Nr. 123 i gazetës në print

1. Amerika ka nevojë për një drejtim të ri.

2. Ne të gjithë kemi pjesë tek suksesi i njëri-tjetrit, sepse sa më shumë amerikanë të prosperojmë, aq më shumë prosperon Amerika.

3. Do të krijojmë 2 000 000 vënde të reja pune.

4. Taksa do të jetë një e treta më e ulët se nën presidentin Regan.

5. Do i jap fund luftës në Irak që të pushojmë së paguari 10 miliardë USD në muaj.

6. Do të rivëndos pozicionin tonë moral që Amerika të mbetet shpresa e fundit më e mirë në Tokë.

7. Amerika është vëndi që lejoi prindërit dhe gjyshërit tanë të besonin se edhe pse ata nuk mund të shkonin në kolegj, mund të kursenin pak para  e të shkonin në kolegj fëmijët e tyre.

8. Në Amerikë, fati ynë nuk është shkruar për ne, por është shkruar prej nesh.

Është një moment kyç  në histori. Kemi perballëë krizen ekonomike, më të keqen. 760 000 punëtorë  kanë humbur vëndet e punës këtë vit.Bizneset dhe familjet nuk marrin dot credi.  Vlera e shtëpive po bie dhe  pensionet po zhduken. Pagat jajanë më të ultat e dhjetëvjeçarit, në një kohë kur kostot e kujdesit shëndetsor dhe kolegjeve janë më të larta se kurrë.

Amerika ka nevojë per një drejtim të ri.

Në qoftë se ka një gjë që ne e kemi mësuar nga kjo krizë ekonomike, është që jemi zhytur të gjithë në të. Nga ECO tek aksionerët e saj, nga financierët tek punëtorët e fabrikës, ne të gjithë kemi pjesë tek suksesi i njëri-tjetrit, sepse sa më shumë amerikanë të prosperojnë, aq më shumë prosperon Amerika. Kjo është arsyeja, pse ne kemi titanë të industrisë që e kanë kthyer në mkision ti paguajnë mjaftueshëm që punonjësit e tyre të jenë në gjëndje të blejnë mallrat që ata prodhojnë – biznesmenë si Warren Buffet. Kjo është arsyeja pse pse ekonomia jonë nuk ka qënë vetëm krijuesi  i pasurisë më i madh në botë – ajo kagjeneruesi më i madh në botë per vënde pune. Ajo ka qënë dallga që ngriti varkat e klasës së mesme  më të madhe në histori.

Për të rindertuar këtë klasë të mesme, unë do t’ u ofroj një çlodhje nga taksa 95 për qind të familjeve. Nëse punoni, paguani taksa, dhe fitoni më pak se 200 000 dollarë, do të keni ulje taksash. Në qoftë se fitoni më shumë se 250 000 dollarë, sërish do të paguani taksë më të ulët se ne vitin 1990 – taksë e dividentit dhe taksë kapitali një e treta më e ulët se nën presidentin Regan.

Ne do të krijojmë 2 000 000  vënde të reja pune duke rindertuar infrastrukturen tonë dhe duke shtrirë linjat e internetit në çdo cep të vëndit.

Unë do të investoj 15 miliard dollarë në vit gjatë dekadës së ardhshme për energji të rinovueshme, vënde pune pro mjedisit që paguajnë mirë, që nuk shterojnë dhe ndihmojnë në përfundimin e varësisë tonë te nafta e Lindjes së Mesme.

Kur është fjala për shërbimin shëndetsor, nuk na duhet të zgjedhim mes një sistemi  shtetëror dhe një sistemi që s’e paguajmë dot dhe e kemi tani. Unë do ta bëj sistemin shëndetsor të pagueshëm dhe të arritshëm për çdo amerikan. Në qoftë se  keni tashmë  siguracion shëndetsor, i vetmi ndryshim që do të shikoni nën planin tim janë premiumet më të vogla. Nëse jo, ju do të jeni në gjëndje të keni të njëjtin shërbim që marrin edhe Anëtarët e Kongresit.

Për ti dhënë çdo fëmije arsim të nivelit botëror që ata të konkurojnë në këtë ekonomi globale për vëndet e punës së shekullit të 21-të, unë do të investoj në arsimin e hershëm të fëmijëve dhe do të rekrutoj një armatë mësuesish të rinj. Por gjithashtu  unë do të kërkoj standarte të larta dhe llogaridhënie. Ne do të bëjmë një marrëveshje me çdo të ri amerikan; nëse përkushtoheni në shërbim  të komunitetit tuaj apo vëndit tuaj, ne do të garantojmë që ju të keni mundësi të paguani shkollën tuaj.

Ndërsa kur vjen fjala te mbrojtja e këtij vëndi, un do ti jap fund luftës në Irak në mënyrë të përgjegjshme që ne të pushojmë së paguari 10 miliardë dollarë në  muaj, ndërsa Iraku është vëndosur mbi një superprodhim gjigand. Për hir të ekonomisë sonë, ushtrisë sonë dhe  stabilitetit afatgjatë të Irakut, është koha që irakenët të vëndosin vetë. Unë do ti jap fund luftës kunr Bin ladenit dhe terroristëve të Al-Qaedas që sulmuan më 9 shtator, do të ndërtoj partnershipe të reja për të mposhtur fijet e shekullit 21-të, dhe të rivëndos pozicionin tonë moral që Amerika të mbetet shpresa e fundit më e mirë në Tokë.

Asnjë nga këto nuk do të jetë e lehtë. Nuk do të ndodhë brënda natës. Por unë mëndoj se ne mund ta bëjmë këtë, sepse unë kam besim tek Amerika. Ky është vëndi që i lejoi prindërit dhe gjyshërit  tanë të besonin se,  edhe pse ata nuk mund të shkonin në kolegj, ata mund të kursenin nga pak çdo javë, e kështu mund të shkonin në kolegj fëmijët e tyre, se edhe nëse ata nuk kishin biznesin e tyre, ata mund të punonin aq shumë sa duhej që fëmija i tyre të hapte biznesin e vet.  Dhe  në çdo moment të historisë sonë, ne jemi ngritur të perballemi me sfidat, sepse ne kurrë nuk e kemi harruar të verteten themelore se në Amerikë, fati ynë nuk është shkruar për ne, por është shkruar prej nesh.

Së bashku ne  do ta ndryshojmë këtë vënd dhe botën.

Nga Barack Obama president i SHBA

Marrë me shkurtime nga gazeta “Wall Street Journal”

Ethet e Fazlliçëve dhe pakënaqësia publike

Si dje, edhe sot, Shqipëria politike i ngjason një mafieje grykëse që pas deklaratave me tone te ashpra te ambasadorit amerikan ne Tirane Xhon Withers dhe gjithe trupave diplomatik perendimor, sillet e mbështillet, duke krijuar vetëm panik politik. Edhe shtresa më e paaftë e shoqërisë, ata që kanë zënë tribunat e luksit, ata që nuk kanë prodhuar asnjë ligj për të qënë, ata që po të viheshin në konkurs përballë fëmijëvë 14-15 vjeçarë do dilnin çyrykë, duket e kanë kuptuar se nuk kanë përmbushur as edhe një kontratë  me votuesit. Këta të fundit, tashmë e dinë se mashtruesit e kanë përdorur besimin për korrupsion, për përfitime personale, familjare e klanore, se edhe votën e tregtojnë deri tek djalli, se  çirren për hapjen e dosjeve dhe e shesin shumë lirë atë që u takon jo atyre, por shqiptarëve, moralin  për zbardhjen e krimeve makabër, të pashëmbullta në historinë njerëzore.Si do miratojnë ligje ndëshkuese ata që kërkohet publikisht të ndëshkohen. Në zëmërim e sipër, deputetët, ata që kanë arritur të shpenzojnë nga xhepi deri në 700 000 euro per një muaj fushatë elektorale, i kanë nxjerrë nga goja pseudonimet “Çorapja”, “Bariu”, “Sqepi”, “pula” “Çiklisti”, “Këndezi”, “Alfons Ballsha”, “Masoviku”, “Gjeli”. “Naftëtari”, “Shishja e qumështit”, “Nusja e lalës” “Kanaçja”,”Malësori” “I vogli”, “Qukapiku”. “Bilbili”, “Demoni”, “Llulla”, “Zgavra” “Medicina”,”Cigarja”, “inxhinieri”, “Çiftelia”, “Anteu”, “Lahuta”, “Serbi”, “Ylli”, “Nëmërçka”, “Qershia”, “Veshi”, “Këmbëbukura” “Ftoni”, “Kali i shalës”, “Plepi”, “ Daja”, “Langaraqi”, “Liqeni”, “Luli i vocër”, “Poli i Veriut” etj. etj., dhe sot e gjithë ditën nxjerrin kunjin me viktimat, të cilat në të vërtetë përbri çdo pseudonimi nuk gabojne te vënë nga një emër me gjithë mbiemer. Pra, pakënaqësia publike është “ishulli”ku rrin neveria, urrejtja dhe shumpak qorrllek. Në anën tjetër, në gjithë hapësirat, janë politikbërësit, Fazlliçët e ndertimeve shumëkatëshe, zotat e dyqaneve, të makinave luksoze, sheikët, shtetaret. Ata janë spiunët, dosjet e të cilëve janë tanimë të njohura, njelloj si bëmat. Në konceptin e teorisë së baballareve të kombit ata janë ngatërruar sa nuk kanë kahje të majtë a te djathtë, te qënderës a ku dreqin di  unë, të mangët a gjysëm të mangët, gangsterë a hajdutë, mashtrues a vrasës me pagesë, Fazlliçë apo Ushujza, pasi  kanë qënë të aftë të marrin nga nje thelë, si Fazlliçi, duke lënë pas si kaçamilli një vijë që duket, por që nuk dallohet ngjyra politike, pasi gjithherë kur dikush vjedh me pak, vetëm atëherë bën si opozitar, del në ballë kundër varfërisë, korrupsionit, kilometrave të ndertimit të paligjshëm. Për këtë Damirin të gjithë diskutuan, por unë do kisha një pyetje krejt të thjeshtë: Nga qeveritari, deri tek komunari e opozitari, a njihni ndonjë jo Fazlliç?

Kështu pra, të paktën ti thuhet vjedhjes vjedhje, kriminelit kriminel, pasi njerëzit e njohin çdo Fazlliç, çdo spiun që votat i ka bërë mashtrim e fudullekun fuqi. Këtë e dinë edhe fëmijët e kopshtit, edhe shitësit e zheleve të firmës Gabi. Bile lypsarëve u qesh balli kur i gjejnë kafeneve të shoqëruar nga injorantë e vagabondë, nga njerëz që kërkohen në shtetet perëndimore, por edhe burgjet shqiptare dhe  u thone me ton dashamires: “He mo ti qe ke leke shume, mi fal 10 000 lekë”.

E pasi lypsi përmënd paratë e politika nuk bën politikë por para, se kjo ka qënë distina e tyre, natyrisht me djersën e taksaspaguesve që duartrokasin kur u konstruktohen 100 e ca meter rrugë, për shëmbull në Shkodër, me 372 168 000 lekë dhe megjithëse ka kaluar afati i përfundimit e punimet janë më afër nisjes se bitisjes, e, ku siç thuhet, do i shtohen projektit diçka më pak se 100 000 000 të tjera,( të vjetra), të duket Feat, pra vertet akt heroik  kostoja në TUNELIN E KALIMASHIT.

Dakord, plotësisht dakord. Ura e Urakës në Burrel, një ndertim gjigand me parametra nderkombëtar, e mbikqyrur nga AMERIKANET, me drejtues ligjor Ilmi Bushin të kompanisë “Bushi ShPK” është në përfundim, me vlerën e fondit të akorduar sa gjysma e rrugës “KOLE IDROMENO” të rikonstruktuar fiks për të tretën herë mu në zemër të qytetit të Shkodrës . Konkretisht URES NE FJALE i është akorduar fondi prej 238 650 000 lekësh te vjetra.

– E mate rrugën para se të matesh të shkruash, se në letra është mbi 500 metër, – thua ti.

– Jo, nuk  e mata, por aty eshte rruga, – “shfajësohem” unë.

– Mos doni të thoni se ka vjedhje, se unë edhe shpenzoj para (nga të popullit) dhe i heqi qafet ata që më sulmojnë nderin tim dhe të partisë, -thua ti.

– Jo bre trim, ti je i ndershëm dhe partinë e ke që mos ta paftë syri i keq, bile rruga në fjalë do dalë me cilësi aty tek 500 për qindëshi, – të qetësoj unë.

Me mirë kështu, pasi po tu përmëndësh drejtësinë, edhe mund të qeshin ha ha ha, ata janë me Harpagona se ne, ata kane për vete prona bulleku. Larg qoftë pastaj po të thonë se vëndimet gjysësore “shkruhen” edhe në lokal, larg qoftë pastaj po të nisin e të thonë se   janë të akuzuar për krim ekonomik në gjykatë RRUGA UNAZA SHKODER LOTI 1, RRUGA UNAZA SHKODER LOTI 2, RRUGA UNAZA SHKODER  (VAZHDIM) si dhe  RRUGA VELIPOJE (SHTESE PUNIMESH)  dhe drejtesia veç ndonje gjobë ka gjasa të vëndosë.Punë e paqtë  gjithsesi, edhe në pastë ndonjë (mos)keqkuptim. Janë “merita” këto.Bile të gjitha i merr politikani fodull, pushtetari fyell, shteti që investon nga xhepi… jot.

Pasi ie marrë me këtë çështje, jo në detaje këtë herë, por thjesht si fenomen, nuk mund të mos i thuash dy fjalë për protestën e mbi 500 qytetarëve që jetojnë jo vetëm në ambientet e ish divizionit por edhe përreth, disa me pronë të ligjshme, ku çështjen e kanë çuar edhe në gjykatë. Jashtë historisë së pronave, pasi koment po bëjmë,jashtë historisë së legalizimeve ku qeveria ka ngritur një komision, ku edhe opozitarët pasurohen, të vjen në kujtesë përralla e zgjedhjeve të pushtetit vëndor të 1 tetorit 2000, kur ai që sot ka marrë qitap për ndërtim pallatesh aty, u ka pas prëmtuar botërisht legalizim banesash, bile edhe pishinë e kënd lojrash për fëmijë, ose siç thonë anglezët, u ka marrë” down payment”, kapar. Ish fëmijët janë rritur e në vënd të  shijimit të lodrave,sot  marrin në duar banderola, shkopinj druri, vezë a domate në xhepa, bojë të zezë per te shkruar ndonjë akuzë në qoftë se u griset kartoni nga shiu që i bën qull, e ku di un se ç vegla pune u duhen demonstruesve.

Nëse dikush qeshi se parullat kishin ndonjë gabim ortografik, ç`rëndësi ka kur të akuzuarit për korrupsion  nuk dinë as të laxojnë, as të shkruajnë, paçka se edhe mund  të kenë blerë diploma.

Pra jemi tek protesta.

Po të ishin një a dy njerëz që synojnë pazarit të Shkodrës  të godasin  ”Thëmbrën e Akilit”, që akuzojnë me zë të lartë për krime ekonomike, për klane mafioze, për lekë që i vidhen popullit, do ngjanin me heronj të Mitologjisë greke që besojnë në tan çka mëndojnë se është e drejtë. Por këtu, qysh në krye të herës, nuk ka ideal. Ka sakrifikim ekzistencial, zëmëratë kundër MINOTAURËVE që rrinë jo në shpella, por në zyr a, në makina, ku kapërthejnë këmbët pallateve e kështjellave, ku nuk i kerkojnë femrat me detyrim si perbindëshit gjysëm ka e gjysëm njeri, ku nuk ka ARJANA që ti mposhtë e mëpastaj të shtrijë penin per të dalë nga zgafella. MINOTAURET janë VIPA, MINOTAURËT janë bashkive e partive, gjykatave e tenderave, konunave,kështjellave nëntë katëshe deri në kryq të zëmrës së qytetit, hypur edhe sipër “INTESA SANPAOLO BANK” , bankës me emer të mirë që ka ndihmuar bizneset e mëdha dhe që në tre muaj e katër ditë ndërron tre herë emër. ndërkohë që bota po tronditet pikërisht nga nënshtrimi ndaj procesit te vleresimit te bankave qe kerkojne oferta ne prag falimenti,pasi behen  kërcënim kompani të famshme, rrisk i shoqerive të fuqishme, të cilat përmes administratorëve  godasin gjithë sistemin bankar.

Askerkush nuk mund të thotë që mafia e ndërtimit nuk po lulëzon.  Në qoftë se pallati është aty, shiheni o burra, e nëse ligjet janë detyrim kushtetues, lexojini o prokurorë, në pastë ndonjë që nuk është Fazlliç, pasi ai është rreth 4 meter e 20 centimeter larg Telekomit që ështe rreth 15 metër larg pikës së zëmrës së qytetit,vëndit ku rrin gjith ditën një bilbil me një polic, ku ligji na duket se jo godinë 9 katëshe, por as sa gjysma nuk mund ta lejojë.

Përballë këtyre hatave,  populli, varfanjakët, ata 500 protestues që nuk e gjuajnë djallin me gurë, që nuk e gjuajnë bashkinë me gurë, që nuk i gjuajnë as prokurorët e gjykatësit me gurë, që nuk e qëllojnë as pallatin 9 katësh me gurë, jo se bëjnë mëkat para zotit, por se nuk është Rrasa e Qabesë afër Mekës, por granit e xham, kanë bërë padi në gjykatë, por kanë hapur edhe një debat në bashki…

Kanë të drejtë, s`kanë të drejtë, t`ua bëjmë shtëpitë para,pastaj paratë ndërtim e ndërtimin sërish para, apo të presim ç`po thotë gjykata, ligji.

