Nr. 147 i gazetës në print

10 pikat e Ramës ose “miu nën mustak”

10 Pikat e Ramës, disa, me duart e ngritura lart, drejt “Qiellit” të përskuqur të politikës, po i recitojnë si “Dhjetë Urdhnimet e Moisiut”, disa, me këmbët e ngulura fort në “Tokën” e zhuritur të po kësaj politike, po i injorojnë si 10 lajthitjet intime pas një pushmi të gjatë në plazh, por askerkush si një sherbim ndaj demokacisë apo fillimit të rrugës drejt një qasjeje për organizim politik të klasës sunduese që neser të kryejë detyrën e mbrojtjes së interesave të asaj klase që të sundoi dhe të rendit kushtetues. Në fakt, rendin ekzistues, detyrë për të cilën është i ngarkuar çdo shtet ta mbrojë, po e mbron me fanatizëm sot klasa sunduese, ajo që është në pushtet me votë. Pra, po mbron fiks atë çka hartuan e miratuan pikërisht dy kundërshtarët e kundërt edhe në kundërshti, Berisha e Rama.
Por nuk është normale dhe as e vertetuar kund në glob, që humbësi të pendohet pikërisht për prishje raportesh me Kushtetutën e ligjet e vëndosura me konsensus politik. Kështu i thonë të mos mëndosh fare për progres, por për xhepin, për klanet e ta çosh shoqërinë pafundësisht drej parametrave të rrezikshëm, ku çdo opozitë të vëndosë kushte e të paralizoi zhvillimin, qoftë edhe duke kafshuar trupin e vet.
Provokimi pa logjikë mund të tërheqë për veshi turma, por jo shoqëri, qoftë edhe si kjo e jona që ende ndahet vetem në komunistë dhe antikomunistë, pa tentuar në logjika a specifika normative të demokracive perëndimore. Kjo mbase edhe për faj të mospropdhimit të lidershipëve të përmasave perëndimore.
Gjuha e politikes që flet dhe lëvizja në kohë e zhvillimeve, stonojnë shumë sot. 10 pikat e Ramës që mbushën dynjanë me thashetheme, nuk kanë vëndosur asnjë pikë mbi “I”. Ato fare thjeshtë mund të jenë “miu nën mustak”, që sërish neser, cilado opozitë, të sjellë 10 pika të tjera e kështu shteti të kapërthehet në një litar lidh e ç`lidh e lidh e kurrë mos zgjidh.
Përvojat e këqia të 10 Pikave shqiptare janë prekësë e nuk kanë sjellë gjë të mirë as për drejtësinë, as për ekonominë, as për fëmijët e shqiptarëve që po rriten jo për faj të tyre më varfëri duke dëgjuar në televizion zhargone të pamoralshme nga “xhaxhallarët politikanë” si hajni, kriminalitet, vrasje protestueshish, kushte kusarësh e gjithfarë dreqlleqesh.
Edhe Partia e Punës dikur kishte fiks 10 Pika, të ashtuquajtura “10 Cilësitë e Komunistit”. Edhe ato qene hartuar nga një person, Enver Hoxha. Edhe ato erdhen si një stoli për të demokratizuar shoqërinë, paçka se për 50 vjet shërbyen si armaturë stolishë të regjimit. Ti lexoje kanë qënë mjaft të “ëmbla”, paçka se helmuan popullin për 50 vjet të diktaturës së pashoqe. Për rastësi, ose thjeshtë më shumë se për rastësi, edhe në zgjedhjet e pushtetit vëndor të 8 majit, pikërisht na qëlluan “10 Vota të Edi Ramës” që pushtuan sheshet, që e bënë edhe popullin të vëndosë helmeta pasi plasi sherri në sheshe, në rrugë, në porte, në aeroporte, në kafene, në dasma e morte, duke përleshur dhëmb për dhëmb hamendjet se kryebashkiaku i Tiranës fitoi apo nuk fitoi me 10 Vota. Në pamje të parë ashtu dukej, se fitoi, pasi 10-a na qëlloi si 10 Cilesitë e Komunistit, “stoli për të stolisur” jetën e qytetarëve që dashkan nja 15 vjet një kryebashkiak. Por hileja doli pas numërimit votë për votë të qytetareve të Tiranës, ku nuk kishin votuar për “Ramë 4”, po për “Bashë 1”.
Daljet publike të Edit, i pamë të gjithë se merakoseshin medemek për qëndrimin e ndërkombëtarëve dhe paralajmeronin zëmërimin e tyre nëse preken këto 10 Vota në 250 880 si ato, por pas kësaj fasade doli tjetërgjë. Ndërkombëtarët përshëndetën leximin e vullnetit të çdo qytetari dhe lanë të hapur fushën e demokracisë, ku asgjë nuk është e lehtë as për tu arritur, as për tu manipuluar, se ndeshja luhet një herë e duhet të gjesh forca të pretendosh për ndeshjen tjeter. Kur ndeshjen e humbet, kurrë nuk është fajtor fituesi. Normalisht, mund të mos jesh dakord me gjykimin dhe po normalisht duhen kerkuar dobësitë tek vetja. Në demokraci askush nuk të fal pushtet, përkundrazi.
As në 10 Pikat e Ramës, nuk të ngjan se ofrohet logjikë qeverisëse, se lëshohet terren siç thotë ai, përkundrazi. Ajo pika 9-të sidomos, ku Rama pranon të bëjë kurban të lakuarit në kabllogramet e Ambasadës Amerikane drejtuar Washingtonit, ndoshta është e vetmja pikë nevralgjike dhe po të ishte e vetme, tjeter besueshmëri do kishte hartuesi. Kjo pikë, ku gjynahtarët rrefehen tek ambasadori, i ngjan rrefimit të besimtarit para priftit.
Kur rrëfimi rrjedh, normalisht prifti mbron institucionin dhe eshtë në moralin e “fshatarëve” pastaj, ti ndëshkojnë si me thënë fjla bie, “gratë që thyen kunoren”, apo ti falin, se në kishë janë rrëfyer në fund të fundit horllekxhinjtë. Disa të rrefyer, edhe kreu i shtetit, pranuan botërisht se kanë hapur zemren, se kanë thënë të vërteten. Por këtë pikë, Rama e di se e ka të “humbur”, siç edhe synon, për shkak të nëntë pikave të tjera.
Pa përmëndur me dhjetëra humbje, madje edhe të jetëve njerëzore në mosdakordësi rezultatesh të çertefikuara nga ndërkombëtarët dhe komisionerët e vetë të majtës, për pikërisht anomalitë e krijuara deri tash pa rezultat nga Edi Rama, mbi popuillin shqiptar, të djathtë e të majtë, të qëndrës dhe abstenues, rëndojnë mjaft dështime ekonomike, sociale, ligjore, integruese dhe ndryshe nga 10 Pikat që nuk kanë asnjë pikë mbi “I”, e keqja nuk është se popullit shqiptar i kaloi njëherë “miu” nën mustak”, por “miu” mësoi rrugën e po tallet përditë me fukarallekun e dobësinë e tij, duke i bërë fole nën “mustak”.
Sokol Pepushaj

E veshtire te jesh gazetar ne Shqiperi

Te jesh gazetar, po behet perhere e me veshtire ne realitetin e sotem shqiptar. Mbajtja e ketij emri shume te rendesishem, si pjese e Pushtetit te Katert, eshte shume e lehte per gazetaret pro- pushtetit apo qe kthehen ne zedhenes te “bemave te tyre”. Nuk ndodh keshtu per gazetaret e tjere apo per ata qe guxojne te investigojne per zbardhjen e te vertetes edhe per ngjarje tragjike te se perditshmes sone. Keta gazetare, jane pre e presioneve dhe dhunes fizike per fajin e vetem se jane gazetare te pablere nga pushteti me vende pune apo me para ne dore.
Taulant Koplikaj eshte nje nga keta gazetare, qe me se shumti ka preferuar te jete investigues, per te nxjerre te verteten e ngjarjeve edhe te bujshme ne Veriun e Shqiperise. Kur askush nuk guxonte te investigonte per nje teme te nxehte dhe te shume perfolur, ate te kontrabandes me Malin e Zi ne kohen e embargos nderkombetare, gazetari Koplikaj ne vitin 2006 realizoi nje dokumentar qe denonconte pikerisht kontrabanden e karburanteve ne bregun e liqenit te shkodres me ish – Jugosllavine. Dokumentari tashme eshte i njohur per te gjithe dhe aty hidhen akuza direkte mbi kryeministrin, atehere president i vendit, Sali Berisha i cili sipas gazetarit furnizoi rregullisht makinen serbe te luftes gjate viteve 90.
Nje tjeter investigim i bujshem i gazetarit Taulant Koplikaj ishte edhe ai per vrasjen e Drejtorit te Policise se Qarkut Shkoder, Arben Zylyftari, qe ne Veriun e Shqiperise cilesohet si « vrasja e shekullit ». Keshtu, ne vitin 2010 ai do te realizonte nje dokumentar investigativ ku hidhet drite mbi kete vrasje misterioze te drejtorit te policies se Shkodres Arben Zylyftari, e cila sipas gazetarit Koplikaj ka ndodhur nga vartesit e tij.
Rasti i fundit dhe flagrant ishte investigimi disa ditor i vdekjes se nje 12- vjecari ne rrenojat e nje ndertese te prishur nga Inspektoriati Ndertimor i Bashkise se Shkodres me daten 9 shtator 2011. Pasi mori disa telefonata kercenuese, njerez te cilet gazetari Koplikaj druhet t’ua permende emrin dhe ti identifikoje apo ti denoncoje, e kane goditur e dhunuar fizikisht mbremjen e 15 shtatorit, ne nje rrugice prane baneses se tij. Sipas atyre pak deklarimeve qe mundem ti shkepusnim kolegut Koplikaj, gjithcka lidhej me denoncimin publik qe i ka bere Kryetarit te Bashkise dhe Shefes se Urbanistikes ne Bashkine e Shkodres per zbatimin e vendimit te KKRT-se qe solli vdekjen e 12 vjecarit Kristian Marku ne rrenojat e nje garazhi. I frikesuar me shume per jeten e familjareve te tij, gazetari Koplikaj nuk ka pranuar te beje denoncim ne polici pasi policia ne Shkoder eshte vegel qorre e kreut te Bashkise Lorenc Luka. Ne saje te nje pune disa ditore gazetari Koplikaj arriti te siguronte dokumenta te pakundershtueshme lidhur me veprimet e jashteligjshme te shefes se Zyres se Urbanistikes Aida Shllaku e cila se bashku me kryetarin e Bashkise Luka, kane firmosur per prishjen e garazhit por qe ne fakt e kane lene punen ne mes, nje veprim ky qe con te pakten ne ndjekjen penale te tyre dhe qe solli humbjen e nje jete te pafajshme.
Mjaft i njohur si gazetar investigative, Koplikaj jo rradhe here eshte vene ne shenjester te kercenimeve te politikaneve dhe eksponenteve te krimit te organizuar te lidhur ngushte me politiken. Gjithashtu ne shtypin e shkruar ai ka qene mjaft kritik ndaj politikaneve te nivelit te larte, kryesisht nga rajoni i Shkodres, ku edhe ai jeton.
Duke pare situaten e rende ne te cilen zhvillohet profesioni i gazetarit, Taulant Koplikaj dhe nje grup i vogel gazetaresh ne Veriun e Shqiperise, i dhane jete Unionit te Gazetareve Profesioniste te Veriut – UGPV Albania (www.ugpv.org), si nje mundesi per ti dhene me shume force zerit te tyre. Per cilesite e tij, nga themelimi deri me sot, Koplikaj eshte Sekretar i Pergjithshem i kesaj shoqate. Por per vete kushtet, kjo shoqate ka patur thuajse te pamundur te mbroje gazetaret. Thjeshte, ka bere publike dhe ka denoncuar shume raste, por pjesa me e madhe kane mbetur thjeshte ne faqen e internetit, pasi edhe mediat lokale nuk kane deshire te pozicionohen kunder pushtetareve dhe ne mbrojtje te gazetareve.
Pas dhunes qe eshte ushtruar ndaj tij, gazetari Koplikaj dhe familja e tij, jetojne ne ankth te plote per sigurine e jetes. Sic duket, ky gazetar “e ka mbushur kupen” ne perballjen me krimin politik dhe tashme eshte ne rradhen e pare te hakmarrjes. Ne si kolege te tij, nuk mund te bejme asgje me shume se sa ta denoncojme kete fakt ne nje nga tribunat e vetme qe na ka mbetur, te cilen e falenderojme sinqerisht me kete rast.
Unioni i Gazetareve Profesioniste te Veriut – UGPV Albania

Berisha dhe Rama bashkohen nga Alia

Pak kush e kishte menduar se ish- lideri i fundit komunist dhe njekohesisht ish- presidenti i pare i pluralizmit ne Shqiperi, Ramiz Alia, do te unifikonte Berishen dhe Ramen ne nje qendrim. Ceremonia mortore zyrtare e Alise tregoi qarte se si Berisha, ashtu dhe Rama nuk ia njohen rolin ne realitetin shqiptar as para dhe as pas vitit 1990.
Diten e varrimit te ish- paraardhesit te tij ne Presidencen e vendit, Berisha zgjodhi te mos jete present fare ne Tirane. Alibia zyrtare ka qene perurimi i nje rruge diku ne Korce. Ndersa Rama nuk eshte lodhur aspak per te gjetur alibi, thjeshte nuk ka qene i pranishem ne homazhet zyrtare ne ish- Shtepine Qendrore te Ushtarakeve ne Tirane. Dy njerezit me te fuqishem ne Shqiperise aktuale, ndoshta edhe te pas vitit 1990, jane unifikuar ne nje qendrim ndaj atij qe ne shume qarqe eshte quajtur si Gorbacovi shqiptar apo edhe ideatori i Perestrojkes shqiptare.
Qasja e ketyre dy personazheve te rendesishme politike ndaj Ramiz Alise, ka qene deri diku e ndryshme. Berisha ka patur njohje personale, pse jo edhe mirebesuese me Aline ne fillim te vitit 1990. Te dy e kane pranuar rolin e ish- kardiologut te njohur ne Levizjen e Dhjetorit, madje ne shume raste ka patur edhe spekullime se Berisha ka qene « misionar » i Alise tek studentet ne revolte. Gjithsesi, historia ka treguar, edhe permes vete gojes se dy deshmitareve Berisha- Alia, se nuk ka qene nje skeme e stisur per te ngjitur ne krye te vendit postkomunist Berishen. Prova me e forte ishte burgosja e Alise nga gjykatat shqiptare ndersa Berisha ishte president i vendit, pikerisht si pasues i Alise. Asokohe dhe me vone, shume vete e kane quajtur kete denim si « mbrojtje te jetes se ish- presidentit » nga Berisha teksa mund te kishte reagime te ashpra ne emer te hakmarrjes ndaj komunizmit. Per hir te realitetit, Berisha ka qene ne vijimesi shume i ashper ndaj Alise dhe rolit te tij para dhe pas vitit 1990, teksa u iniciua edhe nje hetim parlamentar per Masakren e Tivarit, ku flitej per implikim direkt te Alise. Ky i fundit, gjithmone ka qene i rezervuar ne te vertetat e tij ne lidhje me Berishen, te cilat nuk kane gjasa te ndryshojne pasi Alia cdo gje e ka mbuluar me heshtje per perjetshme pas vdekjes se tij.
Pavaresisht se biri i nje eksponenti jo te parendesishem ne epoken e sundimit komunist ne vend para 1990-es, Rama ka qene qe ne krye te heres radikal i ashper ndaj sistemit diktatorial. Ne kete linje kane qene qendrimet e tij, madje citohet te kete thene se ish- komunistet e larte, mes tyre dhe Alia, duhen varur publikisht. Gjate bashkejeteses politike te pas vitit ’90 ne mes Rames dhe Alise, nuk duket te kete patur ndonje komunikim apo simpati reciproke. Rama ka qene gjithhere radikal, ndersa Alia tek-tuk ka vleresuar rolin e kryebashkiakut Rama ne ndryshimin e Tiranes, por ndonjehere edhe per frymen qe tentonte te percillte ne PS, gjate mandatit te tij te pare. Me nje diference te thelle moshe, thuajse 40- vjecare, Rama duket se as qe eshte perpjekur te kete perfitime qofte edhe politike nga Alia apo perkrahes te ideve te tij. Rasti me i fundit eshte ai i zgjedhjeve te 8 majit, ku me votat e Hysni Milloshit te Partise Komuniste, Rama mund te ishte sot e kesaj dite kryetar i Bashkise Tirane. Megjithate, nuk mund te shpetoje nje detaj i dites se varrimit te Alise. Figura te rendesishme dhe historike te PS-se nuk kane munguar ne homazhet per ish- sekretarin e Pare te PPSH-se. Ndersa ish- kryeparlamentari Servet Pellumbi mund te kete ndermarre iniciative personale per te nderuar Aline, nuk mund te thuhet e njejta gje per Namik Doklen ish- kryeparlamentar dhe rival formal i Alise ne garen per president ne vitin 1991 e, vecanarisht per Gramoz Rucin- vertete ish- minister i kohes se Alise, por edhe aktualisht nr. 2 i PS-se, si kryetar i Grupit Parlamentar dhe i Asamblese se socialisteve shqiptare. Mbase gjithcka mund te jete zgjedhje individuale e ketyre eksponenteve, por veshtire te kene vepruar te pakten pa sinjalizuar Ramen per kete veprim. Mbase eshte hapi i pare i zgjuar per thithjen e atij elektorati, qe edhe per hir te jetes se Alise, ka votuar jo PS-ne, por komunistet qofte te Milloshit, Asllanit apo te tjereve.
Partia Demokratike, duke paralajmeruar qendrimin e saj radikal edhe diten e vdekjes se Alise permes gazetes se saj « RD », thuajse e konsideroi feste vdekjen e ish- presidentit te pare te pluralizmit. Megjithate, nuk ia mohoi te drejten e nje funerali zyrtar, sic parashikon Protokolli i Shtetit. Nje aleat jetik i PD-se, LSI-ja e Metes, e nderoi maksimalisht Aline me pjesemarrjen e vete liderit te saj ne ceremonine mortore. Ne te njejten linje ka qene edhe lideri historik i socialisteve, trashigimtari i stafetes se Alise ne krye te PPSH-se qe nderroi emrin ne qershor 1991 ne PSSH. Fatos Nano nuk ka ngurrruar te jete i pranishem, ndoshta edhe duke ardhur enkas nga Austria, rezidence e tij e pas vitit 2005.
Me pjesmarrje ose jo, bojkotim apo percmim, hidherim publik apo kenaqesi te fshehte, klasa politike shqiptare e ktheu ne nje dite te rendesishme funeralin zyrtar te Alise. Berisha dhe Rama u unifikuan ne nje qendrim, ndersa u ndane prej tyre Nano- Meta, por edhe Pellumbi- Dokle- Ruci. Mbase dita e ndarjes nga jeta te Alise mund te sherbeje edhe si start i nje panorame te re politike ne jeten e Shqiperise. « Padrinoja » i politikes shqiptare te pas vitit 1990, sic u quajt edhe nga mediat e huaja, nuk do te kete me hije te forte ne skakieren politike, nuk do te arrije te mbaje peng apo te orientoje ne prapaskene por edhe me mesazhe publike lideret tane politike ! Mbase tashme cdo politikan do te kete mundesi te jete vetevetja, te ece vete dhe te rrezohet po vete ! Jo rradhe historia ka treguar se vdekja e nje politikani te larte te nje shteti, mund te sherbeje si lindje e nje ere te re, ne te gjitha kuptimet e kesaj fjale!
Blerti DELIJA

Gazetaret opozitare viktima te dhunes shteterore

Shqiperia prej vitesh tashme, eshte ne listen e zeze sa i takon lirise se mediave dhe te gazetareve. Klasifikimet vjetore te organizmave boterore, e vleresojne vendin tone ne nje nivel te ulet te lirise se shprehjes edhe nga vete gazetaret. Per vitin 2010 Shqiperia renditej ne vendin e 80-te, e lene pas edhe nga vende si Kenia, Libani, Mongolia e Moldavia (sipas « Reportere pa kufi »). Ndersa jane publikuar me dhjetera raste te mediave dhe gazetareve qe punojne ne Tirane, situata eshte me e rende ne provincen shqiptare.
24- vjecari Senad Nikshiqi, si mjaft te rinj te tjere, u dashurua me « fjalen e lire » qe heret dhe per kete iu perkushtua arsimimit ne gazetari ne Universitetin e Shkodres, ku kryu ciklin 3- vjecar ne vitin 2009. Paralelisht, ai u angazhua edhe ne mediat lokale qe ne vitin 2006 si gazetar ne TV1 Channel. Pasioni i tij ishte raportimi i sakte dhe i panaashem, te cilin e kishte motiv gjate gjithe karrieres se tij profesionale. Pas nje eksperience ne TV1 Channel dhe TV Rozafa, Nikshiqi vijoi profesionin e tij ne Antena Nord Televizion, i cili njihet per frymen e tij kritike ndaj pushtetit ne fuqi. I pozicionuar si gazetar i politikes dhe i temave sociale, ai shume here atakoi struktura te pushtetit aktual ne qender dhe ne baze. Jo rradhe raportimet e tij, sic ishte rasti i vrasjes se kreut te PDK-se M. Madhe Aleks Keka apo per permbytjet biblike ne Shkoder, kane ngjallur reagimin e strukturave te pushtetit. Mjaft here, Senadi u kercenua edhe me telefonata anonime apo edhe me numra celulari malazez, duke i rritur ndjeshem pasigurine ne profesionin e tij te gazetarit. Angazhimi i gazetarit Nikshiqi vijoi pa nderprerje dhe me vendsomeri profesionale edhe ne zgjedhjet e 8 majit 2011, ku ai pasqyroi nga afer fushaten e kandidateve per kryetar komunash dhe bashkish te opozites per qarkun e Shkodres.
Si pasoje e ketij angazhimi publik ne Antena Nord Televizion- i njohur si opozitar dhe qe per kete arsye ndodhet ne prag te falimentimit, Senadi u perball edhe me dhunen fizike. Disa dite me pare, pikerisht me 12 tetor 2011, rreth ores 22.30, teksa po kthehej nga puna ne shtepi pas nje dite te lodhshme e te ngarkuar, Senad Nikshiqi goditet nga dy persona te panjohur ne erresiren e njeres prej rrugicave te lagjes « Rus » te Shkodres. Teksa rrezohej pa ndjenja ne toke nga goditjet e agresoreve, Senadi degjonte sharje dhe fyerje kercenuese nga me te ndryshmet qe lidheshin me profesionin e tij te gazetarit. Pas disa minutave, Senadi u permend dhe me shume veshtiresi, iu drejtua shtepise se tij qe per fat te mire e kishte mjaft prane vendit ku e goditen. I frikesuar tmerresisht nga kjo dhune e ushtruar, gazetari Nikshiqi nuk guxoi as te drejtohej ne spital per tu ekzaminuar apo marre ndihmen e nevojshme. Privatisht, ai u vizitua ne fshehtesi ne shtepine e tij nga nje mjek i njohur i familjes dhe mori ilacet e nevojshme per kalimin e traumes fizike dhe shpirterore. Qe nga ajo nate, familja e Senadit, vellai Admiri dhe prinderit, jetojne te tmerruar, duke mos dale thuajse fare nga shtepia e tyre. Ne ilegalitet thuajse te plote, te kercenuar me jete, jane Senadi i cili qendron i mbyllur, por edhe vellai i tij Admiri, i cili nese del ne rruge, do te jete viktime e hakmarrjes per profesionin e vellait te tij. Jo rradhe prane baneses se tyre, ne oret e mbremjes, parkohen makina me xhama te erret dhe me targa te huaja te paidentifikueshme te cilat kercenojne jeten e Senadit dhe te familjes se tij.
Te jesh gazetar ne Shqiperi, eshte nje sipermarrje shume e veshtire, por te jesh kritizer ndaj pushtetit qendror apo vendor ne rajonin e Shkodres, jeta jote varet ne fije te perit. Madje, edhe familjaret e tu jane te rrezikuar per shkak te gazetarit qe jeton me ta. Apelet e shoqatave te ndryshme, shqiptare e nderkombetare, kane rene ne vesh te shurdher. Tashme eshte e qarte se edhe struktura te shtetit si policia, jane ne sherbim te qarqeve kriminale qe tentojne te mbyllin me cdo cmim gojen e gazetareve opozitare. Pasiguria per gazetaret opozitare me pushtetin ne Shqiperi, po arrin ne nivele katastrofike dhe askush nuk mund ta permiresoje situaten.
Redaksia

Pamja e syve ështe gjëja me e shtrenjta per njerezit

Me quajne Nikoll Bregu. Para 8 muajve me iku pamja e syrit te djathte. Shikimi me mjegullohej dhe filloi te me prishej pamja edhe me syrin tjeter. Me 1 shtator dhendrri im kontaktoi me mjekun okulist Astrit Beci, i cili me dergoi ne kliniken e tij per vizite. Mjeku, sapo me pa gjendjen e syrit, me nisi menjehere per operim ne spital. Aty gjeta nje sherbim dhe pasterti te shkelqyer. Shefja e pavionit Zana, me beri analizat, me dha ilacet e tensionit, me beri gjilperen per normalizimin e shendetit per te qene te gatshem te perballoj operacionin.
Mjeku i spitalit, Pellumb Suka- patolog, me mbajti afer, nen kujdesin e tij deri sa u futa te operim. Mjeku dhe dhendrri im erdhen dhe me derguan ne dhomen e operimit. Fatmiresisht operimi shkoi mire. Me vone, ne dhomen e shtrimit erdhi doktori per te pare gjendjen pas operacionit. Une e pyeta se sa me kushtonte operacioni i kryer. Ai mu pergjigj: “Une marr rrogen e shtetit e ketu jam ne sherbim te te semureve. Kjo eshte detyra ime”.
Deshiroj dhe shpresoj qe te gjithe mjeket te sherbejne me ndergjegje, pa rryshfet dhe korrupsion.
Sot me date 18 shtator shoh me syrin e operuar shume mire. Falenderoj mjekun, personelin e pavionit per sherbimin e kendshem. Ju faleminderit!
Nikoll Bregu

