet e
tjera ėshtė shndėrruar nė temėn kryesore tė debatit nė Kishėn Romane.
Natyrisht qė pozitat ku u vendos Ati i Shenjtė pėr tė ulur gjakrat qė
shkulmonin nė botėn islame, e zbehėn ndjeshėm autoritetin e kishės katolike,
duke i vėnė asaj njė barrierė tė lartė. Njė pjesė e klerit dhe e besimtarėve
katolikė, pikėnisur nga shtysat e politikės sė tolerancės sė Vatikanit
besojnė se kanė bėrė kompromise tė tepėrta nė kurriz tė identitetit tė tyre
fetar gjatė katėr dekadave tė fundit, qė pas viteve 1962-65, kohė kur
Kėshilli i Dytė i Vatikanit bėri thirrje pėr njė dialog mė tė hapur me
myslimanėt, hebrenjtė dhe anėtarė tė besimeve tė tjera. "Por, kjo mėnyrė dialogu, qė ėshtė e domosdoshme, nuk duhet tė na
bėjė tė harrojmė detyrėn tonė pėr tė vėnė nė pah parimet dhe identitetin e
besimit tonė katolik, nga i cili nuk mund tė heqim dorė", - deklaroi Ati
i Shenjtė. Nė njė fjalim nė Universitetin e Regensburgut nė Gjermani mė 12
shtator, Papa Benedikti XVI kishte citua perandorin bizantin tė shekullit
XIV, Manuel II Palaeologus, i cili ishte shprehur se "profeti Muhamed
kishte urdhėruar pėrhapjen me shpatė tė besimit qė predikonte".
Megjithėse kishim tė bėnim me njė realitet historik tė perifrazuar ajo shėrbeu
si fyese pėr myslimanėt. Fjalimi i Papės shkaktoi protesta tė dhunshme nė
shumė vende myslimane, tė cilės iu bashkangjitėn personalitete fetare dhe
politike. Nė kėtė kundėrshti qė kaploj gjithė botėn islame, pėr ironi tė fatit
skishte se si tė bėnte pėrjashtim edhe pėr Shqipėrinė. Kjo e fundit
nėpėrmjet autoriteteve tė larta tė Komunitetit Mysliman Shqiptar dėnoi
perifrazimin qė bėri Papa Benedikti i XVI. Pėr tė vijuar mė pas nė audiencėn
e Papės nė Vatikan pėr ambasadorėt e shteteve islamike, ku jo rastėsisht ėshtė
i ftuar dhe merr pjesė edhe ambasadori ynė atje. Lideri shpirtėror i mė shumė
se njė miliard besimtarėve katolikė nė mbarė botėn ka shprehur disa herė
keqardhje lidhur me reagimin e botės myslimane pas komenteve nė Gjermani duke
deklaruar se mesazhi i tij ishte keqkuptuar. Ai me kėtė dėshmoi ndjesė,
dėshmoi mė sė shumti tolerancėn si filozofi e bashkėjetesės dhe maturisė
ndėrfetare, megjithėse e trajtoi deklaratėn e tij perifrazuese dhe komentin
si njė keqkuptim. Pikėrisht atėherė kur zhurma Gjithsesi kjo ėshtė njė erė e re ku filozofia e Kishės Katolike e sheh
veten si domosdoshmėrisht prezent nė kuadrin e orientimit tė politikave tė
tolerancės nė raport me besimet e tjera. Deklaratat e Papės mė shumė se
ndėrgjegjėsim janė njė shėrbesė me prirje tė forcimit tė pozitave tė Kishės
Katolike, nė kryeherėn e saj nė raport me vetė katolikėt, e mė pas me besimet
e tjera. Kėsaj radhe Ai ka qenė shumė mė i qartė dhe shumė mė konkret nė
pėrpjekjet e tij pėr tė ruajtur tė forta themelet e Kishės. Nė
historinė shqiptare 32 kryeministra: nga Ismail Qemali tek Sali Berisha - Qė nga krijimi i shtetit shqiptar mė
1912, Shqipėrinė e kanė drejtuar 32 kryeministra. - Kryeministri i parė ėshtė Ismail
Qemali, ndėrsa i fundit Sali Berisha. - Kryeministri mė i ri nė moshė ėshtė
Ahmet Zogu, 27 vjeē. - Kryeministri mė i moshuar, Pandeli
Evangjeli, 73 vjeē. Ja emrat e tyre: 1.
Ismail Qemali 2.
Turhan Pasha 3.
Sulejman Delvina 4.
Iljaz Vrioni 5.
Pandeli Vangjeli 6.
Qazim Koculi 7.
Hasan Prishtina 8.
Idhamen Kosturi 9.
Xhafer Ypi 10.
Ahmet Zogu 11.
Fan Noli 12.
Kostaq Kota 13.
Mehdi Frashėri 14.
Shefqet Vėrlaci 15.
Mustafa Kruja 16.
Ekrem Libohova 17.
Maliq Bushati 18.
Ali Kėlcyra 19.
Ibrahim Biēaku 20.
Rexhep Mitrovica 21.
Fiqiri Dine 22.
Enver Hoxha 23.
Mehmet Shehu 24.
Adil Ēarēani 25.
Fatos Nano 26.
Ylli Bufi 27.
Vilson Ahmeti 28.
Aleksandėr Meksi 29.
Bashkim Fino 30.
Pandeli Majko 31.
Ilir Meta 32.
Sali Berisha Val Preka Pas vendimit tė Moisiut pėr "Sollakun" S'ka perplasje institucionale Kryeministėr-
President! Tė gjithe tashmė, presin njė perballje tė ashper apo
"karshillek" deri ne perplasje ne mes Moisiut dhe Berishės. Kjo pas
vendimit tė kreut tė shtetit pėr mosshkarkimin e prokurorit Sollaku, edhe pse
Parlamenti e kishte "lincuar" prej muajsh. Perballe njė presidenti
qė ka deklaruar publikisht se ke menduar me shumė se njė here tė vrase veten,
edhe njė kryeministėr si Berisha, e ka jo tė vėshtirė, por tė pamundur. Beri mirė apo keq Moisiu qė nuk dekretoi shkarkimin e prokurorit
Sollaku? A ishte apo ėshtė, i kapur shteti nga
segmente tė krimit tė organizuar, perfshi edhe presidentin? Ne njė republike
parlamentare, kreu i shtetit a duhet tė miratoje me sy mbyllur atė qė i sjell
Kuvendi? Janė disa nga pyetjet, tė cilave direkt, nuk kam ndermend ti
pergjigjem, pasi tė gjitha tė drejtojne ne pista ku ne fund perballesh me
politizimin e ceshtjes se siperpermendur. Dua ta analizoj ēėshtjen nga njė
kendveshtrim tjeter, ai i mundesise se njė perplasjeje ne marredheniet institucionale
ne mes Moisiut dhe Berishės, pasi "Plaku i Urte" nuk miratoi
shkarkimin e Sollakut. Vetėm dy dite me pare, kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli e quajti
tė mbyllur ēėshtjen "Sollaku", pas vendimit tė kreut tė shtetit.