Të kërcënojmë ndonjërin me vrasje, apo…  të heshtim e të tjerrim rrëna pafundësisht. Kjo duket është dilema.

Pra është një “sherr” ku hyn në punë balance of power, ose kuptueshëm  për parlamentarët e Shkodrës, balanca e fuqisë, perceptuese, për situatën që kush ka sy e sheh. Gjithfaresh janë mëndimet, por gjith farë fare edhe veprimet. Ngjan me një lojë bize, ku secili ia fut tjetrit “shuplakë” me gjithë fuqinë e shpatullës, kur i duket se nuk merr racionin.

Po të thuash nuk ka mafie, të gjithë njerëzit do thonin, ia fute kot.

Nga Sokol PEPUSHAJ

Krimi nuk ka  ngjyre

Krimi nuk ka ngjyre dhe lulezon ne kushtet e mungeses apo mosfunksionimit te shtetit. Eshte kjo shprehja qe personifikon me se miri historine e qytetarit Mehmet Mehmetes alias Spiro Kosta, i datelindjes 26 janar 1961. Duke rrjedhe nga nje familje e persekutuar, natyrshem edhe Mehmeti do te ishte i pakenaqur nga regjimi komunist i Enver Hoxhes qe sundoi ne dore gjakatare per rreth 45 vite ne Shqiperi. Ai ka qene pjesmarres i te gjitha levizjeve demokratike ne Shqiperi, qe ne fillim te vitit 1990, ashtu  si edhe shume te rinj shkodrane ne ate kohe. Mehmeti do te ndiqte me vendosmeri rrugen e gjyshit te tij, i cili ne vitin 1948 u denua politikisht me 25 vjet burg dhe u lirua me kusht ne vitin 1958. dy vjet me pas, familja e Mehmet Mehmetes do te internohej ne Torovice per 8 vjet. Ndersa xhxhai i tij Dilaver Mehmetes u arratis ne vitin 1982, duke mos duruar shtypjen e tmerrshme te komunisteve, edhe vete Mehmeti dhe bashkshortja e tij Marjana tentuan te arratiseshin me 15 korrik 1990, ndersa kur nuk arriten u demaskuan ne mbledhje te organizuara nga komunistet ne lagje. Qe ne hapat e pare te demokracise, Mehmet Mehmetes familjarisht u angazhua me Partine Demokratike, si e vetmja rreze shprese per demokraci ne fillim te viteve 1990. Per te gjithe kete aktivitet te dendur, Mehmet Mehmetes dhe familja e tij, paguan nje harac vertete te larte me kercenime per eleminim fizik, duke provuar edhe goditjen me dinamit me 12 prill 1992 ne oren 23.15. Vetem fati e shpetoi ate dhe familjen e tij, duke patur vetem demtime te renda ne apartamentin ku jetonin. Ne keto kushte te renda, ne kercenim te vazhdueshem per jeten, Mehmet Mehmetes dhe familja e tij e ngushte u detyruan te largohen nga Shqiperia. Te fuqizuar ekonomikisht gjate 8 viteve te pushtetit te Partise Socialiste, grupet kriminale qe kercenonin Mehmet Mehmetes, shtuan terrorin ndaj te afermeve ne Shqiperi. Ata kerkonin me cdo kushte te perfundonin aktin e tyre kriminal per ti eleminuar fizikisht. Kriminelet here te veshur me pushtet politik, e here me ate financiar, arriten te kercenojne edhe motren e Mehmetit, Donika Mehmetes. Ata kerkonin me cdo kushte te mesonin vendndodhjen e vellait te saj, por Donika edhe perballe kercenimeve te shumta, nuk dorezohej per te mos rrezikuar jeten e vellait dhe te familjes se tij. Presioni ndaj te afermeve te Mehmet Mehmetes ne Shqiperi, eshte i vazhdueshem, edhe pas vitit 2005 dhe ne ditet e sotme. Ne ditet e para te kesaj jave, persona te paidentifikuar serish takuan motren e Mehmetit, Doniken, serish i kerkuan te tregonte vendndodhjen e vellait dhe kur ajo nuk pranoi, ata e rrezuan pertoke duke e goditur. Situata e sigurise se jetes ne Shqiperi e Shkoder, edhe sot le shume per te deshiruar. Ne ditet e para te nentorit, ne mes te Shkodres u realizua nje atentat per hakmarrje dhe madje u akuzua direkt policia per perfshirje. Vdekja e dyshimte e Kosta Trebickes, deshmitarit kyc te “Gerdecit”, eshte bnje tjeter tregues se grupet kriminale vazhdojne te veprojne dukshem dhe te pashqetesuar, ne shume raste edhe duke bashkepunuar ne veprat e tyre kriminale me policine. Edhe denoncimet e vete motres se Mehmet Mehmetes, Donikes kane rene ne vesh te shurdher, duke gjetur mbeshtetje vetem tek mediat. Pasiguria per jeten ne Shqiperi, eshte ne nivele shume te larta dhe rikthimi ne atdhe i Mehmet Mehmetes por edhe shume te tjere, eshte i barabarte me denimin me vdekje te paralejmeruar. Kush mund ta marre nje vendim te tille, kush mund ta mbaje nje pergjegjesi kaq te madhe persiper?!

Fatime KULLI

KONSULLATA ITALIANE KRIJON KLIME YHVILLIMI E PUNESIMI NE VERIUN SHQIPTAR

Projekti “Zona Industriale Koplik” eshte me prane realizimit me shume se asnjehere tjeter. Projekti ambicioz por i realizueshem i Shoqates se Sipermarresve Italiane qe Operojne ne Shqiperi (AIIOA) do te kete nje impact shume te rendesishem per zhvillimin e Rajonit te Veriut te Shqiperise. Duket se gjithcka eshte pershpejtuar ditet e fundit, me viziten e ministrit te jashtem te Italise Franko Fratini ne Tirane dhe nenshkrimit te nje marreveshjeje me qeverine shqiptare.

Ne fakt, nje merite te jashtazakonshme ne kristalizimin e idese ka Konsullata e Italise ne Shkoder dhe konsujt Roberto Orlando e Stafano Marguccio. I pari ishte ai qe paraqiti mundesite qe ofron Rajoni i Shkodres, duke organizuar nje tur ne Jugun e Italise me autoritetet me te larta te Veriut te Shqiperise, organizata dhe shoqata te ndryshme bisnesi dhe bisnesmene te njohur. Ndersa konsulli Marguccio ishte katalizatori dhe nxitesi i implementimit te idese, duke u bere zedhenes e mbrojtes i kesaj ideje. Jane te shumta vizitat e perfaqesuesve te Ambasades se Italise ne Tirane, te cilet te shoqeruar nga kosnulli Marguccio kane pare nga afer edhe vendin ku do te realizohet “Zona Industriale Koplik”, kane takuar autoritete vendore dhe rajonale etj. Projekt- ideja lind nga bindja qe Shqiperia, ne te ardhmen e afert mund te jete nje “kryeure” mes Ballkanit e Italise, ne vecanti Pulias. Objektivi i projektit eshte ndertimi i nje zone industriale i orientuar ne thithjen e ndermarrjeve italiane, nderkombetare dhe lokale qe veprojne kryesisht ne sektorin e prodhimit agro- industrial, agro- mekanik, mekanikes se lehte, industrise tekstile- veshjeve, etj.

Nje siperfaqe 64 hektare ne pronesi te Bashkise Koplik, eshte vene ne dispozicion te kesaj ideje, e cila parashikohet te punesoje rreth 3 mije persona nga M.Madhe dhe Shkodra. Ka disa motive per te cilat eshte perzgjedhur pikerisht kjo zone per nje projekt kaq ambicioz, por edhe me te ardhme te sigurte. Pozicioni i favorshem gjeografik dhe afersia me Shkodren, eshte me i rendesishmi. Kopliku mund te konsiderohet si ure e lidhjes me Malin e Zi, Serbine por edhe Kosoven. Ne kete kuader, nje rendesi te vecante ka projekti i superstrades Shkoder- Hani i Hotit (i financuar nga Qeveria Italiane) por edhe aksi hekurudhor Shkoder- Bajze. Se dyti, jane pasurite e shumta natyrore ne sasi shume te medha dhe pak te shfrytezuara. Argjila, rezervat e bakrit, burimet e gelqeres dhe nje “vene” e madhe mermeri e zbuluar te fundmi, kompletojne kuadrin e rezervave gjeologjike. Sektori i bujqesise pak i shfrytezuar, klima e favorshme dhe siperfaqe te tera te pashfrytezuara, me mundesi te shumta integrimi me industrine e konservimit dhe te transformimit. Ajo cfare stimulon realizimin e projektit, eshte edhe mundesia e larte e burimeve njerezore te rajonit. Per shume vite, rajoni Shkoder- Koplik ka qene “rajoni i artizanatit” ne Shqiperi, ne nivel te njejte me qendrat me te medha te shkembimit te produkteve te artizanatit ne te gjithe hapesiren e Ballkanit. Ndersa fuqia punetore eshte shume e larte, pagat jane nder me te ultat ne Shqiperi. Ne Shkoder gjendet universiteti i vetem ne Veriun e Shqiperise me rreth 6 mije studente (sipas testimit te specialisteve italiane) me me shume se 500 te diplomuar ne vit. Element qe nuk nenvleftesohet eshte edhe njohja e gjuhes italiane nga te rinjte dhe jo vetem. Nga ana tjeter, Shqiperia ka firmosur nje protokoll- marreveshje per krijimin e nje “Zone te Lire Shkembimi” ne rajon  me Kroacine, Maqedonine, Bosnje- Hercegovinen, Malin e Zi, Serbine, Rumanine, Bullgarine e Moldavine. Edhe bankat, jane nje tjeter premise per zhvillimin e projekt- idese, nisur nga fakti se tashme jane me dhjetera bankat me aktivitet ne kete rajon, ku vecohet edhe Intesa- San Paolo Bank Albania. Se fundi, vleresohet se rajoni i Shkodres historikisht ka qene gjithnje i lidhur me Italine, nese kihen parasysh edhe kontaktet e vazhdueshme me Kishen Katolike.

BLERTI  DELIJA

Frikë nga pushka e gjaksit

Është vetëm 22 vjeç. Quhet Gëzim Bajram Mustafa. Ka lindur me 25 qershor 1986 në fshatin Kcar i Sipërm që administrohet nga komuna e Gruemirës në rrethin e Malësisë. Është vëllai i vetëm i 6 motrave të familjes Mustafa, i rritur mes skamjes e mjerimit të skajshëm në një zonë të thellë malore e braktisur thuajse tërësisht në vitet e ndryshimeve të thella demokratike pas shembjes së diktaturës komuniste të Enver Hoxhës. Tri vjet pas lindjes së Gëzimit, pikërisht me 30 nëntor të vitit 1989, vdes pas një sëmundjeje të rëndë e të gjatë Bajram Mustafa, bashkëshorti i Qamiles dhe babai i 7 fëmijëve, duke lënë pas përveç gjendjes së vështirë ekonomike edhe plagën e rëndë të gjakut të pashlyer. Ngjarja e rëndë kishte ndodhur pasditen e 13 gushtit 1980. Bajrami aso kohe ishte rreth 39 vjeç. Kishin dalë së bashku me fqinjin e tij, Sokol Qerimin (Zenelaj) në pyllin e dendur sipër shtëpiave të fshatit për të gjuajtur kafshë të egra me të cilat shpeshherë ushqenin pjestarët e familjeve të tyre. Armët e gjahut (çifte) i mbanin me leje pasi ruanin edhe kopetë me bagëti të fshatit nga sulmet e kafshëve grabitqare që me shumicë gjendeshin në pyllin ngjitur me shtëpiat e atyre banorëve. Asnjëherë nuk u muar vesh ngjarja përveç faktit që banorët kishin dëgjuar vetëm dy krisma armësh e më pas britmën e kobshme të Bajramit që kërkonte ndihmë. Pamja ishte e tmerrshme. Sokoli përmbys i vdekur, ndërsa Bajrami qante me dhimbje jetën e humbur të fqinjit të vet. Megjithë humbjen e njeriut të tyre të dashur, përsëri familjarët dhe të afërmit e Sokol Qerimit i kërkuan shtetit mosdënimin e Bajramit. Plaga dukej se u mbyll po hijet e dyshimit endeshin disi të ngulitura në kokat e tre djemve të Sokolit, dyshime që u bënë më të thella disa vite pas vdekjes së Bajramit. Ndryshimet demokratike sollën rikthimin e ritit të tmerrshëm të gjakmarrjes. Ndërsa shteti binte, fenomeni merrte përmasa të frikshme. Dhjetëra vrasje për gjakmarrje tronditën seriozisht trevën e Malësisë. Dikush ju kujtoi familjarëve të Sokol Qerimit se djali i Bajram Mustafës po rritej. Nënë Qamilja, një grua e fortë, e vetma me 7 fëmijë dhe pa ndihmën e askujt largohet nga Kcari dhe vendoset në qytetin e Koplikut. Ajo kishte nuhatur rrezikun për të birin, dritën e syve të saj, e kishte vendosur ta ruante me çdo kusht. Dikush në shkollë kishte pyetur për Gëzim Mustafën e qysh prej asaj dite ai nuk i pa ma dyert e asaj shkolle. Një zë burri, paraditen e 27 qershorit 2006 e paralajmëronte Qamilen për rrezikun që i kanosej të birit. Njerëzit e Sokol Qerimit e kishin prishur besën e kërkonin gjak. Pushka e tyre rrinte ngrehur për t’u shkrehur mbi Gëzim Musfatën, 20 vjeçarin që kurrë s’e njohu të atin, por që duhej të vritej pasi këtë e kërkonte një nen kobzi dhe i pashkruar i kanunit të maleve. E frikësuar për jetën e të birit, nënë Qamilja me ndihmën edhe të vajzave të saj të martuara, me shumë dhimbje arrin të dërgojë Gëzimin jashtë vendit prej një shteti ku jeta dhe liritë e njeriut mbrohen e garantohen me ligj. Ai kurrë më s’do të kthehet në vendlindjen e tij, pranë njerëzve të tij të dashur. Ndoshta asnjëherë s’do ta shohë më nënën e tij, Qamilen e vetmuar që ngryset e gdhihet me sy të përlotur me mallin e pashuar për të. Këtu e pret pushka e ngrehur e Zenelajve për t’u derdhur pa mëshirë në trupine  tij në emër të gjakut të pashlyer. 12 vrasje janë shënuar gjatë 10 muajve të këtij viti në qarkun e Shkodrës, të gjitha për hakmarrje. Deri kur kështu? Pa shtet. Pa garanci për jetën, pa të ardhme…

Rifat Ymeri

Shkodra, qyteti që i ka mbetur ora dymbëdhjetë…

Vëzhgim

Prej disa kohësh, Ora, ose Sahati i Shkodrës nuk punon më. Si për konçidencë akrepat i kanë mbetur në orën 12.00, ku kjo “orë” tregon jo vetëm mesin e një dite, por edhe indiferencën apo moskokëçarjen për asgjë të dikujt, që populli e ka përmbledh me fjalët e ka orën dymbëdhjetë. Në fakt Shkodra është ndër ato qytete halleshume që nuk mund t’i mbesë ora dymbëdhjetë. Sidoqoftë Ora apo Sahati i Shkodrës i instaluar prej më shumë se tri dekadash në taracën e një pallati impozant, pranë Universitetit “Luigj Gurakuqi”, ka qenë po kaq kohë një pikë orientimi, referimi, takimi dhe tregimi i kohës për qytetarë të Shkodrës e më gjërë. Sot kjo orë jo vetëm nuk punon më, por ka fituar një ngjyrë ndryshku të vjetruar, çfarë tregon se ajo është lënë në “shenjtëninë” e saj të heshtjes apo “vdekjes” siç i thonë disa, ku ne shqiptarët e veriut e kemi pasë zakon që për të mallkuar një njeri, një shtëpi, një fshat apo qytet i kemi thënë “të vdektë Ora”. Gjithsesi historia e Sahati të Shkodrës ka filluar që nga viti 1880, kur lordi anglez Paget kishte ardhur në Shkodër, dhe kishte ndërtuar një shtëpi dhe kullën, që thuhet se këto i kishte bërë për një mision të tij fetar që i dështoi, dhe pas kësaj në kullë kishte instaluar në tre faqe Sahatin, apo Orën që ndër vite do të thirrej Kulla e Sahatit të Inglizit. Rrokupujave historike u qëndroi kjo “vepër” deri atëherë, kur kulla si pikë dominante në Shkodër u tjetërsua në pikë vrojtimi të zjarrfiksave, ndërsa, një Orë tjetër u instalua aty ku është sot, ora ose sahati i prishur i Shkodrës, që edhe kështu në fakt shërben si pikë referimi e orientimi për qytetarë të ndryshëm, çfarë do të thotë se me gjithë harresën e “pushtetarëve”, Ora e Shkodrës është e “gjallë” në mendjen e qytetarëve, që nuk do të pranojnë kurrë që qytetit të tyre t’i mbesë apo më keq t’i “vdesë” ora qoftë edhe figurativisht…

Arben CUBAJ

Kamorra – ka lidhje me shqiptarë, turq, avganë e pakistanez

Organizata kriminale kontrollon portin

Këshillat e qytetit të Napolit dhe jeta ekonomike kontrollohen nga disa familje të fuqishme.

Tenderat në Napoli i fiton krimi, pasi planifikimi bashkiak është i dobët

Mafiozët kanë arritur të ingranojnë edhe gratë, çka duket se në zgjedhjet e ardhshme prlamentare edhe në Shkodër do tentohet një strategji të tillë

Bandat e rrugës së Napolit janë në të njëjtin nivel me fqinjët e tyre të famshëm përtej ngushticës së Mesinës, Cosa Nostrës tradicionale në zemër të Siçilisë

Rreth 500 protestues në qytetin e Shkodrës heqin paralele mes Napolit dhe kryeqëndrës së Veriut Shqiptar.

