Shkruan Tom Rogan, Washington Examiner
Pse administrata Trump duket se është e qetë me idenë që kryeministri i një vendi aleat të NATO-s të veprojë si partner pastrimi parash për kartelin meksikan Sinaloa?
Presidenti Donald Trump e ka bërë ndalimin e drogave të paligjshme që hyjnë në SHBA një prioritet të madh të mandatit të tij të dytë. Por ai duhet të pranojë se trafiku global i drogës përfshin jo vetëm armiq të hapur si diktatori venezuelas Nicolás Maduro, por edhe aleatë që në letër janë pro-amerikanë.
Vëmendja kryesore kohët e fundit i është kushtuar presionit në rritje të Trump-it ndaj Maduros për rolin e tij në kontrabandimin masiv të drogës drejt SHBA. Dhe megjithëse do të ishte gabim që Trump ta rrëzonte me forcë ushtarake Maduron, ai ka autoritetin dhe të drejtën të përdorë ushtrinë kundër karteleve të drogës që operojnë brenda dhe jashtë Venezuelës. E megjithatë, nëse ai është vërtet serioz për t’i goditur kartelet, do t’i duhet të rrisë ndjeshëm presionin ndaj një aleati të veçantë të NATO-s, Shqipërisë.
Nën drejtimin e kryeministrit Edi Rama, Shqipëria është sot kryeqendra e pakontestuar e trafikut të drogës në Europë. Mafia shqiptare përdor aksesin në portet më të mëdha të Europës dhe kontrollon tregje shumë fitimprurëse të drogës, si ai i Londrës. Ajo është e specializuar në trafikun dhe shpërndarjen e kokainës, por merret edhe me trafik armësh dhe shfrytëzimin e grave të reja për prostitucion. Grupet kriminale shqiptare përdorin dhunë ekstreme për të dominuar tregjet e krimit dhe për të shmangur forcat europiane të rendit, të cilat shpesh janë të pafuqishme. Megjithatë, edhe pse Rama shfaqet i qeshur në takime me udhëheqës të NATO-s dhe BE-së, burime të shumta amerikane të shërbimeve sekrete dhe të sigurisë i kanë thënë ‘Washington Examiner’ se ai përfiton drejtpërdrejt nga aktivitetet e krimit të organizuar shqiptar. Ka edhe prova publike që po shtohen për përgjegjësinë e tij.
Këtu hyn në lojë Luftar Hysa. Kreu i familjes kriminale Hysa në Shqipëri, Luftar Hysa paraqitet si biznesmen i njollosur dhe si bos mafie. Realiteti, sipas burimeve të shumta të shërbimeve sekrete dhe zbatimit të ligjit që kanë folur për ‘Washington Examiner’, është se ai është një nga pastruesit kryesorë të parave të kartelit Sinaloa.
Karteli Sinaloa është karteli i dytë më i fuqishëm në Meksikë, i tejkaluar vetëm së fundmi nga karteli “Jalisco New Generation”. Edhe pse i përçarë nga lufta e brendshme mes ndjekësve të Joaquín “El Chapo” Guzmán-it dhe Ismael “El Mayo” Zambada García, ky kartel mbetet tepër i fuqishëm dhe me ndikim të gjerë. Ai është përgjegjës për sasi gjigante të drogës që kontrabandohen çdo vit përtej kufirit SHBA–Meksikë.
Sinaloa ruan lidhje të ngushta edhe me figura të larta të partisë Morena të presidentes meksikane Claudia Sheinbaum. Për të pasuruar drejtuesit e tyre dhe rrjetet e korruptuara të politikës dhe sigurisë, kartelet kanë nevojë të fusin drogën në tregjet e huaja dhe të pastrojnë fitimet. Këtu hyn rëndësia e Shqipërisë.
Administrata Biden praktikisht e la pas dore korrupsionin e lidhur me kartelet në Shqipëri. Por me 13 nëntor, administrata Trump njoftoi ngrirjen e aseteve të Luftar Hysës dhe katër vëllezërve të tij. Amerikanët tani ndalohen të kryejnë biznes me ta. Departamenti i Thesarit thekson se grupi kriminal Hysa ka “përdorur ndikimin e tij përmes investimeve ose kontrollit të bizneseve të ndryshme në Meksikë, përfshirë kazino dhe restorante, për të pastruar paratë e trafikut të drogës”.