Fotomania e mashtrimit

Shume heret i kam dashur fotografite.Ne shtepi kam pase nje album me foto te studios se famshme Marubi.Qendroja me ore te tera, duke veshtruar ato foto, te cilat me mahnisnin dhe, pastaj imagjinata ime feminore humbiste thelle ne histori. Imagjinoja Shkodren e kohes se Marubve, qe i kisha idhujt e femijrise time dhe, ashtu kane mbetur, deri ne ditet e sotme.
Kam blere shume aparate fotografik dhe, kam me qindra foto e filma ne shtepi.
Shume nga presonazhet e tyre nuk jetojne me.
Por, mos ta zgjas me kete histori, ngaqe nuk eshte qellimi im tash, per te treguar me gjate per to se, mbase nje dite do ti rikthem asaj teme por, po tregoj ate qe me mundon ne keto çaste.
Eshte tjeter gje pasioni dhe, tjeter kur pasioni yt behet objekt mashtrimi.Kjo me ka nxit mua te shkruaj keto pak radhe.
Po, po objekt mashtrimi ,bile mashtrim publik. Duke mos e zgjatur, po tregoj nje histori, qe me ka ndodhe mua, ketu ne Michigan.
Kudo qe shkoj, me vete, padyshim qe kam nje aparat fotografik, ose kamera filmike.
a njeren, asnjehere makina ime nuk ndodhet e, keshtuqe me ka ra rasti te fotografoj me qindra njerez, te rendesishem, por edhe te thjeshte,kalimtar te kesaj jete.
Vipa me peshe ne komunitet, qe vertete kane kontribuar ne nje menyre apo tjeter, per t’i dhene jete dhe gjalleri komunitetit, te cilet nuk i kane edhe aq te rendesishme pozimet me personalitete, qe vijne e shkojne, ketu ne diaspore, por per mua ata, gjithesesi kane qene dhe jane personazhet e aparatit tim.
Te tjere, qe e kane thjesht per hobi, nje foto me nje te njohur,une kam me qindra nga keto ,nuk me mundojne fort, per mua jane karaktere.
Eshte nje grup tjeter, qe tash eshte bere e modes per ta, qe nje foto me nje personalitet e kane per t’u mbushur mendjen te tjerve se ;”he, ja kush jam une, po s’me besuat, shikoni dhe kete foto, qe e kam nga filan takim, apo filan mision qe kreva, une filanin e kam mik” e te tjera vetlevdata . Nuk thote kot populli: “fol,fol se dicka do te mbetet” e, keshtuqe, ketyre fotomanisteve nuk u vjen keq shume nga vetvetja se, edhe ndokush i nepergojon per vetlevdatat dhe mburrjet me ato foto, qe ku jane fotot dhe, ku jane lidhjet me personazhet e tyre. Nje mal i tere i ndane!
Por ama, nje shikuesi te thjeshte i mbetet ne mendje, se vertet paska te beje me nje njeri te rendesishem, qe komuniteti ka nevoje per kete burre, apo burneshe etj etj…
Dikush, kur ta lexoj kete shkrim do te thote:”he se nuk te ka bere kush me zor, qe t’ua besh ato foto, e tash ua nxene me goje, aq sa po u nxjerre mushkrite. Po te paten mbete ndonje pare borxh, thuaju, se do t’i japin”,por une do t’u thoja; s’eshte pune paresh more burra, por eshte nje gjest, qe as qeni nuk e kaperdine, nje vetmburrje te tille. Kjo, vertete te nervozon,te revolton dhe te ben te flasesh vetes, se mos je ne enderr!
Njeri nga presonazhet e mi, para do kohesh, kur nje “i madh” nga Shqiperia vizitoj Michiganin, me afrohet dhe me thote:- ” …te ma besh nje foto, kur une t’i afrohem, se ndoshta edhe s’mund ta takoj”.
Por, ndodhi ajo qe deshi presonazhi im, atij i ra drita e diellit, “i madhi” nga Shqiperia i dha doren dhe pranoj edhe te pozonte me te, para aparatit tim.
Ate dite, presonazhi im ishte shend e vere ,i lumtur si ai e askush tjeter. Me mori shume here ate jave ne telefon, per te me pyetur, ne ia kisha bere fotografite, apo jo.
Ja dhashe foton, e ai iku i lumtur . Vrapoi ne nje studio per ta zmadhuar dhe vendosur ne dhomen e pritjes, qe t’u mburrej vizitorve.
Ca te tjere, i vendosin keto foto “fatkeqe” ne vendet e punes se tyre e, me keq, kur disa “mjeshter” te mashtrimit, bejne dhe kompozime me personalitete, te cilet vetem ne televizor mund t’i kene pare, ndersa per t’i takuar, jo kurre.
Kur kujtoj fotot e Marubeve atehere, kur mjeshtria e fotografise ishte ne hapat e pare dhe, bej krahasimin me ditet tona moderne te mashtrimit ,ndjehem keq, qe teknika moderne eshte vene ne funksion te se keqes shoqerore.
Nga Rush DRAGU

ULQIN, SIMPOZIUM NDERKOMBETAR PER LETERSINE DHE IDENTITETIN KOMBETAR SHQIPTAR

ULQIN Ka zhvilluar punimet gjatë gjithë ditës së dielë, më datën 18 shtator, në qytetin bregdetar të Ulqinit Simpoziumi Shkencor Ndërkombëtar për Letërsinë Gojore dhe Identitetin Kombë tar Shqiptar në ambjentet e Hotel Mediteran Resort. Ishin të pranishëm studiues dhe hulumtues të kësaj fushe nga Shqipëria, Mali i Zi, Kosova dhe Maqedonia. Po kështu, nderonin me pjesmarrjen e tyre edhe deputetë shqiptarë në parlamentin e Malit të Zi, zotërinjtë Mehmet Bardhi dhe Luigj Shkreli. Po ashtu ishte i pranishëm edhe Këshilltari pranë Avokatit të Popullit të Malit të Zi, Nikë Gashaj, njëkohësisht edhe President i Shoqatës për Kulturë dhe cështje shoqërore
Kryetari i kë shillit organizues së kë tij simpoziumi, Magjistër Ismail Doda, në fjalën e tij të hapjes ndërmjet të tjerash u shpreh:
“Meqë kryetari i Komunë s së Ulqinit dhe të tjerë të ftuar nga udhëheqës të tjerë të ftuar nuk janë sot prezentë, më lejoni që të përshëndes deputetët e pranishëm, zotërinjtë Mehmet Bardhi dhe Luigj Shkreli. Organizimi i sesioneve shkencore në këtë fushë mbetet detyrë shtesë e qarqeve shkencore dhe universitare në të gjithë hapësirën shqiptare. Jam i privilegjuar dhe ndjej një kënaqësi të madhe ta hap këtë simpozium shkencor. . Ndërprerja e mbajtjes së Seminarit Ndërkombetar “Shkodra ne Shekuj” pas vitit 2005, të cilin e organizonte Muzeu Historik dhe Universiteti “Luigj Gurakuqi” i Shkodres shkaktoi zbraztësi në këtë fushë… Jemi një komb i vetëm, kemi një kulturë, një histori, një letërsi dhe cdo element përbërës të përbashkët për identitetin tonë kombëtar. Ky është edhe pikësynimi i qartë i organizimit dhe mbajtjes së këtij simpoziumi shkencor ndërkombëtar dhe dëshirës që materialet që do të referohen këtu të shohin dritën e botimit sa më parë. U jam mirënjohës kolegëve të Këshillit Organizues të këtij aktiviteti, Agron Xhagolli, Enver Mehmeti, Miaser Dibra, Zymer Neziri, Hamit Xhaferi dhe po ashtu bashkëpunëtorëve të mi, Tahir Tahiri dhe Daut Zeka, respektivisht Kryetar dhe Sekretar të Këshillit Nacional të Shqiptarëve në Malin e Zi me seli në Ulqin, për punën në këtë organizim dhe për përkrahjen financiare duke ndihmuar në mbajtjen e këtij simpoziumi. Duke ju uruar sukses dhe punë të mbarë dëshiroj që të ndiheni mirë dhe të kaloni sa më bukur në Ulqinin tonë të lashtë sa Iliria.”
Ndërsa në përshëndetjen e tij, Kryetari i Këshillit Nacional të Shqiptarëve në Mal të Zi, Tahir Tahiri tha:
“Kam kënaqësinë dhe nderin që t’ju përshëndes në emër të Këshillit Nacional të Shqiptarëve në Mal të Zi por edhe në emrin tim dhe t’ju falenderoj për pjesmarrjen tuaj në Simpoziumin Shkencor Ndërkombëtar “Letërsia gojore dhe identiteti kombëtar shqiptar”. Vlerësoj se të gjithë ne që jemi sot të pranishëm jemi të nderuar që kemi rastin që të dëgjojmë kumtesa shkencore nga studjues, ndër më të spikaturit të letërsisë dhe identitit kombëtar shqiptar, si nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Lugina e Preshevës dhe Mali i Zi. Gjej rastin që t’ju falenderoj juve të nderuar kumtues që me kumtesat tuaja po jepni një ndihmesë shumë të rëndësishme për kulturën tonë kombëtare. Këshilli Nacional i Shqiptarëve si një institucion që përfaqëson dhe prezanton shqiptarët në Malin e Zi ka në qendër të veprimtarisë së tij ka për qëllim mbrojtjen, afirmimin, realizimin dhe zhvillimin e të drejtave nacionale, kulturore, gjuhësore dhe të të gjitha të drejtave dhe interesave të tjera të shqiptarëve. Në programin e punës së vitit 2011 Këshilli ka paraparë ndërmjet të tjerash realizimin e një sërë projektesh me qëllim prezantimin sa më të denjë të vlerave kulturore, historike dhe të identitetit kombetar të shqiptarëve në Malin e Zi. Në vazhdën e aktiviteteve është edhe projekti që po realizojmë sot, ky simpozium shkencor. Ky projekt madhor, do ta quaja, i Këshillit Nacional të Shqiptarëve u lehtësua falë idesë, organizimit dhe punës së palodhëshme të Magjistër Ismail Doda, Doktorat pranë Qendrës së Studimeve Albanologjike në Tiranë, në krye të këshillit organizativ dhe stafit udhëheqës dhe teknik të zyrës së Këshillit Nacional të shqiptarëve. Eshtë një privilegj për ne që ky simpozium i rëndë sishëm për mbarë kombin shqiptar po mbahet në Ulqin, në këtë qytet sa madhështor me bukuritë dhe resurset e veta aq edhe krenar në lashtësinë e tij.”
Seancën e parë të paradites e udhëhoqën studjuesit Kolec Topalli, Ruzhdi Ushaku, Zymer Neziri dhe Ismail Doda. Ndërkohë , referuan në këtë seancë, Ismail Doda, Ruzhdi Ushaku, Klara Kodra, Zeqirja Neziri, Adem Jakllari, Zymer Neziri, Enver Mehmeti, Hamit Xhaferi dhe Kolec Topalli.
Ndërkohë, senacën e pasdrekë s e udhëhoqën Irena Gjoni, Emil Lafe, Adem Zejnullahu dhe Bahri Brisku. Referuan në këtë seancë Agron Xhagolli, Rudina Llazari, Irena Gjoni, Bahri Brisku, Adem Zejnullahu, Albin Sadiku, Sadri Fetiu, Miaser Dibra dhe Emil Lafe.
ARBEN LAGRETA

Fjala e lirë, e drejta e burgosur!

Bota është bërë me aq “UNE” sa ka dhe njerëz: çdonjeri e konsideron vehten më të rëndësishëm dhe mendon se meriton më tepër konsideratë nga çdo njeri tjetër. Eshtë e nevojshme të kultivojmë dhe ta zhvillojmë më shumë vetveten.” Dr. JANI DILO
Vitet kaluan dhe njerëzit ngado pyesin: “kur do të fitojë arësyeja mbi taktikat partiake?!” Ajo që i zëmëron në këtë vara-vingo është e drejta që gjëndet akoma e burgosur! Kjo, helmon atmosferën shqiptare.
Arroganca ka ndryshuar vetëm tonin, formën. Një frikë në përgjim kjo! Eshtë nevoja për të mbrojtur të ligen, që nuk i kursen vehtes turpe të tjera, edhe pse dashi i kopesë tregoi plakje dhe kopeja u duk e çoroditur!
Skandali i ngjan një gjuetije për të deklasuarin. Pushteti gjyqësor, kthyer në një armë të mpirë. “Fjala e lirë”, një pamje dekorative, krejt e padobishme derisa drejtësi do të thotë –asgjë. Situata remi! Sugjeron kthim në metaforën: “Prapa ktheu!”
Kordoni i krimeve nuk po këputet. Lulëzon mentaliteti komunist!
Një tragjedi e fatit për Njeriun fisnik, “kur flasim për krimin-thotë poeti i persekutuar Piro Kuqi – na mbyllen gjithë shtigjet!” Dhimbja, më e madhe nga një eksperiencë brutale. E drejta duhet të tretet si një lugë sheqer në një filxhan ujë. Dhe në këtë rrokopujë,.. braft, një dolli e vogël me shkëndi shprese, e kambanat e alarmit bien, thëngjijtë do të marrin flakë.. Po.., strukturat e drejtësisë mbeten të ngrira! Plagët mbeten të hapura Kalvar i mundimeve përsëritet, ndonse pa frynën e dikurshme revolucionare po, gjithnjë e më të dhimbëshme
Rast tipik me kriminelet e bandës “Kuqo” të Sheperit, në gjyqin komedi të Gjirokastrës.. u lanë të lirë dhe u afruan Tiranë edhe pse vrasja që kryen si një skenë nga ferri!. Adaptoi gjyqi, si gjykim hijesh, disa taktika të së shkuarës.. deri dhe avukat s’lejuan për viktimën! U kthyen me fuqi vampiri! U sakrifikuan dy thesarët e jetës: e d r e j t a dhe m o r a l i. Një kombinim fatal! kur dihet: ligjet njerëzore modelojnë ato të drejtësisë. Një paralajmërim fatal për ferrin që ishte duke vazhduar! Pamje, që të rrënqethin deri në palcë. Terroristët marrin vlera superiore, në raport me fatin njerëzor shqiptar Zatën më tepër fajtor se ai që bën krimin është ai, që bën errësirën. “Aty, ku ka eerësirë – thotë HUGOI – ka dhe krime.”
Drejtësia, si ai zjarrfiksi që kërkon ta shuaj zjarrin me benzinë. Propaganda e komunistëve një mashtrim edhe pse komunizmi u rrëzua nën peshën e tij e gënjeshtra e madhe dolli në dritën e Diellit.. Lustra e kësaj drejtësie kërkon të krijojë një hapësirë frymëmarrje… Drejtësia, si një gur mozaik që fut të tjerët në kllapi… përdoret për të fashitur plagët me premtime të rreme, premtime boshe në fushata dhe, për të ndarë në mes tyre kulaçin e pushtetit. Shumë e shëmtuar të shënosh numurin e viktimave se, një njeri i pafajshëm të vritet, njësoj si të na vrasin të gjithëve.
Fusha e zyres së drejtësisë akoma e minuar. Antikorpi i demokracisë vështron ç’ka duhet të fshehi jo ç’ka duhet të thotë. Europa po ferkon sytë me habi! Limiti i kësaj bote drejtësie është: Çmënduria komuniste!
Konsiderohen njerëzit si objekte që duhet të shkatërrohen. Pastaj, kanë dhe gojë të na flasin, demokracinë e sollën pa gjak! Akoma kërkojnë të na mësojnë pedagogjinë e mashtrimit! Në këtë disiplinë të trishtueshme vihen në punë gjithë mbeturinat e së kaluarës.. ç’do gjë shihet “pa shih, pa shih” ç’po bëhet… Dopingu social, d.m.th. hi syve për të rimarrë pozicionet e humbura, rrit shumë zhgënjimet.
A nuk janë vepra, të këtij lloji një pasqyrë që tregon: “Kush shikon vehten si majmun, nuk mund të reflektojë si apostull”? Shkunduni zoterij! Akoma u verbon magjia e kullës së kuqe?! Diskutimet toleruese, përfundimet janë diskredituese! E vetmja mënyrë për të zhdukur komunizmin është, të zhdukim mashtrimet.
De! Ta marrë djalli-thotë me vehte i persekutuari në këtë dhimbje qe drejtësia e hutuar nga korrupsioni në emër të jetës e bën jetën të padurushme !Gjithçka monotone përqark tij! E çngjyrosur! Fshihet historia e dhimbëshme, jeton brënda tij një tragjedi ! Shkatërruar jeta e Tij nga torturat, ankthet, tmerret, poshtërimet.. deri te vrasjet makabre me armë të ftohta të kthyera në epidemi, j në tranzicion si në Leusë, Sheper etj. e drejtesia akoma i duhet heshtja!? Në këtë proçes – verbal mendimi që përmban formulën “I DEKLASUAR” në këtë lloj autopsie intelektuale, në këtë dhimbje gjithnjë në rritje, shumëzuar mërzitja e herëshme.. – vuajtjet e shpirtit!… i sjellin ndër mënd fjalët e neveritëshme, që i përngjanin jargëve të një epileptiku mbi copën e bukës: “Në emër të popullit je i arestuar!”..
E di mirë, i çliruari nga xhelati i burgut që sot mbeti i persekutuar se, e ardhmja nuk i është prapa derës, po, në fund të fundit është me Të.
“Peshorja” drejtësi, a thuaj akoma nuk di që e drejta për shqiptarin është JETE, është SHPRESE. po, tentohet ti jepet akoma popullit një bollëk gënjeshtrash?!
Muaji mjaltit i atyre si Femi Avdiu që burgosin të drejtën, e komunistë që e ndjejnë se gabojnë – vetëm kur thonë të vertetën, nuk duhet të zgjati më! Ç’ështja ka marrë pamjen :të jesh a të mos jesh. Në këtë disiplinë të trishtueshme thuhet se jetohet, po gënjëhet. Me të drejtë poeti shkruan: “Kërkova DREJTESI Atë nuk ma dhanë Më thanë: S’të takon se, ke të drejtë: (“Paradoks shqiptare” E. Dilo)  Del dhe ndonjë bejte: “Jeto me përralla, bjeru pas ëndrave !” Po, rruga më e mirë për të lexuar ëndërrat është, të lirohet e drejta nga burgu sa më shpejt! Jeta tregoi dhe vërtetoi se, sa më demode behej sistemi aq më agresiv:
Dhe, në këtë konteks nuk duhet të heshtet për ta ushqyer popullin me qumështin e vet aq më tepër për kontribute dinjitoze patriotike, shkencore prej gjeniu si të PETRO ZHEJIT. A thuaj të jetë ironi ë fatit ë memorjes politike të lërë në harresë e Atdheu ynë akoma të mos njohi profesorë si, Stavri Skëndi, Arshin Pipa, Safete S. Juka, Sami Rrepishti etj. etj.? Ahere pse heshtet dhe vetëm heshtet për ti vënë këta e të tjerë si këta në vendin ku meriton elita e kulturës shqiptare. Si është e mundur të mos i jepet vëndi merituar prof. Isuf Luzaj që, nderuar medalje floridi nga parlamen i Argjentinës, apo presidenti REGAN do ti varte në qafë medaljonin “Mësuesi i AMERIKES”. E të gjitha këto në kurriz të shqiptarëve, në kurriz të Atdheut janë. Kjo babëzi “Uni” nuk lejon emra që nxitin fuqinë e të menduarit, mbulon pa aftësinë me krime, lë “forcat e errata në shëtitje” si dhe pronën të mos vejë tek i zoti, mpiks intriga e bën jetën tronditëse, shkel të drejtën e jetës, s’ka koncept për të drejtat e njeriut, pse aleat ka mashtrimin komunist:. E, s’di i vuajturi shqiptar as të gëzohet, të qeshë, as të pikëllohet, as të trëmbet para një hëne gjaku.
Afrohet i persekutuari, që te plagët pambarim si familje vuan më tepër dhimbjet e Atdheut, tek i cili jeton një shpirt fisnik, një inteligjencë që i ka varur shpresat te virtyti shqiptar dhe vetëm një pyetje e dëgjon të thotë: “SA!” Edhe sa do vazhdojnë? Vite e vite kaluan e ai mbeti deri te privilegji “i marrjes së dokumentave” ..për persekutim, për prona – “ish pronari!”.. Dhe, mos dhënja e pronës tregon që mbetet akoma pre e regjimit! I shkon ndërmënd tërë këto e të tjera si këto e buzëqeshja i ka ngrirë.. pa shtëpi, pa të drejtë, pa liri…. terë jeta e Tij një madheshti në dhimbje veç ka një shëndet të fortë shpirtëror edhe pse e drejta i është burgosur! Ai, e di mirë që e nesërmja është me Të. Vjen pa tjetër dita, që drejtësi të ndalojë hemoragjinë e saj!
Nga Ksenofon M. Dilo

Konflikti per pronat problem shqetesues per shoqerine

Megjithese kane kaluar me shume se 20 vite nga vendosja e sistemit te tregut te lire ne Shqiperi, problemet e pronesise nuk jane zgjidhur akoma. Diktatura 45 vjeçare komuniste groposi krejtesisht pronen e individit, duke e kthyer gjithcka ne prone te socializmit. Vitet qe pasuan shpalljen e pluralizmit politik ne vendin tone ne vitin 1990, nuk arriten te zgjidhin kete problem per shqiptaret. Konfliktet e pronesise jane kthyer ne nje nga burimet kryesore te konflikteve ne mes individeve dhe fiseve te tera, veçanarisht ne Malesine e Madhe, treve e njohur edhe per temperamentin sanguin te banoreve te saj. Problemet e pronesise jane agravuar ndjeshem edhe si pasoje e ligjit 7501 per token, i cili eshte akoma ne fuqi. Ne disa raste, si pasoje e ketij ligji, krijohet mbivendosje mbi te njejten prone. Madje, edhe kur jepet nje vendim nga gjykatat shqiptare, ai jo vetem nuk zbatohet, por edhe mund te prishet. Rasti me i fundit eshte ai i gjykatesit te Vlores, Skerdilajd Konomi, i cili u vra me shperthim eksplozivi pikerisht per çeshtje pronash. Ndersa sa ishte gjalle kishte fituar gjyqin per pronen e tij, tashme gjykata pritet t’ia prishe kete vendim, qe do te thote nje vrasje e dyte per gjyqtarin e Vlores.
Ne lidhje me konfliktet per pronen mbi token, ne Zagore te Bajzes, ne Malesine e Madhe eshte rregjistruar nje rast tipik, ku tashme qytetarit Vilson Deli Mehmetaj por edhe pjestareve te familjes se tij, u rrezikohet jeta. Historia, si shume te tjera, ka nisur me venien ne zbatim te ligjit “ngaterrestar” 7501. Familja Mehmetaj ka rene ne konflikt me familjen Metush Ramadan Mulaj, pikerisht si pasoje e ketij ligji. Toka ne fjale ka qene e trasheguar brez pas brezi nga familja Mehmetaj dhe ne ditet e sotme pikerisht nga Deli dhe Xhemile Mehmetaj- bashkeshorte dhe djali i tyre Vilson, por u eshte grabitur me nje ligj absurd duke ua dhene pronen e ligjshme familjes Mulaj. Çeshtja e kesaj pronesie ka krijuar probleme te thella ne mes dy familjeve, teksa familja Mulaj ka kercenuar me jeten pjestaret e familjes Mehmetaj. Kjo e fundit, me te drejte kerkonte te gezonte pronen e trasheguar, ndersa familja tjeter pretendonte se e kishte perfituar token ne emer te ligjit 7501. Presioni dhe kercenimet e familjes Mulaj kane ardhur ne rritje ne nje shtrirje kohore prej rreth 16 vitesh, duke detyruar familjen Mehmetaj : Deliun, Xhemilen, Vilsonin dhe madje edhe te fejuaren e tij Saida Ramadan Memçaj, te ngujohen nga frika e hakmarrjes se familjes Mulaj, pikerisht ne ate vend qe ne Shkoder njihet si « Lagjia e Gjakut » ne Kiras. Por nga presionet dhe kercenimet per jeten, familja Mulaj ka kaluar ne veprime konkrete kunder familjes Mehmetaj. Ka qene dimer, pikerisht me 16 janar 2008 rreth ores 22 e 30 minuta, kur Vilson Mehmetaj eshte vene nen bresheri automatiku afer teatrit “Migjeni”, ku plumbat kane terrorizuar kalimtaret dhe ai eshte futur mes tyre duke i shpetuar vdekjes dhe plumbave. Atentatoret mendohet te kene qene pikerisht te fisit Mulaj. Edhe ditet e fundit ka patur perpjekje per ta vrare. Pikerisht me 7 tetor 2011, i moshuari Metush Mulaj, se bashku me disa te tjere, kane rrahur Vilsonin Mehmetaj ne nje rrugice te lagjes “Kiras” te Shkodres. Si pasoje e goditjeve me grushte, me shqelma por edhe mjete te forta, Vilsoni ka rene pertoke pa ndjenja. Siç duket, agresoret kane menduar se Vilsoni ka humbur jeten dhe jane larguar. Vetem fati e ka ndihmuar Vilsonin ti mbijetoje sulmit barbar, ndersa familja e tij por veçanarisht e fejuara, jane tmerruar pasi asnje strukture e shtetit shqiptar nuk merr persiper te nderhyje ne konflitet e pronesise. Duke ditur se eshte shenjester e hakmarrjes, Vilsoni kishte kufizuar prej vitesh daljet, duke levizur teper rralle. Por pas sulmit shtazarak qe per pak i mori jeten, Vilsoni kohet e fundit jeton i fshehur ne ilegalitet, bashke me te afermit e tjere. Frika qe e ka shoqeruar prej vitesh per jeten e tij i eshte kthyer ne nje makth te vertete Vilsonit dhe familjes se tij, pasi jeta e tyre tashme varet ne fije te perit. Jeten e Vilsonit dhe te tjereve, e ndan nga vdekja vetem nje dalje apo ekspozim i pakontrolluar, qofte edhe per pune familjare. Atehere Vilson Mehmetaj dhe familja e tij, do te ishin thjeshte nje rast, nje vrasje me shume si pasoje e konflikteve te prones ne Shqiperi.
Albert Vataj

Mund te pendohem…atehere kur dua une!