Megjithatė, nuk ka harruar ti kujtoje ketij tė fundit se Shqiperia ėshtė
Republike Parlamentare. E thėnė me shqeto, "ligjin" duhet ta bėjė
gjithnje dhe mbi ēdo institucion, Kuvendi. Koncepti fillestar i Republikės
Parlamentare, ėshtė pikerisht ai qė permendem me lart, por nuk duhet harruar
Kushtetuta, e cila ne disa raste, institucioni i Kuvendit dhe i Presidentit,
duhet tė "japin pelqimin" pėr emrime tė ndryshme. Moisiu, thjeshtė
ka zbatuar atė qė i ka dhėnė si tė drejtė kushtetuta, duke mos dhėnė
"pelqimin" pėr shkarkimin e Sollakut, ku sėrish, prokurori i
Republikės ėshtė nomenklature e tij, ne emrim dhe ne shkarkim. Nese dikush
duhet tė kapet me dike pėr kete ceshtje, ajo ėshtė kushtetuta e miratuar ne
vitin 1998, qė ka parashikuar sa thamė me lart. Tė gjitha tė tjerat, deri sa
tė mungojne fakte tė qartė, behet fjale thjeshtė pėr sulme politike nga njeri
krah apo tjetri. Mazhoranca, permes niveleve tė ndryshme drejtuese, por jo nga vetė
kryeministri Berisha, dhane vleresimet e tyre, sigurisht negative, pėr
vendimin e Moisiut. Ndėrkohė, opozita nxitoi ta perdore politikisht kete
vendim mese normal ne mendjen e tij, tė presidentit. Madje, u arrit deri atje
sa tė diskutohet a mund tė bashkekzistoje dyshja Moisiu- Berisha pas kesaj
perballje. Ēdo mjet apo shkak (demokratik) ėshtė i vlefshem pėr tė realizuar
qėllimin, ėshtė morali i opozitės tash sa vjet. Megjithatė, mendoj se nuk do
tė kete njė perplasje institucionale pėr arsyet qė do tė rreshtojme me
poshte. Kryeministri Berisha, ka vetėm njė vit qė ka fituar mandatin qeverises
4 vjeēar nga shqiptaret me 3 korrik 2005. Moisiu ka nisur vitin e fundit tė
jetes si president, ne manatin e tij 5 vjeēar dhe shumė vėshtirė mund tė
rizgjidhet pas "Sollakut". Ne njė perplasje tė mundshme, edhe pėr
vetė ambiciet politike, por edhe sa thamė me siper, me shumė do tė humbiste
Berisha. Njė tjeter alternative ėshtė edhe "impechment"-i i
Presidentit, shkarkimi i Moisiut nga Kuvendi, i cili e gezon kete tė drejtė
ekkluzive. Gjithcka duket e vėshtirė, pasi mungojne numrat ndoshta pėr
ndryshime ne qeveri, jo me pėr tė rrezur njė president. Se fundi, nuk duhet harruar se kemi kryetar shteti njė ushtarak
krriere, bir ushtaraku, i cili publikisht ka deklaruar, se mese njė here, ka
menduar tė vetvritet ne rrethana tė ndryshme. Edhe njė kryeministėr si
Berisha, do ta kishte tė vėshtirė me njė president, i cili tashmė prej
kohesh, ėshtė "ngurtesuar" perballe fatkeqesive edhe familjare qė e
kane goditur. Moisiu sheh vetėm ligjin dhe vetėm atė, mund tė zbatoje dhe ti
nenshtrohet! Gjatė kėtyre 16 viteve, ishim mėsuar tė shihnim vetėm dy fortame
presidentesh. I pari, ishte njė person shumė autoritar, nga zyra e tė cilit,
jo vetėm duhej tė kalonin por edhe tė buronin tė gjitha pushtetet. I dyti,
ishte njė president as mish, as peshk, njė karrierist me endrren e
rizgjedhjes, pa mundur tė tregoje e as mbroje, kompetencat qė i jepte
kushtetuta e miratuar e vitin 1998. Moisiu ndryshon prej kėtyre dy formateve,
jo vetėm nga ajo qė thamė me siper, por edhe nga fakti se ėshtė i vetmi
president konsensual politik. Nga ana tjeter, ai nuk ka se ēfarė tė humbe me,
pasi ėshtė ne kapercyell jo vetėm tė karrieres por edhe tė jetes. Fatmiresisht, pas 16 viteve, erdhi momenti i bashkejeteses brenda njė
njejtave kontureve institucionale, edhe tė dy individeve, tė cilat tashmė nuk
do tė shkojne shumė dakort me njeri- tjetrin. Megjithatė, qeveria do tė
dergoje ligje ne Kuvend, dhe nga ky tek Presidenti. Ne fakt, vetėm njė here
Moisiu mund tė ktheje njė ligj, pasi heren e dyte, automatikisht edhe pa
firmen e kreut tė shtetit, miratohet. Por a ėshtė
vetėm kjo marredhenia ne mes dy krereve me tė larte tė shtetit? Janė me
mijera fije tė tjera me shumė tė padukshme, tė cilat mund tė krijojne njė
situate qė mund tė "kalerohet" nga opozita. Kjo e fundit, edhe pse
pa levizur asgje, pa patur asnje lloj pushteti, ka fituar njė aleat tė fortė
indirekt, siē ėshtė presidenti i Republikės. Megjithatė, duke vijuar ne tė
njėjtėn linjė, Moisiu nuk do tė kete probleme tė dekretoje daten e zgjedhjeve
ne harkun 20- dhjetor- 20 janar, e atėherė
presidenti do tė behej shenjester e sulmeve tė opozitės. Ēfarė mund tė kete
apo tė kerkohet me shumė qė tė kemi edhe ne me ne fund, njė burre shteti?! Blerti DELIJA Demokristianet tė
bashkuar takohen nė Shkodėr I ftuar:
Kryetari i Partisė Demokristiane Shqiptare z. Nard Ndoka si dhe ish kryetari
Zef Bushati e drejtues tė spekterit demokristian (Replikė e sekretarit tė Partisė Demokristiane dega
Shkodėr Z. Gjergj Livadhi me kryetarin e P.K D SH avokat Fran Dashin. Me dt.30.9.2006 nė njė nga sallat e Hotel Turizmit tė
Shkodrės u organizua takimi i demokristianėve tė bashkuar takim qė
organizohet pėr herė tė parė mbas 5 (pese) vjetėve bashkė me
kristiandemokratėt. Takimi u organizua nga Av.Fran Dashi me kryesinė e
kryetarėt e PKD tė rretheve nga Fieri deri nė malsinė e madhe ku kjo parti qe