Në një mesazh jo shumë të fshehur për Policinë Kanadeze, njoftimi i Thesarit përmend udhëtimet e rregullta të Luftarit në Kanada dhe përfshin dy nga bizneset e tij kanadeze në listën e sanksioneve. Më tej shpjegon se:
“Grupi kriminal Hysa besohet se operon me miratimin e kartelit Sinaloa, i cili kontrollon shumë nga zonat ku ky grup zhvillon aktivitetet e tij… Luftar dhe Arben Hysa kanë përdorur një entitet me bazë në Europë për t’u pasuruar duke pastruar fonde të paligjshme të trafikut të drogës. Luftari zotëron ose drejton disa kompani të përdorura nga grupi kriminal Hysa.”
Cili mund të jetë ky “entitet europian”? Nuk mund të jemi të sigurt, por një takim i tetorit 2020 me kryeministrin Rama jep një ide.
Në tetor të vitit 2020, Rama priti në zyrën e tij në Tiranë një takim me ndihmësin e tij politik Dorian Duçka, ish-deputetin gjerman Mark Hauptmann, Luftar Hysën dhe Besnik Lulajn.
Kur identiteti i personave u bë publik dy vite më vonë, Rama deklaroi se takimi kishte të bënte me investime të ligjshme.
Mirëpo, duket se Hysa nuk e mori “nuk mori udhëzimin për të qëndruar te i njëjti skenar”, sepse ai deklaroi se kishin diskutuar për një libër turizmi që po shkruante një mik britanik. Shumë raporte dhe foto të daljes së tyre nga zyra e Ramës janë fshirë, por linket e arkivuara ekzistojnë ende.
Besnik Lulaj është i rëndësishëm në këtë pjesë. Qeveria dhe familja e Ramës i kanë dhënë Lulajt projekte të shumta ndërtimi shumë fitimprurëse. Por më e rëndësishme është Marina Bay, resorti dhe kazinoja e tij. Sipas gazetës El Universal, kjo kazino është një nga qendrat kryesore të pastrimit të parave të kartelit Sinaloa në Shqipëri.
Për të pastruar miliarda dollarë, kartelit i duhet diversitet gjeografik. A mund të jetë Marina Bay “entiteti europian” të cilin përmend Departamenti i Thesarit?
Minimalisht, është e qartë se Rama e ka lejuar Shqipërinë të bëhet një shtet i kapur nga mafia, që ofron një strehë të sigurt për disa nga kriminelët ndërkombëtarë më të rrezikshëm dhe pasuritë e tyre të paligjshme.
Në rastin më të keq, ashtu si Maduro në Venezuelë, Rama është lehtësuesi kryesor i këtij aktiviteti, duke u pasuruar ai dhe aleatët e tij në këmbim të pjesës së fitimeve.
Por rreziqet e tolerimit amerikan duhet të jenë të qarta.
Në Amerikën Latine, trafiku masiv i drogës ka bërë që politikanët dhe zyrtarët e sigurisë të përfitojnë vetë nga ky trafik në vend që ta luftojnë. Vetëm pak njerëz shumë të guximshëm dalin kundër karteleve. Dhe si në rastin e kryebashkiakut Carlos Manzo, ata shpesh përfundojnë të vrarë. Kartelet tregojnë se si aktorët joshtetërorë po zëvendësojnë gradualisht autoritetin e shtetit me të tyrin.
Administrata Trump ka shumë mjete presioni ndaj Shqipërisë, përfshirë tarifa, sanksione dhe kufizime të bashkëpunimit. Por minimalisht, SHBA-ja duhet të kërkojë menjëherë ekstradimin e familjes kriminale Hysa nga Meksika, duke i bërë të qartë presidentes Sheinbaum se kjo është një çështje me përparësi.
Më pas Trump duhet t’i bëjë të ditur Ramës se, nëse nuk ndryshon kurs dhe nuk përballet me aleatët e tij të deritanishëm, pasojat nuk do t’i pëlqejnë.