Nga viti 2008 deri me sot, veprimet politike te PS-se dhe te Opozites rreth e rrotull saj, kane qene te gabuara! Pohimi vjen nga vete kryesocialisti Edi Rama, i cili tashme po lepin ate qe ka peshtyre prej mese 3 vitesh. Te jesh ne krye te « popullit opozitar », por edhe te jesh publikisht « pro » qendrimeve te Opozites, jo vetem eshte guxim, por ka edhe kosto. Permblidhen qartas ne keto dy rreshta ecuria e lidershipit socialist, por edhe viktimizimi jo vetem i  antaresise, por edhe i besimtareve te qellimeve te sinqerta dhe perendimore te kesaj ecurie.
PO! Eshte guxim qytetar te pranosh se ke gabuar nje here,  dy here, tre here por jo gjithhere! Sidomos me kosto per ndjekesit, ithtaret apo simpatizantet, brenda dhe jashte nje strukture politike. Edhe ne tavolina socialistesh “te thekur” po ngrihet perhere e me shume zeri per gabimet e njepasnjeshme, te vazhdueshme, sistematike te Edi Rames dhe enturazhit te tij te afert keshillues – vendimmarres.
Kreu i PS-se qe ne vitin 2005, me marrjen e pushtetit politik socialist, filloi te sillej si “djale i llastuar”. Ne kete linje eshte e gjithe veprimtaria e tij publike por jo vetem e Edi Rames. Si « djale i llastuar » e trajtoi Ilir Meta ne vitin 2007, duke i dhene mandatin e kryebashkiakut te Tiranes, te pakten pas nje analize te thjeshte te zgjedhjeve te atij viti. Edhe ne vitin 2008, si te tille e konsideroi Sali Berisha, teksa i la dore te lire ne ndryshimet kushtetuese, te kodit zgjedhor e te tjera ndryshime. Ndersa brenda rradheve te partise se tij Rama konsiderohej prej kohesh tashme si «djale i llastuar », ai filloi te ndjehej i tille edhe ne spektrin politik shqiptar. Me kete eufori, Rama shenoi deshtimin  e pare te madh ne jeten e tij, pikerisht humbjen e zgjedhjeve politike ne 2009. Nuk eshte  e rendesishme  te gjykohet legjitimiteti i bashkimit PD-LSI, fakti eshte se Rama dhe Opozita nuk moren dot nje deputet me shume se PD-ja per te mundesuar apo provuar krijimin e nje qeverie.
Pikerisht ne kete moment Rama nisi te kuptoje se nuk eshte “djaloshi i arte” i politikes shqiptare. Ai u ul me kembe ne toke, duke zgjedhur alternativen me te keqe te mundshme te perballjes me nje politikan me shume pervoje dhe te ashper, sic ishte Berisha. Radikalizmin dhe autoritarizmin e Berishes ne pushtet, Edi Rama tentoi ta luftoje me te njejtat arme. Partia Socialiste, ndoshta me demokratikja ne vend deri ne vitin 2005, ne vitin 2009 u vendos nen sundimin e plote te Rames. Nga ajo kohe deri me sot, kryesia e PSSH-se nuk eshte mbledhur asnjehere. Nderkohe, deputetet filluan te vleresohen me nota nga vete « mesuesi » i tyre Edi Rama.
Radikalizmi i Edi Rames startoi me bojkot dhe perfundoi me 4 te vrare ne sheshin para Kryeministrise. Natyrisht, askush nuk ka akuzuar Ramen se i vrau, por natyrshem askush nuk e mohon se ata iu pergjigjen thirrjes per miting nga Opozita e kryesuar prej tij. Gjate kesaj periudhe, deri me 21 janar 2011, Rama humbi shume perkrahje edhe ne arenen nderkombetare. PS-ja, ndryshe nga PD-ja, asnjehere nuk ka qene radikale, e dhunshme gjate qendrimit ne opozite. Mirepo kjo dhune, ne vitin 11-te te mijevjecarit te trete, ne nje vend antar te NATO-s, nuk mund te perkrahej apo te shihej me sy te mire nga nderkombetaret. Aq me shume, kur Nderkombetaret per 20 vite, kane treguar se nuk rreken te gjejne te mirin, por me te mirin ne mes dy te keqinjve.
Rama ka qene ne pushtet, edhe nga viti 2005 kur mori PS-ne ne opozite. Nderkombetaret i kishin pergatitur edhe denimin personal. Pavaresisht se ishin te pranishem ne numerimin e votave te fundit te Tiranes ku Rama rezultoi ne avantazh me 10 vota, asnje nga ambasadoret e rendesishem nuk i uruan fitoren. Pa dashur te futemi ne rebusin e zgjedhjeve te Tiranes, prania e ambasadoreve me te rendesishem ne diten e marrjes se Bashkise nga Basha, vizitat e shpeshta te tyre gjate ketyre pak muajve ne kete institucion, tregojne qarte planin per « ndeshkimin » e « djalit te llastuar » te PS-se.
Tashme, Edi Rama eshte realisht ne opozite ! Nuk ka me asnje pushtet individual, asnje mundesi per te mbajtur pas vetes njerez te lidhur me interesa ne Bashkine e Tiranes. Tashme eshte prova e vertete e Edi Rames ne krye te opozites shqiptare. Hapi i pare, te lepije te gjitha ato qe ka peshtyre nga viti 2008 e ketej. Mund te jete manover e rradhes, por mbase edhe zgjidhja e vetme per te terhequr pas vetes “qerren” thuajse te permbysur te Opozites. Rama eshte penduar per cdo gje qe ka bere deri me tani! Eshte penduar per ndryshimet kushtetuese, eshte penduar per kodin, eshte penduar per kompromiset me Berishen, eshte penduar madje edhe per prishjen me Ilir Meten. Eshte penduar, qe do te thote se ka gabuar sistematikisht deri me sot! Natyrisht, kete nuk e ka pohuar dhe nuk do ta pohoje ndonjehere, por nuk duhet aftesi e madhe analizuese per te kuptuar mesazhin indirekt te tij. Rama eshte penduar edhe per debatet e munguara dhe te kerkuara nga Berisha ne 2009-en dhe Basha ne 2011! Madje, kur nuk ka asnje gare elektorale ne prag, ai i kerkon debat publik Berishes! Per cfare do te debatohet? Per 10 pika te propozuara nga ai por te papranuara as ne parim nga kundershtari politik!!!!!!!!!!!
Ne keto kushte, ka mbetur vetem te provohet besueshmeria e lidershipit opozitar te Edi Rames. Fillimisht, ai duhet tu kerkoje falje publike antareve te familjes se tij politike per energjite e pafundme qe ia keqperdori keto tre vitet e fundit. Me pas, ai duhet tu kerkoje falje shqiptareve per te gjitha shqetesimet, problemet, vonesat apo te keqijat qe direkt apo indirekt iu ka shkaktuar me rrugen e tij te gabuar politike, jo rradhe ne dem te interesave kombetare. Se fundi, Rama duhet tu kerkoje falje 4 te vrareve, dhjetra te plagosurve, te dhunuarve apo te ngujuarve ne greva urie qe sherbyen si kamikaz ne rrugetimin e gabuar te tij. Pas ketyre, Rama mund te kete moral te rinise politiken, vitin 0 ne opoziten e vertete, pasi liroi karriken e kryebashkiakut te Tiranes.
Gjithhere kur eshte vene perballe Berishes, Rama ka humbur. Nga viti 2005 e deri me sot. Prej ardhjes ne krye te PS-se, Rama ka dobesuar mbeshtetjen e nderkombetareve per kete subjekt politik. Nga perkrahes publik i fraksioneve, tashme ai ka mbyllur cdo spiral mendimi ndryshe ne partine e tij politike. Asnjehere realisht, nuk ka mundur te ndertoje nje opozite te vertete, me peshe reale. Nuk eshte rastesi qe aleatet e PS-se, moren dy here me pak vota se aleatet e PD-se edhe me 8 maj 2011. Po atehere, cili eshte modeli qe mbron para shqiptareve Edi Rama ? Politikan jo konseguent, radikal dhe i dhunshem per tu kthyer ne qengj. Pasi nuk arriti te shembe apo te djege ura, tashme po perpiqet te ngreje ura, por qe nisin nga ai dhe detyrimisht duhet te perfundojne po tek ai. Mbetet vetem modeli 11 vjecar i Tiranes. Nje pyetje e thjeshte : cfare investimi madhor dhe me fondet e qeverisjes se vet lokale arriti te realizoje Rama nga viti 2005 e deri ne 2011 ? Ajo cfare u arrit nga 2000- 2005, me shume ishte merite e qeverive socialiste dhe kryeministrave Nano, Meta dhe Majko qe i drejtuan investimet e tyre ne Bashkine e Tiranes. Pak a shume,  sic do te ndodhe me Tiranen e Bashes per sa kohe do te jete ne pushtet PD-ja ne nivel qendror !
Personalisht, publikisht e kam mbeshtetur Edi Ramen ne disa kauza te rendesishme sic eshte transparenca e votes, liria e saj, ne perballjen me korrupsionin etj. Keto kane qene bindje te mijat, tek te cilat vijoj te besoj. Por nuk kam menduar asnjehere se ne natyre mund te vije dita qe qengji dhe ujku te flejne se bashku! Aq me shume, kur askush nuk mund te thote sot se cili eshte ujku apo qengji ne politiken shqiptare. Aq me teper, kur njeri nga te dy thote se jam panduar qe isha ujk (qengj) dhe po behem qengj (ujk)! Sidomos kur njeri nga te dy (qengj apo ujk!) rezervon te drejten e pendeses pasi ka hedhur valle ne gojen e tjetrit! Edi Rama ka tradhetuar PS-ne, te majten, popullin opozitar, mbeshtetesit e parimeve demokratike te funksionimit te nje shoqerie perendimore! Kjo tashme lexohet fare qarte, ndersa vendimet e metejshme per fatin e tij politik pas renies nga pushteti, jane vetem ne doren e antareve te familjes se tij politike! Por nje postulat vjen nga thellesite e kohrave: si eshte prijesi i opozites dhe familja e tij politike sot,  do te jete kryeministri dhe shteti ne pergjithesi neser!
Blerti Delia

Ne 20 vjetorin e mardhënjeve diplomatike Shqiperi-Vatikan

Shqiperia ne vitin 1976 doli hapur si vend ateist. Shëmbja e kulteve fetare ishte perfundimisht shkaterrimi i kulturës dhe identitetit.
Komunizmi dhe diktatori Hoxha vrane dhe perekutuan kryesishte kleriket katolike.
Ne Shqiperi u mbyllen 2.169 kisha dhe xhamia sipase satistikave te asaje kohe,.
Ne Shqiperi ishin 7 ipeshkvi me rrethe 200 prifterije e mbi 200 murgesha, qe rezultojne ne librat e arkivave te vitit 1945.
Gjate tragjedise Shqiptaro-komuniste arriten ti mbijetojne regimit 1 ipeshkvi e 30 prifterinj dhe nje numer shume i vogel, aty teke te tridhjetat, murgesha.
Selia e shejte e Vatikanit u trondite nga keto veprime monstruoze gjakatare. Vatikani u perpoq te ndermjetesonte me severine e asaje kohe te Shqiperise, po c’do tentaive ishte e kote.
Do Zoti dhe erdhe viti i lirise dhe i demokracise. Aty ne fillim te viteve 90, te cilat sollen driten e Diellit dhe bekimi e zotit per Shqiptaret, lindi liria e fjales dhe e besimit. Njerezit rininisen ti gezoheshin jetes qe i priste ne te ardhemen.
Qeveria e asaje kohe, Qeveria Berisha, filloi menjehere kontaktet me selin e Shejte te Vatikanit.
Fillimi i kontakteve te Nene Terezes me vizitat e saje te shpeshta, ndikuane per mire teke selia e Shejte e Vatikanit.
Çimentohen mardhenjet diplomatike ku ambasadori i pare i Shqiperise ne Vatikan ne vitin 1992 emrohet z.Wili Kamsi, i cili pati nderin te pritej nga Shejtnia e Tije Papa Gjon Pali i II, ku me ate rast ambasadori i dorzon letrat kredenciale.
Ne vitin 1996 emrohet si ambasadore z.Pjeter Pepa duke u zevendesuare ne vitin 1997 me z. .Jul Bushati,ne vitin 2002 emrohet si ambasadore z.Zef Bushati. Qe nga viti 2006 e ne vazhdime eshte z.Rrok LOGU. Te gjithe shkodrane.
Selia e Shejte. Akreditone ne Shqiperi ne vitin 1992 Nuncin e pare Apostolik Imzot IVAN DIAS (sote sardina), ne vitet 1997 Nuncin Imzot GIOVANNI BULAITIS dhe ne vitin 2008 Nuncin Apostolik Imzot Ramiro Mliner Ingles.
Vendosja e mardhenjeve diplomatike ne mese te Shqiperise dhe Selise se Shenjte eshte rreye drite, shprese zhvillim.
Data 25 prill 1994 eshte nje date qe historia Shqiptare e ka skalitur ne memorjen e saje. Token Shqiptare e puthe sapo zbret ne aeroportin e Rinasit Papa Gjon Pali i II. Nji pritje madheshtore,e pa harrar. Mesha e Shejte ne Katedralen e Shkodres ishte nje hapje horizonti per nje popull te shtypur qe donte paqen, fene e jeten.
Papa konsistoje ne caktimin e 30 kardinaleve te rije,ku emrimi i kardinalit 92 vjecare MIKEL KOLIQI ISHTE VLERESIMI QE PAPA I BERI KETIJE KLERIKU TE DERGJUR PER 38 VJETE BURGJEVE KOMUNISTE.
Diplomacia e Selise se Shenjte te Vatikanit eshte e shperndare ne 178 shtete te botes. Ka mbi 43 organizata te ndrysheme nderkombetare me statuse te plote dhe ate te vezhguesit te perhereshem..
Mardhanjet e shendosha ne mese te qeverive Shqiptare dhe Selise se Shenjte kane qene shume te dobisheme, ku jane neshkruare nji sere marrveshjesh dy paleshe.
Ne fushen e mjekesise, Selia e Shenjte ka nenshkruar contrate me ministrin e shendetesise te Shqiperise ne fushen e kerkimore-spitalore”Bambino Gesu”, ne vitin 2010 Poliklinika Universitare”Agostino Gemelli”ne Rome, gjithashtu ne prill te 2011 eshte firmosur protokolli i bashkepunimit ndermjet Ministrise se Turizmit Kultures Rinise dhe Sporteve dhe Operas Pellegrinaggi.
Mardhenjet dy paleshe ne mese te Vatikanit dhe qevrise Shqiptare jane zgjeruar si ne fushen e shendetesise, arsimit ,kultures e deri ne sigurimin e ndimave matriale sanitare dhe ushqimore.
Ne fushen e arsimit,Selia e Shenjte duhet pershendetur per iniciativen per hapjen e Universitetit “Zoja e Keshillit te Mire”per edukimin e brezit te ri..Ne qytetin e Elbasanit eshte ngritur nji fakulitet i mjekesise per infermieri, ku diplomat e ketij fakuliteti njifen nga BE.
Nji ndime te madhe ka dhene Selia E shenjte per kurimin falas te gjithe femijeve Shqiptare qe vuajne nga semundje te renda dhe atyre vdekje prurese. Asistenca dhe kosulenca mjekesore falas per qindra femije, eshte vleresuar edhe nga Presidenti i Republike .Bamir Topi, i cili ka dekoruar disa mjeke teSpitalit “Bambino Gesu”per kontributin e shquar qe kane dhene ne sherimin dhe perkujdesjen e femijeve Shqiptare.
Sote Selia e Ambasades Shqiptare ne Vatikan ka ndryshuare ne menyre te duksheme. Funksion mire si nje perfaqesi dinjitoze diplomatike, ku eshte hapure zyra konsullore me personelin perkates..Ambasadori Rrok Logu eshte i nderuar dhe i respektuare deri ne organet ma te larta te Vaticani. Pune kembengulese, sjellja dhe edukata qytetare e vete ambasadorit dhe te gjithe personelit te pefaqesise sone diplomatike ne Vatikan na bejne te ndihemi mire. Ne qender te Romes eshte ngriture kisha katolike per Shqiptaret, nje gjeste human dhe teper domethanes per Vaticanin, i cili vlereson popullin shqiptar.
Ne pervjetorin e njezete te mardhenjeve diplomatike ne mese te Shqiperise she Selise se Shenjte te Vatikanit, ne Shqiptaret ndihemi krenare qe sote jemi njerez te besimit dhe te fese, cka nenkupton se po i bashkengjitemi familjes se madhe Europiane, si europiane.
Gjin Musa, Rome

Platforma per Shqiperinë Natyrale mbështetet ne faktorë brënda doktrinës se Shtetit

Lajmi për përpilimin e Platformës për Shqipërinë Natyrale (etnike), prej 250 faqesh me tirazh prej 50-mijë kopjesh, nga i nderuari Koço Dano, analist, komentues, njohës dhe punëtor i zellshëm i çështjes mbarëkombëtare në Tiranë duhet të gëzojë çdo shqiptarë e shqiptare, kudo që gjendën në planetin tonë. Sepse, i nderuari Koço, ka vite që me letrat, analizat, komentet, sugjerimet dhe shkrimet e tij, e ka dëshmuar fuqimisht se Bashkimi i Sepse, në këtë determinizëm asgjë nuk ka të rastësishme, asgjë nuk del jashtë doktrinës së popullit dhe i shtetit shqiptar mbështetet në faktorët dhe doktrinën relevante, konceptet dhe në ligjet e natyrshme, të cilat bazë dhe pikëmbështetje kanë disa faktor qenësor: Vjetërsinë si fundament të lashtësisë iliro-pellazge, territorin dhe vërtetësinë mbështetur në shkencat shoqërore-humanitare dhe njerëzore siç janë; Ilirologjia tashmë shkencë e njohur dhe e përhapur në gjithë botën e civilizuar europiane dhe botërore, në antropologjinë, gjithashtu shkencë humanitare natyroro-njerëzore, etnologji dhe etnosin (popull), etnografi dhe arkeologji, histori dhe gjeografi, si dhe gjuhë, albanologji, tashmë e shtrirë, studiuar dhe e përhapur ndërkombëtarisht në Europë dhe në botë. Një Platformë e tillë, e cila është dashur kaherë të përpilohet nga akademi dhe akademik, albanologë dhe njohës të diplomacisë, politikës, historisë dhe institucioneve të tjera relevante, përpilohet nga një atdhetar i zellshëm, mbase me përkrahjen edhe të ndonjë grupi solli Doruntinën?, ose kush e priu këtë apo atë evolucion. Kush e ka shkruar Poemën: ?Iliadën dhe Odiseun? ! Apo, kush i ka shkruar; ?Otellon?, ?Makbethin?, ?Mbretin Lir? etj. Me rëndësi është se kush i loz rolet shembullore, në këto drama njerëzore, të shëndrruara në drama apo pjesë artistike filmore e dramatike etj. Sepse, çështja shqiptare, vërtetë është jo vetëm një dramë aktesh e ekranizuar në film apo e shfaqur në teatër. Sepse, aktet e sjelljeve çnjerëzore të një okupuesi apo pushtuesi, të një fqiu ndaj fqiut tjetër, siç janë rastet me dhe ndaj shqiptarëve, në dy shekujt e fundit, determinojnë filozofinë e re, të kërkesës për bashkim si aspiratë të ligjshme, natyrore, pavarësisht se në ç`ligje, kode, kuvende apo kushtetutë, mbështetën ato kërkesa imediate, të shumicës absolute të një kombi, i cili akoma nuk e ka përfunduar krijimin e tij homogjen e shtetëror. Edhe pse të filluar krah për krah me kombet e tjera, sidomos në Europë. Sepse, pikërisht, po kjo Europë, vendimmarrësit në të, duke filluar nga Kongresi i Berlinit qershor 1878, shqiptarët i ndau dhe ua la përgjysmë fazën e krijimit si komb, me një shtet dhe një territor të tij gjeografik, historik, etnik, etj., mbështetur në lashtësinë e iliro-pellazgishte, në antropologji, etnologji, arkeologji, në lashtësinë historike, në gjeografinë e shtrirjes gjuhësore albanologjike, shqipes e kështu me radhë. Se çdo akt, apo Platformë duhet mbështetur në diçka që është determinante, kjo nuk ka dyshim. Se çdo akt, apo dokument i natyrës se një Platforme determinon edhe tezat përmbajtësore, kjo nuk diskutohet. Se çështja e bashkimit kombëtar, ishte një kohë të gjatë tabu, kjo vlen shumë më tepër për ?Shqipërinë Londineze?, e pranuar pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore, në vitin 1918, me Konferencën Paqësore dhe përfundimin e Luftës, pra për herë të dytë, në të njëjtit kufij që i ka edhe sot, as kjo nuk ka diskutim. Por, duhet të pranojmë se populli, i cili ngeli jashtë kufijve të Shqipërisë në vitin 1913, shqiptarët në Kosovën Natyrale- etnike, kurrë nuk janë pajtuar, dhe për asnjë kohë për ta, nuk ka vle tabuizmi, heshtja, apo guximi që të sfidohen të tri ish-Jugosllavit- alias Serbia, për luftën e paepur për ribashkim kombëtar territorial dhe shtetëror me një Shqipëri etnike Natyrale, apo Natyrore. Për këte, ekzistojnë jo njëmijë e një fakte, por me mija fakte. Janë luftërat, gjenocidi, etnocidi dhe kulturocidi, i përdorur kundër shqiptarëve, janë dëshmorët, heronjtë dhe martirët, janë të burgosurit, që nga viti 1912 e deri te Mendela i Kosovës, z. Adem Demaçi. Më në fund është Lufta dhe Ushtria Çlirimtare e Kosovës, Kosovës Lindore dhe ajo e Iliridës, dëshmi determinuese e luftës për çlirim, liri bashkim dhe demokraci. Të gjitha viktimat e rëna që nga Lidhja e Prizrenit 1878, e deri në qershor të vitit 1999, në tokat shqiptare të Kosovës Natyrore, kanë rënë për çlirim, liri dhe për bashkim, me një atdhe, në Shqipërinë Natyrale- etnike. Prandaj, Platforma më e re, e përpiluar dhe e shpallur këtyre ditëve, për Shqipërinë Natyrale, pavarësisht se ku dhe në çka mbështetet ajo, është e mirëpritur si një dokument i ri bazë, për të ecur drejtë sendërtimit dhe jetësimit të idealeve të çdo shqiptari dhe shqiptareje, që di dhe kupton, se çfarë do të thotë të jesh pjesëtar i një kombi, i një atdheu, i një gjeografie dhe historie, një gjuhe dhe i një shteti të përbashkët. Unë e kam thënë dhe e përsërisë, se bashkimi është fuqi e brendshme endogjene e zhvillimit ekonomik, social, shëndetësor, kulturor, diplomatik, politik dhe gjeostrategjik, por në dëm të askujt, veçse në interes kombëtar, të qytetarëve, rajonit dhe më gjerë kontinental dhe botëror. Unë jam tejet i sigurt, se kjo dhe ndonjë Platformë tjetër, të cilën e përkrah absolutisht shumica, është me rendësi jetike, historike dhe kombëtare, që të jetësohet po ashtu me dialog, debat dhe marrëveshje shoqërore, njerëzore së pari brenda vetë shqiptarëve në Ballkan, Diasporë e pastaj në rrugë për në Londër, Paris, Berlin, Romë apo Uashington. Sepse, i bie respekti atij dhe atyre, të cilët do të reflektojnë mbi tërë atë, që iu ndodhi shqiptarëve një shekull e më parë, jo në Uashington, përkundrazi, jo në Romë, por, në tri qendrat vendosëse në Europë; Berlin, Londër dhe Paris. Kurse, Moska, mund të jetë vetëm një mike e mirë e ardhshme, për të dëshmuar se nuk është armike e popullit shqiptarë. Pavarësisht të kaluarës së tyre mjaftë të dhembshme, sidomos nga ngjarjet në Sanxhakun e Nishit, dhe aktualitetit me Kosovën. Madje qarqet ruse, mund të bëjnë shumë në këtë drejtim determinues, siç vepruan me popujt dhe vendet baltike, (lituanezët, estonezët, letonezët) e të tjerët. Duke ua mundësuar shkëputjen dhe lirinë e të qenit të pavarur, nga çfarëdo tuturizmi, tiranie apo nënshtrimi etj. Së fundi hilet e dhembshme dhe me dëme të pariparueshme ndaj popullit shqiptarë në Gadishullin Ballkanik dhe në Europë duhet të riparohen, përmirësohen dhe të kthehen në vend ato padrejtësi, në ato qendra ku edhe iu shkaktuan shqiptarëve që nga viti 1877/1878. Sepse, në këtë doktrinë determinuese asgjë nuk ka të rastësishme, asgjë nuk del jashtë kërkesave dhe të drejtave eksplicite për zgjedhjen fatlume të një kombi me një shtet të përbashkët, për të cilat synime luftohet tash e një shekull!
Qerim Pllana

Ne malet e Veriut eshte kthyer Kanuni, kodi qe parashikon hakmarrjen e gjakut (gjakmarrjen) Femijet e humbur te Shqiperise te murosur ne shtepi per t’i shpetuar gjakmarrjes