shtrirė.Ishin prezent kryetari i PKD tė Tiranės zoti Paulin Mema inxh.dhe
bisnesmen kryetari i PKD tė Fierit inxh. Agim Pashku i PKD Mirditės z.Zef
Lleshi i cili mban edhe funksionin e kryetarit tė kėshillit kombėtar tė PKDSH
e njė ndėr pėrsonat nismėtar qė krijuan Partinė Demokristiane tė Shqipėrisė
nė vitin 90-91 Martin Bobi kryetar i PKD Lezhė, Marash Kaēi kryetar i PKD
Malėsi e madhe drejtues tė Partisė Demokristiane dega Shkoder drejtues tė
grup seksioneve tė komunės sė rrethinave Gjin Leka e Angjelin Prendi, tė komunės Velipojė
inxh.Agostin Martini tė komunės Hajmel Hil Gjoka si dhe mjaft anėtarė e
simpatizant tė tė gjithė spekterit demokristian e qė shkojnė drejt bashkimit
ne njė Parti tė vetme Demokristiane . Zoti
Nard Noka shoqėrohej nga Emanuel Dungu nga kryesia e partisė demokristiane si
dhe nga Anton Gurakuqi tashmė i emruar nė postin e zv/ministrit tė punėve tė
jashtme Zef Bushati ish kryetar i Partisė Demokristiane tė Shqipėrisė i cili
sapo ka mbaruar mandatin e ambasadorit ne htetin e Vatikanit, gjithashtu
Kujtim Gjuzi ish nenkryetar dhe sekretar i pėrgjithshėm i PDK nė periudhėn e
Bushatit.Ne kėtė takim qė mė tepėr ishte informal fjalėn e hapjes e mori av. Fran Dashi ku me pak fjalė tė cilat
ēojnė drejt bashkimit PKD parti kjo e dyta mbas Partisė mėmė asaj
Demokristiane ku fjalėn ja dha zotit Ndoka I cili nė mėnyrė tė pėrmbledhur
informoi ketė takim pėr punėn e tij nė krye tė Partisė Demokristiane
Shqiptare punė qė siē tha ai ishte e pėrqėndruar me shume nė rrethet jugore
tė Shqipėrisė si dhe qėndrimet e
subjektit tė tij politik qė pėrfaqėson nė Parlamentin Shqiptar duke paraqit
pozicionin e tij tė qartė e nė interes tė Partisė qė ai drejton dhe tė
Demokristianėve Shqiptar Parti e cila bėn pjesė nė kualicionin
qeverisės.Takimin e pėrshėndeti edhe z. Bushati ku ndėr tė tjera tha se
ardhja nė grupin parlamentar demokristian nga krahėt e ndryshėm tė politikės
shqiptare ėshtė njė mrekulli e cila na ka dhėnė shpresė sė Partia
Demokristiane e drejtuar nga z. Ndoka po bėhet faktor dhe zė i fuqishėm nė
parlamentin shqiptar zė ky qė duhet tė respektohet nga mazhoranca nė pushtet
e pse jo edhe nga opozita e bashkuar . Nė kėtė takim e mori fjalėn kryetari I
kėshillit kombėtar tė PKD njėhėrėsh edhe kryetar I PKD Mirditė Zef Lleshi ku
me tone tė ashpra u shpreh se Partia Demokristiane duke qėnė edhe nė cilėsinė
e nismėtarėve tė krijimit tė kėsaj Partie tha se kjo forcė ka vuajtur
mungesėn e organizimit ku ka munguar kurajoja pėr ti parė drejte problemet
probleme tė cilat ēuan nė copėzimin e padėshirueshėm qė tash besoj se po i
kalojme sė bashku duke krijuar njė platformė tė re e tė mirorganizuar dhe
kėtė do ta bėjė mirė kryetari Ndoka.Nė kėtė takim pati edhe replikė nga sekretari
I partisė demokristiane dega Shkoder me kryetarin e PKD av.Fran Dashi duke
thėnė se ju keni ikė nga partia e tani po ktheheni prap.Natyrisht
demokristianėt jane tė shqetėsuar se periudha e zgjedhjeve pėr pushtetin
lokal po afron e tash e mbetur pa drejtues mendoj se ėshtė e domosdoshme
zgjedhja e drejtuesve pėr partine demokristiane dega shkoder .E pse nėqoftėse
do tė ruhet kjo gjėndje e tė vazhdojė duke qėndruar nen sqetullen e partisė
demokratike dega shkoder e ne drejtimin e mjekut e bisnesmenit dy drejtues qė
as zyrė as flamur nuk kanė tash 5vjet e po tė vazhdojmė kėshtu besoj se
flasim e shruajmė kot.Gjithsesi demokristianėt e bashkuar kane element qė
brėnda kėsaj force I kanė rezistuar kohės e qė kanė aftėsinė tė drejtojnė
mirė .Njė nder ta ėshtė av.Fran Dashi I cili nė zgjedhjet lokale tė vitit
2000 ēoj PDK ne Shkoder forcė tė trete politike e po kėshtu kemi edhe njė
nder nismėtaret e krijimit tė partisė demokristiane tė viteve 90-91 nė
Shkoder z.Martin Cukeli I cili ka shkollėn e lartė tė rendit I cilėsuar si
edhe njė nga ekspertėt mė tė mirė nė kėtė fushė po kėshtu edhe tė lartėn nė
Jurisprudencė e qė nė zhgjedhjet e korrikut 2005 ka kandiduar pėr deputet nė subjektin
kristian e nė Shkodėr ka marrė mbi 2000 vota, vota tė cilat I janė vjedhur mė
shumė se gjysma kuptohet duke qenė subjekt I pambrojtur edhe pse jo edhe i
sulmuar e mund tė kete edhe disa tė tjerė por nė PDK I kemi pare rralle. Me
shpresėn e madhe qė kryetari Ndoka do ta shikojė me vėmendje degėn e PDK
Shkodrės pjesė e sė cilės ėshtė edhe ai vetė e pėr tė krijuar sa mė pare
mundesine e riorganizimit te partise demokristiane dega Shkoder qė
padrejtėsisht ėshtė lėnė nė hije. Tė gjithė kėto vite e duke mbajtė me
shpresė e shpresa nė fakt vjen duke punuar. Kryetari I demokristianėve edhe nė
cilėsinė e deputetit tė kuvendit popullor po bėn pėrpjekje tė fuqishme duke
na bėrė tė qartė ne demokristianėve shqiptarė se kjo forcė politike do tė
jetė forca e tretė nė parlamentin shqiptarė e aktive nė qeverisjen e vendit e
shembull pėr mirė qeverisje duke u bėrė e pranishme kudo pasi demokristianėt
kanė vlera dhe janė tė aftė pėr tė drejtuar nė tė gjitha fushat.