Në Napoli, në jug të Italisë, kriza e plehrave po përkeqësohet. Zyrtarisht vlerësohet se janë 50 mijë tonë mbetje në rajonin e Kampanias dhe 5 mijë tonë në rrugët e qytetit. Banorë të zemëruar fajësojnë qeverinë dhe bandat kriminale të Kamorrës.

Por, si funksionon Kamorra? Dhe pse qeveria duket e pafuqishme?

Clare Longrigg është një zë autoritar mbi mafien napolitane: “Kamorra kontrollon gjithë trafikun që lëviz në portin e Napolit, të gjitha bizneset e paligjshme dhe të palejueshme që lëvizin jo vetëm në qendrën e Napolit, por edhe rrotull. Nëpërmjet kontakteve të Kamorrës në këshillat e qytetit dhe ato lokale, në ekipe operuese dhe administrative, ata kanë marrë kontrollin e kontratave për hedhje të mbeturinave, pra, ata kanë kontroll të plotë të jetës ekonomike të qytetit”.

Kontrolli që Kamorra ka mbi biznesin e mbeturinave, do të thotë planifikim i dobët bashkiak dhe rregulla të dobëta. Vendet ku hidhen plehrat janë mbushur plot, jo vetëm me mbeturina lokale, por edhe mbeturina të importuara nga pjesë të tjera të Italisë. Disa nga këto mbetje kanë qenë toksike, si frigoriferë të vjetër dhe mbetje industriale të patrajtuara, por të hedhura aty pa leje. Numri i personave, që vuajnë nga kanceri në Napoli është rritur ndjeshëm. Dhe një proces gjyqësor për lidhjet midis politikanëve dhe Kamorrës nuk ka pasur fillim të mirë, kur një prej dëshmitarëve kryesorë, Michele Orsi, u qëllua për vdekje në një bar.

Pra, kush janë këta persona që kanë kaq shumë pushtet në një qytet evropian modern?

“Është një lloj federate e përbërë nga familje të ndryshme. Disa janë më të fuqishme se të tjerat. Disa janë në rritje dhe grinden e formojnë aleanca të ndryshme. Por, njerëzit që drejtojnë këto familje janë karizmatikë, ashtu si edhe drejtuesit e kulteve. Luigi Guliani dhe bashkëshortja e tij kanë drejtuar pjesën qendrore të Forcellas dhe ne shkuam në një prej dasmave të tyre. Yjet vendase ishin të ftuar. Ata janë shumë të famshëm dhe kanë pasuri të jashtëzakonshme”, thotë Clare Longrigg

Po çfarë roli luajnë gratë, e pyetëm Clare Longrigg. “Gratë në Kamorra luajnë rol shumë të rëndësishëm, po t’i krahasosh me mafiet e tjera italiane. Gratë në Napoli prej kohësh kanë qenë më të emancipuara. Vetëm ato janë përgjegjëse për huazim parash, por edhe për drejtimin e kontrabandës së drogës dhe pastrim të parave. Pupetta Maresca p.sh., ishte një grua e jashtëzakonshme, që mori drejtimin nga i shoqi, kur ky i fundit u vra. Ajo ishte vetëm 18 vjeçe. Mbaj mend, ishte vetëm disa vjet më parë, kur dy makina të mbushura me gra nga familje kundërshtare shkuan në një takim, që përfundoi duke qëlluar njëra- tjetrën. Dy makina të mbushura me gra të vdekura”.

Kriza në Napoli është tipike e kohëve tona. Rrënjët e Kamorrës megjithatë janë të vjetra sa edhe vetë qyteti. Një nga ata, që e kuptojnë shumë mirë Napolin, është shkrimtari Peter Robb. “Mendoj se kushtet për të e kanë prejardhjen larg, që nga perandoria romake dhe treguesit e parë në fillim të Rilindjes, por Kamorra është diçka spanjolle”.

Mbretërit spanjollë morën zotërimin e Napolit në fillim të 1500 dhe sunduan për më shumë se 200 vjet. Ata sollën me vete krimin e rrugës së Seviljes. Ata sollën gjithashtu, thotë Peter Robb, edhe ligjshmërinë politike që shohim sot: “Sunduesit spanjollë ishin gjithmonë të kënaqur që të linin njerëzit të vetorganizoheshin. Ata nuk ishin aspak të interesuar për mirëqenien e popullsisë vendase dhe kështu filloi të ekzistonte një bashkekzistencë midis pushtetit sundues dhe këtij pushteti kriminal vendas, e filloi të rritej dhe dominoi periferi dhe lagjet e vjetra të Napolit dhe që nga ajo kohë, ajo ka mbetur. Ka korrupsion të tmerrshëm politik dhe lënie pas dore dhe është në këto kushte që po lulëzon edhe pushteti kriminal”.

Kur Napoli u trondit nga tërmeti i 1980, Kamorra shfrytëzoi rastin. Peter Robb thotë: “Qeveria italiane futi miliarda për rindërtim dhe Kamorra mundi të futet në mënyrë shumë të gjerë dhe në kontratat qeveritare, ndërtimet dhe materialet e ndërtimit janë tashmë pjesë e rëndësishme e biznesit të Kamorrës. Në të njëjtën kohë, atje filloi të lulëzonte dhe trafikimi i drogës së botës. Heroina arriti në Itali dhe me pas edhe kokaina nga Amerika jugore”.

Bandat e rrugës së Napolit ishin tani në të njëjtin nivel me fqinjët e tyre të famshëm përtej ngushticës së Mesinës, Cosa Nostrës tradicionale në zemër të Sicilisë.

Një studim i kohëve të fundit nga një shoqatë italiane, vlerësoi se Kamorra vitin e kaluar kishte vlerë afro 23 miliardë dollarë, që është në përgjithësi GDP e Libanit.

Anna Gilmour, e cila ka ndjekur nga afër mënyrën se si Kamorra është shtrirë në një rrjet krimi të gjerë botëror, me të ardhura të krahasueshme me ato të një vendi të vogël.

“Kamorra është shumë e lidhur me organizata të tjera. P.sh., për sa i përket heroinës, ajo mund të ketë marrëdhënie me shqiptarët, këta të fundit kanë lidhje me grupet turke e këta të fundit kanë lidhje me rrjete që lëvizin nga Afganistani dhe Pakistani. E njëjta gjë edhe për kokainën. Kamorra ka pasur mundësi të forcojë lidhjet me grupet spanjolle dhe kolumbiane, që operojnë tregtinë e kokainës nga vendet prodhuese në Ande, nëpërmjet Brazilit ose Karaibeve për në Afrikën Perëndimore dhe më pas në Evropë”.

Kamorra mund të jetë tani një lojtar ndërkombëtar. Por, për Peter Robb, ajo është ende problem italian kaq i thellë, kaq kompleks, saqë shkon në zemër të çdo gjëje italiane:

“Çështja e korrupsionit në Itali, që është në thelb të kësaj, është kaq e thellë dhe vazhdon në kaq shumë shtresa, saqë unë nuk e di se ku mund të fillojë dikush punën”.

Ndërkohë, 70 milionë eurot e nevojshme për të përfunduar gjithë punën në Napoli janë ngrirë, si pjesë e një hetimi, në të cilin është përfshirë dhe guvernatori rajonal, Antonio Bassolino. Në Napoli, policia ka arrestuar rreth 50 vetë, që thuhet se janë të Kamorrës dhe më shumë se 20 zyrtarë janë nën hetim, pasi në mënyrë të paligjshme kanë shitur mbetje në vend që t’i pastrojnë. Për napolitanët, shërimi nga këto probleme duket më larg se kurrë.

Edhe në Shkodër ka akuza të përafërta, sidomos më ndertimet shumë të larta ne qënder të qytetit. Po të pyesësh qytetarët, katër ndër pesë shprehen se çdo i fuqishëm mund ta marrë lejen e ndërtimit. Bile kur prona është publike mund edhe të blihet si private dhe kur është e banuar nga qindra familje që kërkojnë legalizim dhe blerje të saj, mund të planifikohet për ndërtim pallatesh, thonë disa, Mbi 500 familjarë e krahasojnë botërisht gjëndjen në Shkodër me atë të Napolit. Ata po protestojnë çdo ditë , pasi thonë se edhe po të ndërtohen shumë pallate në ish Divizionin e Shkodrës, nuk mund të strehojnë as sa gjysma e atyre që mbeten jashtë, të cilët kërkojnë verifikim të pronave te ndërtruesit, pasi edhe mund të ndodhë që duke qënë miliona euro borxh në një bankë me probleme financiare, ndoshta janë ndertimet ne atë vënd që i sjedhin fitime për të shpetuar veten dhe bankën.

Nga Albert VATAJ

Fortesa “Europë”

Të vdesësh në kufi. Ndodh prej 20 vitesh përgjatë kufinjëve të Evropës. Kryesisht janë të mbytur, por nuk mungojnë edhe incidentet rrugore, vdekjet në shkretetirë nga lodhja siç edhe në borën e maleve të ndryshme, por edhe të vrarët nga shpërthimi në një nga fushat e fundit të minuara ne Greqi, nga goditjet e ushtrisë turke ose nga dhuna e polcise ne Libi. “Fortesa Evropë” është një informim shtypi, i cili nga viti 1988 deri më sot kujton viktimat e kufinjëve: 13.148 të vdekur të dokumentuar, mes te cilëve numërohen 5.073 te humbur.

Në detin Medhe dhe në oqeanin Atlantik drejt Kanarieve, janë mbytur 9.308 persona. Gjysma e kufomave (5.073) nuk janë gjetur asnjëherë. Në kanalin e Siçilisë në mes Libisë, Egjiptit, Tunisisë, Maltës e Italisë viktimat jane 3.118, mes të cilëve 2.046 janë të zhdukur. 125 persona të tjerë kanë vdekur duke lundruar nga Algjeria drejtë Sardenjës. Përgjatë rrugëve që shkojnë nga Maroku në Algjeri, nga Saharaja perendimore, nga Mauritania dhe Senegali në Spanjë, duke patur si synim ishujt Kanarie, ose duke kaluar ngushticën e Gjiblartarit, kanë vdekur të paktën 4.288 persona, prej të cilëve 2.167 rezltojnë të humbur. Në detin Egje, në mes Turqisë dhe Greqisë, kanë humbur jetën 1.031 migrantë, mes të cilëve numërohen 588 të humbur. Së fundi në Detin Adriatik, mes Shqipërisë, Malit të Zi dhe Italisë, në vitet e shkuara kanë vdekur 603 persona, prej të cilëve 220 janë të zhdukur. Ndërkaq, të pakten 603 emigrantë janë mbytur gjatë rrugëtimit drejt ishullit francez të Mayotte, në oqeanin Indian. Deti nuk kalohet vetem nga barka rastësore, por edhe nga tragete dhe anije tregtare, me të cilat shpesh udhëtojnë shumë emigrantë, të fshur në stiva ose në ndonjë konteiner, si për shembull ne mes Greqisë dhe Italisë. Por edhe këtu kushtet e sigurisë jane shumë të ulta: 152 të vdekurit e konstatuar nga marrja nga bllokimi i frymëmarrjes ose mbytja. Për atë që udhëton nga jugu, Saharaja është një kalim i detyrueshëm për të arritur në det. Shkretëtira e madhe ndan Afrikën dhe Bririn e Afrikës nga Mesdheu.

Për atë që udhëton nga Jugu, Saharaja është një kalim i detyrueshëm shumë i rrezikshëm për te arritur në det. Shkretëtira e madhe ndan Afrikën Përendimore dhe Bririn e Afrikës nga Mesdheu. Kalohet mbi kamionë dhe fuoristrada që lëvizin mes Sudanit, Çadit, Nigerisë e Malit nga njëra anë dhe Libisë e Algjerisë nga tjetra. Këtu nga 1966 kanë vdekur të paktën 1611 persona. Bazuar në dëshmitë e të mbijetuarve, thuajse çdo udhëtim numëron të vdekurit e tij. Realisht, viktimat e numëruara nga mediat mund të jenë më të pakta. Mes të vdekurëve, numërohen edhe viktimat e deportimeve kolektive të praktikuara nga qeveritë e Tripolit, Algjerit dhe Rabatit, të mësuara prej kohësh të braktisin në mëshirë të fatit grupe me qindra persona në zona kufitare ne gjirin e shkretëtirës. Në Libi shënohen episode të rënda dhune ndaj emigrantëve. Nuk ka të dhëna në kronikën e zezë. Në vitin 2006 “Human Rights Watch” dhe “AFVIC” kanë akuzuar Tripolin për arrestime arbitrare dhe tortura në qendrat e qëndrimit për të huajt, tre prej të cilëve janë financuar nga Italia. Në shtator 2000, në Zawiyah, në veri- përendim të vendit, u vranë të paktën 560 emigrantë gjatë zhvillimit të perleshjeve raciste. Duke udhëtuar të fshehur ne TIR, kanë humbur jetën si rrjedhojë e aksidenteve rrugore, për mungesë frymëmarrjeje ose të shtypur nga pesha e mallrave, 349 persona. E të paktën 203 emigrantë janë mbytur përgjatë lumenjëve kufitarë: pjesa më e madhe në Oder- Neisse në mes Polonisë e Gjermanisë, në Evros në mes Turqisë e Greqisë, në Savë mes Bosnjes dhe Kroacisë dhe ne Moravë, mes Sllovakisë e Republikës Çeke. 12 persona kanë vdekur nga i ftohti, duke ecur ne kembe pergjatë kufinjëve, mbi të gjitha në Turqi dhe në Greqi. Në Greqi, ne kufirin veri- lindor me Turqinë, ne provincën e Evros, ka akoma fusha të minuara. Këtu duke tentuar në këmbë kufirin, kanë mbetur të vrarë 92 persona. Nën goditjet e Policisë së Kufirit, kanë vdekur të vrarë 204 emigrantë, prej të cilëve 35 vetëm në Ceuta dhe Melilla, dy enklavat spanjole ne Marok, 50 në Gambia, 52 në Egjipt, prej të cilëve 24 në kufi me Izraelin dhe 32 të tjerë në kufirin turk me Iranin e Irakun. Por vrasin edhe proçedurat e ekspulsit nga Franca, Belgjika, Gjermania, Spanja, Zvicra si dhe kontrollet cfilitëse në kufinjtë e Marokut dhe Libisë. Ne fund, 41 janë personat e vdekur teksa udhëtonin të fshehur në bagazhet e  avionëve të drejtuar për nga territoret evropiane. 25 të tjerë kanë humbur jetën duke tentuar të arrijnë Anglinë nga Calais, të fshehur në kamionë ose poshtë trenave që përshkojnë tunelin e La Manshit, përveç 12 të vdekurve të shtypur nga trenat ne kufinjë të tjerë dhe 3 të mbytur ne kanalin e La Manshit.

Përshtati nga italishtja, Blerti DELIJA

Pesë “heronjtë” e luftës civile (1994), “sherrëxhinj” në Shkodër edhe në vitin 2008

Prej disa ditësh në mediat lokale të Qarkut Shkodër, por edhe ato kombëtare është bërë objekt debatesh vendimi historik i Këshillit të Bashkisë Shkodër (shtator 2008) për spostimin e 5 “heronjve” që për gati tre dekada kishin “uzurpuar” me pa të drejtë qendrën e këtij qyteti. 5 “heronjtë” që rëndom jemi mësuar t’i quajmë kështu, duhej të largoheshin nga qendra e qytetit të Shkodrës të paktën që me rënien e bustit të diktatorit Enver Hoxha i cili ishte edhe ideatori dhe urdhëruesi i vendosjes së njërës prej monumenteve më intriguese dhe poshtëruese për simbolin e antikomunizmit në Shqipëri e më gjërë. Për të vërtetuar drejtësinë (ndonëse të vonuar) të pushtetit lokal të Shkodrës, për të pastruar qytetin nga mbeturinat simbole të komunizmit ne po renditim disa realitete të jetuara nga të gjithë NE për vite të tëra: Së pari emërtimi 5 “heronjtë” në kushtet e një shteti demokratik nuk ka vlerë, pasi këta 5 burra jo në luftë e përpjekje me nazifashistët (italianë e gjermanë), por në luftë për përhapjen e ideologjisë sllavo – komuniste në Mirditën qëndrestare, që ishte mëduar ndër shekuj të jetonte e pavarur. Ranë në përpjekje me mirditorët vendali që nuk ishin të pushtuar në atë kohë nga askush, ndaj trimat mirditorë i pritën me pushkë këta përfaqësues të Miladin Popoviçit dhe Enver Hoxhës, ashtu siç kishin pritur ndër mote edhe pushtues të tjerë, që nga ata otomanë. Duke marrë parasysh këtë realitet, 5 “heronjtë” e rënë në Vig të Mirditës, mund të quhen heronj të luftës civile, për marrjen e pushtetit nga komunistët, dhe jo heronj të Atdheut. Kjo vërtetohet lehtë edhe nga të gjitha shkrimet e relacionet e kohës së komunizmit ku shkruhet se 5 “heronjtë” e rënë në Mirditë ranë në përpjekje me përkrahësit e Gjon Marka Gjonëve, që kishin qenë të parët e Mirditës, dhe nuk thuhet se ranë në luftë kundër ushtrisë gjermane. Së dyti, kompozimi i kësaj skulpture është skandaloz, pasi i paraqet 5 “heronjtë” në mes të verës me kapota dhe rroba dimrore, gjëqë me zë të ulët edhe në kohë të komunizmit thuhej: ose hiquni kapotat, ose ndryshoni datën e rënies. Poshtruese është edhe paraqitja e kësaj skulpture të armatosur me automatik, revolver e bomba, që kushdo kalon andej  i duket se këto armë i drejtohen atij. Vlen të kujtohet këtu edhe thënia e një hierarku komunist (që tani ka vdekur), i cili në ato vite kur i raportonte Enver Hoxhës për gjendjen në Shkodër, i thoshte me servilizëm, se vetëm me 5 “heronjtë” e “armatosur” e mbajmë Shkodrën zap. Kjo verteton edhe qëllimin e mbrapshtë të vendosjes së monumentit në Shkodër, dhe jo atje ku kishin rënë në Vig të Mirditës (vend që mund t’jua rekomandojmë për t’i vendos kur t’i heqin nga Shkodra… nëse i lejojnë mirditorët).