Nga 1991 deri me sot jane 10 mije viktimat e raprezaljeve ne mes klaneve, mbeshtetur ne nje tradite antike dhe te pergjakshme
SHKODER (Shqiperi) – Dy vellezer 17 dhe 15 vjecare, Darjan dhe Vladimir (emra fals pas te cileve fshihen persona konkrete) kane kaluar femijerine dhe adoloshencen te ngujuar ne shtepi dhe nuk kane dale kurre as per te shkuar ne shkolle. Nje izolim total, thuajse cnjerezor, i cili i atribuohet ne nje pjese te madhe vendimit te prinderve per ti kursyer femijeve kontaktin e parakohshem me boten e te rriturve, nje komunitet vecanarisht grindavec dhe i dhunshem.
Por nuk behet fjale per nje rast te izoluar. Ne keto vitet e fundit, eshte bere me i shpeshte emigrimi i malesoreve shqiptare qe, duke braktisur shtepite, stallat dhe bagetite ne malet e krahinave veriore, kane zbritur ne fusha ne kerkim te punes dhe paqes. Mbi te gjitha paqes. Sepse atje lart jeta eshte larg nga idilikja. I gjithe territori eshte pre e grindjeve te pergjakshme te 20 mije familjeve – njera kunder tjetres se armatosur – qe nga 1991 deri me sot kane shkaktuar vdekjen e thuajse 10 mije personave dhe penguar me shume se 1000 femije te mesojne alfabetin.
Masakra ka nisur nje nate vere te vitit 2000 ne nje fshat malor me nje grindje ne lokal kur, sipas deshmise se nje gazetari anglez, nje i dehur – nje fare Pellumb Morevataj – qelloi nje shok te tijin qe i kishte kercenuar familjen, duke e vrare. Ne vitet qe pasuan, nje sere hakmarrjesh dhe kunderhakmarrjesh sollen shume viktima, mes te cileve edhe vete Pellumbi me vellezerit e tij pasi eshte shkruar ne Kanun (kod i vitit 1400 qe mbulon dhe rregullon, ne Shqiperi, te gjitha aspektet e jetes) « gjaku duhet te paguhet me gjak ».
Edhe ne kopjet me te vonshme te librit, te botuara ne fillim te shekullit te 20-te, Kanuni mbeshtet nevojen e ruajtjes se tradites se hakmarrjes (gjakmarrjes) teksa ne te njejten kohe inkurajohet cdo tentative ne procesin e pajtimit kombetar, qe i besohet te ashtequajtureve Misionare, te cileve u takon detyra te nisin kontakte paqesore mes dy paleve me « rituale – shkruan nje gazete me ironi makaber – ku pihen gota me vere, te perziera me gjakun e njeres dhe tjetres pale ».
Nje nga keta misionare, Aleksander Kola, i eshte dashur te merret nje dite me nje rast qe ne vetvete nuk sillte nje lloj hakmarrjeje vdekjeprurese: vrasjen e nje akulloreshitesi qe kishte refuzuar ti shiste nje akullore nje femije. « Per fat – thote – keto ngjarje barbare jane ne renie. Sot flitet me pak per hakmarrje dhe shume me teper per pajtime. Njerezit duhet ti rikthehen frymes se Kanunit, qe vjen nga zemra dhe perhapet me se shumti ne rajonin tone: per ne, kush vret nje shok, vret veteveten. Gjate viteve te diktatures nuk kishte viktima sepse Hoxha kishte ndaluar traditen e hakmarrjes, qe eshte ringjallur, por shume e vaket, pas vdekjes se tij.
Perballe hotelit tim, ne qender te qytetit, ngrihet kupola e nje xhamie ndersa pak me larg saj, rreth 1 km distance, ngrihet kompanjeli i nje kishe katolike: e keshtu, sapo zgjohesh, mund te degjosh njekohesisht kendimin e Ezanit dhe renien e kambanave, dy gjuhe qe nuk perputhen kurre. “Ne realitet – komenton Kola – ekziston ne vendin tone nje harmoni e mire ne raportin mes kristianeve dhe muslimaneve”.
Vuajne ndeshkimin, persekutimin dhe hakmarrjen jo vetem autoret e krimit por, kur ekzistojne, edhe te afermit meshkuj te familjes qe konsiderohet pergjegjese: ashtu sic i ka ndodhur ne fakt Samir Zizos, vellai i Shpetimit, i denuar me burgim te perjetshem pasi ka perdhunuar e vrare nje vajze 10 – vjecare, i cili i kalon ditet e tij ne nje fabrike te vjeter sovietike ne Tirane, prej kohesh jo aktive. I vetem, ne depresion, me trurin dhe stomakun qe funksionon tashme ne menyre te pjesshme, pranon se do te preferonte te ishte i mbyllur ne nje burg si Samiri : por kerkesa e tij per falje ose, te pakten, ndryshimi e lehtesimi i denimit eshte refuzuar ftohte nga familja e viktimes.
Drama e vellezerve Darjan dhe Vladimir, te ngujuar ne shtepi dhe te fiksuar para televizorit nga mengjesi ne darke, bashkendahet ne Shqiperi nga legjone nxenesish e studentesh qe vuajne ndjekjen e nje shkolle te thjeshte, per te mos folur per diplomim apo laureim. Nga sa mesohet nga bashkebisedimi me nendrejtorin e shkolles se Bardhajve, Leke Pjetri, qe i ka dedikuar pjesen me te madhe te jetes mesimdhenies, ne fillore e te mesme : « Jane shume familjet qe nuk dergojne femijet ne shkolle – tregon – nga frika qe sulmohen apo grabiten nga njerez te klaneve familjare me te dhunshme. Si pasoje, ministria ka vendosur qe i takon mesuesve te shkojne dhe ti mesojne ne shtepite e tyre. Eshte kjo qe une bej falas me gruan time, vajzen time dhe mesuesit e tjere. Me nxenesit nuk flasim kurre per fenomenin e hakmarrjes (gjakmarrjes). Eshte nje gje monstruoze dhe nuk do te kuptonin”. Nuk na surprizon qe ne muret e zhveshura te klases, eshte shkruar me germ ate medha kapitale mesazhi qe Pjetri i ka dhene 15 nexenesve te tij per t’ia transmetuar prinderve, te mbytur ne indiference: “PO jetes, jo HAKMARRJES”.
Mesazh qe ndjen te vribroje me intensitet ne nje shtepi te vogel ne Tropoje, nje fshat malor i arritshem pas 6 oreve rrugetim me makine pergjate nje rruge te keqe, plot me gure dhe me kthesa. Na prêt Sokoli, nje plak 78- vjecar, i gjate dhe pak i kerrusur, nje tufe e dendur flokesh te bardhe, pizhamat me vija, buzeqeshjen dhe fjalet e nje njeriu qe nuk ja jetuar kot. « Me vrane babane kur ishte 2 vjec e gjysem – tregon – eksperience qe ka plagosur per vdekje femijerine time : por, ne nje njejten kohe me ka pasuruar ne shpirt dhe isha akoma adoleshent kur mora vendimin per tu impenjuar ne luften per ndalimin e ciklonit te harmarrjeve (gjakmarrjes), duke u bere njeri prej Misionareve. Megjithate, nje tjeter vuatje e madhe do te trondiste jeten time : kur vrane djalin tim, nje gje e tmerrshme qe eshte e veshtire ta fal, pavaresisht impenjimit tim te ndermarre ne proceset e pajtimit. Jo pak familje ma kane mbyllur deren ne fytyre. Fale edhe bashkepunimit me priftin dhe imamin, kam arritur ndonjehere te organizoj takime ne mes familjeve drejtperdrejte armike, ti ul ne te njejten tavoline dhe ti bej te hane buken e pajtimit ».
Sa i takon Enver Hoxhes, gjykimi eshte i drejtperdrejte dhe i prere : « Gjate “mbreterimit te tij” – deklaron Sokoli – ndersa Kanuni dhe Bibla ndaloheshin, ka qene i vetmi diktator qe zhduku traditen e grindjeve dhe hakmarrjes (gjakmarrjes). Nuk ka bere asnje tjeter te mire, ne dijenine time ». Do ti takoje historianeve te nderhyjne per vleresimin e mandatit te tij : por fakti qe trupi i tij eshte zhvendosur nga varrezat e heronjeve per tu varrosur ne nje varreze normale, stimulon ndonje sugjerim. Ne kete pike, Sokoli me tregon nje fotografi me nje dedikim te Nene Terezes se Kalkutes me nje buzeqeshje krenarie dhe adhurimi, sikur te nenvizonte se heroizmi dhe shenjeteria jane nje mall shume i rradhe.
Se si « zoti i hakmarrjes » ka mundur te perplase ne mes te dites nje njeri – alien ndaj grindjeve si pastori ungjillor i quajtur Tani, 34 vjec, na e shpjegon e shoqja Elona, 30 vjece, qe e takojne me seline e Kongregates fetare te bashkeshortit te ndjere : « 3 vite me pare – tregon – xhaxhai i burrit tim vrau nje njeri dhe nga ai moment te gjithe familjaret e tij – 24 burra – dhe femije meshkuj u zhduken nga qarkullimi dhe u ngujuan per 6 muaj ne nje vend sekret. Tani prej kohesh ishte impenjuar ne luften kunder hakmarrjes se gjakut (gjakmarrjes), nje levizje qe kishte adoptuar si slogan « Fjala e Krishtit ». I kthyer nga Anglia pas disa muajve (teksa kishte parashikuar te kalonte tre vjet) Tani vendosi te dale i zbuluar per te vijuar betejen e tij kunder hakmarrjes se gjakut, qe per qeverine shqiptare « nuk ekzistonte ». « Ate mengjes – vazhdon vejusha – kishte dale nga ndertesa e Kongregates per te marre me makine ne shkolle femijet tane. E vrane ne qender te Shkodres ». Ajo cfare pason, ka nje zhvillim me pak brutal. « Tani – ka zbuluar me pas Elona – kishte folur me vellane e tij, te cilit i kishte thene tekstualisht : « Nese me vrasin, nuk dua te me merret haku. Eshte e qarte ? ». Dhe tre dite pas krimit, vellai mbajti premtimin dhe deklaroi solemnisht qe nuk do te hakmerrej. Vrasesit i dhane 16 vite burg, por njerezit kane akoma per zemer mesazhin e burrit tim, qe i nxit te distancohen nga hakmarrja ».
Nuk ka asnje te dhene te verifikuar per numrin e familjeve te perfshira ne grindjet e gjakut, qe ne Shqiperi duhet te jene me shume se 3.000, ndersa Aleksander Kola e zvogelon ne nje total 1.400 familje. Ne Shkoder, sipas vleresimit te Simonit, i cili kryeson shtepine- familje te komunitetit « Papa Gjoni XXIII », jane rreth 60 familjet mbi te cilat rendon aktualisht kercenimi i gjakmarrjes, edhe pse per kryebashkiakun e qytetit « eshte nje problem per te cilin nuk duhet te flitet sepse nuk ekziston ».
Per Luigj Mila – sekretar i pergjithshem i Komisionit “Drejtesi& Paqe” Shqiptar – “grindjet e gjakmarrjes jane nje fenomen tipik i shoqerive net e cilat ligji nuk eshte mjaftueshem i forte dhe si rrjedhoje familja dhe raportet mes familjareve perbejne burimin kryesor te autoritetit ». Dy, sipas tij, mund te jene zgjidhjet : e para, afatgjate, duke informuar popullaten ne menyre te detajuar mbi shtrirjen e gjere dhe kompleksitetin e problemit ; e dyta, afatshkurter, me arrestimin dhe ndeshkimin e menjehershem te personave pergjegjes te ketyre lloj krimeve. « Behet fjale per nje fenomen – sakteson Mila – qe ka ngulur rrenjet e tij ne kohet e shkuara, deri ne 2 mije vjet me pare, sic rezulton nga dokumente historike, si Kanuni i Lek Dukagjinit ».
Mbeshtjelle nga inkompetenca totale mbi argumentin historiko- sheknecor, gjej strehe ne banesen e nje zonje te sjellshme qe me tregon historine e saj : per te hir te vertetes mjaft e ngjashme me shume qe kam treguar ne pelegrinazhin tim ne shkurter mbi malet shqiptare. Vjehrri, i futur ne burg per 4 muaj dhe qe del pas 4 viteve ; vellai i burrit qe vret burrin qe e ka denoncuar ; burri qe nuk del dot me nga shtepia nga frika se mund te vritet ; ajo qe cdo dite duhet te shoqeroje femijet ne shkolle, 12 dhe 7 vjec, sepse ndryshe ata nuk shkojne. Dhe ne fund, ja edhe ankesa e fundit e gruas shqiptare, e konsideruar nga kodi i shenjte “si dicka superiore ne familje”, qe eshte thuajse gjithmone e mbyllur ne shtepi edhe pse Kanuni nuk ia imponon dhe, e privuar sic eshte nga cdo e drejte, ndryshe nga mashkulli me i pavlere, nuk eshte e denje te martirizohet.
Ettore Mo

Shenim i Redaksise – Ky shkrim eshte botuar ne nje nga gazetat me te njohura dhe te medha te botes “Corriere della Sera” ne Itali. Ai trajton nje nga temat me te nxehta te realitetit shqiptar, gjakmarrjen, por edhe trajtimin e grindjeve te momentit si gjakmarrje. E vecanta e shkrimit eshte se autori ka shetitur ne Shqiperi, ne Shkoder, Tropoje, Tirane e gjetke, duke folur me njerez qe vuajne kete fenomen. Ettore Mo eshte vete deshmitar okular i pasojave te gjakmarrjes dhe disa momente i ka fiksuar edhe ne foto, te cilat i percjellim per lexuesit tane.
Vendosem ta perkthejme dhe botojme meqenese asnje gazete shqiptare nuk e beri kete. Eshte nje pjese e realitetit te hidhur shqiptar, e pare me syte e nje gazetari te huaj, i cili sic e pranon dhe vete, nuk ka asnje njohuri per gjakmarrjen. Madje ai ka probleme edhe me terminologjine e perdorur ne gjuhen italiane « faide », « vendetta di sangue » etj., te cilen ne jemi perjekur ta pershtasim me terminologjine qe njihet ne Shqiperi.

Familja Çobaj, Brez Hyjnor në trupin e historisë shqiptare

E vendosur në Shkodër që para shekullit XVII, familja Çoba u bë shpejt një ndër “dyert” më të rëndësishme të qytetit. Pinjollët e të parëve të Çobajve e kanë përjetësuar emrin e tyre me Shkodrën, teksa kanë pasur role të rëndësishme në kohë të ndryshme, në zhvillimin e qytetit.
Ekonomistë e juristë me tituj shkencorë, të arsimuar që herëtnë universitetet e Perëndimit, tregtarë të rëndësishëm por edhe ministra, deputetë, kryetarë bashkie e të apasionuar pas artit e sportit gjen mjaft nga ky fis, sikurse edhe klerikë të nderuar, të persekutuar, të pushkatuar, burgosur apo të internuar nga komunizmi.

Historia e familjes
Sipas veprës më të plotë të botuar deri tani për historinë e qytetit të Shkodrës, “Shkodra dhe Motet”, por dhe dëshmisë së një prej pjesëtarëve të familjes Çoba, që jeton ende në Shkodër, Ndoc Karlo Çobës, familja është e vendosur në Shkodër para vitit 1736. Fisi është shkëputur nga fshati Çobë i Laçit, ku thuhet se sot ka mbetur në këmbë një nga degët e familjes. Çobajt ekzistojnë në regjistrat e pagëzimit që para vitit 1730. I pari i familjes, i rregjistruar në letrat dhe regjistrat e kohës, sipas pemës gjenealogjike që zotëron aktualisht familja ka qenë Gjoni. Fillimisht, ai është vendosur në një nga rrugët kryesore të qytetit, por pronat dhe shtëpitë e tyre shtriheshin në gjithë Shkodrën. Rreth viteve ’80 të shekullit të 19 , Kolë Çoba, njëri prej djemve të Gjonit, i cili ishte tregtar i madh, ka patur në zotërim një flotë me 4 anije, me të cilat bënte tregti jo vetëm në Mesdhe, por dhe më tej. Madje, në kohën e luftës ruso – turke, dy prej këtyre anijeve u mbytën. Ai merrej me tregti mallrash si leshi, shqemja ( bimë që i merret lëkura), gëlqere e pashuar, lëndë drusore etj. Megjithëse tregtar i lindur, Kolë Çoba njihej si dashamirës i artit dhe djemtë e tij i arsimoi në perëndim. Në ditarin e M. Boriçit , kjo familje numërohet si një ndër familjet tregtare më të njohura të qytetit në vitin 1844. “Letrat e vëllezërve Çoba”( 1878-1880), sipas vëllimit 3 të “Studime Historike”, botim i vitit 1968tregojnë se kjo familje kishte aktivitet të madh tregtar. Degët e familjes u shtrinë ndër vite me trashëgimtarë të tjerë, shumica e të cilëve trashëgonin sipas zakonit të familjeve katolike të Shkodrës, emrat e baballarëve apo gjyshërve të tyre.

Çobajt tregtarë
Në kronikat e kohës, Çobajt ishin ndër familjet tregtare më të njohura të qytetit. Me një lloj tregtie të veçantë, ata arritën të bënin emër dhe pasuri. Me anë të agjentëve të vendosur në portet kryesore të Adriatikut si në Venedik, Trieste, Raguzë, Kotorr, Brindizi si dhe në trevat e Kosovës dhe të Maqedonisë me qendrat në Gjakovë, Pejë, Prizren e Shkup ata informoheshin për çmimet e tregut dhejepnin udhëzime mbi shit- blerjet. Vëllezërit Ejll e Gaspër Çoba arritën të krijonin një firmë tregtare. Sipas studiuesit e historianit Hamdi Bushati, më i njohuri ishte Ejlli, i cili nuk qe vetëm një tregtar i shkathët e administrator i mirë, por u mor edhe me punë të tjera si përkthyes i konsullatës Austro Hungareze në Shkodër. Ejlli pati fatin të jetë një ndër të paktët persona të dekoruar nga Franc Jozefi pas 25 vjetësh punë si përkthyes në konsullatë.

Çobaj-Bianku, firma që prodhoi tonelata sapuni
Të pasur dhe të famshëm. Shekulli i XIX u tregua dashamirës me Çobajt, të cilët në rrjedhën e kohës krijuan fizionominë e tyre. Për një kohë të gjatë, firma e tyre merrje kryesisht me grumbullimin dhe me përpunimin e leshit, lëkurës, duhanit, drithërave, druve dhe me importin e mallra jetësore si kripë, vajguri, artikuj industrialë, ushqimorë, kinkaleri. Në fundin e shekullit të XVIII dhe gjatë shekullit të XIX , familja Bianku, një familje tjetër e njohur në Shkodër, pronarë të mëdhenj tokash formoi me vëllezërit Çoba një firmë të përbashkët, aktiviteti i së cilës zgjati 15 vjet. Firma mori famë të madhe në prodhimin e sapunëve, por edhe në drejtime të tjera si në grumbullimin dhe prodhimin e duhanit dhe në eksportin e leshit. Sipas të dhënave të kohës, vetëm brenda një vitit në firmën Çoba -Bianku prodhoheshin 180 tonë sapun. Më pas, firma u nda dhe secila familje e vazhdoi aktivitetin për hesap të vet. Veç kësaj, Çobajt u kujdesën shumë edhe për zgjerimin e pasurive të paluajtshme si dhe të pronave bujqësore, troje, ullishta e vreshta, nga të cilat nxirrnin rrushin dhe rakinë e verën që eksportonin, por edhe që pinin mbrëmjeve të shregullave, aq të famshme në Shkodër. Nga ana tjetër, vëmendjes të tyre nuk i shpëtuan edhe banesat, dyqanet, magazinat. Veprimtaria tregtare e tyre nuk u ndërpre as në fillimin e shekullit XX, ndonëse disa prej pjesëtarëve të familjes iu kushtuan politikës dhe ofiqeve zyrtare të nëpunësisë, në shtetin shqiptar. Tregtinë e vazhduan Pashko Çoba dhe i biri Pjetri , një degë kjo e kësaj familjeje.

Çobajt në histori
Ejll Çoba( senior) figuron në listën e anëtave të Dhomës të Tregtisë dhe ishte ndër drejtuesit e Odës së Tregtisë, ndërsa është ndër shqiptarët e paktë të dekoruar nga Perandori Austro- Hungarez, Franc Jozefi.
Loro Çoba dhe Gaspër Çoba bëjnë pjesë në Kompaninë e Katedrales të vitit 1891. Gjithashtu ata janë edhe anëtarë të Klubit “Lidhja Kombëtare”, krijuar në Shkodër me 1913 për të administruar qytetin e për të përballuar situata e vështira
Gjon F. Çoba do të zgjidhej deputet në zgjedhjet e vitit 1922 dhe anëtar i Këshillit të Lartë të Shtetit në vitet 1022- 1924. Një personalitet i shquar i kësaj familjeje është edhe Ndoc Kolë Çoba.

NDOC ÇOBA, Miku i Fishtës që dha shpirt në hetuesi
Figura e Ndoc Çobës zë vend të nderuar në aktivitetin politik e shoqëror të gjysmës së parë të shekullit XX. Pasi kryen studimet e larta për ekonomi në Venedik, përfshihet në lëvizjen kombëtare. Pati një korrespondencë të pasur me patriotët që jetonin e punonin në Shqipëri e jashtë saj dhe shkroi mjaft artikuj në shtypin evropian. Më 1908 u bë kryetar i klubit “Gjuha Shqipe”, ku sekretar ishte At Gjergj Fishta. Në vitet 1909- 1910 është drejtor i përgjithshëm i doganave shqiptare, pasi mbante gradën e doktorit të shkencave ekonomike. Më 1918 merr pjesë në kongresin e Durrësit duke luftuar për mbrojtjen e kufijve politikë të Shqipërisë të vitit 1913. Ishte përfaqësues i Shkodrës në Kongresin e Lushnjes në vitin 1920 dhe në qeverinë që doli nga ky kongres, mori detyrën e Ministrit të Financave. Në këtë kohë ndërmori reforma financiare të panjohura më parë në Shqipëri siç ishte ajo e forcimit të arkës së shtetit përmes huasë shtetërore në popull. Sipas nipit të Ndoc Çobës, i cili ka trashëguar emrin e gjyshit të tij dhe jeton aktualisht në Shkodër, deri para pak kohësh në shtëpinë e tyre ruhej një fletore, regjistër financiar i kësaj periudhe, kur financa shqiptare drejtohej nga Ndoc Çoba. Botoi gazetën “Ora e Maleve “. Në vitet 1928- 1936 është kryetar i asamblesë bashkiake të Shkodrës . Nuk u pajtua asnjëherë me pushtimin fashist të Shqipërisë. Së bashku me figura të njohura të kohës si Ymer Dishnica, Mustafa Gjinishi etj, organizon Konferencën e Pezës më 16 shtator 1942. Për organizimin e saj , ndihmon dhe djali i tij, Karlo Çoba , i cili duke qenë i diplomuar në Perëndim, punonte në administratën shtetërore të kohës. Ndoc Çoba ishte drejtues i Konferences së Pezës me qëllimin e bashkimit të gjithë forcave antifashiste. Menjëherë pas Konferencës së Pezës, Ndoc Çoba internohet nga fashistët italianë në Ventotenë , në Bergamo të Italisë.Shpëton falë kapitullimit të Italisë dhe kthehet në atdhe ku vazhdon të punojë si nacionalist .Kështu shkon në Zall – Herr dhe drejton Kongresin e Lëvizjes së Legalitetit. Pas çlirimit të vendit, arrestohet nga komunistët dhe pse ishte në moshë të thyer . Vdes nga torturat në hetuesi në mars të vitit 1945.

Një grua e Çobajve, në krye të “revolucionit” feminist
Protagonizmi politik i Jozefina Topallit ka qenë risi për politikën shqiptare të pas viteve ’90, ku kishte fare pak hapësirë për femrat, por jo për familjen e saj të origjinës. Rreth 70 vite më parë, një tjetër grua e Çobajve ishte po aq aktiviste dhe e njohur, jo vetëm në Shkodër. Shaqe Marije Çoba ka hyrë në histori si një ndër gratë e dalluara për atdhetarizmin e saj, luftën për mbrojtjen e trojeve nga copëtimi dhe emancipimin e gruas shqiptare. E arsimuar në Zagreb të Kroacisë dhe në Itali dhe e përkrahur mjaft nga bashkëshorti i saj, Ndoci ajo krijoi komitetin “Gruaja Shqiptare”, ku së bashku me gra të tjera intelektuale shkodrane grumbulloni në popull ndihma për ushtrinë kombëtare që luftonte për ruajtjen e trojeve shqiptare nga copëtimi në Luftën e Koplikut. Spitalet ishin një tjetër fushë e aktivitetit të saj të gjithanshëm. Nga nëntori i vitit 1920 e deri në korrik 1921 botoi revistën “Gruaja Shqiptare”, në nëntë numrat e së cilës publikoheshin ndihmat e familjeve shkodrane për luftëtarët e lirisë si dhe trajtoheshin probleme të tjera shqetësuese të jetës së gruas, si roli i saj për zhvillimin e përparimin e shoqërisë, respektimi i të drejtave e lirive të saj, edukimi e arsimimi i fëmijëve, veçanërisht vajzave. Revista u shpërnda edhe në Tiranë dhe në qytete të tjera të vendit. Shaqe Marije Çoba, më 10.11.1937 bën një riorganizim të shoqatave të grave në nivel kombëtar me pjesëmarrjen e 150 grave, me objektiv luftën kundër zakoneve të vjetra, analfabetizmit, përmirësimin e veshjeve të grave, mbrojtjen e shëndetit të nënës e fëmijve etj. Familja Çoba disponon dokumente të aktivitetit të saj, të cilat janë ruajtur me kujdes, madje dhe në formë ditari prej saj deri në vitin 1954, kur dhe ndërroi jetë.