Demokristianėt edhe pse pjesė e kualicionit tė qeverisjes vazhdojnė tė
kėrkojnė me kėmbėngulje atė qė iu takon e pse jo edhe kritikuar kėdo qė
pėrpiqet tė anashkalojė kėrkesat e drejta tė kėsaj force tashmė tė
konsiderueshme. Kėtė takim e pėrcollėn edhe mediat lokale tė cilėt fjalėn e
kryetarit Ndoka e paraqitėn sipas mėnyrės sė tyre si dhe preferencave te
ndryshme. Lek Luma Kur i Nga Albert VATAJ Nuk ėshtė ēudi qė nesėr nė tezga e kioska do tė kemi njė gazetė mė
pak. Nė dyert e redaksive nuk do tė shohim mė fytyrėn e armatosur me vetėdije
profesionale, tė atyre, tė cilėt harrojnė se armatura e dijes profesionale
dhe kryeepjes ėshtė diēka mė e rėndė se pesha me tepri e kėndellės sė tė
qenit nėn ofertė. Mjerimit profesional mbase i ofrohet njė shans pėr tė mos
kenė edhe femėr edhe pėrfaqėsuese e medies. Sikurse edhe shqipja do tė
ndjehet i skapulluar nga terroi dhe vrastarėt. Por edhe njė shitės patatesh
do tė ndjehet mė i vlerėsuar kur tė marrė nė dorė njė gazetė me dėshirėn pėr
tu informuar. Telefonit tė prishur mbase do ti kėputet ndonjė fije. E
dhėntė Zoti ata qė do tė sakrifikohen tė jenė pjesė e asaj shoqėrie qė duhet
tė pėrmendet sa mė heret mė mirė tė bėjė njė punė tė dobishme mė shumė se kjo
qė ka bėrė deri dje. Sakaq do tė zgjojė vullnete dhe ėndrra. Do tė shoh veten
tė vendosur nė njė pozitė mė tė shėndoshė fizike nė kohė dhe hapėsirė.
Gjithsesi mbeti me shpresė se do tė jetė mbishqiptare kjo copė Shqipėri.
Ėndėrr nė qoftė ma paska kėnda. Si njė gazetė mė pak, shumėēka mė pak?! Natyrisht qė pas kėsaj bota do tė vazhdojė sė ekzistuari, dhe
shqiptarėt do tė kenė mė pak mundėsi tė zgjedhin, por jo mė pak shanse pėr
tu informuar. Kjo ditė do tė lind si ēdoditėtjetėr, mė aq ndryshim, sa, duke qenė
periferik pėr nga rėndėsia do tė kalojė pa lėnė gjurmė dhe pa tunduar edhe mė
altruistėt dhe emotivėt. Deri mė tash tre shtypshkronjave tė kapaciteteve tė mėdha u ėshtė vėnė
dryni. Ėshtė bėrė mirė apo keq le tua lėmė tė merren tė tjerėt me kėtė punė,
por unė po ngufatem nga dėshira p tė dėshmuar atė ēka mendoj pėr kėtė. Kur kėto gazetashtypėse u mbyllėn, gjė e cila ishte pak e besueshme se
mund tė bėnte vaki, por ja qė bėri, fillimisht gishti u drejtua nga shteti, i
cili u kujtua se kush i kishte borxh kuletės sė taksapaguesit shqiptar dhe
vendosi ti tregojė se ka ligj, ka edhe shtet. Kėta tė fundit mendonin se
duke qenė kishė do kishin mundėsi qė Zoti ti shihte me sy tė mirė,
pavarėsisht se doktrina ėshtė fe nė vetėdijen e besimtarėve, pa ta ajo ėshtė
njė pėrrallė e bukur. Duke qenė se ata shtypnin gazeta, pra ishin furra e njė
pushteti do tė kishin mundėsi tė fshiheshin si struci. Por jo pėr ngaherė.