Së treti, me rënien e sistemit komunist qëe bazonte sundimin e tij në luftën e klasave, apo më saktë luftën civile, herë të nxehtë e herë të ftohtë, duhej të largohej nga qendra e qytetit edhe simboli i 5 “heronjve” të luftës civile, gjë që ëshët mjaft e vonuar. Është pikërisht kjo vonesë që ka trimëruar disa 99-sha të vjetër apo të rinj (veteranë, komunistë, socialistë apo sallakë të tjerë në gen), që kërcënojnë pushtetin vendor nëse zbaton vendimin e Këshillit të Bashkisë, madje shpesh kërcënimet e tyre duken nga më të “guximshme” deri tek ato donkishoteske. Duke dashur që të mos kemi keqkuptime, unë po jua them se nuk jam kundër respektimit të të gjithë atyre që derdhën gjakun e tyre, qoftë edhe për një ideal, për të cilin besuan se do të bëjnë më mirë Shqipërinë, por ama këtyre do t’u mjaftonte vetëm vendi që u takon: në varreza aty ku mund t’i përkujtojnë kushdo që dëshiron. Heronj të vërtetë Shkodra ka mjaft, ndonëse një pjesë ende të panderuar e përkujtuar gjë që duhet të bëhet pa u vonuar. Gjithsesi një shatërvan modern në vendin e 5 “heronjve” do të jenë jo vetëm një vepër madhështore civilizuese, por me ujin e përhershëm që do të qarkullojë ky shatërvan do të “shplajë” disi edhe atë ndotje që i ëshët bërë Shkodrës për dekada edhe nga shumë simbole të tjera të së keqes komuniste, që ende i bëjnë karshillek demokracisë dhe rrugës sonë Europerëndimore.

NDUE BACAJ

“Buna 1” prezantim dinjitoz ne “Miss Global Beauty Queen 2008”

Agjensia e Spektakleve “Buna 1”, tashme nje promotor i fuqishem i aktiviteve kulturore- artistike ne Veriun e Shqiperise por jo vetem, ka arritur nje tjeter sukses, kete here ne spektaklet boterore te bukurise.

Bukuroshet e perzgjedhura ne spektaklin e bukurise shkodrane “Miss Shkodra 2008”, i organizuar nga Agjensia e Spektakleve “Buna 1” ne bashkepunim me Televizionin “TV1 Channel” dhe “Deliart Association” kane vazhduar rrugen e konkurimeve, kete here ne nivel nderkombetar.

E renditur nder 10 me te mirat e spektaklit te bukurise shqiptare “Miss Shqiperia 2008”, Florinda Marashi ka marre pjese ne konkursin e bukurise boterore “Miss Global Beauty Queen 2008”, i cili u zhvillua ne Ningbo, Xiangshan te Kines ne datat 7-28 shtator 2008.

Shkodranja ka qene pjese e nje konkursi prestixhoz me pjesmarrjen e mbi 100 konkurrenteve nga cdo cep i globit. Gjate qendrimit ne Kine, Marashi ka patur nje aktivitet te ngjeshur, me vizita ne institucione te ndyshme, njohje te reja me realitetin kinez, ka pozuar per emrat me te njohur te fotografise boterore etj.

Pjesa me e rendesishme e kesaj vizite natyrisht ka qene gara e bukurise “Miss Global Beauty Queen 2008”, ku Florinda Marashi ka perfaqesuar bukurine shqiptare te stolisur nga veshja tradicionale “xhublete” e nje moshe rreth 500 vjecare. Veshja e rradhe, nder mbetjet unikale ne llojin e saj, eshte bere e mundur fale dashamiresise se z. Gjon Dukgilaj, pronar i bar- restorant- muze “Tradita G&T”.

Konkurrimi ka qene mjaft i forte dhe ne perfundim bukuroshja shkodrane eshte renditur ne vendin e 30-te, nje vleresim dinjitoz jo vetem per Marashin, Shkodren e Shqiperine por edhe Agjensine e Spektakleve “Buna 1” me president Arben Mazin. Ka qene qene ky nje prezantim i pare ne kete konkurs, fillese e nje bashkepunimi me te gjere ne te ardhmen ne promovimin e bukurise shqiptare, thote per “SHE” presidenti Mazi.

Konkursi ne fjale, eshte tashme nje tradite e konkurrimeve te bukurise globale. Themeluese e ketij konkursi bukurie eshte Madame Leticia Bulotano-Wheeler, nga Kebeku i Kanadase ne vitin 1998. Nderkohe, nga 10 marsi 2005, te drejtat e organizimit dhe patenta e “Miss Global Beauty Queen 2008” i ka kaluar nga Bulotano- Wheeler tek Alex Liu.

Gjithnje sipas presidentit Mazi, gjate kohezgjatjes te konkursit, vajzat pjesemarrese kane patur mundesi te njihen me vende turistike te Kines, por ajo cfare eshte me e rendesishmja- me kolege te tyre nga shtete te ndryshme te botes. Vajza shkodrane, Florinda Marashi, pas paraqitjes dinjitoze ne “Miss Shkodra 2008” dhe rreshtimit nder 10 me te mirat e “Miss Shqiperia 2008”, po perjeton nje ndryshim jo te vogel ne jeten e saj, pjese e te cilit eshte edhe pjesmarrja ne konkursin e bukurise nderkombetare ne Kine. Pa me te voglin dyshim, eshte nje tjeter arritje e Agjensise se Spektakleve “Buna 1”, e cila gjate viteve te ekzistences se saj aktive, nuk eshte kthyer vetem ne nje promotor te gjallerimit te jetes kulturore- artistike ne Shkoder e Shqiperi, por po mbeshtet e promovon tashme edhe bukurine shkodrane e shqiptare ne bote. Ne kete pjesmarrje, ajo qe vlen te permendet eshte se sherben si nje trampoline per tu njohur jo vetem bukuroshja shkodrane Florinda Marashi, por edhe bukuria shqiptare- perfaqesuese e te ciles eshte pikerisht ajo ne kete eveniment nderkombetar. 5 vajzat me te bukurra te perzgjedhura ne edicionin e fundit te “Miss Global Beauty Queen 2008” jane: Yulia Dragunova- Moske,Rusi; Pawina Bamrungrot – Bangkok, Tailande; Samantha Tajik – Toronto, Kanada; Zhu Qin – Hangzhou, Kine; Fanny Samaniego – Quito, Ekuador.

Arben CUBAJ

Koalicioni Ballkanik në Betejën e Kosovës, 1389 (e quejtun Beteja e Kombeve)

Tue shfletue librin plot vlerë të autorit Ndue Oroshi: “Dëshmi kohërash”, botue në Shtëpinë Botuese “LUMBARDHI”, Prizren, viti 2003, në faqen 261 të këtij libri ndeshemi me një kapitull historik mjaft interesant: “2000 vjet të Krishtërimit Shqiptar”. KONTRIBUTI I PRINCAVE SHQIPËTARË TË KRISHTERË, PJESËMARRËS NË BETEJËN E KOSOVËS 1389”.

Veçori specifike e këtij shkrimi asht ndriçimi dhe ballafaqimi historik i kësaj ngjarjeje dhe këtij evenimenti madhor dhe monumental për mbarë Nacionalitetin tonë dhe për opinionin ndërkombëtar. Shpeshherë asht abuzue për këtë betejë duke e quejtur si një luftë mes serbëve dhe turqëve, dhe çfarë asht ma absurdja, duke i radhitun para ardhësit tanë si aleatë të turqve kundër “shkieve” të Ballkanit. Shkrimi të cilin do të citojmë më poshtë, hjedh poshtë çdo shpifje dhe manipulim të kësaj beteje (ndonëse të humbun), të koalicionit të Krishterë të Ballkanit, ku, nga dymbëdhjetë prijësa, gjashtë ishin shqipëtarë dhe që do t’i citojmë me radhë; Gjon Kastrioti, Theodhori II Muzaka, Mëhill Nikollë Kopoliqi, Dhimitër Jonima, Lekë Dukagjini, Gjergji II – Strazimir Balsha. Pjesmarrja kaq e gjanë dhe kaq aktive e princave shqiptarë në këtë betejë përkrah koalicionit Ballkanik nuk asht e rastësishme, por e natyrëshme për vetë faktin e shtrirjes gjeografike ku përbanin thuajse gjysmën e Ballkanit të sotëm, ku jetonin pasardhësit e ilirëve (shqiptarët). Vlen të theksohet se, në këtë kohë pjesa ma e madhe e shqiptarëve ishin të besimit Katolik, ndërsa pjesa tjetër e besimit ortodoks. Shqiptarët kishin një ciliësi të veçantë që nuk e kishin popujt e tjerë: si shqipëtarët katolikë dhe ata ortodoksë në mesjetë, ishin në varësi të Vatikanit, dhe e njihnin Papën e Romës për epror të tyne. Beteja e Fushë-Kosovës e 15 Qershorit (1389) ka provokue dhe vazhdon të provokojë historiografinë dhe publiçistikën europiane përgjithësisht, dhe veçanërisht historiografinë shqiptare, dhe pikërisht sepse pjesa më e madhe e koalicionit të Krishterë ishin shqipëtarë, por në këtë betej zen fill dhe lidhet edhe përpjekja e pseudohistorianëve serbë mbi “gjoja” të drejtën historike mbi Kosovën. Por të dhënat historike tregojnë se, Beteja e Fushë-Kosovës asht zhvillue mes koalicionit të Krishterë – Ballkanik dhe atij osmano-aziatik, që don me thanë: luftë mes dy kulturave diametralisht të kundërta. Kjo  betejë asht e lidhun kryesisht me fillimin e depërtimit të osmanllinjve në trojet Iliro – Arbënore, dhe ky depërtim fillon pas fitores në Maricë me (1371), ku për osmanllijt u hapën jo vetëm dyert e Europës juglindore, (Ballkanit), por edhe të gjithë Europës. Për ndriçimin e rrolit dhe të randësisë së princave shqipëtarë në këtë betejë përveç historianëve të tjerë një rrol shumë të randësishëm e luajtën dhe po e losin edhe historianët perëndimorë, ku në këtë rast vlenë të veçojmë, historianin anglez të fillimit të shek. XVII-të, Riçard Knolles, i cili i liruar nga grazollogjia e një humanisti, në mënyrë deçizive ka theksue: Krahas të tjerëve, në koalicionin e Krishterë Ballkanik pati princa dhe nga Shqipëria”. Ndërsa historiani francez, nga fillimi shek. XIX-të Le Majre (1821), thotë se në koalicionin e të krishterëve pati edhe njësi hungareze, rumune, Dalmate, Tribale dhe njësi të shqiptarëve të panënshtruar nga osmanët. Ndërsa historiani tjetër francez, – Alien Dyselje nga Parisi, me një shkrim ekskluziv, me një pikëpyetje që i vë në krye të artikullit: “A e kanë pushtuar shqiptarët Kosovën?” dhe ku ban fjalë edhe rreth Betejës së Fushë – Kosovës, thotë: “Popullsia shqiptare, jo vetëm që nuk erdhi atje e sjellun nga armiku (osmanllij), por, ajo që nga Liqeni i Shkodrës e deri në Kosovë, u bashkue dhe rezistoi me popullsitë e tjera të krishtera”, duke vazhduar ma tutje se, “në kohën e ndeshjes vendimtare me 1389, duke e desorganizue plotësisht Shtetin Serb, ju la fushë të lirë veprimi prijësve vendas ma të fuqishëm, ndër të cilët edhe Gjon Kastrioti, baba i Gjergj Kastriotit, i cili duke u nisur nga krahina malore e Matit, arriti në fund të shek. XIV dhe në fillim të shek. XV-të, të krijonte një Principatë të gjërë, e cila shtrihej nga grykëderdhja e Ishmit dhe në Prizren, në qendër të Kosovës. Edhe historiani gjerman Jozef Fon Hamer, i kushtoi kujdes të veçantë pjesëmarrjes së shqipëtarëve në Betejën e Fushë- Kosovës, ku sipas tij, ma strategu ushtarak i krishterë ishte shqipëtari Gjon Kastrioti, i cili kishte propozue që osmanët të sulmoheshin ditën e jo natën. Ndërsa La Martin vë në dukje se ushtria e të krishterëve ishte pozicionue në shkrepat e maleve të Shqipërisë. Të dhanat ma identike i kanë sjellë edhe historianët e kohës së La Martini, La Valesë dhe D’Okso. Gilferdingu ka konstatue se, shqiptarët e Kosovës i ka udhëhequr Gjon Kastrioti, tezë kjo të cilën para tij e ven në dukje njohësi i mirë i historisë dhe i kulturës shqipëtare, – Hahn. Vlenë të theksohet se në këtë betejë të madhe ra në fushën e betejës, dhe u vra Princi Shqiptar – Gjergj Muzaka (i dytë). Gjithësesi, heroi kryesor i Betejës së Fushë Kosovës mbetet Mëhill Nikollë Kopiliqi, i lindun në fshatin Kopiliq të Drenicës, udhëheqës i kësaj krahine heroike të Kosovës. “Natyrisht, vrasja e këtij heroi të vërtetë, i cili ishte autori i vrasjes së Sulltan Muratit (dhe që do ta trajtojmë ma poshtë), kërkon një vëmendje të veçantë, dhe pikërisht se ky djalosh trim, përban “lajtmotivin” e kësaj beteje” (M.B.) Po në këtë pikë kangët popullore shqipëtare shquhen me detaje të randësishme dhe me një fizionomi ma të kjartë në krahasim me ato sllave, (të cilët pa sukses) u munduan ta përvetësojnë këtë figurë historike. Momenti ma kritik për fatin e Sulltan Muratit dhe të Mhill Kopiliqit, ndër kangët shqipëtare, asht zotimi i trimit shqiptar nga Kosova, se do të shkoj në kampin e Sulltanit dhe (sipas kangës) së Hamza Bojkut, të veproj në këtë mënyrë: “N’ma dhashtë dorën Mbreti/ Teslim due me ju ba/ N’ma dhashtë kamben Mbreti/ hanxhar due me i ra.” Dhe momenti dramatik fillon aty, kur Sheh Islami e këshillon Sulltanin: “Mos je jep doren/ veç jepja kambën/ Ndër kambë tuaja ai për me mbetë”. Në të gjitha këto kangë asht i përbashkët episodi kur Sulltan Murati ia shtrin kambën, ndërsa Mhilli i bie me hanxharë. Në të vërtetë ky gjest i Sulltanit arsyetohet edhe nga disa historianë osmanë, ndër të cilët vlen të përmenden, Sadudini dhe Neshriu. Krahas me rritjen e madhësisë së ushtrisë turke rritej në të njëjtën kohë dhe fuqia e saj, dhe për pasojë edhe çështja e pa afrueshmërisë mistike të personalitetit të Halifesë, që nuk lejon mundësinë që t’i bahet e mundun, një, jo muslimani t’ia puthë dorën Padishahut, por se, ia cakton vetëm kambët dhe zingjirin e qenit. Kështu pra, heroizmin e Mëhill Kopiliqit, djaloshit trim nga Drenica, historiografia serbe, më kot është munduar t’ia “futurojë” Serbisë. Por akoma ma e turpshme asht për ata pseudoshqiptarë, të cilët Luftën e Fushë – Kosovës e përkufizojnë si një luftë mes serbëve dhe turqve. Por, absurdi kulmon kur këta renegatë, dhe anti shqipëtarë, deklarojnë se, shqipëtarët krah përkrah me turqit, pushtuan për afro pesë shekuj, shtetet sllave të Ballkanit!… Dhe janë pikërisht këta monstra, që e kundërshtojnë rishkruarjen e historisë. Madje ka ndonjë pseudokritik – letrar që shkruan dhe ndonjë “Pamflet” qesharak, sikur gjoja është intervistuar nga një diplomat turk, duke denoncuar publikisht fodull- llekun e tij. Ai flet edhe për Napoleon Bonapartin sikur i qenka ankuar (këtij çobani dhishë) se, kruhej nga piskimi i “pleshtave” që i vijnë nga injorantët! E kush e thotë këtë, një çoban i cili ka bredhë mbas dhijëve, madje edhe gjumi e ka zënë sa herë në vathën e dhijëve. I kujtojmë fodullit se, kaq shumë e ka pushtuar deliri i madhështisë, kritikun tonë sa, këputë një ndër marrëzitë më skajore, kur shprehet se: i pari avion i NATOS që ka bombarduar Serbinë është drejtuar nga një pilot turk! Sipas këtij deklarimi “Karaduza me çantën e zezë, duhet të ketë qenë zëdhënës i shtabit të NATOS, dhe një ndër miqtë e – Uesti Clarkut! Ky është modeli tipik i shkrimtarët që na dhuroi socializmi. Këta janë ekzemplarët e rrallë që nuk e duan ribërjen e historisë. Kjo pra është historia e Betejës së Fushë Kosovës (1389) dhe herojtë e saj. Vetëm kolabracionistët që bashkëpunuan me fashizmin dhe nazizmin, kërkojnë të mohojnë Luftën Antifashiste, dhe askush të mos çuditet se, dhe këta janë vazhdimësi gjenetike e atyne që i shërbyen Perandorisë Osmane dhe pushtuesve të të gjitha ngjyrave, vasalë të përjetshëm.