Tregtarët e klerikët e Çobajve, armiqtë e “luftës së klasave”
Tregtarë e klerikë. Mjaftuan këto dy aktivitete të Çobajve për ta ndryshuar kryekëput historinë e tyre, me ardhjen e komunistëve në pushtet. Gjithçka ndërtuan në tre shekuj histori u zhduk në vitet e para të regjimit diktatorial në vend. Nga një familje që kontribuoi në çlirimin e vendit, Çoba u shndërrua në “armikun” e luftës së klasave. I pari që u përball me persekutimin komunist ishte Ejll Çoba. Juristi i njohur shkodran, i dekoruar nga perandori i Austro-Hungarisë mori i pari goditjen, pas vitit 1944. Fillimisht ai u dënua me vdekje, por më pas ky vendim ekstrem u shndërrua në një burgim pa fund. Karlo Ndoc Çobau arrestua disa herë dhe u dënua me burgim dhe 5 vjet internim politik. Goditja politike solli edhe kolektivizimin e mëpasëm të pronave të Çobajve. Vetëm Ndoc Çobës, sipas nipit të tij me të njëjtin emër, iu morën 4 shtëpi, tre në rrugën “Tre Heronjtë” dhe një tek ish- restorant “Shkodra”. Gjithçka kishin blerë të parët e tyre, toka bujqësore, shtëpi, magazina në Shkodër e Tiranë u sekuestruan dhe i kaluan shtetit.

Fundi tragjik i Dom Ernestit
Dom Ernest Çoba ishte një tjetër figurë e respektuar e këtij fisi, që pati fund edhe më tragjik se të afërmit e tij, gjatë sistemit komunist. Në vitin 1951, Dom Ernesti u zgjodh famulltar i Shkodrës, ndërsa në vitin 1952 u shugurua ipeshkv dhe vazhdoi si ordinator i arkidioqezës së Shkodrës, deri në supriminin e kishës në 1967. Në kohën kur në Shqipëri ishte me rrezik të propagandoje fenë, Dom Ernesti mbante mbi supe peshën e të qenit klerik dhe drejtues i fesë në Shkodër. Për shumë vite ishte ndërmjetës i Selisë së Shenjtë me Shqipërinë, ç’ka do të bëhej edhe preteksi që do të çonte drejt hekurave. Ai u arrestua më 18 mars 1967. Vdiq në qelitë e hetuesisë, pas vuajtjesh e torturash çnjerëzore. Në librin “Çinarët “, të shkruar nganjë prej klerikëve shqiptarë të persekutuar, At Konrad Gjonajt , autori shprehet për Dom Ernest Çobën: “Imzot Ernesto Çoba e mori drejtimin e kishës në kohën më të zezë dhe më të vështirë . Kaloi jetën i survejuar, i ndjekur, i përbuzur, pasi ishte në mjedis telashesh që nuk do të mbaronin kurrë. Me qeverinë mbante marrëdhënie korrekte zyrtare. Ishte i thjeshtë, i ndershëm e gojëmbyllur. U arrestua dhe u torturua nëpër qelitë e burgjeve deri sa vdiq në duart e persekutorëve “.
Në Shkodër ekziston një legjendë, për vdekjen torturuese të Dom Ernestit. Sipas rrëfimit të një radiologu, në vendin e tij të punës ishin dukur dy oficerë me një thes në krah, në një nga ditët e vitit 1967. Pasi kërkuan të bënin një radiografi, hapën thesin e nxorrën që andej një krijesë me trup fëmije e fytyrë të plakur. Radiologu kishte kërkuar emrin e të sëmurit, të cilin e kishte mësuar vetëm pas një hezitimi të gjatë të oficerëve. Ishte Dom Ernest Çoba, drejtues i klerit në Shkodër, i katandisur në një grusht, pas torturash të gjata.
Anila Dushi

Tetori i udheheqesise shqiptare

Fatet e Shqiperise dhe shqiptareve kane nje lidhje me shume se interesante me muajin tetor. Politikanet me me peshe nder vite por edhe udheheqesit me jetegjate e te spikatur te Shqiperise moderne, kane lindur pikerisht ne muajin tetor, natyrisht ne vite te ndryshme. Nese do ta konsideronim vitin 1924 si vitlindjen e nje Shqiperie te konsoliduar si shtet, me perjashtim te viteve te pushtimit (1939- 1944), fatet e vendit kane qene gjithmone ne duart e individeve te lindur gjate muajit tetor. Mbase eshte nje rastesi, por muaji tetor mund te konsiderohet pa frike si muaji i ditelindjeve te udheheqesve shqiptare me jetegjate, me te shquar dhe qe kane ndikuar me se shumti ne fatin e Shqiperise dhe shqiptareve. Dhe qe te gjithe kane pasur apo ndertuar nje Shqiperi, e cila eshte njohur edhe permes emrit te tyre!
Ahmet Zogu
Emri i tij eshte lidhur me krijimin e nje shteti modern shqiptar. Mbase asnjehere nuk jane ndjere me krenare shqiptaret perballe europianeve te tjere se sa gjate viteve te qeverisjes se Ahmet Zogut. Ka qene minister, kryeminister, president dhe mbret i Shqiperise. Ditelindja e tij eshte e para qe hap serine e ardhjes ne jete te udheheqesve te vendit tone. Ai ka lindur me 8 tetor 1895 ne Burgajet te Matit. Rregullisht ka qene ne krye te Shqiperise nga viti 1924- 1939. Interesante eshte edhe data e vdekjes se tij ne France, me 9 prill 1961, 2 dite pas 22 vjetorit te pushtimit te Shqiperise nga Italia- 7 prill 1939 kur u detyrua te braktiste vendin.

Sali Berisha
Ka lindur me 15 tetor 1944, i dyti per nga data e lindjes ne te njejtin muaj. Ndersa nuk ka qene shume me peshe ne fatet e Shqiperise se para vitit 1990, me pas ka patur ndikim te padiskutueshem ne fatet e vendit. Ka qene president i Shqiperise ne harkun kohor 1992- 1997, kryeminister i vendit 2005- 2009 dhe 2009- vazhdim. Ka rregjistruar emrin si nje figure qendrore e rikthimit te demokracise ne vend, por edhe per largimin e tij me dhune ne vitin 1997 si pasoje e krizes se piramidave financiare. Pavaresisht ka qene ne opozite politike per thuajse 10 vite, roli i tij ka qene perhere jetik per Shqiperine e shqiptaret. Pa me te voglin dyshim, eshte me i shkolluari nga te gjithe udheheqesit e vecuar ne kete shkrim, madje edhe mbajtes i grades se larte shkencore Profesor Doktor.

Enver Hoxha
16 tetori ka qene deri ne vitin 1990 nje nga datat me te shenuara per Shqiperine komuniste e banoret e saj. Viti 1908 shenoi lindjen e Enver Hoxhes pikerisht me 16 tetor, vetem nje dite pas ditelindjes se Sali Berishes. Roli i Enver Hoxhes ne fatet e Shqiperise e shqiptareve ka nisur ne vitin 1941, kur me mbeshtetjen e komunisteve jugosllave u vendos ne krye te Partise Komuniste Shqiptare, post qe e mbajti deri me 11 prill 1985 kur vdiq. Figure kontradiktore, me shume drite- hije, Hoxha tashme konsiderohet si diktatori komunist shqiptar i 45- viteve, 1945- 1990. Pervec se drejtues i partise- shtet, Hoxha ka qene edhe minister dhe kryeminister, sic edhe Sekretar i Pare i KQ te PPSH-se, pasuese e PKSH-se dhe paraardhese e PSSH-se. Hoxha e ktheu Shqiperine ne nje eksperiment fatkeq per shtetasit e tij, ne nje kamp te madh perqendrimi dhe asgjesoi te gjithe kundershtaret e tij politike por edhe ish- shoket e tij deri tek kryeministri Mehmet Shehu.

Ramiz Alia
Lindi ne Shkoder, me 18 tetor 1925 por origjina e tij eshte nga Sarajeva. Ka qene hierark i larte i Partise Komuniste dhe pasueses se saj Partise se Punes. Ka qene sekretar i KQ te PPSH-se dhe pas vdekjes se Hoxhes edhe Sekretar i Pare i kesaj force politike. Gjate jetes se tij ka qene minister, President (si kryetar i Presidiumit te Kuvendit Popullor para vitit 1990) por edhe Presidenti i pare i Shqiperise pluraliste, i zgjedhur pas zgjedhjeve te 31 marsit 1991 nga Parlamenti i atehershem shqiptar. Arriti ti mbijetoje te gjitha spastrimeve brenda rradheve te Partise se Punes te realizuara ne periudha te ndryshme nga Hoxha. Ne disa qarqe, sipas burimeve te informimit kryesisht te huaja, eshte personi qe ka vrare me arme (pistolete) ish- kryeministrin Mehmet Shehu, i cili u tha se u vetevra me 17 dhjetor 1981. Ka qene kjo arsyeja qe Hoxha e vendosi si pasues, pa llogaritur marredheniet e mira me bashkeshorten e Enverit, Nexhmijen. U largua nga kjo jete me 7 tetor 2011, 11 dite para se te festonte 86- vjetorin e lindjes.

Haxhi Lleshi
Mbase as ai nuk e ka ditur, por per 29 vite rresht eshte konsideruar me shume jashte Shqiperise, si president i vendit. Ka lindur me 19 tetor 1913 dhe nga 1953- 1982 ka mbajtur postin e kryetarit te Presidiumit te Kuvendit Popullor, ose sic mund te konsiderohet sot, President i Shqiperise. Postin e mori nga Omer Nishani dhe ia dorezoi Ramiz Alise. Si pinjoll i nje dere te njohur ne Diber, Haxhi Lleshi ka qene jo i shkolluar, por njekohesisht edhe nje komandant partizan me influence gjate luftes se dyte boterore. Shume qarqe dhe individe, pas vitit 1990 e kane cilesuar si te dhunshem dhe imoral. Madje, bashkeshorten e pare dhe djalin e pare, pas divorcit, i larfoi nga Tirana duke i internuar ne Elbasan. U kthyen ne Tirane nga Alia, pasi Lleshi u largua nga detyra. Lleshi eshte nje nga figurat e rradha ne harkun 1945- 1990 qe ka patur nje karriere politike te larte ne shtet, por jo shume ne PPSH. Ka vdekur me 2 janar 1998.

Vlen te theksohet se nga keta 5 udheheqes te larte te Shqiperise ne vite, te cilet bashkohen nga ditelindja ne muajin tetor, kane qene te gjithe perfaqesues te trevave veriore- verilindore te vendit, me perjashtim te Hoxhes i cili ishte nga ju, Gjirokastra. Me perjashtim te Haxhi Lleshit, qe te gjithe kane pagezuar nga nje Shqiperi : e Zogut, e Enverit, e Alise dhe e Berishes. Sa nga ata ishin apo jane diktatore, sa i kane vlejtur vendit apo i kane shkaktuar dhimbje ?! Kesaj pergjigje mese miri do ti ktheje pergjigje historia, pavaresisht vleresimeve qe jepen here pas here ditet e sotme ! Kur historianet te mund te flasim, do ta kemi kete pergjigje!
Blerti Delija
Sokol Pepushaj

Jeta e kryeministrit: puro, uiski dhe fruta deti

Me 24 janar 1965, ndahet nga jeta Kryeministri legjendar i Britanisë së Madhe Winston Churchill

Si e humbi Luftën e Parë Botërore dhe fitoi të Dytën.
Me 24 janar 1965, vdiq Ëinston Churchill. Ëinston Leonard Spencer Churchill, lideri britanik që udhëhoqi Britaninë e Madhe dhe aleatet gjatë krizës së Luftës II Botërore, vdiq në Londër në moshën 90 vjeç. Churchill rridhte nga një familje me histori të gjatë në shërbimin ushtarak, dhe pas vdekjes së të atit me 1895, Churchill filloi karrieren ushtarake, duke shërbyer në Indi, Sudan dhe Afrikën e Jugut, ku u shqua disa here në beteja të ndryshme. Me 1899 ai largohet nga ushtria dhe fillon karrierën politike, ku me 1900 zgjidhet ne parlament si përfaqësues i Partisë se djathtë konservatore. Me 1904 ai ndryshon drejtim politik dhe bashkohet me Partinë e majtë liberale, duke shërbyer në disa poste të rëndësishme shtetërore. Më 1915, në pjesën e dytë të Luftës I Botërore, Churchill u konsiderua përgjegjës për humbjet e fushatave ushtarake në Dardanele dhe Gallipoli, dhe u përjashtua nga koalicioni qeveritar i luftës. Në këtë kohe ai shkoi vullnetar në lufte, si komandant i një batalioni britanik në Francë. Me 1917 Churchill i rikthehet përsëri politikës si anëtar i qeverise liberale. Nga 1919-1921 ai ishte sekretar shteti për luftën, ndërsa më 1924 rikthehet në partinë e djathtas konservatore. Gjatë viteve 1929-39 ai parashikoi agresionet ushtarake gjermane dhe japoneze dhe paralajmëroi në këtë aspekt. Pas shpërthimit të Luftës II Botërore, Churchill u riemërua në postin e Lordit të Parë të Admiraleve, dhe 8 muaj më vonë bëhet Kryeministër i një qeverie koalicioni. Në vitin e parë të administratës së tij, Britania qëndroi e vetme kundër agresionit nazist gjerman, por Churchill i premtoi vendit dhe botes së populli britanik “kurrë nuk do të dorëzohej”. Ai bindi britaniket t’i bashkoheshin rezistencës dhe orkestroi me zgjuarsi Presidentin amerikan Rusvelt dhe liderin sovjetik Stalin të bashkoheshin në një aleancë që arriti me sukses të mposhte fuqitë e Boshtit të Qendrës”. Në korrik të 1945, 3 muaj pas disfatës gjermane, qeveria e tij konservatore humbi në zgjedhjet e përgjithshme dhe Churchill dha dorëheqjen si Kryeministër. Ai u bë lideri i opozitës së djathtë dhe me 1951 u zgjodh përseri Kryeminister. Dy vite më vonë ai fitoi Çmimin “Nobel” në letërsi për 6 vëllimet e tij historike të studimit të Luftës II Botërore dhe për fjalime të ndryshme politike. Me 1955 Churchill doli në pension si Kryeministër por qëndroi si anëtare parlamenti deri në vitin 1964, një vit para vdekjes.

Është vështirë të përfytyrohet figura e Kryeministrit britanik Winston Churchill pa puron e tij të famshme. Por bile dhe më shpesh se me puron havaiane Churchill-i dilte me gotën e uiskit në dorë. Politikani Anthony Eden në shënimet e veta kujton atë fakt, se si Churchill-i pinte uiski me soda (tonik) në orën 8:45 të mëngjesit. Uiskin ai mësoi ta pijë që në të ritë e vet, gjatë kohës së luftës anglo-boere. “Kur isha nënoficer gjatë luftës në Afrikën e Jugut uji atje ishte i papijshëm, – tregonte Churchill-i. – Që të mund ta pije atë duhej ta përzije me uiski”. Dhe pasionin pas kësaj pijeje ai nuk e tradhëtoi gjatë gjithë jetës së vet të gjatë. Mazordomi i tij Norman McGoëan kujtonte: “Afërsisht një orë pasi kishte ngrënë mëngjesin unë i vija përpara atij gotën e parë të uiskit me soda. Gjatë gjithë ditës ajo nuk ishte kurrë bosh, por e pinte Churchill-i uiskin shumë ngadalë, duke e tërhequr me lezet i shpërqendruar e në mejtime pijen, dhe e shtynte me një gotë dy orë”. Gjatë kësaj duhet thënë, se uiski ishte shumë i holluar me soda, ndërsa kubat e akullit arrinin të shkriheshin plotësisht. Kështu që uiski i binte të ishte tejet i holluar. Vetë Kryeministri britanik e quante këtë përzierje “solucion për shpëlarjen e gojës”. Pas të ngrënit Churchill-i preferonte të pinte verë porto dhe brendi. Praktikisht çdo ditë ai i bënte nderimet e merituara shampanjës së preferuar. Gjatë kohës së takimeve të “Treshes së Madhe” në vitet e Luftës së Dytë Botërore Winston Churchill-i provoi konjakun armën dhe atë gjeorgjian. Tregojnë, se më pas Churchill-i ia porosiste Stalinit këtë konjak me arka. Po, vërtet, Winston Churchill pinte shumë dhe personat që e njihni nga afër atë dëshmojnë: “Për atë të ngrënit pa pije nuk quhej e ngrënë”. Por zor se do të gjendet ndonjë njeri i cili ta ketë parë gjatë kësaj të dehur ndonjëherë atë. Në vitet e rinisë së vet kryeministri i ardhshëm britanik dhe Laureati i çmimit “Nobel” u përzhit personalisht me erën dhe flakën e barutit dhe pikërisht atëherë mori dhe njohuritë e para të artit të të gatuarit. Churchill-i detyrohej shpesh herë të gatuante asaj kohe gjatë fushatave ushtarake ushqimin në zjarr me shkarpa nën qiell të hapur. Edhe pasi u bë politikan i famshëm ai pa problem mund të përgatiste me duart e veta për mysafirët e tij një drekë të tërë. Winston Churchill kishte fituar nam për pasionin e tij ndaj jetës me komoditete dhe luksoze dhe ia dinte vlerën të ngrënit mirë. Vërtet, hamës ai nuk mund të quhej kurrsesi: Winston Churchill nuk preferonte gjellët ekzotike dhe gatimet e sofistikuara. Në qoftë se Churchill jetoi deri në moshën 90-vjeçare, atëherë lind natyrshëm pyetja: në se duhet vallë sqima, moderimi dhe të përmbajturit në ushqim? Pa përmendur fare këtu cigaret dhe pijet? Thonë, se 20 vitet e fundit të jetës së vet ai e la megjithatë pijen dhe duhanin, megjithëse vazhdonte të pozonte për fotografët me puron e famshme havaiane në dorë. Në të vërtetë, gjendja shëndetësore e këtij jetëgjati linte shumë për të dëshiruar. Ndërsa të ngrënit sir Winstoni e kishte me qejf të madh. Për mëngjes atij zakonisht i servirnin pjepër, omëletë ose vezë të skuqur me proshutë, qofte me mish viçi ose pulë të pjekur, bukë të thekur me marmelatë. Dhe pinte ai gjatë kësaj shumë kafe me kajmak qumështi. Për drekë ai mund të hante fillimisht file peshku (gjuhëz deti), salmon të tymosur dhe karkaleca deti, më pas mish të pjekur dreri të mbushur me pure mishi me dhjamë, mëlçish pate, me salcë prej zhardhok këpurdhash (truffle, tartufo). I pëlqenin shumë Churchill-it edhe guaskat e detit (ai, në përgjithësi, kishte dobësi të madhe për produktet, frutat e detit), roston e viçit të përgatitur me puding Jorkshiri dhe perime. Në moshën 88-vjeçare Churchill-i mund ti lejonte vetes, për shembull, një drekë të tillë në hotel “Savoy”: në fillim guaska deti me shampanjë, më pas supë-pure me bizele të njoma dhe një gotë sherry. Pastaj atij i servirej në tavolinë file peshku shojzë të Atlantikut Verior me salcë të bardhë dhe verë Puyn Fyuis. Më tej vijonte mishi i viçit ala-Wellington me karotë dhe patate të skuqura e të përzhitura me verë Bourgogne. Për ëmbëlsirë ai merrte Creme Brulee dhe një gotë verë Madeira. Në fund fare porosiste djathë Stilton me një gotë verë Porto të stazhionuar mirë. Pas kafes degustimi i të gjitha këtyre mrekullive të artit të kuzhinës kurorëzohej nga ai me puron havaiane dhe një gotë konjak. Dhe pavarësisht nga ajo se ç’hante për darkë Churchill-i, para se të binte për të fjetur ai pinte një gotë consomme të ftohtë. Por gjellë kryesore në banketet e veta Winston Churchill-i quante megjithatë bisedën e mirë, ndërsa bashkëbiseduesin më interesant veten e vet.

50 shprehjet legjendare te Uinston Curcill

Uinston Çurçill nuk ishte vetëm një politikan i madh, por dhe një orator i shkëlqyer. Edhe pse tani ai nuk jeton më, trashëgimia e tij jeton me shumë prej citateve më argëtuese dhe të mprehta që ka lënë pas. Këto janë 50 prej tyre.

1. Ne jetojmë nga ajo që marrim, por e bëjmë jetën nga ajo që japin.
2. Taksat e mira nuk ekzistojnë.
3. Disa e shohin sipërmarrjet private si shënjestra grabitqare që duhet goditur, të tjetër e shohin si një lopë që duhet mjelë, por pak janë ata që e shohin si një kalë i fuqishëm që tërheq karron.
4. Vesi i pandarë i kapitalizmi është ndarja e pabarabartë e bekimeve; virtyti i pandashëm i socializmi është ndarja e barabartë e varfërisë.
5. Një komb që i vë taksë vetes për prosperitetin është si një njeri brenda në kovë, që përpiqet ta ngrejë veten nga doreza.
6. Një paqësor është dikush që ushqen një krokodil, me shpresën se do të jetë i fundit që do të hahet.
7. Problemet e fitores janë më të pëlqyeshme se problemet e mundjes, por nuk janë më të lehta.
8. Që tani e tutje, nuk do ta përfundoj kurrë fjalinë me një parafjalë.
9. Një fanatik është dikush që s’mund ta ndryshojë mendjen dhe nuk do të ndërrojë as temë.
10. Nancy Astor: “Zotëri, sikur ju të ishit bashkëshorti im, unë do t’ju jepja helm”. Churchill: “Sikur të isha bashkëshorti juaj do ta pija”.
11. Gënjeshtra ka bërë gjysmën e rrugës rreth e qark botës, kur e vërteta sapo është nisur.
12. Ndonjëherë ju do të pengoheni tek e vërteta, por pjesa më e madhe prej nesh ngrihen dhe vazhdojnë përpara sikur s’ka ndodhur asgjë.
13. Nëse jeni nisur drejt ferrit, vazhdoni.
14. Është diçka e mirë për një njeri të paarsimuar të lexojë libra me citime. Citimet, kur gdhenden në kujtesë, të japin mendime të mira. Ato gjithashtu të nxisin të lexosh autorët dhe të kërkosh të tjera.
15. Keni armiq? Mirë. Kjo do të thotë se keni luftuar për diçka, në një fazë të jetës suaj.
16. Nëse keni dhjetë mijë rregulla, ju shkatërroni gjithë respektin për ligjin.
17. Gjithmonë mund t’i besoni amerikanëve për të bërë gjënë e duhur, pasi të kenë provuar gjithçka tjetër.
18. Historia do të jetë e sjellshme me mua, pasi kam ndër mend ta shkruaj.
19. Sa më larg të shikoni prapa, aq më larg përpara ka gjasa që të shihni.
20. Jam gati të takoj Krijuesin tim. A është i përgatitur Krijuesi im për provën e rëndë të takimit me mua, kjo është një çështje tjetër.
21. E vërteta është e padiskutueshme, e keqja mund ta sulmojë atë, injoranca mund ta përqeshë atë, por në fund, ja ku është.
22. Një pesimist e shikon vështirësinë në çdo mundësi; një optimist e shikon mundësinë në çdo vështirësi.
23. Të përmirësosh do të thotë të ndryshosh; të jesh i përsosur do të thotë të ndryshosh shpesh.
24. Politika është aftësia për të parashikuar atë që do të ndodhë nesër, javën tjetër, muajin tjetër dhe vitin tjetër. Dhe të kesh aftësinë që më pas të shpjegosh pse nuk ndodhi.
25. Socializmi është filozofia e dështimit, kredo e injorancës dhe ungjilli i zilisë.
26. Një shaka është diçka shumë serioze.
27. Një i burgosur lufte është dikush që përpiqet t’ju vrasë dhe dështon, dhe më pas ju kërkon juve që mos ta vrisni.
28. Të gjitha gjërat e mëdha janë të thjeshta dhe shumë mund të shprehen me një fjalë të vetme: liri, drejtësi, nder, detyrë, mëshirë dhe shpresë.
29. Edhe pse personalisht jam shumë i kënaqur me eksplozivët e momentin, e ndjej se s’duhet të qëndrojmë në rrugën e përmirësimit.
30. Edhe pse i përgatitur për mundimet, preferoj që të shtyhen.
31. Qëndrimi është diçka e vogël, por që bën një ndryshim të madh.
32. Baldwin mendonte se Evropa ishte e mërzitshme, dhe Chamberlain mendonte se ishte vetëm më i madh se Birmingami.
33. Betejat fitohen nga kërdia dhe manovrat. Sa më i madh gjenerali, aq më shumë do të kontribuojë në manovrat, aq më pak do të kërkojë për kërdi.
34. Para Alamein-it nuk kemi pasur kurrë një fitore. Pas Alamein-it kurrë nuk kemi patur humbje.
35. Fjalët e shkurta janë më të mirat, dhe fjalët e vjetra janë edhe më të mira.
36. Përpjekjet e vazhdueshme, jo forca apo inteligjenca, janë sekreti i çlirimit të potencialit tonë.
37. Kuraja vlerësohet me të drejtë cilësia e parë e njeriut, sepse është cilësia që i garanton gjithë të tjerat.
38. Kuraja është ajo që duhet për t’u ngritur dhe për të folur; kuraja është gjithashtu ajo që duhet për t’u ulur dhe për të dëgjuar.
39. Kritika mund të mos jetë e pëlqyeshme, por është e nevojshme. Ajo përmbush të njëjtin funksion si dhimbja në trupin njerëzor. Kërkon vëmendje që gjendja e gjërave të jetë e shëndetshme.
40. Vështirësitë e nënshtruara janë mundësi të fituara.
41. Mos lejoni që planet e mëdha për një botë të re të shmangin energjitë tuaja nga ruajtja e asaj që ka mbetur nga bota e vjetër.
42. Ngrënia e fjalëve kurrë nuk më ka shkaktuar mostretje.
43. Gjithkush ka një ditë të keqe dhe disa ditë janë më të gjata se të tjerat.
44. Për të mirë e për të keq, zotërimi i ajrit është sot shprehja supreme e fuqisë ushtarake dhe flotat dhe ushtritë, edhe pse vitale dhe të rëndësishme, përsëri duhet të pranojë se kanë rang vartësi.
45. Për rolin tim, them se do të jetë më mirë sikur të gjitha partitë t’ia lënë të kaluarën historisë, veçanërisht tani që propozoj ta shkruaj historinë vetë.
46. Që nga Stettin në Balltik, tek Trieste në Adriatik, një perde hekuri ka zbritur përmes Kontinentit.
47. I madhi dhe i miri rrallë janë i njëjti njeri.
48. Ai ka të gjitha virtytet që i urrej dhe asnjë prej veseve që admiroj.
49. Qytetarët e shëndetshëm janë e mira më e madhe që një vend mund të ketë.
50. Historia shkruhet nga fitimtarët.