Kur e kuptuan se e kishin gabim, e pėsuan. Por bashkė me ta zanafillėn e ka
ta pėsojnė edhe vetė promotorėt e kėsaj situate, nami i titujve tė gazetave
qė ndėrseheshin mbi tė sotmen shqiptare mė misionin e informuesit. Media e shkruar kėto pesė vitet e fundit ėshtė njė ndėr bizneset qė ka
shpėrthyer si kėrpudhat pas shiut. Pas ndėrtimit, bėrja e njė gazetė renditet
e dyta nė kryeradhėn e bizneseve nė Shqipėri. Kjo deri para pak ditėsh kur
njė pėrmendje e shtetit kjo kėshtjellė prej rėre pikėnis tė ndjehet e
kėrcėnuar seriozisht dhe tė shkėrmoqej. Konkretisht bėhet fjalė pėr mbylljen
e disa shtypshkronjave, tė cilat pak nga borxhet qė u kanė gazetat nė
likuidim, pak sa mė shumė nga mosshlyerjet e detyrimeve nė shtet, kanė vėnė
kyēet duke nxjerrė zbuluar morinė e nevojės pėr shtyp tė gazetave tė
pėrditshme. Fillimisht ajo qė ka karakterizuar pasojat pas kėsaj bėme ėshtė
shkurtimi i stafeve, ulja e numrit tė faqeve, e pse jo dhe afrimi i mbylljes
sė disa redaksive. Tash qė shteti po bėn tė pamundurėn tė tregojė se ka
detyrime por edhe i detyrohen, nis ti dalė iēi byrekut, atij byrek qė duke u
shijuar shumėkujt u bė garnitura mė e preferuar e kavalerisė sė gazetarėve qė
nga kafja nė kafe kėrkonin tė informonin edhe atė katundarin nė cep tė kėtij
vendi se si dhe qysh kjo e ajo. Turravrap i nxjerrjes sė titujve tė rinj tė gazetave dhe bombardimi i
gazetarėve me oferta jashtė ēdo logjike ekonomike, janė dėshmi i njė biznesi
kokėprerė, pa orientim ekonomik dhe jashtė parapėrgatitjeve pėr njė rrethanė
tė tillė. Mbėshtetja e medies nė logjikėn e tė qenit si garant tė shkelėsve
tė ligjit, tė abuzuesve me detyrimet ndaj shtetit, kanė qenė sipas meje
shtysat qė situata e borxheve tė gangrenizohej deri nė kėtė nivel sa tė
provokojė dhe mbylljen e tyre nga debitit ndaj shtetit dhe borxheve ndaj
shtypshkrimit. Rendja pa kokėēarje e disa gazetave nė njė informalitet qė sa
vinte dhe thellohej ka shėrbyer si njė qiell i kthjellėt para stuhisė, qė
disa parelinj ti hynin rrugės sė biznesit duke vjedhur nga pak tek lexuesit
apo pėrfitimet publicitare e gazetave qė ishin nė treg. Kjo do tė bėnte qė tė
prishej ai bilanc ekzistues, qė informaliteti tė mos ishte kaq sundues qė tė
viheshin nė dyshim vijueshmėria e botimeve, si pasojė e fryrjes deri nė
pamundėsi tė shlyerjes sė borxheve tė botuesve pėr shtypit dhe
shtypshkronjave pėr letrėn. Sot pėr sot ndoshta ende ka shanse tė mos
shpėrthejė ajo qė parashikohej, shpėrthimi. Se shumė nga poseduesit e medies
sė shkruar menduan se tė kesh lekė ėshtė gjithēka, dhe duke pasur dhe njė
gazetė do tė mund tė diktonte qoftė edhe shtetin, i cili duhet sepse kėshtu
duan ata, tė luaj indiferentin para debiteve tė shumta tė
shtypshkronjave. Harbimi i pasionit pėr tė pasur njė gazetė, e pse jo pėr tė qenė pronar
edhe i njė gazete duke u bėrė mani, ka degdisur kėtė biznes nė njė mundėsi
pėr tė pasur njė punė, tė shumė e shumė tė ashtuquajturish gazetarė. Pas
kėsaj vjen njė media fotokopje, pėr ti lėnė radhėn konturimit tė njė
psikologjie mosbesimi nė opinion. Dhe finalja, vėnia pėrballė faktorit
financiar. Fundi dalt hajėr ka thanė Gjergj Mullaga. Jehona
e Shkodrės njeh vetėm progres Njė ndėr shoqėritė kulturore artistike e
cila dallohet pėr organizim dhe ekzekutim nė shumė dhe llojshmėri
veprimtarish artistike, e njohur tashmė nėpėrmjet medias elektronike dhe
shtypit tė shkruar jo vetėm nga publiku shkodran por edhe mė gjerė, ėshtė
Jehona e Shkodrės. Ky asocacion artistik, i krijuar mė datėn
14.02.2001, nga emra tė njohur tė artit e kulturės shkodrane me producent
z.Xhelal Halili, qė nė nisje e vijim po debuton me mjaft seriozitet e
profesionalizėm nė drejtim tė pasqyrimit tė vlerave tė artit e kulturės
kombėtare, tė pasurimit e ruajtjes sė trashėgimisė nė kėto fusha. E gjejmė me vend tė themi se menjėherė
pas krijimit, shoqėria J.Shkodrės nisi me aktivitetin e parė qė u mirėprit
nga publiku shkodran, me kėngėtarė e interpretė nga Shkodra, Mali i Zi dhe
Malėsia e Madhe. Ky aktivitet i pritur e i duartrokitur,
ēeli siparin e vijimėsisė sė veprimtarive, ku ndėr mė tė dallueshmit ėshtė
spektakli i pėrvitshėm Sofra Shkodrane, aktivitet qė organizohet ēdo vit nė
kuadrin e festimit tė Krishtlindjeve dhe Vitit tė Ri. Por, me tė drejtė lexuesit mund ti lindė
pyetja: Mirė fillimi, po ku mbaron aktiviteti?. Pėrgjigjja ėshtė konkrete
dhe e verifikuar nė numėror e rradhor, e cila nuk njeh mbydhje por shtohet e
pasurohet. Pėr tė saktėsuar atė ēfarė thamė mė lart
po rendisim disa nga veprimtaritė kryesore tė Jehona e Shkodrės, siē janė: - Turne artistik nė tė gjithė qytetet e
veriut, si Kukės, Tropojė, Burrel, Rrėshen, Lezhė, Laē etj. Aktiviteti