Mark BREGU

VAJZAT QE BREDHIN LOKALEVE GJYSËM LAKURIQE, PSE HABITEMI KUR I NDESHIM NEPER SHTEPITE PUBLIKE TE ATHINES A ROMES?

Një në tre prostituta në Belgjikë është shqiptare.

Semaforet e perendimit por edhe rruget, lokalet, hotelet e Shqiperisë janë plot me të tilla, a i shihni nëse nuk ua vrasin sytë?

Fenomenet çnjerëzore nuk arrijnë integritet në asnjë shoqëri.

Në maternitetin e Tiranës në dy ditë janë kryer 400 aborte shumica nga asosh nxënësesh e studentesh që kanë frikë ti çojnë shtëpisë bashkë me notat  një fëmijë në gji.

Në Gjykatën e Tiranës regjistrohen 6 kërkesa për divorc në ditë.

70 për qind e femrave që dështojnë janë adolishente.

Vetëm 33 për qind e vajzave të përdhunuara raportojnë në polici nga frika se kërcënimet e abuzuesve do realizohen.

Një në tri gra dhunohen.

Në raportin zyrtar të “EUROPOL”, Agjencisë më të specializuar në luftën kundër krimit në BE, thuhet:”Shqipëria e para në Europë për trafikimin e fëmijëve e femrave.”

Në raportin e OKB-së për drogën thuhet: “Shqipëria furnizon shumicën e vëndeve të Ballkanit dhe  Italinë…” si dhe  “30 000 shqiptarë  të deklaruar me dëshirë janë të droguar”, çka do thotë se 1 në 100 shqiptar është deklaruar përdorues i drogave të forta.

Shqipëria ka 4433 femra e fëmijë të trafikuar (fjala është vetëm për të denoncuarit), ku në BE po të ishin kaq qen të keqtrajtuar do tronditej Bota.

Adolishentët e çthurur prej moralit që në të ardhmen mund të jenë kontigjente të tilla, a kanë prindër apo njerëz prej koti që nuk dinë ç` është as morali as Zoti?!

Ata prindër që në emer të lirisë mohojnë moralin, Zotin, Ditën e Gjykimit, tek francezët (që duhet të jenë më të avancuar se shqiptarët) quhen “ PERES DEMMISSIONAIRES” (Baballarë në dorëheqje).

Synimi fisnik yni është të fokusojmë çështjen e divijimit të shoqërisë, pasi gazeta” SHQIPERIA ETNIKE” trajton në vazhdimësi mbajtjen pastër të moralit dhe thënien e gjithçkaje që nuk duhet të mos thuhet.

Jo rrallë herë ka ndodhur që, sociologët për zgjidhjen e problemeve të shoqërisë dështojnë dhe arrijnë në një përfundim që disa prej tyre t’i etikëtojnë si utopi. Arritja deri tek ky pesimizëm, vjen si rrjedhojë e besimit të dobët tek Krijuesi, porse njëkohësisht edhe vetëdija e dobët e tyre sjell këtë gjendje që jo rrallë herë shfaqet me frikën apokaliptike, ngaqë iu mungon bindja në konceptin fundamental se, Absoluti i pa shoq gjithësesi, ka lënë zgjidhjen për çdo problem, sikurse përgjigjen për çdo pyetje. S’ka dyshim se shumë dukuri të filluara nga shekulli i kaluar e që në këtë mijëvjeçar të ri kanë arritur në ekspansion, shtojnë këtë frikë top temë. Pse njerëzimi po vazhdon me tempon e tij që lirisht mund t’a quajmë falimentim i tërë nga vlerat njerëzore, dhe krizë për shkatrrimin e qelizës së shoqërisë, pra familjes? Shoqëria po shkatrrohet… A po brengoset ndokush?! Sa punojmë për ndryshimin e kësaj gjendje? Sa punojnë qeveritë tona, ministritë përkatëse, institucionet përgjegjëse për problemet shoqërore të shqiptarëve? Cili është partneriteti brenda shqiptar Tiranë-Prishtinë-Shkup-Tetovë, që në formë institucionale të veprojnë në parandalimin dhe evitimin e këtyre dukurive të kopshme? Cila është zgjidhja e duhur për t’u nxjerrur shoqëria jonë nga kjo gjendje e mjerushme? Edhe sa duhet sqaruar shoqërisë sonë se duhet t’i kthehemi Krijuesit tonë, pra Zotit? Njeriu i shekullit XXI me logjikë të shëndoshë  duhet ta kuptojë se Ai që e ka krijuar, Ai e di më së miri se ç’duhet për të! Pra, duhet ta dije se ligji i Tij është absolut, dhe vetëm nëpërmjet tij mund të arrihet stabiliteti në shoqëri.

Fenomenet ç’njerezore çdo ditë edhe më shumë shtohen. Dikur, njerëzit e ç’thurrur prej moralit kur lindnin fëmijët që nuk i dëshironin i mbytnin të gjallë (pasi që lindnin), ndërsa sot në “shekullin e civilizimit” ata mbyten akoma pa e shijuar jetën fare. Sipas statistikave të fundit njoftohemi se, çdo vit bëhen 46 milion aborte në gjithë rruzullin tokësorë, pra sipas kësaj shifre i bie që në ditë në Botë vriten rreth 126 mijë shpirta të pafajshëm. Ndërsa sipas shifrave  të Institutit “Allen Guttmacher” vetëm në Shtetet e Bashkuara në vit bëhen më se 1.300.000 aborte. Ky fenomen ç’njerëzor ka depërtuar edhe tek populli ynë. Mijëra fetuse mbyten në qytetet universitare, “aty ku femrat ‘hapin’ librat”, e që sipas shifrës “së fundit” alarmante para disa muaj, vetëm në maternitetet e Tiranës brenda dy ditesh janë bërë 400 aborte (shumica vajza adoleshente e studente, që “kanë frikë” të shkojnë në shtëpi me fëmijën e paligjshëm në dorë). Një gjendje e tillë është në shtetet e Skandinavisë, ku gjysma e numrit të përgjithshëm të fëmijëve të porsalindur janë fryt i lidhjeve jashtëmartesore. Sinjalet e ndryshme tregojnë se, kriza e ç’thurrjes morale bëhet eshte më e madhe. Sipas klinikave private, pohohet se 70% e femrave që dështojnë shtatzaninë janë adoleshente (tinejxhere). Në Lushnje ka ndodhur që para dyerve të maternitetit të gjindet një vajzë 11 vjeçare, ndërsa edhe në Tiranë ndodhi që një vajzë e mitur (13 vjeçare) të dështon shtatzaninë, e që më pas ajo e çon në çmenduri. Në shkollat e Tiranës, nxënësit 1 në 3 kanë pohuar se kanë kryer marëdhënie intime që në moshën 16-17 vjeçare. Shumë të rinj/të reja kanë marrëdhënie intime paramartesore (pra, të paligjshme – gjë që sjell të gjitha problemet e lidhjeve, kalimi në monotoni, ndarje, dhe mbi të gjitha prishje të moralit),…

Në një shkrim nga Edmond Tupja kam lexuar: “Sipas studimit më të fundit të Institutit të Shëndetit Publik, lidhur me sjelljet e rrezikshme tek adoleshentët ka rezultuar se 1 në 8 gjimnazistë ka një jetë aktive seksuale. Madje 10 % e tyre pas anketimit kanë pranuar se gjatë shkollës së mesme kanë pasur më shumë se dy të dashur. Rreth 15% e tyre pranojnë se kanë kryer marrëdhënie seksuale për herë të parë në vitin e parë të shkollës së mesme, ndërsa rreth 30% e kanë pranuar se kjo gjë ka ndodhur në vitin e katërt të gjimnazit. Gjatë këtij studimi, pyetjes nëse kanë kryer marrëdhënie në tre muajt e fundit i janë përgjigjur me po 22% e djemve dhe 16% e vajzave gjimnaziste dhe, sipas specialistëve të ISHP-së, ka rezultuar se për këta të rinj nuk përbën problem ndërrimi i partnerëve”.

A thua vallë, këta të rinjë kanë prindër? Apo kanë prindër të uikendeve (pra, që tërë javën ua lënë free fëmijëve të tyre, e më pas “mundohen” t’i “edukojnë” – edhe pse edhe ajo formë që ata e quajnë “edukatë” është në negacion me kodet etiko-morale-), e që lloji këtyre prindërve tek francezët quhet “pères démmissionaires” – “baballarë në dorëheqje”. Kjo është gjendja e shqiptarëve në Shqipëri, aty ku komunizmi ka lënë gjurmë… aty ku fëmijëve nuk i flitet për Zotin, nuk i flitet për moral, nuk i flitet për Ditën e Gjykimit. E ç’pret tjetër kur humbet dashuria, rrespekti, e frika ndaj Zotit, i cili shpërblen të mirët (të moralshmit, të ndershmit), e i denon të këqinjët (të pamoralshmit, të pandershmit)! Pasi që unë jetoj në Maqedoni, këtu shoh edhe jetën e sllavëve (shkijeve) që s’kanë fare moral, s’kanë fare njerëzi, e këtë figurë të fëlliqur sot -fatkeqësisht- pasojnë shumë prej të degjeneruarve që janë pjesë e rinisë shqiptare, më konkretisht në Shqipëri, Kosovë, e gjithashtu edhe në Maqedoni.

Edhe pse prostitucioni si profesion është më i vjetër në Botë, tek ne kjo veprimtari ç’njerëzore vjen si risi e kohës. Lirija e tepruar që i jipet sot rinisë, tek shumë raste të trafikimit është fajtor për zhvillimin e kësaj veprimtarie. Përderisa në Shqipëri vajzat bredhin rrugëve dhe diskotekave deri në mesnatë, mos të na vije çudi kur dëgjojmë se rrugët dhe shtëpitë publike të Athinës e Romës janë mbushur me vajza shqiptare. Porse as të mos na vije çudi e madhe kur ndëgjojmë statistika të atilla trishtuese që thonë se çdo e treta prostitute në Belgjikë është shqiptare. Janë statistika të tmerrshme, prandaj duhet të brengoset çdo shqiptar prej vërteti që bashkëkombasit i do si vëllezërit dhe motrat e veta. Sytë e shqiptarëve sot fare nuk rrjedhin lot kur ndëgjojnë se sa e sa vajza shqiptare trafikohen… Sa shumë familje shqiptare nuk e dinë se ku i kanë fëmijët e tyre?! Sa familje shqiptare nuk e dinë, i kanë të gjalla apo jo bijat e tyre, të cilat i mashtruan manipulantët…? Në Shqipëri ka shumë raste të tilla, që shqipfolësit grekofila i vodhën nëpër lagjet e qytetit vajzat e vogla adoleshente, kur ato ishin duke luajtur me shoqet , dhe i shitën në tokat helene, italiane etj.. Sikur të ketë lot prej gjaku edhe ai duhet të dalë prej syve tanë. Me pikëllim po citoj ato vargje që këndohen në një këngë shumë domethënëse shqipe, në gegnisht: “Nuk po kam dëshir me knue/ por ma shum du me’u kallzue/ me’u kallzue nji histori/ në Tiran u vodh nji fmi/ nji vajz t’vogël tet vjeçare/ e kan mor horrat për dore/ me shami ja kan mbyll syt/ oh Zoti i vraft, e kan grabit”.

Vallë, sa shumë fëmijë shqiptarë e kanë pasur një fat të tillë? Ku jemi ne? Ku është shqiptari i vërtetë që dikur e ka dhënë jetën e vet për nderin e motrës shqiptare?Edhe një grua  myslimane në Shkodër ka pas vra me duart e veta një laper italian që ka tentuar të përdhunoi një katolike të atij qyteti plot kulturë.

Në raportin “Trafikimi i femrave dhe fëmijëve për shfrytëzim seksual në BE: përfshirja e krimit të organizuar të Ballkanit Perëndimor” që është bërë nga EUROPOL-i (agjencia më e specializuar në luftë kundër krimit në Bashkimin Europian) shkruhet se: “Shqiptarët janë kapot e trafikimit të fëmijëve dhe femrave, ndërsa vendi kryesor me numrin më të lartë të viktimave të trafikuara dhe të shfrytëzuara seksualisht brenda komunitetit europian”. Në bazë të studimit për shkaqet që kanë nxitur trafikimin e femrave dhe të miturve, në 4433 viktima, numrin më të lartë të personave që kanë shërbyer për rekrutim e kanë të panjohurit (1866 raste) dhe miqtë (829). Pas tyre, renditen partnerët (të dashurit- 100 raste) dhe njerëzit e farefisit (83), pa përfshirë familjen”. Sikur të shiteshin 4433 pula në sokak pa lejen e policit të  bashkisë, apo të keqtrajtoheshin 4433 qen të rrugës, sigurisht interesimi dhe ndërhyrja e shtetit për rastin do ishte aq i madh sa që do të mirrte përmasa ndërkombëtare, dhe do të shtroheshin sofrat për shoqatat për të drejtat e kafshëve, shoqata këto të cilat shpenzojnë miliona dollarë brenda muajit për “ligjërata” dhe seminare. O qeveritarë, nëse shoqatave për të drejtat e kafshëve u jepni miliona mos harroni se votat nuk merren nga kafshët por nga populli që kërkon përkujdesuni për fëmijët.

Sot, në rininë shqiptare kanë arritur të dominojnë edhe shumë dukuri të tjera devijante, të cilat jemi të obliguar t’i parandalojmë. Të përkrahur nga OKB-ja në akcionin e tyre kundër drogës, disa shoqata rinore arritën të njoftojnë opinionin se 30 mijë shqiptar abuzojnë me drogat (që sipas UNICEF-it, rreth 60% e abuzueve e marrin drogën me shiringa nga damarët) e që këta i takojnë grupmoshave 17-25 vjeç.  Në raportin e INCB-së (Bordit Ndërkombëtar të Kontrollit të Drogës), shohim se shifra 30.000 na bën të ditur se, një ndër 100 shqiptarë është i droguar. E sa i përket lëndës narkotike marijuanë, shifrat janë shumë më të mëdha, ku sipas mjekëve, kjo është faza e parë e përdorimit të drogave. Një gjendje e tillë shihet në të gjitha qytetet e Shqipërisë, porse po t’ia shtojmë  shifrat për Kosovë e Maqedoni, do rritet akoma më shumë frika në fjalë! Në raportin vjetor të OKB-së për drogën, shkruhet: “Vendi i cituar më shpesh si burim në Evropë, është Shqipëria, e cila furnizon shumicën e vendeve në rajonin e Ballkanit dhe në Itali”.

Shqipëria është tregu më i volitshëm për importimin e dukurive negative, stacion i drogës për Ballkan, amoraliteti është bërë top temë, ky vend nuk është kursyer edhe nga dukuria famëkeqe e divorceve të shumta. S’ka dyshim se në raste konkrete shkurorëzimi është alternativa e vetme dhe më adekuate për një jetë më të lumtur (në rast të tradhëtisë, dhunës, apo moszgjedhjes së mirë, mashtrimit, etj.), porse shtimi i rasteve të divorceve dhe hovi i madh i dështimit të familjeve ka pasoja shumë të mëdha. Në Estoni më shumë ka shkurorëzime se sa kurorëzime, d.m.th. aq e lehtë dhe e thjeshtë është bërë vendimarrja për t’u ndarë. Ndërsa statistikat për SHBA tregojnë skandalin çuditës se vetëm 15% e kurorëzimeve kanë gjasa statistikore që të mbetën bashkë. S’ka dyshim se është shumë vështirë vendimmarrja për divorc për momentin, porse akoma më vështirë është përballimi i sfidave që vijnë më pas, e sidomos në raste kur çifti ka fëmijë. Rastet më të shpeshta të shkurorëzimeve janë kur tensionet dhe konfliktet mes çiftit rriten, porse në shoqërinë tonë nuk mungojnë edhe ato raste kur të tjerët ndikojnë në prishjen e lumturisë bashkëshortore. Fëmijët duan dashurinë e prindërve, ata duan që të rriten me ta. Fet’hullah Gylen në librin e tij “Ese, Perspektiva, Opinone” (fq. 134) bukur thotë se: “Dashuria është një burim i pashtershëm jete. Njeriu jeton me dashuri, është lumturuar prej dashurisë dhe ka mbuluar të tjerët përreth ose gëzimin e tij me dashuri”. Pra, dashuria si në familje dhe bashkëshortësi, e shoqëri, është shkak e faktor kyç për arritjen e lumturisë. Mirëpo kjo dashuri nuk mund t’i servohet fëmijëve nëse prindërit ndahen. Kohëve të fundit sipas burimi zyrtar pranë Gjykatës së Tiranës, çdo ditë në kryeqytet bëhen nga 6-të kërkesa për zgjidhje martese. Kjo është skandaloze për ne, sepse ne si popull nuk synojmë të bëhemi si të tjerët, që shumica e fëmijëve në ato vende jetojnë pa një prindër, si pohon Murad Hofmanni në një libër të tij: “Miliona nëna vetëpërkujdesëse në mbarë botën, të cilat ndërkohë janë bërë kategori shoqërore, së shpejti do t’i dhurojnë një gjeneratë të tërë fëmijësh, prej të cilëve një numër i madh i tyre mund të kenë pengesa gjatë zhvillimit, sepse, me fajin e vet ose të tjetërkujt, do të duhej të rriten pa anëtarin mashkull të familjes”, e që s’ka dyshim se, siç ndodh edhe në Gjermaninë Perëndimore -siç shton Hofmanni- “Gjithnjë e më tepër gra… Tanimë, 30% qëllimisht nuk lindin fëmijë”. Thuajse më shumë se gjysma e fëmijëve në “vendet e teknologjisë e të kompjuterëve” që ne i kemi ëndërr, jetojnë pa një prindër, e që nuk mund ta arrijnë kënaqësinë dhe ngrohtësinë prindërore, siç poezon një fëmijë me një fat të tillë: “Rridhni o lot të vajit dhe o plagë të zemrës/ Mos pyet cilat shpërthime të torturave qetësuan shpirtin tim/ Tashmë humba të dashurën e parë dhe çdo të nesërme të bukur/ Dhe nga gota piva pikat e fundit të barrës së rëndë”. Pra, këto janë raste shumë të vështira, për arsye se pasojat më të mëdha i merr fëmija, prandaj ruajtja e mirëqenies bashkëshortore duhet të jetë parim i çifteve, në mënyrë që për fëmijët të tyre të jenë shkak për lumturi në jetë. Në po të njejtën poezi shohim edhe këto vargje pikëlluese: “Nëna ime! Kush është  tani që më udhëzon mua nëse humbi rrugën/ Kush është që më flet mua për ullishtat e atdheun e vrarë/ Kush është që më uron mua për të më ndihmuar Zoti!/ O nëna ime, më thuaj ngase unë jam i vetmuari i shtëpisë që pret/ Ngase nuk ka gjë që më ngroh.. se dielli im ka përenduar.” Porse, ka edhe raste edhe më të vështira, pra të braktisjeve të fëmijëve, e që pohohet se vitin e shkruar në maternitetet e kryqytetit janë lënë 25 fëmijë.