Albanologu i shquar Robert Elsie ka te drejte kur thote se letersia shqipe nuk njihet ne bote…

Albanologu, perkthyesi, studiuesi dhe nje nder njohesit me te mire te letersise te tradites dhe bashkehore, i nderuari dhe respektuari z. Robert Elsie ka thene: “Letersia shqiptare nuk njihet ne bote…” Rreth ketij mendimi po vetequajme fenomeni ne fjale (mbasi letersia shqipe ne bote nuk njihet dhe do te thoja as letersia e fenomenit artificial, qe tashme eshte vetem brenda shqipfolesve e shqipshkrueve) nuk ka argumentuar asgje ne interviten e fundit hedhur po ne kete grup (toplisten e alb-shkences) nga biografi i tij z. Çerçiz Loloci.
Ne kete rast z. Elsie ka thene nje te vertete, mbasi bota nuk eshte vetem nje qark i ngushte intelektualesh dhe politikanesh francez, por ne planetin tone ka mbi 6 miliard banore, qe me shumice jetojne ne 5 kontinente. Ne kolonite franceze ne Afrike, ku si gjuhe zyrtare ose sekondare eshte frengjishtja letersia shqipe eshte e panjohur. Shume autor afrikane jane te njohur ne Amerike, fale klubeve, qendrave kulturore, kishave metodiste protestane, katolike, evangjeliste etj., shoqatave dhe organizatave afrikano-amerikane qe jane me shumice. Ne Afrike jeton nje popullsi mbi 700 milione banore. Nuk kemi pare deri me sot njerez ne qytetet e shteteve te Afrikes te vihen ne radhe per te lexuar letersi shqipe, por kemi pare helikoptere te OKB-se, Frances etj., qe te hedhin ndihma ushqimore per mbijetesen e ketyre njerezve te mire por fatkeq… Edhe ne kontinentin tjeter gjithashtu ne Australi letersia shqipe nuk eshte e njohur. KJo me sa duket lidhet me diatancen e madhe midis 2 hemisferave veri-jug. Edhe ne Indi (me shumicen e nje popullsie te varfer ose te tejvarfer sikurse quhen fakiret e Indise), qe ka nje popullsi mbi 1 miliard banore letersia shqipe serisht nuk mendoj se njihet. Megjithate India dallohet per llojshmerine e kultures, shkrimtareve, aktor dhe filmat kinematografik. Ne Amriken Latine (Amerika e Jugut), ku flitet dhe shkruhet spanjisht (me perjashtim te Brazilit, ku flitet portugalisht), me sa kam biseduar me disa miq qe jetojne ne New York, letersia shqipe nuk njihet e per me teper as fenomeni i vetekrijuar nga media elektronike shqiptare. Ne ShBA (me popullsi 302 milion banore) letersia shqiptare nuk njihet, mbasi nuk ka autor #1 best seller (te perfshire ne botimet e gazetes prestigjioze The New York Time). Shume vete nuk dine se ne cilin kontinent ndodhet dhe cfare gjuhe flitet. Nje mik amerikan me tha kohet e fundit se cfare gjuhe flitet ne shtetin tend: rusisht apo kinezshe, mbasi ai kishte lexuar se Shqiperia ka qene nen influencen politike dhe ekonomike te ish Bashkimit Sovjetik dhe me vone te Kines… Ne Azi, ku eshte e perqendruar 2/3 e popullsise se botes letersia shqipe dhe autoret e saj (ose nder me te miret sikurse i quajne “kritiket” e shtypit sot ne Shqiperi si “fenomen”, “disident”, “gjeni te letrave shqipe”, “balzaku i koheve moderne”, etj.) jan te panjohur. Kina me nje popullsi 1.3 miliard ze vendin e pare ne bote (sipas demografeve amerikane) per gjuhen me te folur dhe te shkruar dhe serisht letersia shqipe eshte e panjohur, mbasi nuk ka asnje autor best seller ose #1 te shitur ne librarite kineze. Une mendoj se njohja e letersise se nje shteti ka te bej edhe me zhvillimin ekonomik. Kina sot ka nje zhvillim ekonomik marramendes dhe se investitoret amerikane me shumice po i transferojne kapitalet e tyre financiare ne Kine sepse produktet e konsumit kane kosto me te ulte. Kjo ka bere qe Kina te jete ne qender te vemendjes te botes se sotme. Mbas ekonomikese vjen edhe kultura, arti etj. Lojrat olimpike te fundit te mbajtura ne Kine ishin me teper nje zhvillim i kultures dhe artit 5 mijevjecar kinez. Kinezet kane shume botime te tyre edhe ne New York ne gjuhen angleze, kane shkolla, qendra arti kulture dhe ne kete menyre ata promovojne arritjet e artit dhe kultures se tyre duke mos harruar traditen. Komuniteti shqiptar ne Amerike nuk ka qendra serioze te konsoliduara dhe per me teper ka vetem grupe ose individe ka kane njetin e mire te bejne dicka pozitive per artin dhe kulturen e tradites te trojeve etnike shqiptare, por s’kane force financiare dhe aftesi bashkekohore organizuese. Ne shtetin me te zhvilluar ekonomik te Azise dhe te dyten ne bote pra Japoni nuk ka asnje autor shqiptar qe te kete sukses nga shitja e librave te xhepit. Ne Europe pervec frances ku ndonje autor eshte botuar ne disa mijera kopje nuk ka serisht edhe ketu asnje autor shqiptar best seller, mbasi edhe per “fenomenin” nuk ka asnje informacion te sakte per tirazhin, ribotimete  herpashershme nga shitja e librave te xhepit. Per mendimin tim me shume zhurme behet ne mediat shqiptare per shqiptaret. Asnje nga autoret sikurse thuhet ne Shqiperi se jane te njohur qofte edhe ne france nuk shkruan librat e vet direkt ne gjuhen frenge qofte ky edhe “fenomeni” apo “gjeniu i letrave shqipe. Tani lind pyetja se ku eshte e njohur letersia shqipe dhe per pasoje dhe veprat e shkrimtarit (te shquar per boten shqiptare) z. Ismail Kadare, mbasi nuk ka asnje best seller. Po jap vetem nje shembull. Ne Amerike dhe bote deri tani jane shitur 7 milion libra (sipas gazetes The New York Times dhe revistes TIME) me autor Presidentin tone Barok Obamen, duke qene nder me te shiturit nder disa presidente te Amerikes te marre sebashku. Pra nje figure politike qe nuk ka me shume se 1 vit ne skenen politike amerikane dhe boterore botohen deri ne 7 milion kopje ndersa nuk dime sa sa eshte tirazhi i botimeve te gjithe autoreve shqiptare te perkthyer ne bote sot, kjofte dhe i “gjeniut” “shkrimtarit me te famshem nderkombetar Kadare” sikurse thuhet ne mediat shqiptare. Deri me tani shkrimtaret shqiptare shkruajne ne gjuhen shqipe per t’u lexuar nga lexuesit po shqiptare. Pikerisht mosnjohja e letersise shqiptare ne bote dhe konstatimi i drejte i albanolgut te njohur z. Robert Elsie nuk eshte bere objekt i analizave nga media shqiptare, te pakten sa kam mundur te lexoj deri me sot. Edhe vete z. Ka dhene nje pergjigje te pergjithshme (qe te kujton politikanin cimcakez z. F. Nano qe flet shume e s’thote asgje konkrete) dhe asje konkrete. Pra ne kete rast z. Elsie na la te kuptonim edhe pse ne mediat shqiptare behet zhurme shume rreth “fenomenit” ai eshte i panjohur ne bote. Kur kete konstatim me kohe e kam thene une dhe shume te tjere, te gjithe jemi quajtur trathtare, kunderkombetar etj. brockulla te fjalorit te diktatorit largkjofte ose Dulles se Gjirokastres. Meqenese kete konstatim e deklaroi me ne fund drejte dhe sakte z. Elsie media hesht. Deri kur do te vijohet nga media servile te genjehet lexuesit se ky apo ai shkrimtar eshte kolos, gjeni, balzak, etj., epitete kilometrike te vendosur para dhe mbas emrit te personit kjofte ky edhe z. Kadare. Une mendoj se idhujt e krijuar prej rere shpejt koha do te tregoj se jane apo jo te tille. Te marrim vetem rasitn e Shqiperise. Ne Shqiperi 3/4 e territorit te saj jane reliev kodrinor dhe malor, ku dhe eshte perqendruar edhe 55-60% e popullsise rurale. Ne zonat e thella malore ende sot e kesaj dite nuk shkon shtypi dhe qarkullon libri artistik shqiptar dhe i huaj. Te rinjte sot ne qytete por edhe ne katunde jane me shume te interesuar qe kohen e lire ta kalojne mes miqve dhe shokve ne disko, plazhe, eskursione, koncerte, kinema, party, internet, toplista rinore argetuese, website personale, my space, facebook, apo per te gjetur rrugen me te lehte per t’u larguar nga Shqiperia per nje jete shume me te mire se periudha e tejzgjatur tranzitore qe s’dihet se kur do te mbaroj etj. dhe nuk kane deshire te ngujohen me ore ose dite te tera duke lexuar libra politik, gazeta me shkrime kilometrike etj. Nese nje te riut ne Shqiperi do t’i afrosh si dhurate nje liber te nje shkrimtari te njohur apo nje CD apo te shkoj per feste me shokete  shoqet, aiose ajo sigurisht qe do te zgjedh te dyten. Brezi i ri ne Shqiperi mbas viteve 1990 nuk eshte i interesuar te lexoj libra me kooperativista, dimra te vetmise se madhe, qe jane produkt i sistemit komunist, ndonese media qe trashegon mentalitet dhe aksion komunist per inerci shkyhet e bertet s eketo jane shume te bukura. Ne Shqiperi nje shkrimtar kjofte edhe ky z. Kadare njihet vetem fizikisht ose si emer, mbasi asnjeri prej tyre nuk di te thote nje titull libri ose personazhi te veprave te tij. Nje pjese e rinise qe jeton sot ne katund ka me shume interes te bej disa lek, dhe ne zonat e thella malore te kullosin bagetite se me ato ai nxjerr qumeshtin, mishin, gjalpin duke i kullotur ato sa me mire. Une nuk di se nje i ri qe del ne mal me bageti te marre me vete edhe librin. Ai preferon nje radio me bateri se nje liber. Nese ai do te lexonte librin delen do ta cante ujku apo do te rrezohej ne ndonje humnere… Te rinjte ne qytet e kane mendjen tek argetimi qefi e jo tek librat. Edhe ndonje qe shkon ne universitet kerkon qe ta marr ate sa me lehte pa vrare mendjen shume. Te vertmet raste kur nje shkrimtar shqiptar njihet eshte kur profesori i deges se gjuhe letersise i jep si teme diplome kete apo ate autor qe ai pelqen dhe nuk e le ne deshiren e studentit qe te mbroje diplomen me nje teme te tradites te pashkelur me pare ne fushen e hulumtimeve, duke sjelle nje risi edhe per vete kulturen shqiptare.
A eshte me mire te debatohet me argumente per konstatimin e sakte te perkthyesit, studiuesit dhe albanologut bashkekohor z. Robert Elsie se te flitet per fenomene te rreme qe nuk ekzistojne ne realitet jo vetem ne Shqiperi por as ne bote…
Faleminderit per vemendjen!
Klajd Kapinova

Me rastin 100 vjetorit të ditëlindjes së Migjenit
Migjeni: “komplet i panjohur”ose pjesërisht, për fajet e çensurës së diktatorit Hoxha, të ekspertëve të realizmit socialist shqiptar dhe të sëndyqeve të trashigimtarëve letrarë Replikim e debat miqësor me dr. prof. Moikom Zeqo

 Agron Luka

Në gazetën Shqip, dt. 6 tetor 2011, prof. dr. Moikom Zeqo, sapo ka deklaruar: “Migjeni, paradoksalisht rezulton komplet i panjohur, sidomos në rrafshin estetik dhe eseistik… Në vitin 1973, universiteti i Leningradit boton librin e Gertruda Entrej, të quajtur “Krijimtaria e Migjenit”. Ky libër i rëndësishëm, i pari për llojin e vet për nga analiza e plotë në rrafshin eseistik për Migjenin tonë… G. Entrej, (e cila paradoksalisht na paska zotëruar pesë letra të panjohura të Migjenit dhe Ditaret e Migjenit! AL) ka qenë profesore në Universitetin e Tiranës për shumë vjet, si dhe mike intime e Ollga Luarasit, motrës së Migjenit”.

Atëhere, fillimisht dëshiroj të formuloj disa çeshtje: Ju, z. Zeqo, si ish “shkruesi i fundit i serialit “Migjeni, Vepra”, bashkë me R. Uçin e Kadarenë, si i besueshmi, njohësi e përkthyesi jugosllavisht-frëngjisht i “Letrave Intime”, si parashikuesi, që e dinit se, si do ta kishte shkruar “Protestën e Fuqishme, Dekani i Dekanatit të Migjenologjisë”, pse nuk e zhbiriluat edhe këtë çështje “të Letrave Befasuese”, sa e kishit gjallë Dekanin, por e latë deri më sot?!
Aktualisht, juve mendoni se ka mbetur vetëm rrafshi estetik dhe se duhet gjetur fajtori?! Epo përse nuk e përkthyet Gertrudën mbas vitit 1990, por e latë edhe juve në fund të Sëndykut?! Ju mendoni se ato materiale ia dhuroi Gertrudës, Ollga Nikolla Luarasi, para se të vdiste më 1959?!
Shikoni, Z. Zeqo, se mos bieni në kontradiktoritet, sepse është thënë se, “origjinalet manoskrite” që i ishin besuar Jordan Misjes nga vetë Migjeni, ishin djegur me rastin e rrethimit,  djegies dhe ekzekutimit të Tre heronjve të Shkodrës”. I dogji një plakë nga frika … Shih, S. Luarasi, “Migjeni, VEPRA, bot. 1957, f 11.
Me sa duket, krahas disa librave rusisht, që plaka anonime nuk i dogji, “sepse për libra si të Gorkit e Majakovskit, nuk kishte frikë”, ja që na paska shpëtuar edhe një tip defteri/quaderno apo rradhoi gjysëm i shqyer, me dorëshkrime origjinale nga ajo plakoçja dhe ndonjë Ditar…
Kush i dërgoi pesë “Letrat e Panjohuara e Befasuese të Migjenit”, në BRSS, Ollga (Nikolla) Luarasi, para vitit të vdekjes më 1959, i dërgoi Skënder Luarasi vetë, apo ndonjë ish shtetase sovjetike?! Mos i mori vetë G. Entrej, mikia intime e ngushtë e Ollgës?!
Shiko, Moikom, në librin e G. Entrej, citohet Migjeni i vitit 1957, por edhe ribotimi i vitit 1961, aty ka edhe citime të vitit 1963, prandaj mendoj se Ollga nuk duhet të ketë gisht.
Si dhe pse, Skënder Luarasi, që i deklarohej sh. Enver se, i kishte bërë shërbime të mëdha Partisë dhe Atij, ia fshehu Partisë dhe sh. Enver se, nga “Sënduku Misterioz”, i manoskriteve origjinale migjeniane kishte edhe pesë letra manoskrite dhe ndonjë copë Ditar dhe se ato mungonin nga inventari?!
Si dhe sa çuditërisht e paradoksalisht, botimi i Gertruda Entrej, më 1973, në kohën e duartrokitësve neostalinistëve brezhnjevianë, na përbënka analizën e plotë në rrafshin eseistik?! Sa gjynah që sepaskëshim njohur eseiste e estete Gertrudën e vitit 1973, simbas botimit të universitetit të Leningradit, me emrin A. A. Zhdanov, dekoruar me Urdhërin e Leninit, Urdhërin e Punës dhe të Flamurit të Kuq… atëhere kur po përflitej edhe se po pajtoheshim…

***

Para disa muajve, i shoqëruar nga dy shokë të tij dhe nga drejtori i bibliotekës së Shkodrës M. Barleti, më bëri një vizitë dr. prof. A. Plasari. Ai, sëpari, u habit që unë simbas detyrimit ia kisha dërguar 5 copë kopje Bibliotekës Kombëtare, nga ribotimi i fotoskanuar i librit, “Migjeni, Vepra, Mbledhë dhe shpjegue nga Gjovalin Luka”, NSHB, Tiranë 1954. Kështu ia kisha dërguar edhe bibliotekave të Shkodrës, megjithse tirazhi kishte qenë minimalisht modest, vetëm 100 kopje. Aktualisht Migjeni është i privatizuar, megjithse për librat e privatizuesve financon Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve…
Me këtë rast, edhe sepse libri nuk ishte për shitje në dyqane, siç e kishte konstatuar edhe vetë Plasari, ia dhurova edhe atij një kopje. Pastaj e urova përsëri për “Skënderbeun Voluminoz”, siç e kisha uruar edhe me e-mail dhe i tregova se si një shkrim që bënte fjalë për dy grafika të Tyrbes së Skënderbeut në Lezhë, nuk ma kishin botuar. Aty te Tyrbia, më duket se ishte edhe njëfarë tipi i ngjajshëm si Lekë Dukagjini duke u falur…
Si rastësisht prof. Plasari, më pyeti nëse kisha dijeni për disa letra të pabotuara të Migjenit, të cilat dikush i paskej dërguar në BRSS! Unë iu përgjigja qartë se, nuk kisha asnjë lloj dijenie për këtë rast specifik konkret. Unë e sqarova se gjithë sa kam ditur i kam botuar pjesërisht. Vëllimin 1 e kisha edhe si detyrim të premtuar për 100 vjetorin e lindjes së Migjenit dhe 90 vjetorin e lindjes së babait tim.
Në vëllimin 2 të Migjenit do të botoj edhe disa surpriza të tjera, por nuk kam ndonjë ngut emergjent, mund ta botoj edhe vitin e ardhshëm, mbasi të shfryhen mirë ata që kanë patur disa pretendime. Ajo që di unë nga babai im Gjovalin Luka është se së paku qysh nga skenari dhe puna për filmin Skënderbeu, hulumtues specialistë sovjetikë të ndryshëm, me “Carta Bianca” nga Enver Hoxha direkt, kanë marrë dhe kanë bërë hatanë mbi libra, literatura e dokumente të rralla të bibliotekave dhe arkivave shqiptare! Dhe këto kujtime i kam botuar. Mbase edhe për Migjenin mund të ketë ndodhur kështu, sepse si nga botimi i parë rusisht i vitit 1954 dhe nga botimi i dytë i vitit 1973, unë shoh se kanë përdorur disa dokumente që në Shqipëri nuk njihen?! Aty kam lexuar edhe për disa polemika e citime edhe me “Zanin e Naltë”…
Ka patur edhe një kohë kur sovjetikë e sovjetike të ndryshëm bënin kërdinë edhe te dyqanet me okazion, mbi bizhuteritë me diamante e rubinë, kur shqiptarët e shkretë i shisnin për bukë goje… (Siç po del nga arkivat ruse, Enveri i lutej Stalinit, aman ma merr arin që ua kam marrë/vjedhur me forcë pasanikëve shqiptarë dhe që i kam asgjësuar komplet edhe si klasë. Tash po na del edhe se, nuk do të ishte edhe si shumë çudi se, Enveri na paska paguar për pushtetmbajtjen edhe Zogun I, edhe brenda në CIA…)
Migjeni te novela “Pak Poezi”, siç e dinte edhe babai im edhe unë, mos qoftë e thanun, por ka rrëshqitur pak edhe në dekadentizëm, mbase ishte një rrëshqitie e protestë çasti, sepse nuk e lejuan Lilin, të martohej, të kishte mardhënie seksuale me vajzën e tezes Lilushen sy kaltër… Pak Poezi, ishte gjithsesi dekadentiste!
Ndoshta sot kemi ndonjë përmbysje rrokamboleske e paradoksale, sepse pederastinë e martesat gei po na i kërkon edhe USA e Europa me ambasadorët si kushte integrimi e antarësimi, por kurrsesi për mua ky nuk mundet të jetë morali demokrat progresist, por një degjenerim. Dhe në këtë pikë unë jam dakort me Deklaratën e përbashkët të klerikëve shqiptarë dhe kundra Parlamentit shqiptar. Mos qofsha unë i gabuar estetikisht! (Për këtë estetikë e ka fjalën dr. Zeqo, aktualisht)?! Edhe i tregova se libri i babait tim ishte çensuruar në 6 copa letrare të Migjenit, ku përfshihej edhe novela Pak Poezi! (fig. 1)
Kjo e çuditi edhe më shumë Plasarin, i cili e aprovoi komentimin mbasi e lexoi, bile më tregoi se kishte patur edhe ai një përplasje personale.
Por, pastaj më tha: “mirë se botimin e 1954, mundeni ta kishit patur, sepse aso kohe librat sovjetikë vinin në Shqipëri, po atë të vitit 1973, si e keni siguruar”?! Edhe unë i thashë, po, po aso kohe nga 1954, madje kishte edhe kartapostale që thoshin, “Pokupajtje sovetskije knjizhki”. Duke e nuhatur diçka se ku rrahte, Plasari, i tregova se, për botimin e 73-shit babai nuk ka patur dijeni, porse këtë libër mua ma ka dhuruar prof. H. Leka. Aty i kam lexuar ato që të thashë, aq sa mundem unë rusisht të kuptoj. Ai madje u çudit për rusishten time, por nuk kujtohesh se disa nga ato pjesë i kisha mësuar gati përmendësh. (Shih fotoskanimet)

***
Tashti, nga ato pyetjet e Plasarit, unë po reflektoj se diku në Tiranë na paska zier me kohë kjo çorbë… edhe ky “zbuluesi” na paska qenë prof. dr. M. Zeqo, i cili e ka do kohë që i sillet anës e anës muhabetit.
I isha përgjegjur njëherë Zeqos, për shkrimin e babait tim, për disa shkrime të Migjenit në një të përkohëshme jugosllavisht; e kisha nuhatur edhe përse ky ish shoku Moikom, nuk e përmendte fare emrin e Gj. Lukës, sepse ruante bindjen se ky Gj. L., ka plagjiatuar “materialet e S. Luarasit të 1948”, ashtu siç e deshi edhe shoku Enver e sidomos shoku Mehmet (Qytetari i Nderit i Mallakastrës dhe Protektori i Dekanit)…
Ata që e kanë njohur e ndjekur, para dhe mbas 1990, fillimisht karrierën e arkeologut nënujor dhe pastaj shkrimet shumgjinijëshe, të dr. prof M. Zeqos, krahas meritave të padiskutueshme, sigurisht se e kanë vënë re edhe një lloj tendence të shquar për paradokse, stil të rënduar e gjysëm surrealist-socialist me “karakter atropoik”, (duke harruar se përveç Atropos ishin edhe dy mojrat po aq të barabarta, Laheza dhe Klotoja) dhe sidomos për disa fluturime e ekzagjerime, përsëritje e ripërsëritje me ato mbylljet me shtampën e re “stil i demokratizuar”, Amen ose Amin. Kështu kur jorgani qëllon shumë i shkurtë, ndodh që këmbët nuk mbulohen mirë, kur të zë gjumi dhe i shtrin padashje gjunjët e mbledhur.
Në një takim në zyrën e tij, në MHSH, z. Moikom u çudit shumë, kur unë e vlerësova xhestin e guximin e tij për kritikën ndaj N. Hoxhës në atë Kongresin 1-10-të PPSH-PSSH…
Dhe të futemi te tema konkrete. Në f 11, të botimit të vitit 1957, S. Luarasi duke vlerësuar disa libra që kishin shpëtuar nga zjarri, ditën e 22 qershorit 1942, thekson se aty gjenden: “Gjurmat e edukimit me krijuesit e realizmit socialist, veprat e Gorkit dhe Majakovskit…”. Në fakt i gjith problemi i madh i S. Luarasit, më 1957, ishte ta nxirrte Migjenin si, “themelin e letërsisë shqiptare të realizmit socialist me tre kryevepra të kësaj letërsije” (Shih, bot. 1957, f 46) dhe se këtë definicion ia kishte penguar “borgjezi Gjovalin Luka” etj, etj frymëzime-shamatara disidentore dhe përgojime e letra-spiunime… sa te Mehmeti e sa te Enveri…
Këto të vërteta të katërcipta, nuk mund të fshihen dot kurrë, sado që pretendenti trashigimor, z. PL., të shkojë te ndonjë redaksi metistësh dhe në vend që t’i çojë origjinalin e vitit 1957, nga ishin nxjerrë citimet e mia, i çon ribotimin e 1961 dhe meqenëse nuk i korespondojnë faqet, unë qenkam fallsifikues citimesh apo si “mashë e skuqur”, që Petri Juniori do të më paditë në Prokurori apo se do të më riinternojë edhe më zi se në Rroskovec…!
Kur, z. S. Luarasi citonte dhe mbështeste “rrencakun dhe pseudotrockistin A. Stefi”, natyrisht se, ishte i një mendje me atë.  Tashti ta fshish Stefin, ta bësh Delite dhe Recycle Bin, si A.C. Luarasi, kjo nuk do të thotë se CORVUSI nuk ka ekzistuar! Gjithashtu nuk do të thotë se, pikpamjet e CORVUSIT nuk ishin identike edhe me ato të frymëzuesit estetikut, S. Luarasi mbas perdes…  Epo sikur aso kohe, BRSS ishte ai Gogoli, shalëhapur nga kontinenti në kontinent, nga Uralet te Spanja apo jo, për të krijuar një BRSS të dytë, apo të tretë mbas Mongolisë së Ulan Batorit?! Hë…
Apo ndërroi politika o burra të ndërrojmë e të përshtatemi ndryshe sepse ja që edhe S. Luarasi vetë na paska lënë edhe një tjatër Parathanie të 1956, si Dekan i anglistikës & amerikanistikës…
Edhe krahu ekstremist i djathtë apo i qendrës së cektë, “i pesëshes së parë të Ramizit”, kurrë nuk do të mundë t’i fshehë të vërtetat! E shumta mundet të organizojë ndonjë Simpozium tinëz në ULG Shkodër dhe të mos më dërgojë mua ftesë apo mos të më japë të drejtë kumtese e as diskutimi, simbas porosisë nga Tirana, të ndonjë filo osmanisti alla Erdogan – Davutogllu dhe të ndonjë ish demokrat-fanolisti e kemalisti, aktualisht admirues, “i burrit të imtë, Zoguogllu”…