titullohej Show pranvere. - Turne artistik nė tė gjithė territorin
e Kosovės me aktivitetin e titulluar Festa e Lirisė, me kėngėtarė e
interpret nga mė tė njohurit e skenės dhe ekranit. Duhet thėnė se veprimtari tė tilla nė
Kosovė, Mal tė Zi e Maqedoni organizohen ēdo vit. - Njė aktivitet tjetėr mjaft i realizuar
ishte koncerti recital i kėngėtarit Shaban Gjeka, shqiptar nga Mali i Zi. - Jehona e Shkodrės mundėsoi pas disa
viteve pauzė, rikthimin e festimit tė pėrvjetorit tė luftės sė Reēit, e cila
pėrkujtohet ēdo vit nė tė dielėn e parė tė shtatorit. Po tė vazhdojmė me treguesit rradhorė tė
aktiviteteve do tė na duhej tė vijonim gjatė, por mendojmė se ėshtė e vlefshme
tė evidentojmė dy aktivitetet e fundit qė u organizuan nė metropolin e
vendit, Tiranė. I bujshėm duhet thėnė ishte koncerti
recital i kėngėtaresh shqiptare nga Mali i Zi, Gjyste Vulaj, me tė ftuar
special, i titulluar Si Zhyljetė e dashuruar. Koncerti i mbajt nė Pallatin
e Kongreseve, nė sallėn qendrore, e cila u mbush tej vendeve tė disponueshme Njė koncert tjetėr qė u mbajt nė Pallatin
e Sportit Asllan Rusi nė Tiranė, ishte recitali i kėngėtarit nga Tuzi i
Malit tė Zi, Lindon Camaj i titulluar Kėnga i bashkon shqiptarėt. Nėse deri kėtu shembulluam disa nga
aktivitetet e realizuara tė cilėsuara tė mėdha, lind domosdoshmėria e
evidentimit tė bashkėpunėtorėve apo stafeve drejtuese e ekzekutuese tė
veprimtarive. Njė ndėr tė pėrhershmit nė aktivitetet e
Shoq.Kult.Artist. J.Shkodrės ėshtė skenografi i talentuar Hysni Halili. Po kėshtu, njė tjetėr bashkėpunėtor
profesionist ėshtė Fran Babaj, Presidenti i Sindikatave tė Pavarura tė
Artistėve e Gazetarėve dhe Sportistėve tė Shqipėrisė, i cili nė disa aktivitete
ka kryesisht funksionin e skenaristit dhe udhėheqėsit artistik. Bashkėpunon ngusht dhe pėrhershėm nė
aktivitetet e J.Shkodrės kėngėtarja Elizabeta Marku. -Tani Shoqėria Kulturore Artistike
Jehona e Shkodrės, - deklaron producenti dhe drejtuesi i parė i Shoqėrisė,
zoti Xhelal Halili, - po pėrgatitet pėr njė turne nė ato shtete tė Evropės qė
ka shqiptarė, me njė koncert nė tė cilin do tė pėrfshihen kėngėtarė tė njohur
nga tėrė trevat shqiptare. Sė fundi, zoti Halili nuk harron tė
komunikojė edhe pėrgatitjet qė kanė filluar pėr realizimin e aktivitetit tė
pėrvitshėm Sofra shkodrane. Fatime Kulli, Ndue Bacaj Partneriteti me krimin dhe gjunjėzimi i shtetit Nga Albert VATAJ Atė qė vullneti i Kuvendit tė Shqipėrisė e konkludoi si njė gjykim i
paanshėm dhe vėnie nėn fre tė institucionalizimit tė shtetit tė krimit, e
hedh nė erė vetėm njė letėr prej tre faqesh e Presidentit tė Republikės.
Gjithēka ishte nėse e parashikuar, sikurse gjithēka kishte marrė trajtat e
saj. Pritej qė gjithēka tė fliste nė gjuhėn e shkresave nė formė vendimi.
Moisiu dhe tėrėēka qė vėrtitej rreth emrit tė tij gjatė periudhės kur raporti
i Komisionit Hetimor Parlamentar Sollaku po
shoshitej nė zyrat e Presidencės u agravuan nė limitime tė atilla sa e lanė
jashtė tė papritures vendimin e kreut tė shtetit pėr Prokurorin e
Pėrgjithshėm Theodhori Sollaku. Ky i fundit duke marrė bekimin e numrit njė
tė shtetit provon ta vėrė para njė sfide gjithė atė pėrpjekje tė mundimshme
pėr tė luftuar krimin e organizuar dhe korrupsionit. Nuk kam hequr dorė pėr asnjė moment nga ideja sė krimi dhe politika
janė anėt e sė njėjtės medalje. Gjithnjė mė ka tundur parimi se krimi i
organizuar dhe konturimi i njė mafie kanė zanafillėn nė strukturat e
politikės dhe mbijetojnė nė sajė tė mbėshtetjes dhe imunizimit tė saj. Por se
ai kėrkon dhe bėn tė mundur tė jetė palė mė majėn e piramidės sė shtetit kėtė
e dėshmon vetė poseduesi i saj, Presidenti i Republikės, Alfred Moisiu. Me
hezitimin pėr tė pranuar largimin e Sollakut ai nuk bėn gjė tjetėr vetėm se
bėhet pjesė e akuzave qė rėndojnė kundėr tij, pėr tė vijaur mė pas me
shpėrdorimin qė i bėn jo vetėm institucionit qė pėrfaqėson por varros
pėrfundimisht organin e akuzės, dhe kėtė e bėn duke u mbrojtur Presidenti i Republikės, Afred Moisiu, ka shuar pėrfundimisht tė
gjithė vijėn e zjarrit nėn tė cilėn kishte kohė qė e gjente veten kreu i
Prokurorisė Theodhori Sollakun. Kreu i shtetit i ka dėrguar zyrtarisht njė
letėr Kuvendit tė Shqipėrisė, ku parashtron argumentet e tij pėr rrėzimin e
kėrkesės sė mazhorancės pėr rrėzimin e kryeprokurorit. Arsyeja kryesore e
cila ka bindur kreun e shtetit pėr mosdekretimin e kėrkesės sė shumicės sė
djathtė parlamentare, ka qenė mungesa e argumenteve ligjorė pėr shkarkimin e
Sollakut. Numri njė i shtetit shqiptar nuk ka gjetur asnjė shkak, i cili ta
bindė atė pėr tė hedhur firmėn pėr largimin e Sollakut nga drejtimi i akuzės.
