Shkruan Albert Vataj
“Një grua e lumtur!” ka postuar, jo tamam një përvojë, se sa një profilaksi shërimi për një nënë, shqetësimet e të cilës vetëm një nënë mund t’i njohë në peshën e tyre specifike. Vetëm ajo ka zemër për të duruar çdo dhimbje dhe shpirt për të lartësuar çdo sakerificë. Vetëm ajo di të dëgjojë deri në fund dhe të përjetojë, shumë më thellë se ç’mund të depërtojë “thika në ashtin” e çdo ndeshjeje. Vetëm ajo, po, ajo nëna, që ndoshta një ditë të bukur vendos të ndryshojë, dhe ta bëjë këtë duke lejuar që ajo nuk mund t’i mbajë fëmijët e saj pafundësisht si klloçka zogjt nën pendë.
“Një grua e lumtur!” shkruan:
Nëna ime kishte shumë probleme. Ajo nuk flinte, ndihej e rraskapitur, ishte e tensionuar, e zemëruar dhe e thartë. Gjithmonë e sëmurë, derisa një ditë, papritur, ndryshoi.
Situata mbeti e njëjtë, por ajo ishte krejt ndryshe.
Një ditë, babai im i tha:
– E dashur, kam tre muaj që kërkoj punë dhe nuk kam gjetur ende asgjë. Do të dal të pi birra me miqtë.
Nëna ime u përgjigj qetësisht:
– Në rregull.
Vëllai im i tha:
– Mami, po shkoj shumë keq në të gjitha lëndët e universitetit…
Ajo u përgjigj me indiferencë:
– Do të rikuperohesh, e nëse jo, atëherë do ta përsërisësh semestrin. Por do ta paguash vetë shkollimin.
Motra ime u ankua:
– Mami, e godita makinën.
Ajo tha pa e humbur toruan:
– S’ka problem, çoje në servis, merre vesh sa kushton riparimi dhe, derisa ta rregullojnë, lëviz me autobus ose metro.
Nusja e saj i tha:
– Vjehrrë, do të vij të rri disa muaj me ju.
Nëna ime u përgjigj pa e vrarë mendjen:
– Mirë, ulu në divan dhe kërko disa batanije në dollap.
Të gjithë u mblodhëm të habitur nga këto reagime. Dyshuam se kishte shkuar te mjeku dhe i kishin dhënë ndonjë dozë të fortë të pilulave “I don’t give a fuck” (Nuk më bëhet vonë). Ndoshta madje kishte mbidozuar…
Në përpjekje për ta “shpëtuar”, menduam ta ndihmonim të largohej nga çdo varësi e mundshme ndaj ndonjë ilaçi kundër stresit. Por ajo, me qetësinë që e karakterizonte tashmë, na tha:
“Mu desh shumë kohë për të kuptuar se secili është përgjegjës për jetën time. M’u deshën vite për të zbuluar se ankthi im, dëshpërimi im, depresioni im, pagjumësia dhe stresi im nuk ia zgjidhnin askujt problemet.
Unë nuk mbaj përgjegjësi për veprimet e të tjerëve, por jam plotësisht përgjegjëse për mënyrën se si reagoj ndaj tyre.
Prandaj vendosa që detyra ime kryesore ndaj vetes është të ruaj qetësinë dhe t’i lë të gjithë të përballen me problemet e tyre.
Kam ndjekur kurse për joga, meditim, zhvillim personal, higjienë mendore, programim neurogjuhësor dhe, në të gjitha, kam gjetur të njëjtën të vërtetë: E vetmja gjë mbi të cilën kam kontroll të plotë është vetja ime.
Ju të gjithë keni burimet e nevojshme për të përballuar jetën tuaj. Unë mund t’ju jap këshilla vetëm nëse më kërkoni, dhe mund të vendosni vetë nëse do t’i ndiqni apo jo.
Prandaj, duke filluar nga sot:
Nuk do të jem më mbajtësja e përgjegjësive tuaja.
Nuk do të jem më thesari ku depozitoni gabimet dhe keqardhjet tuaja.
Nuk do të jem më avokatja e justifikimeve tuaja.
Nuk do të jem më muri ku përplasni ankesat.
Nuk do të jem më zgjidhësja e problemeve tuaja, apo rrethi juaj rezervë për t’ju shpëtuar.
Që tani e tutje, ju shpall të gjithë të rritur, të pavarur dhe të vetë-mjaftueshëm.
Që nga ajo ditë, familja jonë filloi të funksiononte më mirë, sepse secili më në fund e kuptoi se çfarë duhej të bënte.”
A mundet vallë që një nënë krejt papritur të ndryshojë, të flaki nga shpirti dhe supet gjithë barrën e rëndë të mundimeve, vetë peshën që i jep kuptim misionit të saj të shenjtëruar në sakrifica?
Një nënë nuk ndryshon krejt papritur, ashtu siç asnjë njeri nuk e shkund dot nga shpirti një histori të tërë përkushtimi dhe dhimbjeje me një lëvizje të thjeshtë të mendjes. Transformimi i saj, nëse ndodh, është më shumë një proces i gjatë reflektimi, një grumbullim i heshtur lodhjeje dhe zhgënjimi, një përballje e vazhdueshme me peshën e përgjegjësisë.
Sakrifica është në natyrën e një nëne, por edhe kufiri i durimit ka një cak. Ndoshta ajo nuk heq dorë nga dashuria, por nga iluzioni se mund t’i mbajë të gjithë këtë barrë mbi supe. Ndoshta ajo nuk braktis atë, por mëson të tërhiqet, ndoshta pa mundur dot t’ia mbathi për çfarë ajo është destinuar. Nuk është një ndryshim i beftë, por një vetëdijesim që vjen pas një jete të tërë përpjekjesh të pafrytshme për të kontrolluar fatin e të tjerëve. Ndoshta edhe një mesazh se nuk meriton shqetësimin tone çdo gjë e përditshmërisë.
A mund ta quajmë këtë çlirim një braktisje të misionit të saj? Apo është thjesht një mënyrë më e mençur për të dashur, jo duke u flijuar, por duke i lënë të tjerët të ecin me këmbët e tyre dhe vetë të provojë të jetojë jetën e vet, e bindur se ndoshta misioni i saj është i përmbushur dhe nuk ka pse sërish ajo të jetë aty mbi qiellin e jetës së të gjithëve si një rrufepritëse.
Kjo pyetje mbetet e hapur dhe varet nga këndvështrimi ynë mbi nënën: A e shohim si një qenie hyjnore që duhet të durojë pa kushte, apo si një njeri që ka të drejtë të jetojë për veten?