***
Dr. Zeqo, pikësëpari nuk e ka parë apo ndoshta nuk ka dashur ta shohë një “thembër të Akilit” te Dekani. Në f 59 të bot. 1957, S. Luarasi botonte me demek një facsimile të paskopertinës së botimit të vitit 1936, se si e kishte patur ndërmend Migjeni dhe se si ia kishte filluar shtypjen “Shtypshkronja Gutemberg”! Vini re e gabimin nga Gutenberg në Gutemberg, ku këtë gabim vetë S. Luarasi e bën edhe në vende të tjera! Në botimin e 1936, origjinali është ndryshe, siç e paraqesim të fotoskanuar. Pra shtypshkronja nuk mundej ta bënte gabim emrin e vet dhe ky lloj gabimi quhet pak si fallsifikim!
Por, edhe te botimi rusisht i vitit 1973, ka ndryshime edhe në përkthime etj. Aty ka edhe një nga çeshtjet që SL… e kishte ngritur me të madhe (dhe sidomos e amplifikuan bashkëautorët P.L., e D.K.)  se Gj.L., e kishte ndryshuar, shtrembëruar me përdhunë shkrimin original të 1948, nga “Shoqëni Hiq bragashat!” – në “Hiqe maskën”!
Eksperti dhe “i pa anshmi”, M. Zeqo mjafton t’i hedhë një sy revistës “Letërsia Jonë”, nr. 8, gusht 1953, dhe do ta zbulonte se kush ia kishte dhënë atë dorëshkrim alternativ redaksisë, redaktorit Shefqet Musaraj dhe anëtarit të redaksisë Dh. S. Shuteriqit, të cilët e botuan.  (shihni fotoskanimin)  Kompetenti Zeqo, mundej ta kontrollonte te bot. 1953 edhe atë pjesën, ku “Nushi flinte në dyshek e nën jorgan me të motrën Age”, që S. Luarasi pretendonte se ia kishin çensuruar, madje PL, pretendonte se ia kishte çensuruar Gj. Luka. Ajo pjesë nuk ekziston në bot. e vitit 1953. Po ashtu e kishte edhe botimi i vitit 1954. Atëhere si e ndryshoi Gj. Luka, nga kopja e 1948, kur S. Luarasi më 1954 dhe më 1956-1957, deklarohej se ky variant, i korigjuar e korrektuar nga vetë Migjeni në Itali, po bëhej i njohur e po botohej për herën e parë! Ku e kishte S. Luarasi atë kopje të 1948, pse nuk e botoi asnjëherë?! Apo gabimin trashaman e bëri Petroja, i cili deklaroi te gaz. Korrieri (23 nentor 2005, f 28-29) se, në materialet e 1948 ishte kjo pjesë e çensuruar…?!
A na lejohet ta pyesim interpretin dhe të mirëinformuarin dr. Zeqo se, kush ia dha origjinalin, për këto përkthime rusishte, apo fillimisht ka patur edhe një variant relativ?!
A qëndronte e gjith e keqia te “Bragashat e borgjezisë katolike të 1936”, te Nushi që flinte me të motrën, dhe…siç gajasej Shehu i Çorrushit… apo tek “borgjezia reaksionare katolike”, siç raportonin ambasadorët e tipit stalinistë-enveristë?!
A kishin ndonjë gisht këtu edhe të dërguarit besnikë, për të rrasur nëpër Hauret e Augiasit të Arkivave Sekrete Ruse dhe në Ditaret e Çuvahinit, edhe  disa letra retrospektivishte, për të  rregulluar Enverin me Kosovë …
O Zoti Moikom, edhe Gj. Luka e kishte përkthyer Zhdanovin fillimisht, porse duke reflektuar, e kishte kuptuar se kishin të drejtë Zoshenkua, me “Aventurat e Majmunit” dhe Ana Ahmatova … Po ta lexosh edhe sot, ky libër-fjalim diskrediton dhe i bën qesharakë vetë Zhdanovin dhe Stalinin. (Gjovalini kishte përkthyer edhe nga Majakovski etj)
E megjithatë edhe një diktator si Stalini, mbeti i habitur nga krimineli e perversi gjirokastrit, i cili ëndrrën më të madhe na kish patur të takonte Stalinin dhe mundësisht, simbas një prof. Marri, të na nxirrte edhe ne me origjinë gjeorgjiane…
Do vijë edhe koha kur do ta shuajmë edhe kuriozitetin, se çfarë kishte bërë Gjovalin Luka, që krimineli skicofreni E. Hoxha provoi t’ia shuante komplet trutë e kokës…
Në “Kritikën Zyrtare” që iu bë botimit të Gj. Lukës më 1954 (Revista Nëndori, nr. 5, 1954), ka patur mjaft kritika të poshtra, ku ka patur një dorë edhe z. S. Luarasi, porse atje trashigimtarët e materialeve dorëshkrimore origjinale etj, ishin kritikuar edhe sepse nuk e kishin plotësuar një detyrë morale, t’ia vinin në dispozicion studiuesve variantet e korigjuara, korrektuara, redaktuara, zbulimet e reja, dhe jo t’i nxirrnin nga sënduku copa-copa. Qysh aso kohe Gj. Luka kishte protestuar: “Sa origjinale dorëshkrimore ka në Sëndyqet Misterioze i mistershmi Skënder Luarasi”?!
Dhe juve Z. Zeqo e dinit këtë se e kam botuar, ju kam kërkuar edhe ndihmë që të bënit të paanshmin dhe ta mbyllnim debatin, por dikush e deshi që të më akuzonte mua si “atentator letrar”… dhe ja se si del puna tashti, disa materiale na paskan fluturuar në BRSS… Por, në fakt juve z. Zeqo keni ekzagjeruar, sepse Migjeni nuk është aq komplet i panjohur etj, por mbase diçka pjesërisht. Sigurisht Migjeni ka qenë dhe mbetet një shkrimtar nga më të shquarit e vendit tonë.
“Hiqni maskat”, ose ndryshe Hiqni Bragashat apo Pantallonat e Majakovskit, dhe dilni në brekë apo pa…, zotërinj hipokritë, “Përfitues e Privatizues të Migjenit” dhe migjenologë ndryshues-shtrembërues-përdhunues, kameleonë post enveristë! (Vo: Ky shkrim u botua në gaz. Shqip, dt. 7 tetor 2011. Por, siç edhe si disa të tjerë nuk qe botuar krejtësisht korrekt edhe me ilustrimet e skanuara në gazetë dhe në internet. Për, arësye botimi njëherë dhe për mungesë vendi dhe me dëshirën e autorit, shkrimi ribotohet në internet nga gaz. Shqipëria Etnike i plotë dhe me ilustrimet grafike Red.)

Fotoskanim nga tregimi “Pak Poezi”, i botuar më 1957 dhe i çensuruar nga botimi i vitit 1954.

Fotoskanime të botimeve rusisht të vitit 1954 dhe 1973.

F 46 e botimit 1957, e skanuar ku citohej, Migjeni si krijuesi i tri kryeveprave të themelit të letërsisë së realizmit socialist shqiptar, simbas definicioneve të atij që dr. Zeqo e ka quajtur “Dekani i Migjenologjisë shqiptare” etj.

F 11 dhe f 33 e bot. 1957, ku pohohet se dorëshkrimet origjinale ishin djegur, vetëm kishin shpëtuar disa libra; se Migjeni klasikët ruse dhe klasikët e realizmit socialist i kishte lexuar në origjinalet rusisht etj, etj.

Fotoskanime: 1. Bot 1936; 2. Bot.SL original i 1957; 3. Bot. 2002, i A. Ceka.

Skanim, botimi i dy tregimeve të pabotuara më 1953, te Letërsia Jonë, me dy fjalëshin “Hiqe maskën”!

F 6 dhe f 55 të skanuara të bot. 1957, ku vetë S. Luarasi deklarohej se botimi i novelës “Studenti në Shtëpi” bëhej me material fare të panjohur deri më tani (1957 AL). Përse nuk e tha SL të qartë se po ky variant i “Studentit në Shtëpi”, ishte edhe në vitin 1948, porse tha vetëm, “pjesën më të madhe të lëndës”. Dhe vini re se kjo lënda nuk ishte pronë private e Skënderit, por e Migjenit!

Gaz. Korrieri, 23 nentor 2005. Art. i P. Luarasit ku shkruhet se S. Luarasi ia kishte dorëzuar Dh.S. Shuteriqit “prozat e pabotueme” të Migjenit në 1948 me “gabime të shumta ortografike etj” dhe se novelën e panjohur “Studenti në shtëpi”, Gj. Luka e zhalaviti me mbi 200 gabime, me omisione dhe ndryshime, sidomos nga “Hiqi bragashat”, në “Hiqe maskën.” Dh. S. Shuteriqi e mohoi kategorikisht se SL i kish dorëzuar atij gjëkafshë më 1948!

Botimi rusisht i vitit 1954, f 136, dhe botimi rusisht i vitit 1973, f 102, i novelës “Studenti në Shtëpi”, mbyllen me dyfjalëshin “Hiqe maskën” – “zbroz liçinu”.

Në pas fletë shkruhet: Përkthye nga Gjovalin Luka

Çertifikatë – Dekoratë e Z. Gjiko Nokoliq e vitit 1924, e babait të Migjenit, nxjerrë nga MH. Shkodër, për të cilën ka shkruar dr. M. Zeqo.

Pasaporta e fundit e Migjenit, me të cilën udhëtoi në Itali dhe me të cilën do të regjistrohej për studime. (Shih, Migjeni, Vepra”, bot. 2002, A. Ceka, f 242) Si ka ndodhur që “ish korigjimi i 13 tetor 1911” nuk ishte reflektuar këtu?!

Liria dhe korrektesa e shtypit, përballë ndërhyrjve redaksionale,  çenzurës dhe frikës ndaj zyrtarëve të lartë!

Përgjigje të dokumentuara të Agron Lukës ndaj shpifësit Petro S. Luarasi në gazetën Shqip, 15 tetor 2011 dhe ndaj “denoncimeve” të gazetës Albania në shtyp e në internet! 

1. Në gaz. Shqip, dt. 15 tetor 2011, në shkrimin P. Luarasi, “Migjeni i “panjohur”: Padituri apo sfidë së vërtetës?!”, lidhur me një të ashtuquajtur “Denoncim” publik dhe me internet të gazetës Albania, ndaj personit tim Agron Luka ju sqaroj:
2. Red. e Gaz. Shqip, nuk më lejoi t’i përgjigjesha z. P. Luarasi, me preteksin se e kishin mbyllur çështjen Migjeni dhe se kishte marrë Kritika nga eprorët!
3. Shih fotoskanimin e bot. në gaz. Shqip.
4. Shih fotoskanimin e  citimeve të mia nga faqet e cituara. www.shqiperia-etnike.com

 
Redaksia e gazetës Albania:

1. Nuk ishte korrekte me botimin e titujve, nëntitujve të mij origjinalë, të cilët i ndryshoi për efekte bombastike e ndoshta edhe qëllimisht! Improvizoi tituj që nuk kombinojnë me interpretimin në tekst, si psh e sajoi nëntitullin “Inçesti…” etj ( Dy botime nga A. Luka, në muajin prill 2010)
2. Redaksia e gaz. Albania nuk reagoi qysh nga fillimi ndaj postimeve të mija me e-maile, për të korigjuar dhe për të sqaruar ato preçedente të cilat i krijoi vetë me ndryshimet e saj.
3. Nuk ishte korrekte me verifikimin e akuzave, bllofeve, pretendimeve e ballafaqimeve, të z. P.S. Luarasi.
4. Redaksia e gaz. Albania i kërkoi “Falje Publike”, z. P. S. Luarasi, pa verifikuar asgjë  duke më fajësuar apriori, ndërsa “denoncimi” ishte një lojë e manipuluar e Petros!
5. Simbas rregullave elementare gazetareske, redaksia e gaz. Albania duhet t’i botonte në gazetë “Protestën, Deklaratat dhe Përgënjeshtrimet” e mija, të cilat ia dërgova edhe personalisht pronarit dhe drejtorit z. Ylli Rakipi.

 

Në gaz. Shqip, dt 15 tetor 2001, z. Petro pretendon ndaj meje, përsëri, keto akuza, që i sjell të fotoskanuara:

Pak Sqarim lexuesve.

Me z. Petro S. Luarasi, qysh nga një Serial botimesh prej 7 Dossierësh dy faqësh, me “dhurimin e tij të lëndës së SL” dhe me autorësinë e Dashnor Kaloçit (Gazeta Shqiptare, 15-21 prill 2003, etj), unë kam pasur një seri polemikash.
Tek ky Seriali i G. SH., P.S. Luarasi dhe D. Kaloçi, shpifnin e akuzonin me montatura banale me copa letrash dhe me improvizime kujtimesh gojore, mbarë e mbrapsht për botimin “Migjeni, Vepra, mbledhë dhe shpjegue nga Gjovalin Luka, botim N. SH. B., Tiranë, mars 1954. S. Luarasi kishte pretenduar në botimin e vitit 1957, se, “poezitë dhe prozat e Migjenit, e botuara nga Gjovalin Luka më 1954, përfshinin pjesën më të madhe të një materiali për botim prej nja 100 faqesh me biografi e me foto, që ia kishte dorëzuar për botim në dorë personalisht Dh. S. Shuteriqit më 1948, kur ai ishte si Kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë” etj.
Duke i avancuar shpifiet më përtej këtyre deklarimeve të të atit, P. S. Luarasi pretendonte se, “Kritikat” dhe “Protestat” e hapura të S. Luarasit në adresën e Gj. Lukës kishin filluar qysh më 1953, 1954, 1955, 1957, 1971 dhe për të vazhduar deri në “Kujtimet” e fundit 1982, ku madje e sillte edhe si shembull se, “Gjovalin Luka na ia paska unjur kokën dhe i paska kërkuar falje publike Skënder Luarasit”…
Përsa i përket çeshtjes së komentime-intepretimeve të copave letrare të Migjenit, për të cilat S. Luarasi nuk ka qenë dakort me komentimet e Gj. Lukës, ku i quante të gabuara, të shtrembëruara, dykuptimëshe etj, etj, sigurisht ka qenë e drejta e S. Luarasit t’i bënte edhe kritika publike. Por, problemi ka qenë se S. Luarasi e kishte tejkaluar të gjithë masën e ndershmërisë me sulme, denigrime e spiunime mbrapa krahëve.  Për këto sjellje, (jo aq të lehta të kalueshme…) qoftë edhe “si gjaknxehtësira e si frymëzime oratorike”, siç ato që mundohet t’i lajë, Z. Naum Prifti, ne do t’ua kthejmë përgjigjen. (Shih, N. Prifti, “I pa epuri prof. Skënder Luarasi”, botuar nga, http://groups.yahoo.com/group/lidhjashqiptare).
E ka një cak kjo “paepuria Skenderiane”, sepse, kur shkonte edhe me letra spiunime direkt te E. Hoxha e te M. Shehu e kallamkusuri tjetër nuk besoj se mundeni të rehatoheni kaq kollaj e të hallashtiseni me humor, me të sharat e epitetet e Skënderit kur nxehej e shante si lapsangjerë etj… Po çuditem se si z. N. Prifti nuk e paska ditur se, prof. S. Priftin,  Skënder Luarasi nuk e spiunoi vetën në Dekanat, por e rispiunoi edhe me një letër direkt e te E. Hoxha! (Me rastin e një letre drejtuar E. Hoxhës, për botimin e Vepra, vëll 6, 1971)
Vetë i përfoluri kryesor prof. Dh. S. Shuteriqi, i cili me sa duket kishte heshtur, më 1957, kur S.L. e kishte hedhur në treg atë alibinë e lashtë, me gjalljen e tij dhe në prag të vdekjes më 2003, e sqaroi dhe e përgënjeshtroi zyrtarisht atë ish pretendimin e 1948 të S. Luarasit. Prof. Dh. S. Shuteriqi, protestoi ndaj S. Luarasit dhe trashigimtarëve të tij të çoroditur, protestoi edhe ndaj z. D. Kaloçi dhe e shkruajti qartë se, “Skënder Luarasi kishte hedhur baltë mbi Gjovalin Lukën në mënyrë të pa ndershme”. (Dh. S. Shuteriqi, “Ja e vërteta e akuzave të Luarasit”, Gaz. Shqiptare”, 17 maj 2003, f 12-13).
Ndërkaq, ribotuesit e “Veprave” të S. Luarasit (libra të botuar e ribotuar, të financuara me paratë e Ministrisë së Kulturës”), përkatësisht e bija A.C. (L) dhe i biri P.S.L. (në Website), krahas botimit të një mali me polemika që S. Luarasi na kishte zhvilluar me një dyzinë personash e personalitetesh me emër (të vdekur tashmë), vazhdojnë të botojnë e të ndërkallin në ato botime gjithfarë dialogjesh-polemikiadash të tjera që na paskej zhvilluar “principialisti dhe etoloni i të vërtetave” S. Luarasi me ata, kundra Gjovalin Lukës. Përshembull, janë edhe nja dy debate të rënda gojore më 1948 dhe më 1961, që S.L. na paskej zhvilluar me Fatmir Gjatën, ku ky na e kishte pas nxjerrur jashtë nga zyra duke i thënë se, nuk ia besonte ato akuza etj, etj.
E pra edhe vetë ky lloj formulimi, edhe nqs kishte qenë i vërtetë më 1961, nuk ia jepte aspak të drejtën trashigimtarëve të S. Luarasit për të na përgojuar babain tonë të vdekur, mbarë e mbrapsht. Shkrimtari i ndjerë, Fatmir Gjata, ka vdekur më 1989 dhe si korrektesë elementare ky lloj debati me kujtime gojore të njëanshme të S.L., nuk mund të përdorej si argument-fakt për të vërtetuar pretendimet e alibitë e S.L. deri më 1957, mbasi Gj. Luka, qysh nga viti 1955 ishte duke vuajtur torturat e dënimet më monstruoze…
S.L. ka në aktivin e tij, jo vetëm Kujtime me dialogje e letra spiunimesh, me zyrtarë të vegjël, por edhe direkt te E. Hoxha, te M. Shehu, te H. Kapo, te R. Alia etj.
Për më tepër simbas disa letrave, të cilat vetë z. P. S. Luarasi m’i ka dërguar me postë, shkruhet simbas amanetit të S. L., se, shkrimet “Ç’kam parë e ç’kam dëgjuar, Kujtime”, nuk ishin për t’u botuar, por “ishin si orjentime për Petron e vogël kur të rritej”…
Botimi i Veprave të Migjenit, komentimeve personale etj, gjithsesi janë një e drejtë e Luarasëve postumë të z. Skënder Luarasit dhe trashigimtarëve të tjerë migjenianë dhe kjo sigurisht është një çështje mbrendëshme e tyre.  Por, ajo që zgjon reagim, janë të ashtuquajturat “Kujtime” autentike të S. L., ku ka plot manipulime dhe shtesa të z.Petro Luarasi dhe të z. Angjelina Ceka (Luarasi)!
Unë e kam të gjithë të drejtën t’i përgjigjem, të diskutoj e debatoj me mendimet, kundër argumentet dhe me faktet që kam. Ky debat e polemikë do të mbyllet me botimin e dy librave nga ana e ime, me rastin e 100 vjetorit të lindjes së Migjenit dhe të 90 vjetorit të lindjes së babait tim Gj. Luka (1921-1980).
P. S. Luarasi me të gjithë kallamkusurin e përkrahësve e aleancistëve të tij, “nga fryn era”, sado që i ndërron ato websaitet, si “hana e bajramit”, kurrë nuk do të ma mbyllë gojën megjith epitetet e pakulturuara të tijat, për të drejtat tona, Po ashtu edhe e motra Angjelina Ceka (Luarasi) zgjodhi Konf. Përkujtimore për 100 vjetorin e Migjenit në U. L. Gurakuqi Shkodër për të bërë provokacione e replika në adresën e families sonë, për të cilat unë me kulturë nuk iu përgjigja, sepse aty nuk lejoheshin diskutime!

Fotoskanim nga S. Luarasi, “Migjeni, Veprat”, ribot. 1961, f 99, mbas vjershës Z. B = Bojka Nikolla, f 98, vjen ky ilustrim fotografik me diçiturën origjinale: “Migjeni me të motrën Olga dhe një kushurinën e tij në Shkodër”. Kjo foto është e v. 1935 dhe këtë e përmend edhe vetë Bojka në letrat intime, ribot. 2002, A. C. (Luarasi), f 241-249. Atëhere kush e përgojoi i pari, si kushurinë….

Ky fotoskanim është nxjerrë nga libri “Ardhja e Migjenit…”, të Ismail Kadaresë.

Fotoskanim  nga “ridenoncimi”, në gaz. Shqip, dt 15 tetor 2011

Te nderuar shqiptar,

Ju vemè në dijeni se redaksia e gazetës ’Albania’’, datë 22.04.2010, f. 22, e ballafaquar me fakte, i ka kërkuar ndjesë familjes Luarasi, për shpifjet e trillimet e Agron Lukës ndaj Skënder Luarasit nè shkrimet e botuara nè faqet e saj.

Në gazetën Albania shkruhet: Në datat 15 e 16 prill 2010 janë botuar artikujt e zotit Agron Luka, me tituj redaktorialë ‚”Anonimi misterioz që censuroi Migjenin dhe loja e Enver Hoxhës’’ ku thuhet: “Sipas përkufizimeve e pikëpamjeve të Skënder Luarasit, më 1957, shkruhej se: “Migjeni…i shfrytëzoi modelet e ideologjisë dhe të stilit të Gorkit e Majakovskit” (f 11; f 33 etj); ishte “revolucionar internacionalist i vërtetë komunist” (f 33); “letërsia e tij ishte me përmbajtje të KONARE-s dhe tërësisht socialiste” (f 47); “Migjeni ishte një “kontribuues i pajtimit të grupeve komuniste (f 48) ”; “ishte përkrahës i vendosjes së një regjimi model stalinist edhe në Spanjë”; “Migjeni ishte një dëshmor i luftës nacional-çlirimtare dhe prandaj edhe Partia ia vendosi eshtrat pas kthimit nga Italia në Varrezat e Dëshmorëve”, duke e nderuar me “Urdhrin e Lirisë”, Klasit I, (f 32; f 44) etj. (Shih, S. Luarasi, “Migjeni, Vepra”, bot. 1957 e ribotim 1961, përgjithësisht , Hyrja, Jeta, Vepra, f 5-58.) “Ndërsa në artikullin redaktorial “Incesti i Migjenit me Bojkën dhe manipulimi me këtë histori”(Dosja e Migjenit në Muzeun Historik në Shkodër dhe roli i S.Luarasit) i botuar më datën 16 prill, zoti Agron Luka shkruan: ’’(Edhe Dh. Fullanit, pa asnjë lloj pendese, siç edhe mjaft të tjerëve, Skënder Luarasi do ia rregullonte qejfin me një letër spiunimi, që pati si pasojë një internim me urdhër të protektorit, M. Shehu… Dhe ky personalitet, S. Luarasi na quhet e na mbahet si “Disident i Vjetër”, si “Nderi i Kombit”, akorduar me Dekretin, Nr. 1467 nga Sali Berisha… i cili për vete ishte i katapultuar direkt nga Ramiz Alia…)’’

Sipas verifikimit të redaksisë, u konstatua se citimet e mësipërme , të marra nga autori i shkrimit, nuk ekzistojnë në librin ‘’Migjeni’’, Veprat, botim i vitit 1957 dhe botim i vitit 1961, të përgatitura nga Skënder Luarasi. Pra konstatojmë se kemi të bëjmë me një falsifikim nga e cila redaksia e gazetës Albania distancohet. Gjithashtu, edhe citimi në lidhje me zotin Dh. Fullani është i pavërtetë. Ndjejmë keqardhje që nuk kemi bërë verifikimet përkatëse tek personat e prekur në këtë shkrim, duke i kërkuar ndjesë familjes Luarasi.’’
Po ju pjesemarres ne forum si e mendoni rrugën që duhet ndjekur ndaj shpifësit Agron Luka, gjyq civil e penal apo mjafton thjesht një diskreditim publik?

Fotoskanim nga mashtrimet e  manipulimet e z. Petro Luarasi në internet.

Red. gaz Shqip, për dijeni z. Aleksandër Çipa dhe Drejtorit z. Besnik Myftari:

Me përgjegjësi të plotë civile e penale Agron Luka, deklaroj se, nuk kam kryer asnjë lloj mashtrimi në citimet korrekte. Me keqardhje konstatoj se gazeta juaj, me anën e z. Dori Daka më ka komunikuar se, nuk mundet ta përgënjeshtrojë Z. Petro Luarasi etj, edhe sepse e kanë mbyllur serialin e Migjenit! Por kjo është një çeshtje serioze që nuk lidhet me Migjenin.
Ju dërgova të fotoskanuara vetëm dy shembuj se, si falsifikon familia Luarasi dhe veçanërisht z. Petro. Në internet, www.shqiperia-etnike.com Nr. 147, janë paraqitur edhe fotoskanimet e plota saktësisht simbas citimeve të faqeve. Në se ju me lejoni dhe më premtoni një Përgënjeshtrim ose nje botim, mund t’ua nis edhe juve kompletin e citimeve të fotoskanuara.
Me konsideratë Agron Luka  agronluka @yahoo.com/

Bllofet e Angjelina Ceka (Luarasit) dhe Petro S. Luarasit në kompromis me Redaksitë!