Moisiut iu desh mbi tre muaj pėr tė arritur nė kėtė pėrfundim. Pas komisionit
hetimor parlamentar i ngritur me qėllimin pėr shkarkimin e kryeprokurorit,
Presidenti mori nė dorė raportin pėrfundimtar tė kėtij institucioni
parlamentar. Moisiu u pėrbetuar se arsyetimi dhe gjykimi i tij do tė ishte sa
mė korrekt, sa mė i drejtė dhe i ftohtė nė kėtė rast delikat, duke respektuar
mbi tė gjitha ligjin. Pak a shumė nėn kėtė vorbull arsyetimesh kreu i shtetit
ka rrėzuar vullnetin e mazhorancės parlamentare, duke ngritur pikėpyetje tė
mėdha nė lidhje me veprimtarinė e kėtyre komisioneve hetimore. Vendimi i tij
pėr ti thėnė jo asaj qė pozita nuk la mjet pėr ta konkretizuar, ka gjasa tė
mos ketė ndonjė tregues pozitiv pėr klimėn politike. Kjo u dėshmua po ditėn
kur ky vendim u bė publik, me deklarimin e kryeparlamentares Jozefina Topalli
e cila e ka akuzuar rėndė kreun e shtetit duke e quajtur tė paprecedent vendimin
e tij. Ajo nuk ka hezituar nėpėrmjet intervistės nė Zėri i Amerikės,
edicioni shqip tė aludojė se ku veprim e bėn atė ortak me krimin dhe nxit
korrupsionin. Duke vijuar mė tej Topalli ka nėnvizuar se nė tė ardhmen nuk do
tė ketė asnjė bashkėpunim mes Parlamentit dhe kryeprokurorit Sollaku, pasi
sipas saj mbi tė rėndojnė shumė akuza. Ndėrsa nga ana e tij kreu i Komisionit
Hetimor Parlamentar Sollaku, Astrit Patozi duke kundėrshtuar energjikisht
kundėrshtimin e Presidentit Alfred Moisiu pėr shkarkimin e Theodhori
Sollakut, e ka cilėsuar si hap tė paramenduar. Nė vijim tė deklaratės, Patozi
ka nėnvizuar se hetimi pėr kryeprokurorin u tregon shqiptarėve simbiozėn e
krimit tė organizuar me politikėn qė 8 vitet e shkuara ka prekur majat e
shtetit. Pak a shumė kjo ėshtė panorama politike qė pasoi vendimin e
Presidentit. Nė thelb nuk ka gjasa tė kenė tjetėr pėrbėrje mė shumė se kaq
deklaratat e pozitės, sikurse e majta duke e gjetur veten nė shtratin me
gjethe dafine qė i shtron Presidenti ose do tė bėjė avokatin e avokatisė sė
Moisiut, ose do tė ndėrsejė ndaj gjunjėzimit tė sė djathtės politikėn e
pamundėsisė dhe dėshtimit, duke i dhėnė tė drejtė vetes sė procesi pėr
shkarkimit tė Sollakut ishte dhe mbetet i mbarsur politikisht. Lidhjet e vjetra tė trashėguara si dhe lidhja e re e karakterit
ekonomik e ka bllokuar Alfred Moisiun tė pėrmbushė detyrėn e tij kushtetuese.
Deklarata se sa tė jetė ai, Dhori Sollaku nuk preket ėshtė njė iluzion.
Dosjet e krimit duhet tė shfletohen, bile aty do tė shtohen edhe hetime tė
reja qė kanė tė bėjnė me karakterin familjar tė njė marrėdhėnieje tė
paligjshme qė po vė nė rrezik institucionet e shtetit si dhe luftėn kundėr
krimit tė organizuar Tashme zbulohet gjithēka. Lidhja e hershme dhe natyra e saj e
trashėguar, kombinuar me pėrmasėn ekonomike tė ditėve tona, e ka bllokuar
Alfred Moisiun, i cili ka paraqitur nje pasqyre mjerane te arsyeve se pse nuk
mundet ta shkarkojė Dhori Sollakun, edhe pse ai ėshtė pėrgjegjės pėr
mosveprimin ne te paktėn 24 dosje vrasjesh. Presidenti Moisiu, nė letrėn e tij dėrguar Kuvendit tė Shqipėrisė
rendit arsyet se pėrse ai nuk ka shkarkuar Sollakun. Sipas tij, edhe pse
vendimi nuk ėshtė paraqitur nė formėn e kėrkuar nga neni 149, paragrafi 2 i
Kushtetutės dhe procedurės sė kėrkuar nga neni 114 i rregullores se Kuvendit,
duke vlerėsuar, mė tepėr se mangėsitė
formale, thelbin e kėrkesės dhe punėn
e komisionit hetimor parlamentar, arriti nė pėrfundimet e mėposhtme: Nė raport janė konsideruar shkelje te rėnda tė ligjit gjatė ushtrimit tė
funksioneve nga Prokurori i Pėrgjithshėm, me veprimet ose mosveprimet e tij
pėr njė sėrė ēėshtjesh tė listuara nė atė raport. Komisioni hetimor mori
pėrsipėr tė gjykojė bazueshmėrine nė ligj tė vendimeve tė prokurorėve pėr
ēėshtje tė caktuara penale. Pėr secilin rast, komisioni ka vlerėsuar te
gabuara mosfillimet, pushimet apo pezullimet e ēėshtjeve penale tė
analizuara, ky qėndrim i komisionit, i miratuar mė tej nga Kuvendi. ėshtė nė kundėrshtim me parimin kushtetues tė ndarjes sė
pushteteve, parim ky i sanksionuar jo vetėm nė nenin 7 tė Kushtetutės, por,
ėshtė njė parim qė pėrshkon terė organizimin dhe funksionimin e organeve tė
pavarura kushtetuese. Mė tej, ky qėndrim i kornisionit ėshtė nė kundėrshtim
me fushėn e veprimtarisė sė komisioneve hetimore, tė pėrcaktuar nė ligjin nr.