Ajo që shkatrron familjen, ska dyshim është edhe dhuna në të. Kjo vepër kaq e ndyrë ende po frymon tek ne. “Dhuna ndaj grave është ndoshta shkelja më e turpshme e të drejtave të njeriut. Ajo nuk njeh as kufijë gjeografik e as kufijë të pasurisë. Deri sa ajo vazhdohet, ne nuk mundemi të deklarojmë se bëjmë ndonjë progres kah barazia, zhvillimi dhe paqja”- është shprehur Kofi Annan. Policia ka konfirmuar publikisht se”Çdo ditë sinjalizohemi për 2-3 gra të dhunuara, pjesa më e madhe e të cilave kanë nevojë për ndihmë mjekësore”. Nuk kërkohet shumë mund që t’i bëhet një matematikë kësaj shifre të lartpërmendur me 365-së ditët e vitit. Amnisti Internacional, në një raport të saj, ka deklaruar se” Një në tre gra dhunohet. Më e shpeshtë është dhuna fizike, më pas vjen ajo seksuale dhe psikologjike”. Apo edhe shifra tjetër se: “një në pesë gra dhunohen nga bashkëshortët e tyre në familjet shqiptare” statistikë kjo e bazuar në studimin e Institutit të Shëndetit Publik.

Gjithashtu tek shoqërija jonë sot ështe prezente edhe ajo që sociologët e quajnë: “Një krim i dhunshëm dhe një eksperiencë e frikshme” pra, përdhunimet. Rreth këtij fenomeni nuk ka shumë statistika, pasi që pas përdhunimeve pason dhuna tjetër, pra detyrimi i fshehjes së rastit. Mirëpo ajo që mund të dimë është se mbi 60% të rasteve janë nën moshën 18 vjeçare, ndërsa 22% midis 18-24 vjeç. Gjithashtu është konstatuar se vetëm 1/3 e përdhunimeve raportohen në polici. Pasiguria në vend dhe mospërkrahja e fortë e qytetarëve nga institucionet përkatëse, bën që vajzat e përdhunuara (që 60% janë adoleshente) të mos kenë guxim të tregojnë rastet e tyre në polici, pasi që frikësohen se kërcënimet e abuzuezve do realizohen.

Për fund! Shkrimi ynë rreh çështjen e devijimit të shoqërisë, pasi gazeta “Shqipëria Etnike” ka synim bashkimin shpirtëror të gjithë shqiptarëve, mbajtjen pastër të moralit e thënien e gjithçkaje që nuk duhet të mos thuhet. Me këtë shkrim synojmë që t’ia bëjmë me dije gjithë shqiptarëve realitetin tonë, e më konkretisht prindërve që janë fare të pakujdesshëm ndaj çështjës së edukimit të fëmijëve të tyre. Në këtë shkrim nuk jemi shfaqur pesimistë, porse vetëm  realistë. Ne nuk guxojmë të aktrojmë si të verbër, të shtiremi se nuk e shohim realitetin, të rrëjmë veten se jemi mirë.

Pra,vëllezër e motra, ky shkrim nuk duhet të shkaktojë pesimizëm tek askush, porse duhet që t’i vetëdijësojë lexuesit që të punojnë në përmirësinë e shoqërisë, dhe më konkretisht, të punojnë në pregatitjen e brezit të ri. Një fjalë e urtë thotë: “Fitorja vjen me durim, gëzimi vjen pas dëshprimit dhe pas çdo vështirësie ka lehtësim”. Fryt i pemës së përkushtimit në edukimin e fëmijëve është jeta e lumtur. Prandaj, bashkëpunimi reciprok në mes njerëzve duhet të jetë më në nivel, dhe qëllimi i mirë parim final. Jeta nën hijën e devotshmërisë e sinqeritetit jep freski, prandaj punoni vazhdimisht që t’i strehoni njerëzit e lodhur në këtë pemë. Një thënie e Profetit Muhamed (paqa qoftë mbi të!) thotë: “Edukojeni fëmiun tuaj, njëzet vite para se të lind”. Pra, jini ju ata që me personalitet e karakter të shëndoshë, edukoni tançka të vlefshmde lini pas,fëmijët.

MIRSIM MALIQI

Maqedoni

“Vargjet e Lira” më 1936 nuk u ndaluan e nuk u çensuruan

Emisoni në Top Show, të Top Chanel i Alban Dudushit, “Leksione Migjeniane”, me rastin e 70 vjetorit të vdekjes së Migjenit, ditën e enjte dt.18 shtator 2008. Të ftuar në studio: Angjelina Ceka (Luarasi), prof. Adriatik Kallulli, prof. Rozeta Uçi, dhe nga Shkodra poeti Ridvan Dibra dhe poetesha Ledia Dushi. Ky emison  më ka indinjuar pa masë: në demokraci ndalohen përsëri Arshi Pipa dhe Gjovalin Luka! Mohohen kontributet e sa e sa studiuesve! Injorancë e pajustifikueshme e dy përfaqësuesve poetë shkodranë, që nuk i njohin e nuk i lexojnë as literaturat e as kontributet e Shkodrës…

U ndalua botimi, “Migjeni, Vepra, mbledhë dhe shpjegue nga Gjovalin Luka”, botim 1954, NSHB Tiranë!

SL e akuzoi Gj. Lukën “se kishte pushtuar 7-8 prozat e pabotueme”… Një polemikë e vjetër e viteve 50-të; polemika e ringjallur e viteve 2003, 2005, 2006, 2008… dhe një aktualizim me: Angjelina Ceka (Luarasi), P.S. Luarasi, D.Kaloçi, dr. M. Zeqo, I. Kadare, R. Uçi etj, në Top Show dhe me “zbulimin e fundit” të Elsa Demo, “Botimi i ndaluar më 1936 ekziston”, Shekulli, 28 gusht 2008, f.20-21.

(vijon nga numëri i kaluar)

Kushdo që ka një gjykim rracional e objektiv, mundet ta kuptojë se përderisa ne po debatojmë e replikojmë kaq gjatë, kemi qenë edhe në një proçes hetimi. Unë e kam shqetësimin më të madh, sepse Petro S. Luarasi, me prepotencë më ka marrë nëpër këmbë nderin e babait dhe nderin tim. Normalisht trimi Petro as duhej ta rihapte fare këtë temë pas një gjysëm dekade edhe sikur babai im, ta zëmë se i kishte marrë ato 7-8 copë novelat e sakatosura në Arkivin e Lidhjes Shkrimtarëve të Shqipërisë, apo në Arkivin e Institutit të Shkencave, ku ato ishin blerë qysh në vitin 1945. Në realitet të tjerët i kishin marrë dhe i kishin botuar ashtu siç ishin më përpara vitit 1954.

Mirë, po biem dakort, Kritikën e botuar te revista Nëndori Nr. 5, 1954, edhe unë po e quaj si “Kritika Zyrtare e 54-trës”, megjithse shkon bojagi bukur edhe në unison me atë “Kritikën” tënde të pretenduar të 2 Prillit 1954, nga e cila ti nuk ke paraqitur asnjë lloj faksimileje e dokumenti zyrtar nga arkivat.

Po çfarë kërkon ti pra, o z Petro, që unë ta quaj ty zyrtare e dokument historik, një copë kartë të shkruar me copa të mbledhura poshtë e përpjetë, të zografisura me maqinë daktilografike me dt. 2 prill 1954?! Dokument të duket ty?! Shkresë zytare e vitit 1953, të duket ty një copë kartë e daktilografuar me adresën për Zyrën e Kontrollit e Çensurës Arsimit, pranë KQ. të PPSH, pa kartelën dërgese zyrtare, pa kthim përgjigjen zyrtare të KQ të PPSH të vulosur, pa le kulmi as e firmosur fare as nga S. Luarasi?! Urdhëro more zotëri, përsëri të bëj thirrje, të shkojmë si miq a si shokë, ku të duash ti dhe t’ia bëjmë provën e autenticitetit dhe të kronologjisë të dy këtyre materialeve dokumentare që kam paraqitur unë dhe atyreve të tuat, te cilido institucion i specializuar edhe në kriminalistikën më të specializuar e ku të duash.

O zoti Petro, punën e botimit “të novelave të ashtuquajtura të pa botuara”, nga babai im e kemi trajtuar e ezauruar njëherë. Pse devijon degë më degë si trumcaku?! Nuk e pretendojmë meritën, as të zbuluesit e as të botuesit të parë, a ka më troç se kaq! Kjo as aksidentalisht e as realisht nuk ka ndodhur asnjëherë. As autorësinë e patundur të Migjenit, nuk e kemi diskutuar asnjëherë. Nuk të hyjnë ty në rradake këto?!

Për ato çka ke sajuar ti me Kaloçin, edhe përtej S. Luarasit, Prof. Dh. S. Shuteriqi, fare në prag të fundjetës, ta mbylli ty gojën kështu: “Më 1945, menjëherë pas çlirimit, Instituti i Shkencave, i bleu të 7 (shtatë) prozat e quajtura “të gjata” të Migjenit. Migjeni, që në atë kohë, u vu në qarkullim të plotë, me ç’ka dihej të kish lënë si Vepra. Lindi, pra, edhe dëshira e lexuesve, që t’i kishin në një vëllim të vetëm veprat e autorit. Një përmbledhje të tillë e realizoi Gjovalin Luka më 1954… Hedhja baltë mbi Gjovalin Lukën nuk e nderon Skënder Luarasin. Ky, shkruan se Përmbledhja e Gjovalin Lukës (më 1954) ishte një përmbledhje që Skënder Luarasi kishte dorëzuar në Komitetin Drejtues të Lidhjes së Shkrimtarëve më 1948. Ky pohim mbetet i dyshimtë, posa Luarasi nuk rrëfen se kujt ja pat dorëzuar. Komiteti në fjalë përbëhej prej shumë vetëve dhe pak prej tyre punonin në Lidhje. Unë dhe Vehbi Bala, nuk kemi të bëjmë fare me punën e Gjovalin Lukës… ky ishte bllofi i Kujtimeve të çoroditura të Skënder Luarasit”. (Dh.S. Shuteriqi, “Ja e vërteta e akuzave të Luarasit”, “Gazeta Shqiptare”, 17 maj 2003, f 12-13)

Shuteriqi, ta ka shkruar pastër e qartë, posaçërisht për ty e për motrën tënde dhe për të gjith migjenologët edhe për M. Zeqon edhe për I. Kadarenë e R. Uçin e të gjith kallam kusurin që ju përkrahin ju …

Ti, dhe as motra e jote (që të ka kritikuar ty në mënyrë verbale e jo me shkrim), nuk e patët kurajon t’i përgjigjeshit flakë-për flakë, prof. Shuteriqit dhe as sa qe gjallë, por e kapërditë këtë me turp! Pse nuk e hape gojën more trim atëhere, por te Korrieri e kishe hapur çorap dhe këtë Deklaratë të Shuteriqit e ke bërë të paqenë! Nuk dimë as ndonjë trim migjenolog, që ta ketë kundërshtuar Shuteriqin! Zeqoja përshembull pse nuk e kundërshton, sepse edhe ndaj atij e ka detyrë morale…

(Do ta botoj në libër edhe atë qyfyrin e amanetit, se e kam ruajtur Origjinalin, kur se ke mbajtur ti, pse do ta mbaj unë.)

Tashti o Petro, te “Klubi Demokracinjëria”, te “Korrieri”, ke sajuar si “triumfator” një fillim “Da Capo” nga mesi, si gjoja xhelozia e Agron Lukës, për suksesin e librit të motrës Angjelina në një ekspozitë libri! Kjo qe fillesa e dytë me Noenë, pas asaj të parës me Adam/Ademin “për hir të së vërtetës historike në fillim Gj. Luka ishte i pari”, kështu i ke shkruar apo jo. Pa le, po jeni pajtuar edhe një herë me D. Kaloçin dhe keni shitur edhe një herë një mall të vjetër nga “Gazeta Shqiptare” e prokurorisë letrare, te biblbil gjyzari “Shqip-i”. (4 nëntor 2006, f 18-19, “Letrat e panjohura të Luarasit për Enver Hoxhën dhe anëtarët e Byrosë politike. Kur Disidenti Rebel mbrojti Kadarenë Disidentin e Madh”. Dhe kë mbrojti Kadarenë…, që Ramizi e kishte në pesëshen e parë, bashkë me Nanon, Gjinushin, Berishën e Mejdanin, kurse Ceka ishte në rezervat…) …

EPO MIRË, LE TA ZËMË SE ËSHTË ASHTU SI THUA TI…

Dhe ja ku jemi, pas tre vjetësh, të ndeshjes së shtyrë. … Ti, Petro si inxhinier mekanik (edhe dr. Moikomi), sigurisht e ke mësuar atë mënyrën e arsyetimit, ku fillimisht e marrin si të mirëqënë një postulat, për të vërtetuar të kundërtën?

Ti, Petro S. Luarasi, e ke cituar për të disatën herë këtë “ngjarje dramë” shumë të dhimbshme migjeniane, por te Korrieri ke zgjedhur më të bukurën e me ngapak nuanca më të ndryshme, ku citon baba Skënder Luarasin: “Deri në vitin 1948, i ndihmuar edhe nga rasa, arrita të mbledh gjithë krijimtarinë e Migjenit në prozë e poezi. Pjesa më interesante do të ishin novelat e panjohura që më pati dorëzuar ime shoqe, motra e Migjenit, Olga. Pata përgatitur edhe një biografi të tij rreth 100 faqesh të pasuruar me plot fotografi dhe faksimile… Megjithse isha një nga themeluesit e Lidhjes së Shkrimtarëve, shkoja atje rrallë e tek më të shumtën e rasteve kur kishte nevojë të ngutshme Kryesija apo interes personal sekretari i saj Dh. S. Shuteriqi. Një ditë i vajta në Komitetin e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe e pyeta sekretarin Dh. S. Shuteriqi ndë kishin interes të botonin, jetën dhe veprën e Migjenit, me shtatë novela ende të panjohura, në rastin e 10 vjetorit të vdekjes në 26 gusht 1948…

-Shtatë novela të panjohura? Vërtetë?!

Dhe kështu ia dorëzova të daktilografuar materialin, veprën e Migjenit, poezi e prozë dhe biografinë njëqind faqe me foto e faksimile.”

Pikërisht këtu ka ndërhyrë interpret Petrua në kllapa dhe sqaron: (Materiali i daktilografuar me shpejtësi qëlloi të qe shkruar me shumë gabime ortografike. U dorëzua i tillë (në gusht 1948) meqë dihej se korrekturën e redaktimin do t’ia bënte Skënder Luarasi. Shën. i P.L.)

Përmbledhja që dorëzova u botua e copëzuar. Dh. S. Shuteriqi e M.N. botuan shumë nga poezitë e novelat e Migjenit (bashkë me dy nga novelat e reja) në organin e Lidhjes së Shkrimtarëve “Literatura Jonë”, me shënimin sikur t’i kishin zbuluar ata. Ndërsa materialin e plotë të mbledhur prej meje Kryesija e Lidhjes, për fat të keq, gjetën e ia dorëzuan Gjovalin Lukës, duke na futur në sherr. Asaj kohe ndër të plotfuqishmit në rradhët e intelektualëve qe edhe Sekretari i Shoqatës Shqipëri Bashkimi Sovjetik, Gjovalin Luka… Gjovalin Luka sillej mirë me mua, më respektonte…”. (gaz. Korrieri, 23 nëntor 2005, f  29, kolona 1; Kur i do qejfi Skënderit dhe Petros, Gjovalin Luka sillej keq, kur ia sjell puna ndryshe sillej mirë e respektonte , kupton ti, e afronte me ca punë edhe nga Shoqëria me BRSS…)   

{Shkencë në konfidencë, brenda kllapave gjarpërushe, që mos ta lexojë publiku, që ia drejtoj, Petros, Angjelinës dhe Neritanit, nën gjykimin edhe të dr. Moikomit, prof. Rozetës dhe Kadaresë së Madh. Problemë: Kemi nja 7 ose 8 copë novela që Skënderi i dorëzoi vullnetarisht te zyra e Dh.S. Shuteriqit, si dhuratë për Shuteriqin dhe të tërë komitetarët, aty nga fillim gushti 1948, pa asnjë lloj dokumenti zyrtar, falas e pa asnjë kontratë shitjeje ose botimi etj. Si të thuash “vajti cjapi vetë te kasapi”. Por, Shuteriqi i bie mohit: “Te unë, more zotëri në zyrë, nuk ka ardhur ndonjë Skënder, e as nuk më ka dorëzuar kush gjë, pastaj ç’i desha, kupton apo jo, unë i kisha 7 novelat e gjata të pa botuarat, në Arkivin e Institutit të Shkencave, se ato u blenë qysh më 1945. Edhe Arshi Pipa ka hyrë e ka dalë në shtëpinë e Olgës më 1944 e 1945, kishte plot materiale… Se kush tjetër nga komitetarët, që t’i ketë dalë zot mallit të Skënderit me vulën e 1948, vallahi e për ideal të Partisë nuk di gja, se komitetarë kishte plot, por më duket se i çorodituri dhe i dyshimti Skënder, luante me bllof dhe sëmundjen e të atit më duket se e ka trashëguar edhe i biri…”.