Simbas pretendimeve të z. Petro Luarasi, me ndihmen e red, gazetës Albania, ribotuar shabllon edhe nga red. e gazetës Shqip, dt. 15 tetor 2011, Agron Luka, ka cituar në mënyrë të falsifikuar, deri edhe pa asnjë lidhje minimalisht me temën e argumentet.  Të nderuar lexues të pa anshëm, ju paraqes fotoskanimet e citimeve të mija dhe lidhjet me temën dhe argumentet në diskutime:

Krahasoni “Parathënien” e bot. 1957, (“shih përgjithsisht, Hyrje, Jeta, Vepra, f 5-58, bot 1957”), të S. Luarasit  me  “Parathënien” e bot. 2002, të rikompozuar nga A. Ceka (Luarasi). Janë dy Parathënie të kundërta, megjithse pretendohej se, ishin e njëjta, me të njejtin autor dhe të njejtën datë!

Redaksia ta krahasojë vetë, postkopertinën e botimit original “Vargjet e Lira”, bot. 1936, me postkopertinën, siç i rezultonte dhe e pretendonte Skënder Luarasi  më 1957.

 A  B

A. Fotoskanim i origjinalit të postkopertinës “Vargjet e Lira” sipas kopjes së përfunduar më 1936, nga shtypshkronja “Gutenberg”.

B. Fotoskanimi, siç i rezultonte z. S.L., më 1957, ku shtypshkronja na quhej edhe si Gutemberg, ku kjo formë ishte pa dyshim një gabim i tiposur i vetë S. Luarasit, i cili e përsërit edhe në vende të tjera! Shtypshkronja nuk mund ta shkruante gabim emrin e vet, siç edhe vetë renditjen! Por, me sa dukej, me këtë pretendohej se, më 1936, Migjeni na kishte dërguar për botim edhe “Kangët e Fundit”, të cilat medemek ia kishin “çensuruar”!

Fotoskanimi i f 11, nga bot. original i vitit 1957.

Megjithatë ja citimi original nga f 11: “Me anën e këtyre gjuhëve botërore (rusishten konkretisht AL) gjatë studimevet, i përvehtësoi Milloshi idetë revolucionare. Gjatë kohës që ndënji në Monastir mundi të lexojë veprat e klasikëve ruse Pushkin, Tolstoi, por veçanërisht ato të krijuesve të realizmit socialist, veprat e Gorkit e të Majakovskit. Gjurmat e këtij edukimi i gjejmë ndër librat e tij, ndër ato të pakta që i shpëtuan prej zjarrit ditën e 22 qershorit 1942…” (f 11, e bot. 1957).

“letërsia e Migjenit ishte me përmbajtje të KONARE-s dhe tërësisht socialiste” (f 47)

Fotoskanimi i f 47, simbas origjinalit të bot. 1957.

S. Luarasi, ka cituar, A. Stefin dhe sigurisht se, është dakort me të dhe shkon në unison se, Migjeni te “Kangët e Rilindjes” dhe te “Parathanja e Parathanjeve”donte t’i këndonte zgjimit kombëtar, përpjekjeve të popullit për çlirim dhe se ishte orvatë që këto të paraqesnin programin poetik të lëvizjes së çlirimit për përmbajtjen socialiste të të gjithë veprës së tij që ai e ndiqte edhe në jetë. (f 47 etj)
Nëqoftëse z. Petro gjen ndonjë lëvizje tjetër (ku e fuste vehten edhe shoku S.L. aso kohe) e cila nuk ishte KONARE (Komiteti Nacional Revolucionar), por si socialiste apo edhe më minimum si social-demokrate, në emëruesin e përbashkët, le ta interpretojë ndryshe…

Migjeni ishte një kontribues i pajtimit të grupeve komuniste (f 48)

Fotoskanimi i f 48.

S. L. citonte A. Stefin, të cilit Migjeni i kishte pas deklaruar: “Unë për veten teme e quej veprën teme si një kontribut  për bashkimin e këtyre rretheve…” (shih në f 47, “rrethet komuniste shqiptare; f 48 grupeve. AL)

F32 në korrelacion me f 44

 A 

1. Fotoskanimi i f 32, nga bot. original i vitit 1957.  Hapini sytë e lexojeni edhe “Urdhërin e Lirisë së Kl. I”.
2. F 44, Migjeni është një nga luftëtarët më të parë për lirinë e Shqipërisë… Partia dhe Pushteti ia vendosi reliket e fundit  – krah për krah me dëshmorët e LNÇL…

Migjeni ishte “ishte përkrahës i vendosjes së një regjimi model popullor sovjetik -stalinist edhe në Spanjë.

Citoj: “Simbas fantazisë së Migjenit, përveç shtetit proletar në lindje, po jepte shpresa se po lindte edhe një shtet tjetër i tillë afërsisht n’anën e kundërt (në perëndim AL) të të njajtit kntinent, në Spanjë. ( A. Stefi, “Rreth Gogolit të Migjenit”, Bul.USHT, Seria shk. Shoq. 1955, f 171-172) Këtë interpretim e këtë mikun CORVUS, e citonte dhe e përkrahte S. Luarasi! (Bot. 1957, Hyrje f 5, “Kuptimi i dyfishtë i Gogolit”. Këtë lidhje e sqarim të bashkëngjitur, Red. e Albanias, red. E. Metaj, personalisht e kishte hequr/çensuruar.

(Edhe Dh. Fullanit, pa asnjë lloj pendese, siç edhe mjaft të tjerëve, Skënder Luarasi do ia rregullonte qejfin me një letër spiunimi, që pati si pasojë një internim me urdhër të protektorit, M. Shehu…)

Ja skanimi i dokumentuar:

GSH, Dossier V, 19 prill 2003, f 12-13, “por, u dënua shefi i poezisë, Dhimitër Fullani”…

 

 

Gazeta Shqip, 4 nëntor 2006, f 18-19. Lexojeni letrën që z. S. Luarasi i shkruan shokve Manush Myftiu, Hysni Kapo dhe Mehmet Shehu, posaçërisht për z. Dhimitër Fullanin, për z. Thanas Leci etj… dhe lexojeni se si z. Petro e kamuflon dhe e përzien me një tjetër letër për familien e Petro Markos, për ikjen në Spanjë etj!
Në Dosjen Migjeni, në MHSh, figuron edhe Diskutimi i Dh. Fullanit… Do vijmë edhe atje o Z. Petro me durim dhe me dokumente, e kam një dokument edhe për atë eveniment. Nqs z. Dh. Fullani nuk paska pësuar asnjë lloj peripecie nga kjo lloj letre, atëhere i kërkoj falje familes Fullani, edhe pse unë nuk kam asnjë pikë faji në këtë mes.

 “Disidenti” dhe “Nderi i Kombit”, Skënder Luarasi ka përgojuar me letra e me epitete te Enver Hoxha e te Mehmet Shehu, një seri njerëzish e intelektualësh si F. Paçrami, M. Ndoja, Dh. S. Shuteriqi, S. Prifti, V. Bala, F. Gjata, D. Siliqi, Sh. Musaraj etj… ndër ta disa herë edhe babanë tim.

Letra që SL pretendon se ia ka dërguar E. Hoxhës, më 1971, me rastin e Vepra 6 (cit. si më sipër)

Copë letre shkarravinë me të cilën “vërtetohen” falsifikimet e Gj. Lukës! GSh, Dossier, 16 prill 2003, f 12

Nga korespondenca me e-mail me zv redaktorin e gaz. Albania

Vetëm sa për të treguar, se Red. e Albania-s nga frika e këshilltarit të Kryeministrit, z. Ceka, ka mashtruar e përdorur dy standarte, po botoj vetëm një nga korespondencat me e-mail:
Fri, April 30, 2010 5:35:25
PM View Contact mesazh  From: albert gjoka albertgjoka@yahoo.com
http://help.yahoo.com/mail/ymail/ymail-01.html

To: Agron LukaLast Name <agronluka@yahoo.com>

zoti Agron

uroj te jesh sa me mire me shendet dhe me pune mu kalua per lexim letra jote me e-mai.
desha t’ju sqaroj se titujt e shkrimeve, eshte sqaruar publikisht se jane te redaksise dhe jo tituj te shkrimeve tuaja. per sa me siper, ne redaksine e gazetes albania kane qene edhe perfaqesues te familjes Migjeni, ku iu eshte kerkuar te falur per gabimin e bere ne titullin e faqes se pare te shkrimit.
Per gjera te tjera, iu kam thene edhe me pare, qe ju u terhoqet dhe une i kam qendruar korrekt botimit te shkrimeve tuaja ndonese ka pasur edhe debate apo pakenaqesi. ju u terhoqet dhe petro luarasi foli ne gazeten albania permes gojes se skender luarasit. per sa me siper, ju uroj gjithe te mirat
me konsiderate albert gjoka.
ps. shkrimi juaj tek shekulli per dokumentet e pavaresise ishte shume i mire. Urime.

Unë Agron Luka, Deklaroj me përgjegjësi të plotë: Menjëherë sapo konstatova ndërhyrje, me mbitituj dhe diçka edhe në mbrendësi, nga ana e Red. gaz. Albania, unë reagova dhe  protestova me një seri e-mailesh, për përgënjeshtrimin dhe korigjimin e tyre. Madje e ndala botimin.  Psh titullimi me fjalën “Inçesti i Bojkës”, ky  titullim, jo vetëm që nuk ishte përdorur nga ne, por shkonte në kundërshtim edhe me vetë interpretimet në shkrim. Ka qenë dhe është tjeteër gjë jeta personale  e shkrimtarit Migjen dhe tjetër gjë analiza e kritika letrare e pjesës letrare “Pak Poezi”! Janë dy gjëra të ndryshme, të cilat Luarasët i ngatërrojnë me qëllim. Te novela e shkurtë, “Pak Poezi”, personazhi Lili e tenton pa sukses, një lloj mardhënie seksuale e dashurie martesore me vajzën e tezes Lilushen, madje e deklaron hapur, ndonëse nga ana tjetër e kupton edhe pamundësinë, edhe moralin edhe realitetin e flligshtisë në gjak! Në këtë lloj eksitimi dhe ndoshta edhe si protestë çasti anarkiste, Lili na del edhe në një avokati të mardhënieve pederastike, atje ku shkruhet se, pozitivi bashkohet me pozitivin etj! Dhe ky lloj morali e kjo lloj krijimtarie letrare konkrete, quhen dekadente… Ishte ky interpretim nga Gj. Luka, shkaku që çenzura e E. Hoxhës, e ndaloi botimin më 1954 të kësaj cope letrare…
Nga ana tjetër ka qenë e drejta ime të trajtoja njohjet, relacionet dhe vlerësimet e diktatorit Enver Hoxha, me dy shokët jugosllavë Milladinin dhe Dushanin dhe me shoqen Bojka, ish dashnoren e Migjenit, të cilën siç e keni të vërtetuar katërcipërisht, si kushërinë të Migjenit, e ka përfolur vetë i pari z. Skënder Luarasi… (Migjeni, Vepra, ribot. 1961, f 98-99)
Në lidhje me shtrembërimet e red. Albania-s, protestova deri edhe te drejtori e pronari i kësaj gazete. Mirëpo, këta zgjodhën rrugën e mashtrimit. Këtë turp duke më ndaluar e përjashtuar nga çdo lloj shkrimi me sa duket po e gëlltit edhe red. e nderuar e gaz. Shqip!

Uroj, që mbas këtyre publikimeve të reflektojnë se, unë kam qenë dhe jam korrekt dhe bllofet e ndërhyrjet e pushtetarëve, nuk munden ta mbulojnë të vërtetën.

Fakte të dokumentuara

I pa epuri Petro Skënder Luarasi ky “polemist i lindur me gen të trashiguar imponues”, pavarësisht se si qëndron realiteti dhe llogjika, te Forumi Shqiptar, një forum personali i families, me postimin e fundit dhjetor 2011, në vend që të reagojë me kulturë dhe me llogjikë, përdor fjalor sharës dhe jo të lejueshëm për një forum serioz. Për ta sqaruar përsa i ka ngelur peng, po vazhdoj t’ia hap paksa horizontin me fakte.
Petroja mbasi endet “me kontribute migjenologjike dhe luarasologjike disidentore” dhe me disa kinse citate, shkruan për mua në përfundim:
Përfundimisht ritheksoj se Agron Gjovalin Luka përfaqëson një specie të rrallë për qytetin e traditave tregtare e kulturore. Rënkon Shkodra se në diktaturë tregtarët e mendimtarët ia vranë e sakatosën, në burgje, internime e çmendina, ndaj edhe media ia përzgjidh leshkon si ikonë të gjallë të persekutimit dhe shenjtërimit të fjalës së lire! Të reklamosh banalitetet e Agron Lukës si kryevepra të pjekurisë është mëkat i madh ndaj paraardhësve dhe pasardhësve të inteligjencës shkodrane!!!

Petro Skënder Luarasi, ky polemist-dramaturg modern shkruan:

Brari,
Tema e ketij forumi eshte Migjeni dhe Skender Luarasi. A ke ndonje koment per materialin e mesiperm te Petro Luarasit.
Per pyetjen tende referohu tek Skender P. Luarasi, forumi shqiptar, images.Atje jepet foto e tekstit, data dhe motivacioni. Historia e dekretimit eshte normale ndersa e dorezimit pas disa vjetesh eshte “fantastiko-shkencore”. Dikur skandali eshte publikuar ne disa gazeta nen titullin e pergjithshem: “Nderi i Kombit” per Skender Luarasin jepet ne “ilegalitet”. E pabesueshme por reale. Madje sekretari i Mejdanit, Daut Gumeni “nuk dinte gje” dhe ne 100-vjetorin e lindjes se Skender Luarasit e çoi Meidanin duarbosh tek Muzeu Kombetar, ku u be ceremonia perkujtimore mes mijra njerezve qe s’kishin ku te uleshin. Kur doli e verteta ne shesh, lajmi mori dhené dhe perfytyro disa ish-anetare komisioni, ne nje kafene i japin te birit Petro S Luarasit vetem dekretin e ish-presidentit Berisha pa dekoraten e parate perkatese sepse “kishin humbur” ne rremujen e fajdeve.

Po pse more zoti Petro, unë ta paskam penguar edhe ty “Nderin e Kombit dhe të Tiranës?! Unë jam fajtori që S. Luarasit, ia dhanë “Nderin e Kombit” edhe para Migjenit vetë, pa medaljen përkatëse dhe pa asnjë lek?! Edhe ç’është akoma më surprizë, këtë modën e “harresës në syrtar të Ndereve të Kombit” të president Berishës dhe të president Meidanit, ia kopjoi edhe president Moisiu, me rastin e Migjenit… Me të vërtetë një rast komik e një tragjik! Por, më duket se këtë akt drame dhe këtë akt të pa moral, nuk e ke patur te Gazeta Shqiptare, as te RD-ja ku mburreshe me “Nderin e Kombit” nr. 1467 nga Berisha, dhe as te Shqipi…

Petro S. Luarasi ankohet kundra meje, për letrat që vetë ky Shvejk inteligjent i ka botuar, si, citime e dokumentime të librit shumë vëllimësh. “S. Luarasi “Kujtime, Ç’kam parë e ç’kam dëgjuar”. Por në ato vëllime potenciale, disa të shkarkuara nga vetë z. Petro junior Luarasi te gazeta GSH, gazeta RD, gazeta Shqip etj, ka edhe “letra disidentore” drejtuar Enver Hoxhës dhe Mehmet Shehut, Ramiz Alisë, Hysni Kapos etj, duke raportuar dhe me “principialitete të larta kombëtare”.
Ja edhe një nga rastet, se si i ”përgënjeshtron” gënjeshtari Petro S. Luarasi që vetë e ka botuar:  “Shoku Enver… në Fakultetin e Filologjisë unë S. Luarasi i kam bërë një shërbim të madh Partisë, duke zbuluar punën antiparti të Stefan Priftit, i cili në gjuhën klasike greke ka dhënë leksione fetare, duke mos më… O drëë…”  Më duket se këtij i thonë spiunim apo jo?!  Por, në shkrimin e poshtë cituar shkrimtari dhe “avokati” i S. Luarasit, z. Naum Prifti, e tregonte rastin krejtësisht ndryshe:     
PENDIM PËR NJË VEPRIM JASHTË NORMAVE ETIKE
Skënder Luarasi ishte i ashpër me kundërshtarët, nuk dinte të bënte kompromis, e vazhdonte disputin gjatë, duke ua rrëfyer të gjithëve atyre që njihte, me qëllim ta dinin ç’kishte ngjarë.  Njëkohësisht e shquante edhe një ndjenjë e fortë vetëdije. Kur shkelte gabim, ose kur vepronte jashtë normave etike, e pranonte fajin e vet.
Njëherë m’u rrëfye se kishte kryer një mëkatë kundër Stefan Priftit, pedagogut të sintaksës shqipe dhe të greqishtes së vjetër në Universitetin e Tiranës.
Skënderi i kërkoi një studentes që ndiqte kursin e greqishtes së vjetër tekstin që përdornin. Qe një farë dispence e shaptilografuar me letër të keqe, si gjithë dispensat e asaj kohe. Skënderi filloi ta shfletonte dhe ta lexonte. Teksti ishte i vjetëruar dhe jashtë kohës. Aty thuhej botën e krijoi Zoti nga hiçi, se ai qe i kudogjendshem dhe i gjithëpushtetshëm. Skënderi u skandalizua nga  përmbajtja fetare që u servirej studentëve shqiptarë në gjysmën e dytë të shekullit XX. Ai edhe pa qenë antifetar do të fyhej shumë që gjeti në mes të Universitetit të Tiranës një tekst të denjë për seminaret fetare dhe shkollat e priftrinjve. I kërkoi lejë studentes t’ia merrte tekstin për dy tre ditë dhe ajo ia dha. Me teskt në dorë, Skënderi shkoi në dekanat duke e paraqitur si “corpus delicti” me frazat që kishte qëmtuar për Zotin. Rektori nuk deshi ta besonte, por e luti ta linte aty që t’ia jepte dikujt për ekspertizë. Fakti qe fakt. Stefan Prifti u kritikua nga dekanati  dhe u detyrua ta hiqte tekstin nga përdorimi, po natyrisht e kritikoi ashpër studenten që ia kishte huajtur tekstin prof. Luarasit pa lejën e tij. Studentja shkoi te  Skënder Luarasi duke qarë e duke i thënë se qe vënë në pozitë të keqe prej tij. Profesor Luarasi më tha se i kishte ardhur keq për të, madje i kishte kërkuar të falur, ndërsa për Stefan Priftin mendonte se e meritonte kritikën nga dekanati.

http://groups.yahoo.com/group/lidhjashqiptare/message/2549
Skicë poetike
I PAEPURI PROF. SKËNDER LUARASI

(Mirëpo ja se S. Priftin e spiunoi direkt e te Enver Hoxha ky vigjilent i Partisë, pa Dosje dhe zoti Naum nuk e dinte këtë!… AL)

Ja edhe rasti tjetër, në lidhje me “trimërinë disidentore” me temën e Haxhi Qamilëve, dhe “letrës dhe studimeve” të S. Luarasit drejtuar medemek direkt Enver Hoxhës, për kritikat nga S.L.-së, botuar nga Petro Luarasi dhe Dashnor Kaloçi, GSH,19 prill 2003, ja si shprehet përsëri miku i ngushtë dhe biografi i families Luarasi, shkrimtari Naum Prifti:
http://groups.yahoo.com/group/lidhjashqiptare/message/2549

I PAEPURI PROF. SKËNDER LUARASI
– PJESA E DYTE –
Shkruar nga Naum Prifti
New York korrik 2000 – mars 2001

Skicë poetike
KUSH ËSHTË KY S.L? NUK E DI!
… Studimi i botuar në një nga vëllimet e shumta të veprave të Enver Hoxhës, hapej me kritikë drejtuar S.L. dhe A.M.(?) të cilët kishin gabuar në gjykimin e figurës së Haxhi Qamilit. Qe kritikë e drejtpërdrejtë kundër Skënder Luarasit dhe në mos gabohem Meksit, veçse me iniciale. Pas botimit të veprës, miqtë dhe të afërmit e këshilluan Prof. Skënderin,  për të mirën e tij, të bënte një autokritikë të sinqertë ku të pranonte se kishte patur mendime të gabuara  për lëvizjen haxhiqamiliste, tani që Enver Hoxha e kishte kritikuar publikisht. Skënderi qëndroi i papërkulur në mendimet e tij dhe nuk i pranoi sugjerimet e tyre. Pak më vonë, një mesaxher i posaçëm, që vinte nga një institucion zyrtar, e pyeti nëse e kishte lexuar vëllimin e fundit të shokut Enver, ku kritikohej me emër. Skënderi iu përgjegj se, veprat e Enver Hoxhës i lexonte “me kujdes,” por askund nuk kishte parë ndonjë kritikë publike për veten e tij. I dërguari i posaçëm, një kolegu i tij historian, i tha se inicialet S.L. ishin të qarta për cilindo. Skënderi duke bërë të paditurin, e  pyeti: “A jeni i sigurt? Unë për vete jo. Kush mund të jetë ky S. L.?” Pyetja qe befasuese për kolegun. “Kuptohet, jeni juve, S.L. Skënder Luarasi!” “E pse qenkam unë dhe jo një tjetër? Ku ta di unë se nuk është Selman Latifi, Sotir Lefteri apo Sadik Lumi?” “Ju keni shprehur kritika për Haxhi Qamilin duke e akuzuar si antishqiptar, si antikombëtar…prandaj udhëheqësi u kritikon dhe ju duhet ta pranoni gabimin,” e këshilloi kolegu i tij. “Unë jo,” kundërshtoi profesori. “Ma faktoni ju lutem në cilin organ, a në cilën gazetë kam shfaqur mendime për Haxhi Qamilin. Nuk mund ta pranoj se ky S.L. jam unë dhe nuk mund të marr përgjegjësi se kush mund të jetë.” Profesori e ktheu së prapi kolegun, pa e ulur kokën para diktatorit.
“Nuk u trembët nga pasojat?’ e pyeta kur ma tregoi ngjarjen. “Kisha një argument të fortë,” më tha.  “Nuk kisha shkruar dhe botuar asgjë për të, kurse me gojë kisha folur gjithandej, por atë s’mund të ma vërtetonin.” Enver Hoxha u nevrikos sapo mësoi se Luarasi s’pranonte të bënte autokritikë, çka donte të thoshte se, vazhdonte të ruante pikëpamjet e veta për Haxhi Qamilin. Ai, me ligësinë e tij të përhershme, e etiketoi si agjent të imperialistëve dhe dhëndër të sovjetikëve! Enver Hoxha qe i tmershëm për etiketime politike, sado që në to s’kishte pikë logjike” .…
Petroja, te gazeta GSH e fotoskanuar, 15 prill 2003 pohon se SL na paska patur “studim” për Haxhi Qmilin etj,  ndërsa i ati Skënderi e kishte mohuar! I zoti e jep, por tellalli nuk e jep… Ajo që nuk e kishte ditur N. Prifti, më 2001, ishte se “I pa epuri prof. Skënder Luarasi” kishte tentuar t’ia dërgonte “Letrën”, Enver Hoxhës duke paditur e akuzuar më 1971, përsëri edhe Gjovalin Lukën, i cili aso kohe kishte plot 16 vjet që vuante dënimin e tmerrshëm nga Enver Hoxha, pa përmendur vuajtjet e bashkëshortes së tij dhe komplet families deri në finalen e vitit 1990! Por, unë askund nuk kam shkruar se Gj. Lukën e internoi spiunimi i S. Luarasit! Skënderi gjuante vetëm pre mbasi i kishte dënuar dhe çemndur E. Hoxha…
Po te ajo letër S.L. padiste te Enver Hoxha edhe prof. S. Priftin! Po ku pyesnin e ku ndjenin këto krijesa hibride, sadopak humanizëm, megjithse na shkruanin edhe drama etj?!

Replikanti i pa epur, Petro S. Luarasi!

Përpara se të shash simbas stilit të trashiguar, përpara se të harbohesh me “krijimtari dokumentuese”, te ato forumet me personazhet e shpikura si Brari, Mihali etj, ktheje pak edhe kokën mbrapa se çfarë prodhimesh ke fabrikuar, te gazeta GSH e te gazeta RD, ndë prillë të 2003, e në vazhdim, kur more atë turrin kritik e disidentor…dhe sa po fabrikon akoma!
Nqs z. Skënder Luarasi ia kishte dërguar këtë “letër”, me manoskritin e tij E. Hoxhës, zyrtarisht, atëhere botoje letrën e plotë komplet dhe jo me përzgjedhje e pika-pika…; boto zarfin me datë e me vula postare, me kartelë dhe kopjen e firmosur të marrjes në dorëzim nga sekretaria KQ të PPSH; gjithashtu gjej edhe fotokopjen autentike të kopjes finale dërguar E. Hoxhës, nxjerrë nga Dosjet e KQ. të PPSH, që ruhen nga Arkivi Qëndror i Shtetit! Me këto kushte ky quhet dokument. Histori me copa shkarravinash nuk ka! Ndryshe, ose kemi ndonjë letër të padërguar, të mbetur në tentativë, ose ndonjë ish provë autokritike, ose-ose alternativë migjeniane, kemi të bëjmë edhe me atë “disidencën”, “dramaturgjnë ose eposin epik”, tip “Pashallërët e Kuq”, mish njeriu që i rekomandohen “Kimerës së Kuqe” ti hante ditë për ditë…

Lexoje, ja ku është shërbimi i madh ndaj Partisë dhe shokut Enver i Skënder Luarasit, botuar nga Petro.