8891, datė 02.05.2002 "Pėr organizimin dhe fonksionimin e komisioneve
hetimore i Kuvendit", dhe nė Kodin e Procedurės Penale. Vendim-marrja
lidhur me njė procedim penal ėshtė atribut i organit tė prokurorise, i cili
sipas nenit 148 tė Kushtetutės ėshtė organi i vetėm qė ushtron ndjekjen
penale. Vendimet e marra lidhur mc ushtrimin e kėtij funksioni kushtetues
mund tė vlerėsohen vetėm nga hierarkia e prokurorisė nga prokurori mė i lartė
e deri tek prokurori i pėrgjithshėm, ose tė kontrollohen nga gjykata mbi
ankimin e palėve. Askush, veē kėtyre organeve, nuk ka tė drejtė tė arrijė nė
pėrfundime dhe tė bėjė vlerėsime pėr vendim-marrjen e prokurorisė, pėrfshi
kėtu edhe komisionet hetimore parlamentare. Edhe nė rastin mė tė mirė, ky
vlerėsim do tė ishte subjektiv, qė do tė thotė i hapur pėr interpretime dhe
mendim ndryshe. Komisioni hetimor nuk mund te marrė atributin e gjykatės e
cila ėshtė e vetmja sipas ligjit qė nė instancė tė fundit vlerėson nėse njė
ēėshtje penale ėshtė pushuar me tė drejtė ose jo, apo nėse mosfillimi apo
pezullimi i njė ēėshtje ėshtė ose jo i bazuar nė ligj. Ne kėtė mėnyrė,
komisioni ka marrė atribute qe nuk i ka as vetė Kuvendi i Republikės, duke
ushtruar nė njė farė mėnyre kompetenca apo atribute qė janė nė dorė tė organit
te prokurorisė ose gjykatės. Vlerėsoj se nė veprimtarinė e kėtij komisioni
nuk ėshtė marrė ne konsideratė vendimi interpretues datė 14,05,2003, i
Gjykatės Kushtetuese e cila ėshtė shprehur se "kontrolli parlamentar
duhet zhvilluar nė mėnyrė tė atillė qė tė mos ndėrhyjė nė veprimtarinė e
pushteteve tė tjera. Kam ndjekur me vėmendje tė gjithė ecurinė e veprimtarisė
sė kėtij komisioni dhe kam verifikuar edhe pėrbėrjen e tij. Vlerėsoj se
pėrbėrja e komisionit dhe qėndrimet e disa anėtarėve tė tij kanė cenuar parimin
e njė procesi tė -rregullt ligjor dhe atė tė prezumimit tė pafajėsisė. Kjo,
se, anėtarė te veēantė tė komisionit, edhe kur ai kishte filluar procedurėn
hetimore, publikisht, kanė marrė pėrsipėr tė deklarojnė te provuara shkeljet
apo akuzat e pretenduara, tė cilat duheshin verifikuar pėr vėrtetėsinė e tyre
nga komisioni i posaēėm hetimor. Veē kėsaj, nė pėrbėrjes tė komisionit, 5 nga
7 anėtarėt e shumicės parlamentare janė dhe nėnshkrues tė kėrkesės pėr
shkarkimin e prokurorit tė pėrgjithshėm, duke cenuar mė tej parimin e
prezumimit tė pafajėsisė dhe tė procesit. tė
rregullt ligjor, pėr tė cilat ka folur edhe Gjykata Kushtetuese, nė vendimin
e saj nr.75, datė 19.04.2002. ne njė situatė analoge
mė kėtė nė shqyrtim. Si konkluzion, pas vlerėsimit tė procedurave pėr
ngritjen dhe funksionimin e komisionit hetimor parlamentar, si dhe tė
raportit tė miratuar nga Kuvendi, referuar drejtpėrdrejt edhe vendimit date
19.04,2002, tė Gjykatės Kushtetuese, nuk gjej shkelje tė tilla tė ligjit nė
veprimtarinė e Prokurorit tė Pėrgjithshėm, sa tė pėrbėjnė rast pėr shkarkimin
e tij, sikurse e kėrkon neni 149, paragrafi 2 i Kushtetutės. Kėshtu qė
vendosa tė mos e shkarkoj Prokurorin e Pėrgjithshėm, pėr arsye se propozimi
pėr shkarkimin e tij nuk ka mbėshtetje ne kriteret dhe procedurat e
parashikuara nė Kushtetutė dhe ne jurisprudencėn kushtetuese. Marrėdhėnia e
hershme dhe shndėrrimi i vonshėm i Sollakut ne punėdhėnės te familjareve te
Moisiut, duket se e pamundėsojnė kryerjen e detyrės kushtetuese nga ana e
kryetarit te shtetit. Megjithatė, ideja se kthimi i vendimit te parlamentit
te Shqipėrisė pėrmes artificieve juridike mund ta lere situatėn siē ėshtė,
pra mund ta shpėtoje qofte Alfred Sollakun, qofte Dhori Moisiun, ėshtė
thjesht njė iluzion. Te gjithė ndėrkombėtaret kėrkojnė qe te zhbllokohet
institucioni i akuzės, dhjetėra dosje presin ne prokurori dhe gjendja do te
zhbllokohet gjithsesi. Dyshja Moisiu-Sollaku le te shijoje iluzionin e
aleancės qė bllokon shtetin. Jozefina Topalli ėshtė shprehur qartė se ky Kuvend nuk do te ndalet
para aleancave tė tilla. Pėrkundrazi, ai do te shkoje deri ne fund ne hetimin
e simbiozes Moisiu-Sollaku, sė pari nė pėrmasat familjare te kėsaj
marrėveshjeje, e me tej edhe do te japė verdiktet pėrkatėse, te cilat janė
gjithsesi rrjedhime te verdiktit popullor te 3 korrikut 2005. Sakaq jetės politike shqiptare i shtohet edhe njė pengesė tjetėr.
Tjetėr vatėr konflikti duke u hapur pikėrisht nga personi garant i
bashkėjetesės politike dhe njė harmonie nė gjetjen e zgjidhjeve pėr ēėshtjet
kardinale, fundosin pėrfundimisht ēdo shpresė se zgjedhjet lokale do tė
zhvillohen nė njė terren tė pėrshtatshėm dhe se konsensusi pėr rrugė tė
pėrbashkėta do tė jetė nė udhėkryq. Fati i institucioneve vihet nė
pikėpyetje. Vetė kryeprokurori duke dashur ta mbajė me pėrdhunė karriken e
tij i promovon organit tė akuzės njė mungesė totale vitaliteti, efiēense dhe
pėrgjegjėsie ligjore dhe juridike nė luftėn ndaj krimit dhe korrupsionit.
Presidenca nėpėrmjet vetė Presidentit shkėrmoqet para syve tanė duke na
dėshmuar se tashmė nuk kemi njė kishė se ku mund tė rrėfehet dhe falet
politika. Asgjė mė shumė se kaq nuk mund tė ndodh. Nuk do tė kishte tjetėr
fund kjo histori pėrleshjesh tė kokave tė shtetit. Pėr paqe politike as qė
bėhet fjalė. Armėt sapo janė mbushur dhe beteja sapo ka filluar. |