Tashti, nga këto 7-8 novelat (Mall i Skënderit/Të drejtat e Skënderit të 1948 me laps), një bashkohet nga dy gjysma, dy i pushtojnë me përzgjedhje Dh. S. Shuteriqi dhe anonimi M.N. (te “Literatura Jonë”, tetor 1948), dy të tjera i pushton Shuteriqi a Musarai (te “Letërsia Jonë, gusht 1953, Studenti në shtëpi dhe Të çelen arkapijat. Pastaj GjL boton 5 copë novelat në mars 1954. Në shtator 1954, botohet në rusisht i përkthyer libri me poezi e proza, “ΜидЬени, ИЗБРАННОЕ, Москва 1954, ku u botuan ndër të tjera edhe vjershat “Parathania e Parathanieve”, “Blasfemi” dhe prozat “Studenti në shtëpi” dhe “Bukën tonë të përditëshme falna sot…“, simbas botimit të GjL dhe botimit të vitit 1953. Atëhere sa novela i ngelën për “t’i rrokur e pushtuar”, shokut Gjovalin, nga ato që nuk ishin botuar asnjëherë? Kaq shumë zhurmë për asgjë?! Ndërsa Skënderit, megjithse si “ish pronari”, i mbeten edhe nja dy skelete. Detyra: Gjeni sa novela të pa botuara ishin gjithsej? Bëni edhe provën.  Porse SL dhe OL, mbas këtyre evenimenteve, na nxorën “dorëshkrimin Nr. 2 të 7-8 prozave të pabotueme, pastaj edhe dorëshkrimin Nr. 2 të “Kangëve të fundit”, gjoja të   korrektuar dhe të redaktuar nga vetë Migjeni në kohën e sanatoriumit në Itali, nxorën pretendime për shkurtime teksti etj, kur në fakt ata këto nuk i kishin bërë për zë fare deri atëhere… SL, para se të merrej me dy prozat e bot. 1954 “Studenti në shtëpi”, “Të çelen arkapijat”, duhet të merrej “Kritikën” e këtyre dy prozave të botuara te “Letërsija Jonë”më 1953, aty të analizonte shkakun dhe autorin e vërtetë të “maskës dhe bragashave”, omisioneve me inçeste etj, kishte pastaj edhe përkthimin në rusisht të vitit 1954… (Aty ishte përshembull ajo grada 42, të cilën hafijet e kishin hequr qysh në shtypshkronjë)

Dhe z. Neritan, ju si deputet, kandidat për President i RSH, arkeolog-historian, i sapozgjedhur edhe zv Kryetar i Kuvëndit Popullor, si dhëndër i Petros: Gjovalin Lukën qysh aty nga fundi i 1947, para vrasjes së Nako Spirut, e shkarkuan nga detyra e Sekretarit, pra nuk ishte më as i plotfuqishëm, por vetëm si kryeredaktor i revistës Miqësia Shqipëri-BRSS. Ky është një fakt i dokumentuar. Po ti e di vetë o Neritan se, e ke pasur atë eksperiencën e hidhur të replikave me Baletën e Benin… Ç’mu desh mua që u futa në këtë Replikë, tuj e ditë dhe tuj e deklarue qysh në fillim se hajde t’i shqitesh grethave… O çfarë fatkeqësie, këta baballarë të realizmit enverhoxhianist, lëre se janë metamorfizuar si disidentë, lëre se janë shpallur edhe si “Nderi i Kombit”, lëre se i kanë varrosur shtatë pash nën dhe disa njerëz të nderuar, lëre se na shkruajnë edhe “Parathëniet e Parathënieve” të disa martirëve, lëre se kanë bërë historinë përrallë, por këta mor Zot janë edhe të pakënaqur duan akoma më shumë!

O Neritan, zv. dekani i arkeologjisë dhe ju dr. Zeqo “migjenologu”: Arshi Pipa, më 1944 shkruante se gjithsej proza/novela të Migjenit ishin 25 copë, nga të cilat siç rezulton 17 copë kanë qenë të botuara dhe 8 copë të pa botuara. (Rev. “Kritika”, Nr. 3-Nr. 4, maj, qershor 1944).

(vijon në numrin e ardhshëm)

Korrupsioni buron nga deformimi i ligjit

Ftesёn nё Samitin e Bukureshtit, qeverisja e djathtё kёrkon ta kapitalizojё si sukses mё sё shumti i reformave tё saj. E kёtu, nuk ka kurrgjё pёr t’u habitur nё kontekstin e njё fushate elektorale tashmё nё prag, ku palёt mёtonjёse pёr pushtet pёrdorin e shpёrdorin kartat e tyre mё tё vyera. Prandaj nuk ёshtё e rastit qё krahas turit “Dialogu me Shqipёrinё” tё ndermarrё kohё mё parё nga opozita kryesore pёr tё bashkuar qytetaret rreth vetes, kryeministri i qeverisё sё djathtё e cilёson turin e tij me titull “Shqipёria nё NATO” gjatё tё cileve pёrpiqet tё bindё qytetarёt shqiptarё pёr punёn e deritashme dhe pёr pasojё nё mёnyre tё tёrthortё kёrkon kёshtu njё mandat tё dytё. Po kryeministri nuk e ka harruar se fushata e verёs 2005 qe ndёrtuar mbi premtimin pёr luftёn kundёr korrupsionit dhe krimit tё organizuar. Nё thelb, mё shumё se cdo gjё tjetёr, ishte njё fushatё anti-korrupsion. Pёr pasojё, nё daljet e tij publike pёr tё shpjeguar veprimtarinё qeverisёse tё koalicionit qё drejton, pavarёsisht sfondit kuq e blu tё stendave “Shqipёria nё NATO” kryeministri flet, dhe jo pak, mbi pёrpjekjet e kёsaj qeverie mbi luftёn kundёr korrupsionit.

Nё ligjёrimin e tij mё tepёr se njё herё, dhe jo pa menduar, kёrkon t’i mveshё luftёs kundёr korrupsionit trajtёn e njё beteje kryekёput jetike pёr shoqёrine shqiptare dhe pёr mё tepёr trajtёn e njё beteje mbarёqytetare. U kёrkohet qytetarёve tё behen bashkё kundёr tё korruptuarve, tё mos ngurrojnё dhe tё mos kenё mё tё voglёn ndёrdyshje pёr tё denoncuar dhe ndёshkuar tё korruptuarit. Qytetarёt e ndershёm kundёr tё korruptuarve qё kryeministri i cilёson si faqezinjtё, pra tё pandershmit qytetarё. Pa kurrёfare dёshire pёr tё marrё nё mbrojtje apo shfajёsuar individё tё korruptuar, vёrehet kёshtu njё farё antropomorfizmi i korrupsionit, njё artikulim i tillё nuk duhet parё i ndarё nga ca karakteristika tё tё folurёs publike tё politikanёve, tё menyrёs sesi konceptohen dhe pёrfaqёsohen pёrmes ligjёrimit problemet, kundёrshtitё, fitoret dhe humbjet prej individёve politikanё. Pёr pasojё, tipar i shpeshtё e gati-gati i zakonshёm i ligjёrimit politik tё politikanёve mbetet prirja pёr t’i dhёnё trajtё dhe formё njerёzore fenomeneve sociale, pёr tё shndёrruar dhe pёrqendruar argumentat ndaj kundёrshtarёve tek karakteri i individёve kundёrshtare, pёr tё bёrё si pa tё keq psikologun dhe orakullin nё mungesё tё debatit rreth politikave tё caktuara, rreth ideve dhe qёllimeve tё kundёrta mes palёve nё konkurrim pёr pushtet apo nё komunikimin e tyre me qytetarёt.

Nё kёtё kontekst krijohet pёrshtypja se qenkan vetёm ca individё te pandershёm, pa dinjitet, tё pamoralshёm qё pёrmes aferave tё tyre korruptive, tё bujshme ose jo, fajtorё tё vetёm dhe kryesorё pёr korrupsionin nё Shqipёri. Ja pra, korrupsioni mori trajtёn njerёzore, tё njeriut qё bie nё ngasje e nё mёkat. Nё fakt, thjeshtezohet ca si tepёr fenomeni i korrupsionit, sikur rrёnjёt e korrupsionit nuk janё strukturore, nuk janё ne strukturёn sociale tё shoqёrisё shqiptare dhe tё shoqёrive tё tjera tё ngjashme nё mungesё tё modernizmit, por gjenden tek karakteri i dobёt i ca individёve qё korruptohen lehtё. Aferat korruptive, pёrfitimet monetare apo abuzimet me postet publike janё vetёm shfaqja e jashtme e korrupsionit. Pas anёs sё dukshme tё individёve tё korruptuar ndodhet prirja pёr tё shkelur, bishtnuar, deformuar ligjet dhe rregullat. Nuk ёshtё korrupsion vetёm pёrfitimi nё formё parash, por edhe nderi apo favori qё nje nёnpunes i administratёs kryen ndaj personave qё jane tё afёrt tё tij, ndaj miqve, ndaj individёve tё tjerё nё shkёmbim tё ndereve dhe favoreve tё tjera reciproke. Pёr shumё studiues, antropologe e sociologe fillesat e korrupsionit gjenden nё deformimin e ligjit, tё abuzimit tё postit publik pёr tё ndihmuar apo favorizuar me pa tё drejtё individё tё tjerё. Nё njё shoqёri, si shoqёria shqiptare ku shpёrfillja ndaj ligjit dhe rregullit ёshtё njё normё ku marrёdheniet mes individeve ndёrtohen mbi baza tё miqёsisё qё tejkalon cfarёdo caku, duke u vёnё edhe mbi ligjet, ku suksesi i individёve nё tё shumtёn e herёs arrihet pёrmes “ndёrhyrjes” sё “miqve” dhe ku suksesi i vёrtetё individual megjithese i merituar i atribuohet “pasjes sё miqve” ёshtё tejet e vёshtirё tё arrihet tё fitohet beteja ndaj korrupsionit vetёm pёrmes denoncimit tё individёve tё korruptuar. Nё njё kёndvёshtrim afatshkurtёr mund tё jetё efikas por qё nё tё vёrtetё nuk arrin tё japё rezultate qё zgjasin nё kohё.

Nga SOKOL LLESHI

Toponomastika “4” – Prefektura e Gjirokastrës

vijon nga numri i kaluar

Publikimin e katërt të Toponomastikës së shqipëruar nga vendimi nr. 753 dt. 6 korrik 1938, të Këshillit të Ministrave të Mbretërisë Shqiptare, menduam ta vijojmë me Prefekturën e Gjirokastrës (lagjet e qytetit, katundet e komunës Qendër, Nënprefekturën e Delvinës dhe Nënprefekturën Zogajt – ish Saranda), që janë troje shqiptare të kufizuara po me troje shqiptare, por të grabitura ndër vite e shekuj nnga fqinja jonë Greqia, e cila edhe në ato vite kërkonte të shtrinte grykësinë e saj mbi Prefekturën e Gjirokastrës, ku si argument “griqizues” përdorte jo vetëm ortodoksinë, por edhe toponomastikën e “griqizuar” apo automatizuar. Mbretëria Shqiptare me në krye Mbretin Zog I-rë, në rrugën e konsolidimit të një shteti Europian – bashkëkohor të të gjithë shqiptarëve (e jo vetëm  të Shqipërisë politike të 1913) do të ndërmerrte një sërë nismash, reformash e vendimesh civilizuese e historike që e orientonin vendin tonë nga Europa perëndimore me tërë origjinalitetin e saj. I tillë ishte edhe Vendimi i shqipërimit apo përshtatjes së emrave të qyteteve, fshatrave, vendeve e tjera, që ndër mote kishin “fituar” tingëllim në gjuhët e fqinjëve apo pushtuesve, gjë që shevonët kufitare e përdornin si argument shtesë në axhendat e Europës së kohës, që ende “notonte” në mes pleqërisë së trashiguar dhe rilindjes që kishte filluar të vegonte. Mjerisht siç do ta shohim nga ky publikim “ndotja” e toponomastikës në Prefekturën e Gjirokastrës kishte qenë shumë e madhe, ndaj edhe nevoja e shqipërimit apo përshtatjes në shqip kishte qenë po kaq e madhe, ku nga 159 toponime të shqyrtuar, janë shqipëruar apo përshtatur 111, ose rreth 70% e tyre.

Ne edhe në këtë publikim do t’i paraqesim lexuesit vetëm Toponomastikën e shqipëruar apo përshtatur pa e “mërzitur” me atë të pa ndryshuar.

Prefektura e Gjinokastrës, lagjet e qytetit:

ishte                 bëhet

1.   Manalati (1)     Lekaj

2.   Manalati (2)     Manalarti

3.   Dunavat (1)     Topullej

4.   Dunavat (2)     Kushtrim (1)

5.   Palorto             Kushtrim (2)

6.   Varosh              Shpataj

7.   Gjobek             Teuta

8.   Meçite             Burimi

9.   Hazmurat         Shuller

10.                          Pllakë   Plakë

11.                          Pazar i Vj.             Tregu i Vjetër

12.                          Dervish Bej          Shoshaj

Katundet e Komunës Qendër

1.   Derviçan          Kukel

2.   Dhoksat            Dushkor

3.   Dhuvjan           Pronjat

4.   Frashtan           Arbëri

5.   Goranxhi          Gur i Zi

6.   Goricë              Bregas

7.   Grapshi            Grave

8.   Hskovë             Drangue

9.   Hamelica          Humelie

10.                          Kakozi   Miraj

11.                          Karjani Karjan

12.                          Lugari   Lugar

13.                          Mingulli                Mingul

14.                          Nakova                 Vis-i

15.                          Palokastra            Kështjelli

16.                          Saraqinishta        Gjerni

17.                          Sofratika              Shufrati

18.                          Tranoshishta       Trandaj

19.                          Vaniata Vëneshta

20.                          Cepuna                Çepaj

21.                          Kardhiq                Gradhiqi

22.                          Zhulat   Shulaj

23.                          Dropull                 Fusha e Drinit

24.                          Zagoria                 Tej Malasi

25.                          Doshnica              Drrasa

26.                          Hoshteva             Kadre-a

27.                          Koncka Gurrë-a

28.                          Iliari      Liari

29.                          Nderaei                Deraj

30.                          Nivani   Nënmali

31.                          Sheperi                Sipër-i

32.                          Tapova                 Lajthiza

33.                          Konispoli              Çamëri

34.                          Çuçat    Cucat

35.                          Shehat Shehaj

36.                          Aliagat Trilagje

37.                          Verve   Varfaj

38.                          Dishat   Vishëza

39.                          Janjar    Njanari

40.                          Ninat     Nenëza

41.                          Markat                 Markaj

42.                          Perdhikar            Pëllëzor

43.                          Çiflig     Fushaj

44.                          Kllogjer                Murgjaj

45.                          Grave   Lejdhizë

46.                          Grazhdan             Drize

47.                          Hader Agaj          Hajdaraj

48.                          Kalcat   Kalaj

49.                          Kalivepashaj        Kasollaj

50.                          Komat   Kamata

51.                          Kurrice                 Kulperi

52.                          Llazati   Lazëri

53.                          Memush Bej        Memushaj

54.                          Pandalejmoni Lemi

55.                          Qeburoi               Rinia

56.                          Sopiku  Batkuq

57.                          Zmineci                Dimnoci

58.                          Theolloga             Rapëza

59.                          Vagalati                Vlaga

Nënprefektura e Delvinës

1.   Brailat               Brrylaj

2.   Kakodhiq         Mërinoti

3.   Kardhikaq        Kerthiaz

4.   Kalasë               Rebesh

5.   Karahaxh         Pemza

6.   Kopaçe             Ferras

7.   Kongoc             Kungaj

8.   Lefterhor         Liria

9.   Mavropulli       Zezar

10.                          Palavli   Pallati

11.                          Senica  Kullosaj

12.                          Vergo   Purterka

13.                          Dhrovjan i S.        Kastriot i Sipërm

14.                          Dhrovjan i P.       Kastriot i P.

15.                          Leshnicë e S.       Lajthizë e S.

16.                          Leshnicë e P.      Lajthizë e P.

17.                          Janicat  Gjonati

18.                          Cerkovicë            Rethinë

19.                          Velahovë             Vllazer

20.                          Krongj  Kronaj

21.                          Ardhasova           Ardhë

22.                          Dermish               Dermaj

23.                          Dhivri   Divri

24.                          Livina    Linoj

25.                          Memoraqi           Memaj

26.                          Navarica               Verma

27.                          Ymer Efendi        Omertaj

Nënprefektura e Zogajt

(Saranda)

1.   Saranda            Zogaj

2.   Nivicë Bubar   Bubar

3.   Metoq              Metaj

4.   Trembull          Tremburi

5.   Karalibej          Likaj

6.   Kalive Shushi   Sheshi

7.   Bordan             Brija

8.   Çaush               Reshter

9.   Vermera          Kalinë

10.                          Çifligu Vana         Vena

11.                          Ksamile                Mulliri

12.                          Lukovine              Lukaj

13.                          Hundëcave          Hundaj

Çdo njeri i vëmendshëm e dallon qartë edhe sot se moszbatimi i Toponomastikës të miratuar në vitin 1938, vazhdon të jenë një “argument” plus për fqinjët tanë grekë, që kërkojnë me këmbëngulje (por me forma më të rafinuara, se jemi në shekullin XXI) gjoja të “Drejtën” mbi këto troje të thirrura nga ata Vorio Epiri. Ky pretendim ndihmohet sot edhe nga disa ardhacakë grekë që shfrytëzuan “bujarinë” e Ali Pashë Tepelenës, për t’u instaluar në këto troje shqiptare si ushtarë, skllevër apo shërbëtorë, si dhe nga disa shqiptarë që ortodoksia  (ekonomike) në vend që t’i lidhë shpirtërisht me Zotin, i ka lidh me qarqe antishqiptare të djallit grek, që po veprojnë jo pak në të dy anët e kufirit, nën petkun e partiakut, pushtetarit, afaristit apo klerikut ortodoks.

vijon në numrin e ardhshëm

NDUE BACAJ

Dukagjinas dhe Malësor, e gëzofsh tokën, shtëpinë dhe qytetarinë shkodrane që merita jote dhe Demokracia t’i fali

Ky problem kaq i madh nuk duhet të zgjidhet me gjykatë,

por me legalizim dhe me marveshje!

AGRON LUKA

Dukagjini (siç edhe Rrafshi i Dukagjinit), këto toponime mesjetare, si një ruajtje – ngurtësim, nderim dhe mbetje e një ish emërtimi të pronësive të zotërve feudalë albanë të hershëm mesjetar, si “Tokat e Duka Gjinit të Parë”, na kujtojnë kohët e mjegulluara të “Dukatës së Durrësit” dhe të “Mbretërisë së Albanisë”. (Kam shkruar për këtë histori të Dukagjinit, mbi bazën e rrëfimeve të Maria Dukagjinit – gruaja  e Gjon Muzakës, ku sëpaku nja tre-katër nene të “Kanonikut të Lekve” e kapën edhe vetë Dukën Gjini I, që vrau peshkopin e Shën Mërisë së Ndërfanit, mbi bazën po atij kodi të lashtë që më pas do merrte edhe emrin si “Kanuni i Lek Dukagjinit”)

Ende pa u ç’liruar mirë Shqipëria dhe Shkodra, kriminelët E. Hoxha dhe M. Shehu bashkë me një ekip ustallarësh të krimit, kishin projektuar “krahinat reaksionare, qytetin reaksionar, klerin reaksionar dhe një masakër e lumë gjaku”…

Dukagjinasit e vjetër, mbase e mbajnë mend një këngë të viteve 50-të që u kompozua nga kompozitori Preng Jakova, me propozimin e deputetit të tyre Gjovalin Luka. “Dukagjinas zbrit nga mali, merre tokën që ta fali”… Ishte fjala vetëm për një sasi të limituar familiesh që me interesimin e GjL, u vendosën në disa fshatra në periferi të Tiranës dhe disa në afërsi të Mamurrasit. Kur prova e fillimit pati sukses dhe u shtuan kërkesat, diktatori Hoxha absolutisht nuk pranoi, por deshi t’i degdiste nëpër kënetat e Myzeqesë… sepse Tirana ishte thelë për “Zonën e Parë Operative”… Dhe kënga shpejt u ngri në buzë, mori drejtimin e kundërt, siç mjerisht në kohën e okupacionit afro 5 shekullor anadollak, “Dukagjinas hip nga mali” …

Është për t’u habitur, madje edhe shkakton indinjatë se sa shpejt i harroi premtimet e drejta dhe legjitime PD-ja dhe vetë z. Sali Berisha?! Toka e ish Divizionit, thuhet se ka qenë tradicionalisht tokë shtetërore dhe si zonë ushtarake. Tashti na i paskan dalë pronarët?! E po mirë shteti tu japë këtyre pronarëve një tokë kompensuese atje ku ka toka shtetërore dhe banorëve të rinj t’ia legalizojë me marëveshje dhe bisedime të qeta e me arsyetim.  Aktualisht nuk ka asnjë rrugë tjetër, pasi vetë shteti dhe partiçkat e sigurimit, nuk deshi të funksiononte nga vitet 1990-2003…

Tek i sheh ata dukagjinas dhe malësorë të urtë, duke iu lutur Shkodrës qytetare me megafon dhe parulla: “Ju lutemi…”, në rresht të lagur dhe të heshtur, shpirti të tronditet dhe lotët të shpëtojnë… është rasti që ai që i thotë vetes qytetar shkodran, të shkundet nga letargjia dhe nga shpirtvogëlsia!

Le t’ia kujtojmë shtetit shqiptar dhe pushtetarëve në pushtet, Bashkisë, Këshillit Bashkiak dhe Prefekturës, se mjaft kanë shpërdoruar me “hartat me tokat e Sulltanit dhe të bejlerëve”, mjaft kanë shpërdoruar duke u falur toka të bollshme ish muhaxhirëve jo shqiptar si boshnjakëve, podgoriçanëve… Shumë dakort xheste humanitare e solidariteti, por hapni mendjen, veshët dhe llogjikën o kokëmushka, tashti bëhet fjalë për autoktonët! Mbajeni mirë shënim!

Le t’u kujtojmë ne qytetarët, të gjithëve në këtë vend se shteti shqiptar as na i ka dhënë, neve shumë nga pronarët  qytetarë, as tokat, as pronat industriale, as edhe shtëpitë, por akoma na i mban “Të Zëna”, as edhe dëmshpërblimet e internimit, burgjeve dhe spitaleve psikiatrike… madje edhe në kulm të turpit, kur e kemi hequr komplet shpresën: Nuk na kthen as paratë e Përmbarimit si 7%!

U bëj thirrje të gjith pronarëve qytetarë të tokave, që t’ia falim shtetit dhe Bashkisë Shkodër, nga një dynym nga tokat që nuk do t’i marrim kurrë, as në kalendat greke dhe të mbyllet kjo çeshtje skandaloze. Ka toka plot shteti shqiptar që duhet të punojë për shqiptarët në radhë të parë e jo për Fazlliçët e Ballkanit! Duhet që kjo çeshtje të zgjidhet sa më paqësisht e me arsyetim.

Gjyqi, si shqiptarët zmbapsën La Koza Nostren

John Gotti shqiptar  / Dossier  / nga Alfred Lela

Kur nje shofer kamioni, i rrahur nga Xhon Gotti pas nje incidenti te rendomte ne rrugicat e Nju Jorkut, e terhoqi padine ne sallen e gjyqit duke pretenduar se e kishte harruar fytyren e dhunuesit te tij, gazeta “The New York Post” e se nesermes doli me titullin e madh “I Forgotti”. Aleks Rudaj nuk e pati kete fat. Njerezit e tij te kthyer ne bashkepunetore te FBI-se nuk kthyen rruge e as nuk bene sikur harruan. Rudaj ashtu si Gotti, megjithate, mberriti ne faqet e gazetave. Nese i referohesh “New York Magazine”, zoti Rudaj eshte nje nga njerezit me me ndikim ne fushen e ligjit(lexo;kundraligjit). Revista qe zgjedh individe me influence nga te gjithe profesionet (!?!) e perkufizon shqiptaro-amerikanin si “ koka e sapoburgosur e kartelit shqiptar te mbiquajtur “Korporata” e cila ka pushtuar territorin e Mafias. “Ne nje lokal bixhozi operuar nga familja Gambino ne Astoria, Rudaj dhe shoqeruesit e tij ia behen duke vringelluar pistoletat. Nje prej te forteve tha; zoterinj, ky eshte fundi i lojes”. “New York Magazine” zgjedh nentitullin “Te fortet qe e zgjuarsuan nenboten (underworld)” per t’i prire pjeses kushtuar Rudajt dhe nje numri mafiozesh te tjere, ku ben pjese edhe nje hungarez. Historia e mafias shqiptaro-amerikane nuk fillon me Rudajn. Nje raport i “The Wall Street Journal” i vitit tashme te larget 1985, permend Xhevdet Liken “Joey Lika”si nje individ te pameshirshem ne radhet e mafies italo-amerikane. “Journal” perzien edhe Xhevdet Mustafen, nje emer i njohur ne Shqiperi jo per lidhjet e tij me trafikun e droges, por per perpjekjen e deshtuar per te vrare Enver Hoxhen. Emra te tjere me pak joshes permenden nga gazeta amerikane e cila ne kroniken e saj te gjate jep faktin turbullues se e ashtuquajtura mafia shqiptare kishte ofruar 400 mije dollare per koken e nje prej hetuesve ne ndjekje te grupit nga Ballkani. Ky hetues ishte zevendesi i Rudi Xhulianit, asokohe Prokuror i Pergjithshem i shtetit te Nju Jorkut. Lika me kompani perfunduan ne burg. Shqiptaret, kryesisht ata me prejardhje nga ish-Jugosllavia, vazhduan edhe per shume vite te tjera te josheshin nga jeta plot me rreziqe e njekohesisht fitimprurese e aktiviteteve te paligjshme. Por, e gjithe kjo ndodhi nen strehen e sigurte te familjeve italo-amerikane te krimit te organizuar. Per te ardhur tek Aleks Rudaj i cili mberriti tek opinioni publik, dhe sidomos media qe e ben kete opinion, me gjithe emrin e tij ekzotik, sharmin ballkanas dhe sidomos pameshiren.

Gjyqi, si shqiptaret zmbrapsen “La Koza Nostren”

Aleks Rudaj, tek “Jimbo’s” Bar in Astoria prill, 2003. Foto FBI

“Ti do te jesh e mbyllur perjete ne zemren time ashtu si une do jem i ndryre pas hekurave te qelise”. Aleks Rudaj ka zgjedhur keto fjale per t’iu drejtuar se shoqes ne fjalen e tij te fundit para trupit gjykues qe e denoi me 27 vjet heqje lirie. Bashke me Rudajn u denuan edhe bashkepunetoret e tij me te ngushte Nardino Koloti, Nikolle Dedaj, Lush Nuculovic, Prenke Ivezaj dhe Anxhelo Di Pietro. Avokatet e te pandehurve e cilesuan si fitore rezultatin e gjyqit pasi klientet e tyre i shpetuan akuzes se rende te krijimit te nje organizate kriminale, cka do conte ne burgime te perjetshme. Te pandehurit u denuan nen akuzat e armembjatjes pa leje, shantazheve, mbledhje borxhesh me shantazh, venie borxhesh dhe operim lokalesh ilegale kumari. Sipas provave te paraqitura nga prokuroret organizata “Rudaj” e nisi aktivitetin e saj ne fillim te viteve 90-te per te arritur kulmin e saj ne fillim te viteve 2000 duke shfrytezuar boshlleqet e krijuara nga bjerrja e familjeve italo-amerikane te krimit. Deshmia kyce erdhi nga Maurizio “Mo” Sanginiti, i cili deshmoi per 3 dite e gjysme para se avokatet mbrojtes te te akuzuarve ta shigjetonin me pyetjet e tyre. Sanginiti deshmoi se ai operonte nje lokal bastesh dhe nje kazino te vogel ne Port Chester ne Nju Jork per grupin e Rudajt dhe, sipas tij, te ardhurat javore nga bastet sportive gjate vitit 2002 kapen shumen e 250 mije dollareve. Ai ofroi deshmine dhe bashkepunimin me hetuesine ne kembim te nje denimi shume me te lehte sa burgimi i perjetshem per akuzat e pranuara prej tij te kercenimit dhe basteve ilegale nder te tjera. Sipas tij “Korporata” merrte 20 perqind te fitimeve ne kembim te “krahut te forces”. “Ata na mbronin nese dikush na kishte shuma parash borxh si dhe nese dikush na hynte ne hise. Nese dilnim me humbje atehere na duhej te paguanim nga xhepi yne. Grupi i Rudajt i kishte hyre kesaj pune per te fituar para dhe jo per te mbuluar humbjet”, deshmoi Sagniti. Ai shtoi se parate transportoheshin cdo jave te “Kafe Roma” ne Morris Park Avenue ne Bronks, e cila sherbente si zyre qendrore e “Korporates”. Sipas prokuroreve te ceshtjes, familja Lukeze e themeluar ne vitet 50-te kontrollonte kumarin ne Astoria kryesisht nepermjet grekeve. Aty nga viti 2001 kjo familje ishte ne rrokopuje te plote si pasoje e burgosjes perjete te bosit te saj, nenbosi i saj i paditur per shantazh, ndersa kreu i saj i rradhes ndodhej nen vezhgim te vazhdueshem nga FBI-ja. Rradhet e saj qene rrudhur ne njeqind e njezet anetare nga dyqind e ca qe perbenin formacionin e saj te rregullt. Prokurori Tim Treanor tha gjate seancave gjyqesore se ky boshllek u shfrytezua nga Rudaj dhe njerezit e tij te cilet qene pergjegjes “per disa rrahje gjate pervetesimit te lokaleve te kumarit ne Astoria”. “Ne kemi pare grupe si p.sh. ruset duke u perpjekur per t’i marre territore Koza Nostres, por askush nuk ka shkuar kaq larg”, tha Davis Kelly, Prokuror i Pergjithshem i Distriktit te Manhatenit. Gjyqi kunder “Korporates” zgjati 14 jave ne gjykaten federale te ketij distrikti. Provat e paraqitura ne gjyq deshmuan se “Korporata” e njohur gjithashtu si “Organizata Rudaj” ishte nje ent kriminal i perbere nga dhjetera anetare te cilet jo vetem bashkepunuan, por gjithashtu iu kundervene familjeve tradicionale te Mafias ne zonen e Nju Jorkut. Kjo organizate ishte ne ngarkim te nje rrjeti te gjere loaklesh bixhozi, makinash lojrash fati dhe bastesh sportive. Sipas prokuroreve, veprimtaria e “Korporates” nisi ne fillimvitet 90-te nepermjet lidhjeve qe u vendosen me eksponente te krimit te organizuar, perfshi ketu ata te familjes Gambino. Me vone nepermjet marreveshjeve apo forces se armeve, shqiptaret u mekemben dhe kaluan me vete duke shkuar deri aty sa te luftojne per territore te familjeve Lukeze e Gambino ne Kuins, Bronks dhe Uescester. Sipas avokateve mbrojtes, akuzat e prokuroreve jane teprime dhe, megjithese, ata pranojne akuzat e operimit te rrjeteve te kazinove ilegale, mohojne pretendimet e qeverise se klientet e tyre jane pjese e nje organzate kriminale qe perdor dhune dhe kercenime per ta mirembajtur kete rrjet. “La Koza Nostra i ka perdorur shqiptaret ashtu sic ka perdorur edhe irlandezet ne te shkuaren”, thote Matt Heron, kreu i zyres se krimit te organizuar te deges se FBI per Nju Jorkun. Shqiptaret, krejt si irlandezet te cilet punuan per Mafian ne vitet 70-80-te, mesuan shume nga te qenit cirake dhe e adaptuan per vete stilin e zoterinjve te dikurshem. Sipas Jerry Capeci-t, nje kolumnist, qe shkruan vazhdimisht rreth krimit te organizuar “shqiptaret dhe te tjere qe jane pjese e te ashtuquajturit krim i organizuar me baza etnike favorizohen nga vendimi i Mafias per t’iu larguar vrasjeve dhe dhunes se drejtperdrejte”. Tom Metz, hetues i FBI-se, mendon se grupeve shqiptare iu ka rene pjesa me e veshtire duke qene se ata jane me te perqendruar ne dhune, vrasje e mbledhje borxhesh. Lidhjet etnike, sipas E. Bejken, analiste e Byrose Federale, jane tradicionalisht te rendesishme dhe te huajt shume rralle luajne role qendrore. Kryesisht prej kesaj grupet ballkanike kane qene me te veshtira per t’u infiltruar nga agjentet sekrete. “Korporata” nuk i bindej kesaj mendesie dhe kishte nder radhet e saj nje numer te konsiderueshem grekesh e italianesh dhe qene pikerisht keta te cilet pranuan te bashkepunonin me shtetin. Ne incizimet e siguruara nga keta bashkepunetore prokuroret pranojne se gjenden grimca te planit spektakolar te Rudajt per t’ia marre Astorian familjes Lukeze. Fotot e siguruara nga pergjimi i eksponenteve te “Korporates” tregojne Rudajn dhe krere te tjere ne varrimin e Xhon Gotit. Ne nje prej deshmive te sjella ne gjyq ne nje karburant ne Nju Xhersi, Arnold Squatieri, nenbosi i familjes Gambino pat kerkuar nje takim me Rudajn. Ne vendin e takimit, pas nje sinjali te Squatierit, 30 burra me shkopa bejzbolli, revole e arme te tjera u shfaqen sa hap e mbyll syte. Shqiptaret u treguan me te shkathet; nje prej shoqeruesve te Rudajt i vuri pistoleten tek koka Squatierit dhe nje tjeter drejtoi armen nga pompa e gazit me kercenimin se do ta hidhte ne ere duke i therrmuar te gjithe te pranishmit. Sipas prokuroreve, njerezit e bosit te Gambinos i ulen armet dhe u zbrapsen. Ne nje rast tjeter Rudaj me “te fortet” u shfaqen tek restoranti i famshem “Rao’s” ne Harlemin lindor. Meqe nuk munden te rezervonin nje tavoline per te darkuar te njezetet kerkuan forcerisht te uleshin tek tavolina ku dikur ulej Xhon Goti. Sipas prokuroreve keto jane raste qe deshmojne forcen dhe vullnetin per te kapur domene dikur nen zoterimin e italianeve. Edhe pse Rudaj ofroi 4 milione dollare si garant per nje lirim me kusht Gjykatesja Denise Kote ia mohoi duke e cilesuar si nje rrezik per komunitetin.

Per shkrimin ndihmoi Greg Smith nga “Daily News”